1, 2. ¿Mbaʼérepa ñañehaʼãvaʼerã jahecha opa mbaʼe ñande Apohare ohechaháicha, ha mbaʼépa ñaaprendéta rréi Davídgui?

 ¿NDÉPA reiporúmava peteĩ mápa reviaha hag̃ua? Katuete upéva nepytyvõ rehechapaite hag̃ua umi tape ha moõrupipa okonvenive ndéve reho. Jaikuaaháicha, Jehová iñaranduve opavavégui ha oikuaa pe tape iporãvéva yvyporakuérape g̃uarã. Upévare, ñañehaʼãramo jahecha opa mbaʼe ñande Apohare ohechaháicha, ikatúta jadesidi porã ha jaikóta hapére (Is. 30:21).

² Rréi David ohechaukavaʼekue oikove aja pukukue oñehaʼã memeha ojapo Ñandejára rembipota. Jahechamína mbaʼépa ñaaprendekuaa chugui ikatu hag̃uáicha ñande avei jaservi Ñandejárape ñande pyʼaite guive (1 Rey. 11:4).

3, 4. a) ¿Mbaʼépa omomýi Davídpe oñemoĩ hag̃ua Goliat rehe? b) ¿Mbaʼépa opensa David Ñandejára réra rehe?

³ Ñanemanduʼamína David ohórõ guare oñorairõ pe filistéo Goliat ndive. ¿Mbaʼépa omomýi chupe oñemoĩ hag̃ua peteĩ higánte ijyvatévare haimete 3 métro ha orekóva opaichagua armadúra? (1 Sam. 17:4, nóta.) ¿Ojapópa upéva ipyʼaguasu rupi, térã ojeroviágui Ñandejárare? Añetehápe koʼã mokõi mbaʼe oipytyvõ chupe. Péro opa mbaʼe ári, haʼe odefende Ñandejárape omombaʼégui chupe ha orrespeta rupi héra porãite. David ipochyeterei Goliat rehe, ha heʼi: “¡Máva piko ko filistéo [oñesirkunsidaʼỹva] oñemoĩ hag̃ua ñande Ruete oikovéva aty guasu rehe!” (1 Sam. 17:26, ÑÑB).

⁴ Ojotopávo Goliat ndive heʼi chupe: “Nde reju chéve kyse puku, yvyra puku ha yvyra mbyky akua  reheve; che katu aju nerendápe ore Ruete, yvága [...] Jára rérape, nde reñembohorýva hese” (1 Sam. 17:45, ÑÑB). David oikuaa porã Ñandejára añetegua oipytyvõtaha chupe, upémarõ ojapi pe filistéope ha ojukaite chupe. Haʼe oikove aja pukukue ojerovia Jehováre ha omombaʼeterei héra. Upévare heʼi iñermanokuéra isrraelítape: “Héra marangatu pembotuicha” (elee 1 Crónicas 16:8-10).

5. ¿Mbaʼéicha javépa ikatu jajecha David ojecha haguéicha ombohováirõ guare Goliátpe?

⁵ ¿Revyʼápa reservi haguére Ñandejárape ha emombaʼe pe priviléhio? (Jer. 9:24.) ¿Mbaʼépa rejapo ne vesíno, ne kompañéro térã ne hénte oñeʼẽ vaíramo Jehováre, térã oñembohory isiervokuérare? ¿Redefendépa Ñandejára réra ha rejerovia haʼe nepytyvõtaha? Jaikuaaháicha, oĩ hína “ára oñekirirĩ hag̃ua”, péro arakaʼeve nañatĩrivaʼerã jahechauka hag̃ua ñande haʼeha testígo de Jehová ha Jesús remimboʼe (Ecl. 3:1, 7; Mar. 8:38). Añetehápe ningo ñanderory ha ñañeʼẽvaʼerã pyʼaguapýpe umi nañanerenduséivape. Upéicharõ jepe, ndajajoguaivaʼerã umi isrraelítape. Haʼekuéra “oñemondýi ha okyhyjeterei” vaʼekue Goliat odesafiárõ guare chupekuéra (1 Sam. 17:11, ÑÑB). Upéva rangue, pyʼaguasúpe ñadefendevaʼerã Jehová réra. Ñande ñaipytyvõse ñande rapichakuérape oikuaa porã hag̃ua Ñandejárape. Upévare jaiporu la Biblia ohechakuaa hag̃ua hikuái mbaʼérepa iñimportánte oñemoag̃ui hese (Sant. 4:8).

6. ¿Mbaʼérepa David oñemoĩvaʼekue Goliat rehe, ha mbaʼépa iñimportanteve vaʼerã ñandéve g̃uarã?

⁶ ¿Mbaʼépa ñaaprende avei Davídgui oñemoĩrõ guare Goliat rehe? Og̃uahẽvo pe lugárpe oĩháme umi soldádo isrraelíta, David oporandu: ‘¿Mbaʼépa ojejapóta pe kuimbaʼe ipuʼakávare ko Filisteaygua rehe, ha [oipeʼáva] ko ñemotĩ Israel retãgui?’ Umi soldádo ombohovái chupe pe ojeʼéma vaʼekue voi: “Upe ipuʼakávape hese ñane retã ruvicha omeʼẽta mbaʼerepyeta ha itajýra” (1 Sam. 17:25-27, ÑÑB). Péro Davídpe nointeresaguasúi umi mbaʼe. Chupe g̃uarã iñimportanteve ombotuicha Ñandejára añeteguávape (elee 1 Samuel 17:46, 47). ¿Ha ñande? ¿Jaikópa jajepyʼapy ñanefamóso hag̃ua ko múndope ñambyatývo mbaʼereta ha jahupytývo peteĩ puésto yvate? Añetehápe jajoguase Davídpe. Haʼe opurahéi: “Pemombaʼeguasúke chendive ñande Ruetépe, ha jaropurahéi oñondivepa héra porãite” (Sal. 34:3, ÑÑB). Upéicharõ, jajeroviákena Jehováre ha ñamotenonde héra, jaiko rangue jajepyʼapy ñandejehénte (Mat. 6:9).

7. ¿Mbaʼéichapa ikatu ñamombarete ñande jerovia japredika hag̃ua oĩ jave nañanerenduséiva?

⁷ David oikuaa porã Jehová oipytyvõtaha chupe, upévare oñemoĩ Goliat rehe. Haʼe omombaretéma vaʼekue oikóvo ijerovia oñangarekórõ guare ovechakuérare (1 Sam. 17:34-37). Ñande avei tekotevẽ jajerovia mbarete japredika hag̃ua, koʼýte oĩ jave nañanerenduséiva. ¿Mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva? Pór ehémplo, javiaha jave kolektívope ikatu ñañemongeta la Bíbliare umi oguapýva ndive ñande ykére. Avei ñañemongetakuaa umi hénte jatopáva ndive pe kállere japredika jave ogahárupi (Hech. 20:20, 21).

8, 9. ¿Mbaʼéichapa David ohechauka iñimportanteha chupe g̃uarã Ñandejára rembipota orrespetávo Saúlpe?

⁸ David ojerovia avei Jehováre ohechaukávo orrespetaha Saúlpe, Israel  rréi ypykue. Ko rréi iñenvidióso ha tres vése voi haimete ojuka chupe peteĩ lánsape. Péro David ojehekýi chugui ha ni nopensái oñevenga hese. Amo ipahápe osẽ oho ha okañy (1 Sam. 18:7-11; 19:10). Upémarõ Saúl oho hapykuéri pe desiértore 3.000 kuimbaʼe ojeporavopyrévandi Israélgui (1 Sam. 24:2). Peteĩ árape, Saúl oike peteĩ itakuápe oikuaaʼỹre David ha iñirũnguéra oĩha upépe. David ikatúkuri oaprovecha ojuka hag̃ua pe rréi ñañaitépe. Hiʼarive Ñandejára oiporavóma voi kuri chupe oiko hag̃ua chugui rréi Israélpe (1 Sam. 16:1, 13). Ha openárire iñirũnguérare, David ojukavaʼerãmoʼã Saúlpe. Péro upéva rangue heʼi: “Ani ág̃a oheja [Ñandejára] ajapo mbaʼeve che ruvicha guasúre. Haʼe niko oiporavovaʼekue chupe Israel ruvicha guasúrõ. Haʼe hína mburuvicha guasu, [Ñandejára] oiporavo haguére chupe” (elee 1 Samuel 24:4-7). David ndoipeʼaséi chugui igoviérno oikuaa porãgui Jehová opermitiha gueteri chupe ogoverna. Ha oikytĩvo kirirĩhamete Saúl ao, ohechauka ndojukaseiha chupe (1 Sam. 24:11).

⁹ David ohechauka jey orrespetaha Jehová oiporavovaʼekuépe ohechárõ guare Saúlpe última vés. Haʼe ha Abisai og̃uahẽ pe lugár Saúl opytahápe ha otopa chupe okehína. Abisai opensáma Jehová omeʼẽha ipópe iñenemígope, ha oñekuaveʼẽ oikutu hag̃ua Saúlpe ilánsape yvýre. Péro David ojoko chupe (1 Sam. 26:8-11). Haʼe oheja opa mbaʼe Jehová pópe, upévare ndojukái pe rréipe Abisai omboligáramo jepe chupe.

10. ¿Mbaʼépa ikatu ñambohovái, ha mbaʼépa ñanepytyvõta ani hag̃ua ñanekangy?

¹⁰ Ñande avei ikatu jajecha koʼãichagua situasiónpe. Ikatu oĩ ñanemboligáva jajapo hag̃ua peteĩ mbaʼe haʼénte opensáva oĩ porãha, ñanepytyvõ rangue jajapo hag̃ua Jehová rembipota. Térã ñanemokyreʼỹ jadesidínte hag̃ua peteĩ mbaʼe jahechaʼỹre Jehová oipotáva, ojapo haguéicha Abisai. Ani hag̃ua oiko ñanderehe upéva, jaikuaa porã vaʼerã mbaʼéichapa Jehová ohecha opa mbaʼe ha jajedesidi jajapo hembipota.

11. ¿Mbaʼéichapa David ohechauka omotenondeha Ñandejára rembipota?

¹¹ David oñemboʼe Jehovápe kóicha: “Chemboʼékena ajapokuaa hag̃ua ne rembipota” (elee Salmo 143:5, 8, 10). Ojerovia rangue ijehénte térã oheja hapichakuéra ipuʼaka hese, haʼe oipotaiteve Jehová omboʼe chupe oiko hag̃ua  hapére. Haʼe heʼi: “Chemanduʼa umi ára yma guare rehe, chemomanduʼa opaite [...] ne rembiapokue rehe”. Ñande ikatu ñantende porã Ñandejára rembipota ñahesaʼỹijóramo la Biblia ha jajepyʼamongeta umi ehémplo ohechaukávare mbaʼéichapa Jehová otrata yvyporakuérape.

12, 13. ¿Mbaʼérepa David oñohẽ pe y ogueruvaʼekue umi mbohapy kuimbaʼe?

¹² David ningo ontende porã vaʼekue mbaʼérepa oñemoĩ umi léi ha okumplise ipyʼaite guive. Upéva peteĩ ehémplo iporãitereíva ñandéve g̃uarã. Jahechamína mbaʼépa oiko heʼírõ guare ‘hoyʼuseha pe ykua oĩvagui Belén rokẽme’. Upérõ umi filistéo omongora upe táva, ha mbohapy kuimbaʼe oĩva ikárgope oike upépe ha ogueru chupe pe y. “David katu ndoyʼuséi, ha oñohẽ pe y mbaʼekuaveʼẽmbýramo Ñandejárape.” ¿Mbaʼérepa ojapo upéva? Haʼe heʼi: “Ani [Ñandejára] oheja haʼu ko ýgui mbaʼeveichavérõ. Haʼéne haʼurõguáicha koʼã kuimbaʼe ruguy, [ojapeligravaʼekue] ogueru hag̃ua chéve” (1 Crón. 11:15-19).

¹³ David oikuaa porã pe Léi heʼiha ndojeʼuivaʼerãha tuguy, síno oñeñohẽvaʼerãha Jehová renondépe. Avei ontende mbaʼérepa ojeproivi upéva. Pe Léi heʼi: “Opa umi oikovéva rekove niko oĩ huguýpe”. Péro umi kuimbaʼe ningo ndoguerúi tuguy, síno y. ¿Mbaʼére piko upéicharõ haʼe ndoyʼuséi raʼe? Oikuaágui pe léi heʼiha Ñandejárape g̃uarã tuicha mbaʼeha pe tuguy. Ha umi kuimbaʼe ojapeligrákuri ogueru hag̃ua upe y, upévare chupe g̃uarã pe y haʼete huguykuéra. Upéicha rupi David ni mbaʼevéicharõ ndoyʼuséi, oñohẽ uvei yvýpe (Lev. 17:11; Deut. 12:23, 24).

14. ¿Mbaʼépa oipytyvõ Davídpe ohecha hag̃ua opa mbaʼe Jehová ohechaháicha?

¹⁴ David oñehaʼãmbaite ikatu hag̃uáicha Ñandejára léi og̃uahẽ ikorasõme. Upévare opurahéi: “Ajapose ne rembipota, péva chembovyʼáta che Ruete,  ha ne rembiapoukapy oĩ che pyʼapýpe” (Sal. 40:8, ÑÑB). Haʼe ohesaʼỹijo porã pe Léi ha ojepyʼamongeta hese. Oikuaáramo jepe oho porãtaha chupe okumplíramo upépe heʼíva, oñehaʼã avei ontende mbaʼépa omboʼe umi léi. Upéicha avei, jastudia jave la Biblia iporã jajepyʼamongeta umi mbaʼe jaleévare ha ñañehaʼã tog̃uahẽ ñane korasõme. Péichamante jaikuaáta mbaʼépa Jehová oguerohory, tahaʼe haʼéva ñane situasión.

15. ¿Mbaʼéichapa Salomón ohechauka omboykeha Ñandejára Léi?

¹⁵ Salomón, David raʼy, ohupytyvaʼekue heta mbaʼe porã Jehovágui. Péro mbeguekatúpe omboyke Iléi. Pór ehémplo, nokumplíri pe mandáto heʼíva: “Ani hembireko heta pende ruvicha guasu” (Deut. 17:17). Haʼe katu omenda heta kuña tetã ambueguáre, ha ituja rire, hembirekokuéra “omboyke Salomón pyʼapy ñande Ruete rapégui, omombaʼeguasu hag̃ua ambue jarakuérape”. Ndajaikuaái ningo mbaʼépa omomýi Salomónpe ojapo hag̃ua upéva, péro tahaʼe haʼeháicha, “ojapo ivaíva ñande Ruete resa renondépe, ha ndoikoporãvéi ñande Ruete rapykuéri itúva David oiko haguéicha” (1 Rey. 11:1-6, ÑÑB). Iñimportantete ningo jajapo Ñandejára léi heʼíva ha jasegi umi konsého oĩva Iñeʼẽme. Pór ehémplo, peteĩ kristiáno omendaséramo ojesarekovaʼerã la Biblia heʼívare.

16. ¿Mbaʼéichapa ñanepytyvõta ñantendéramo mbaʼérepa nañamendaivaʼerã peteĩ ndojeroviáivare Ñandejárare?

¹⁶ ¿Mbaʼépa rejapóta peteĩ ndoservíriva Jehovápe ohechaukáramo ojegustaha nderehe? ¿Rehechátapa upe situasión Jehová ohechaháicha ha resegi David ehémplo? ¿Térãpa remboykétante Jehová heʼíva, ojapo haguéicha Salomón? Jaikuaaháicha, kristianokuéra omendavaʼerã “peteĩ ojeroviávare Ñandejárare” (1 Cor. 7:39, NM). Peteĩ Testígo odesidíramo omenda, ohekavaʼerã iména térã hembirekorã oservíva Jehovápe. Jahechakuaáramo mbaʼérepa oñemeʼẽ ko konsého, ikatúta ñaneñeʼẽrendu ha avei jahechaukáta nañaneinteresaiha peteĩ ndahaʼéiva Testígo.

17. ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta ani hag̃ua jahecha pornografía?

¹⁷ David oñehaʼãmbaitevaʼekue ohecha opa mbaʼe Jehová ohechaháicha. Ñande avei jajapóramo upéicha ndajahechasemoʼãi pornografía. Eleemína koʼã téysto, epensa mbaʼérepa oñemeʼẽ umi konsého ha eñehaʼã entende mbaʼépa Jehová oipota rejapo (elee Salmo 119:37; Mateo 5:28, 29 ha Colosenses 3:5). Jajepyʼamongetáramo Ñandejára Ñeʼẽre, ikatúta ñañemomombyry ko ñuhãgui.

18, 19. a) ¿Mbaʼérepa Jehová oguerohory Davídpe iñimperféktoramo jepe? b) ¿Mbaʼépa nde redesidi rejapo?

¹⁸ David ojapovaʼekue heta mbaʼe iporãva oikove aja, péro avei ojapo ivaíva (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 22-27; 1 Crón. 21:1, 7). Upéicharõ jepe, katuete oñearrepenti ojavy jave. Upévare jaʼekuaa haʼe oiko hague “pyʼapy potĩ reheve” Ñandejára renondépe (1 Rey. 9:4, ÑÑB). ¿Mbaʼérepa? Oñehaʼã meme rupi ojapo Ñandejára rembipota.

¹⁹ Ñaneimperféktoramo jepe ikatu ñaime porã Jehovándi. Péro upearã, jastudia meme vaʼerã Iñeʼẽ, jajepyʼamongeta hese ha pyaʼe voi jajapo umi mbaʼe ñaaprendéva. Upéicharõmante ikatúta jajerure Jehovápe pe salmísta ojerurevaʼekue: “Chemboʼékena ajapokuaa hag̃ua ne rembipota”.