1. ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka nopensaiha ijehénte?

JESÚS oĩrõ guare ko yvy ape ári, ohechauka porã ñandéve nopensái hague ijehénte. Haʼe siémpre ojapo Ñandejára rembipota, ha omboyke umi mbaʼe chupénte ogustáva (Juan 5:30). Jesús iñeʼẽrendu omano meve pe yvyra pohýire, ha upéicha ohechauka nopensaiha ijehénte (Filip. 2:8).

2. ¿Mbaʼéichapa ikatu jahechauka nañapensaiha ñandejehénte, ha mbaʼérepa jajapo vaʼerã upéva?

² Ñande ningo ñamoirũ Jesúspe, upévare jahechauka vaʼerã avei nañapensaiha ñandejehénte. ¿Mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva? Ñamotenondévo umi mbaʼe ou porãtava ñande rapichakuérape (elee Mateo 16:24). Ñañeinteresáramo hesekuéra, jasakrifikáta umi mbaʼe ñandéve ñandegustáva jepe ñaipytyvõ hag̃ua chupekuéra (Filip. 2:3, 4). Jesús omboʼe vaʼekue voi iñimportanteha ñamotenonde ñande rapichakuérape, ikatu hag̃uáicha ñamombaʼeguasu Ñandejárape hekoitépe. ¿Mbaʼérepa? Jesús heʼi vaʼekue idisipulokuérape ojoayhu vaʼerãha, upéicha ojekuaáta haʼekuéra haʼeha kristiáno tee. Ha upe mborayhu hína pe ñanemomýiva ñamotenonde hag̃ua ñande rapichakuérape (Juan 13:34, 35). Jehová organisasiónpe enterovénte omotenonde hapichápe ha nopensái ijehénte. ¡Ajépa javyʼaite ñaime haguére ijapytepekuéra!

3. ¿Mbaʼérepa sapyʼánte ijetuʼu ñandéve ñamotenonde hag̃ua ñande rapichakuérape?

³ Ñañehaʼãramo jepe ñamotenonde ñande rapichakuérape, oĩ  peteĩ mbaʼe ñandejokoséva: ñapensase ñandejehénte. Adán ha Eva jepe ohechauka vaʼekue opensaha ijehénte. Eva noñemoĩsevéi vaʼekue Ñandejára poguýpe ha nopensái upéva ikatuha operhudika ótrope. Adán katu ndopytaséigui hembireko reheʼỹ, ombojerovia chupe Ñandejárape rangue (Gén. 3:5, 6). Péicha Adán ha Eva omboyke Ñandejárape, ha upe guive Satanás osegi omoinge umi hénte akãme opensa hag̃ua ijehénte, ha Jesúspe jepe oityse vaʼekue ko ñuhãme (Mat. 4:1-9). Koʼag̃aite peve Satanás hetaitereípe ogueraha hapykuéri ha avave nopensavéima hapicháre, síno ijehénte. Upévare tekotevẽ siémpre ñañatende porã ani hag̃ua ova ñanderehe umi hénte lája (Efes. 2:2).

4. a) ¿Mbaʼérepa sapyʼánte ñapensase ñandejehénte? b) ¿Mbaʼe porandúpa ñambohováita ko artíkulope?

⁴ Umi opensáva ijehénte haʼete peteĩ iérro oñerrumbrapáva. Peteĩ iérro ningo jahejáramo okápe oky hese ha upéi ojope jey hese kuarahy, mbeguekatúpe katuete oñerrumbráta. Ha nañapenáiramo hese, ikatu okarupa hese pe errúmbre ha oñehundiete. Péicha avei ñaneimperfékto rupi ñapensase ñandejehénte, ha ndaikatúiramo jepe upéva jaipeʼaite ñandejehegui koʼág̃a, ñañatende vaʼerã ani hag̃ua ipuʼaka ñanderehe (1 Cor. 9:26, 27). ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jahechakuaa hag̃ua nañapensáipa hína ñandejehénte? ¿Mbaʼépa ikatu jajapo jahechauka hag̃ua ñamotenondeha ñande rapichakuérape?

5. a) ¿Mbaʼérepa la Biblia oñembojoja peteĩ espéhore? (Ehecha pe taʼanga oĩva iñepyrũme.) b) ¿Mbaʼéichapa jaiporu vaʼerã la Biblia ñanepytyvõ hag̃ua?

⁵ Peteĩ espého ningo ñanepytyvõ jahecha hag̃ua ñane pínta, upéicha avei la Biblia ñanepytyvõ jahecha hag̃ua umi mbaʼe jarekóva ñande pyʼapýpe ha jakorrehi hag̃ua tekotevẽhápe (elee Santiago 1:22-25). Péro peteĩ espého ñanepytyvõ hag̃ua jaiporu porã vaʼerã. Por ehémplo, ñamañáramo ñandejehe jahasakuévonte ndajahechamoʼãi umi mbaʼe kyʼa michĩva térã ñande defékto. Ha ñamañávo ijykéguio pe espéhope katu, jahecha ótrope ha ndajahechavéima ñane raʼanga. Upéicha avei la Biblia ikatu ñanepytyvõ jahecha hag̃ua ñande defékto, umíva apytépe, nañapensáipa hína jaikóvo ñandejehénte. Péro ikatu hag̃uáicha la Biblia ñanepytyvõ jaiporu porã vaʼerã, ani jalee jahasakuévonte ni jaiporu upéva jahecha hag̃ua ótro deféktonte.

6. ¿Mbaʼéichapa ikatu ‘jajapo meme’ pe Léi hekopeguáva heʼíva?

⁶ Ikatu ningo oime jalee la Biblia káda día, péro upéva ndeʼiséi ensegída jahechakuaatamaha ñapensápa hína ñandejehénte. ¿Mbaʼéichapa ikatu oiko ñanderehe upéva? Ñapensami pe ehémplo omoĩ vaʼekuére Santiago. Haʼe heʼi kuri ko kuimbaʼe “omaña [hague] ijehe espéhope”, ha oiporu voi peteĩ ñeʼẽ griégope heʼiséva “ojesareko porã”. Péro ko kuimbaʼe ndojapói peteĩ mbaʼe iñimportánteva, ¿mbaʼépa hína upéva? Santiago omombeʼu: “Haʼe [...] ohomírente hesaráima ipíntagui”. Upéicharõ, ko kuimbaʼe omaña porãramo jepe ijehe espéhope, ndokorrehíri umi mbaʼe noĩporãiva. Péro pe kuimbaʼe iñarandúva ndahaʼéi ‘omaña porãnteva pe Léi hekopeguávare’, síno ‘ojapo meme pe Léi heʼíva’. Omboyke rangue Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva, haʼe osegi ojapo upépe heʼiháicha. Jesús heʼi vaʼekue avei: “Pejapo meméramo che haʼéva, peẽ añetehápe che disípulo” (Juan 8:31).

7. ¿Mbaʼéichapa la Biblia ikatu ñanepytyvõ porãve ani hag̃ua ñapensa ñandejehénte?

⁷ Ani hag̃ua ñapensa ñandejehénte ha ñamotenonde hag̃ua ñande rapichakuérape, tekotevẽ jalee porã Ñandejára Ñeʼẽ. Péicharõmante jahechakuaáta moõpa tekotevẽ ñakambia. Péro ndajaleéi vaʼerã vai vaínte, síno jaipyguara porã vaʼerã. Por ehémplo, ikatu hag̃uáicha ideprovécho ha opyta ñandéve ñane akãme peteĩ rreláto, ikatu ñañeporandu: “¿Mbaʼépa che ajapo vaʼerãmoʼã ko situasiónpe?  ¿Adesidi porã vaʼerãmoʼãpa?”. Ha iñimportanteveha katu, jajapo vaʼerã umi mbaʼe ñaaprendéva, ani jajepyʼamongetánte ha opáma upépe (Mat. 7:24, 25). Jahechamína koʼág̃a rréi Saúl ha apóstol Pedro ehémplo, jahecha hag̃ua mbaʼéichapa ikatu ñamotenonde ñande rapichápe.

8. ¿Mbaʼeichagua persónapa raʼe Saúl oñepyrũrõ guare ogoverna, ha mbaʼéichapa ohechauka upéva?

⁸ Rréi Saúl rembiasakue ohechauka tekotevẽha ñañatende ani hag̃ua jaju ñapensa ñandejehénte. Haʼe oñepyrũrõ guare ogoverna iñumílde ha iñeʼẽrendu vaʼekue (1 Sam. 9:21). Umi isrraelíta heʼírõ guare hese nogovernaporãiha, haʼe ikatu kuri heʼi Jehová voi oiporavo hague chupe ha okastiga chupekuéra upévare, péro ndojapói (1 Sam. 10:27). Avei, rréi Saúl oheja rupi Ñandejára espíritu ogia chupe, ogana kuri umi ammonítape ha upéi orrekonose Jehová rupínte ogana hague hikuái (1 Sam. 11:6, 11-13).

9. ¿Mbaʼéicha rupípa Saúl ou opensa ijehénte?

⁹ Tiémpo rire, pe iérro ojehejávaicha okápe, Saúl oñepyrũma oñerrumbra opensávo ijehénte ha oñemombaʼeguasu, péro haʼe ndojapói mbaʼeve okambia hag̃ua. Upéicha rupi, oganárõ guare hikuái umi amalekítape, Saúl omotenondéma hembipota, ojapo rangue Jehová omandáva chupe. Ñandejára heʼi kuri ko rréipe ohundipaite hag̃ua umi amalekítape, hymba ha ikosakuéra. Péro haʼe ombyatypa imbaʼerã umi animál iporãvéva ha heta mbaʼerepy. Ha oñemombaʼeguasuve hag̃ua, omopuʼã peteĩ monuménto hérape (1 Sam. 15:3, 9, 12). Proféta Samuel ohórõ guare heʼi chupe ndogustaiha Jehovápe upe ojapóva, Saúl oñepyrũ heʼi guaʼu ndojukaiha umi amalekíta rymbakuéra iporãvéva ikatu hag̃uáicha oikuaveʼẽ Jehovápe. Ha ndahaʼéi upéva añónte, heʼi avei haʼe ojapo hague Jehová omandáva chupe oñorairõvo umi amalekíta kóntrape, ha okulpa ótrope umi mbaʼe vai ojapo vaʼekuére (1 Sam. 15:16-21). Saúl ningo oñemombaʼeguasueterei ha ndopytavaiséi umi hénte renondépe, upévare noimportavéima chupe mbaʼépa opensa Jehová (1 Sam. 15:30). Saúl ehémplo, peteĩ espéhoicha ikatu ñanepytyvõ jahecha hag̃ua mbaʼépa ndovaléi jajapo ani hag̃ua jaju ñapensa ñandejehénte. Jahechamína umíva.

10, 11. a) ¿Mbaʼépa ñaaprende Saúl rembiasakuégui? b) ¿Mbaʼépa tekotevẽ jajapo ani hag̃ua jajapo Saúl ojapo haguéicha?

¹⁰ Primero, Saúl rembiasakue ohechauka ñandéve ndovaleiha jajeroviaiterei ñandejehe. Ñepyrũrã ikatu hína jajapo opa mbaʼe ou porãtava ñande rapichakuérape, péro upéva ndeʼiséi siémpre jasegitaha upéicha (1 Tim. 4:10). Saúl ñepyrũrã ojapo vaʼekue iporãva ha Ñandejára oguerohory chupe, péro upéi oúma opensave ijehénte ha noñehaʼãi okambia. Upéicha rupi Saúl mbeguekatúpe naiñeʼẽrenduvéi Jehovápe, ha haʼe omboyke chupe ha onombra ótrope hekoviarã.

¹¹ Segundo, ñañatende vaʼerã ani ñapensa jajapo porã haguérente heta mbaʼe, vyroreitaha umi defékto jaguerekóva. Jajapóramo upéicha, haʼetéta hína jaiporúva peteĩ espého jahecha hag̃ua mbaʼéichapa opyta ñanderehe ñande ao pyahu ha ndajahechakuaái ñande rova ikyʼaha. Ikatu oime nañañemombaʼeguasúi Saúl oñemombaʼeguasu haguéicha, péro ñañatende vaʼerã ha ñakambia tekotevẽhápe ani hag̃ua mbeguekatúpe umi defékto jarekóva ñandegueraha vai. Ha oĩramo oñemoñeʼẽva ñandéve, aníkena jajapo Saúl ojapo haguéicha: ani ñamomichĩse umi mbaʼe vai jajapóva ha jaʼe ndahaʼeiha ivaietereíva, ni jakulpase ótrope térã jajehustifikase. Upéva rangue, ñahendu vaʼerã umi konsého oñemeʼẽva ñandéve (elee Salmo 141:5).

12. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo jahechakuaáramo japeka vai hague?

¹² Péro, ¿mbaʼépa ikatu jajapo jahechakuaáramo japeka vai hague? Saúl ndopytavaiséigui hapichakuéra renondépe, ndojapói vaʼekue umi mbaʼe oipytyvõtava chupe oñemoĩ porã jey hag̃ua Ñandejárandi. Aníkena  jajapo haʼe ojapo haguéicha. Upéva rangue, jajapo vaʼerã tekotevẽva guive ñakambia hag̃ua ha ani ñatĩ jajerure hag̃ua ótrope ñanepytyvõ hag̃ua (Prov. 28:13; Sant. 5:14-16). Por ehémplo, peteĩ ermáno oñepyrũ vaʼekue ohecha pornografía orekópe 12 áño, ha diez áño rasa osegi ohecha upéva ñemiháme. Haʼe omombeʼu: “Ndaikuaái vaʼekue mbaʼéichapa haʼéta che rembirekópe ha avei umi ansiánope mbaʼépa ajapo aikóvo. Péro tuicha chepiroʼy amombeʼu rire upéva. Oĩ heta che amígo ni ndoroviaséiva che ndahaʼeveimaha siérvo ministeriál; amotĩ chupekuéra. Péro koʼág̃a aikuaa Jehová cheguerohoryveha yma guarégui, ha ndaipóri iñimportantevéva chéve g̃uarã upévagui”.

13, 14. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Pedro tekotevẽ hague oñehaʼã ani hag̃ua opensa ijehénte?

¹³ Apóstol Pedro omoirũ aja Jesúspe, oaprende vaʼekue mbaʼéichapa omotenonde vaʼerã hapichakuérape (Luc. 5:3-11). Péro ijetuʼu chupe upéva, pórke haʼe opensase jepi ijehénte. Por ehémplo, Santiago ha Juan ojerurérõ guare Jesúspe oguapy hag̃ua ijykére Irréinope, Pedro ipochy hesekuéra. ¿Mbaʼérepa? Oiméne openságui haʼe omereseha upe puésto, pórke Jesús heʼíma vaʼekue chupe orekotaha tuicha rresponsavilida (Mat. 16:18, 19). Péro Jesús upérõ omboʼe Santiago, Juan, Pedro ha umi ótro idisípulope, ndovaleiha opensa ijehénte ha noĩporãiha “omanda” térã oñembotuichase iñermanokuéra apytépe (Mar. 10:35-45).

¹⁴ Péro upe rire jepe Pedro oheja ipuʼaka jey hese upéva. Por ehémplo, Jesús heʼírõ guare idisipulokuéra oheja reitaha chupe, Pedro pyaʼe voi heʼi umi ótro oheja reíramo jepe chupe haʼe ndojapomoʼãiha upéva. Péicha haʼe oñembotuicha ha oapoʼi umi ótrope heʼívo haʼe añoite osegitaha Jesús ndive (Mat. 26:31-33). Péro haʼe ojerovia reiete ijehe, upe pyharépe voi Pedro ohechaukáma opensaha ijehénte onegávo Jesúspe tres vése, okyhyjégui umi héntegui (Mat. 26:69-75).

15. ¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende Pedro ehémplogui?

¹⁵ Pedro ojavýramo jepe heta vése, ikatu ñaaprende chugui heta mbaʼe. Haʼe oñehaʼãmbaite anivéma hag̃ua opensa ijehénte ha oheja Ñandejára espíritu oipytyvõ chupe. Upéicha rupi okambia tekotevẽhápe, ojejokokuaave ani hag̃ua opensa ijehénte ha ojepyʼapyvéma  hapichakuérare (Gál. 5:22, 23). Haʼe oaguanta kuri umi pruéva ijetuʼuvéva jepe ha ohechauka iñumildeha ha nopensaveimaha ijehénte. Por ehémplo, Pablo tuicha omongavaju kuri chupe entéro rovake, ha haʼe iñumílde rupi orrekonose ojavy hague (Gál. 2:11-14). Upe rire ndahaʼéi ku opytáva ipyʼaro Páblore oheja vai haguére chupe umi hénte renondépe, síno osegi ohayhu chupe iñermánoicha (2 Ped. 3:15). Jasegíramo Pedro ehémplo, ñanepytyvõta ani hag̃ua ñapensa ñandejehénte.

16. ¿Mbaʼéichapa ikatu jahechauka nañapensaiha ñandejehénte jahasa jave peteĩ situasión ijetuʼúva?

¹⁶ Koʼág̃a epensami mbaʼéichapa nde rerreaksiona jepi rehasa jave peteĩ situasión ijetuʼúva. Pedro ha umi ótro apóstolpe oñemoingérõ guare kárselpe ha ojetortura chupekuéra opredika haguére, haʼekuéra osegi ovyʼa “Ñandejára ohejágui ojeapoʼi chupekuéra Jesús réra rehehápe” (Hech. 5:41). Nde avei rehasa jave peteĩ situasión ijetuʼúva, ikatu resegi Pedro ha Jesús ehémplo ha emotenonde nde rapichakuérape ou porãtava, repensa rangue ndejehénte (elee 1 Pedro 2:20, 21). Iporãta avei resegíramo Pedro ehémplo umi ansiáno oñemoñeʼẽ jave ndéve, haʼe ndaipochýi vaʼekue ojekorrehírõ guare, síno ohendu umi konsého oñemeʼẽva chupe (Ecl. 7:9).

17, 18. a) ¿Mbaʼépa iporã reñeporandu oiméramo rehupytyse hína peteĩ priviléhio? b) ¿Mbaʼépa ikatu nepytyvõ reñepyrũramo rehechakuaa repensaha hína ndejehénte?

¹⁷ Pedro ehémplo ñanemokyreʼỹ avei ñapensa hag̃ua mbaʼépa jahupytyse Ñandejára servísiope. Ha jahupyty hag̃ua upéva nañapensái vaʼerã ñandejehénte, síno ñaime vaʼerã jaservi hag̃uáicha ótrope. Péro ñañatendékena ani oime jahupytyse umi priviléhio jajechauka hag̃uánte. Upévare iporã ñañeporandu: “¿Mbaʼérepa añetehápe ambaʼaposeve Jehovápe g̃uarã ha ahupytyse ko priviléhio? ¿Noiméipa hína amandase ha aipotánte ótro chemombaʼeve, Santiago ha Juan oipota haguéicha?”.

¹⁸ Rehechakuaáramo repensaha ndejehénte, ejerure vaʼerã Jehovápe tanepytyvõ rekambia hag̃ua. Ha eñehaʼã ejapo opa mbaʼe remombaʼeguasu hag̃ua chupe (Sal. 86:11). Ikatu avei repensa mbaʼépa ikatúta nepytyvõve hína ani hag̃ua repensa ndejehénte ha eñehaʼã rehupyty upéva. Por ehémplo, ¿noiméipa rejeprepara porã hína rejapo hag̃ua ne asignasión, péro neremopotĩséi Salón del Reino térã repensa naiñimportanteiha upéva? ¿Ijetuʼúpa ndéve rehechauka peteĩ mbaʼe porã oúva Ñandejára espíritugui? Eñehaʼãmbaiténa ehupyty umíva, ha ekambia tekotevẽhápe. Upearã tuicha nepytyvõta heʼíva Romanos 12:16 (elee).

19. ¿Mbaʼérehepa ñanemanduʼa vaʼerã ñanekangýramo jahechakuaágui jarekoha heta defékto?

¹⁹ Peteĩ espéhoicha jaiporúramo Ñandejára Ñeʼẽ jahecha hag̃ua mbaʼépa oĩ ñande pyʼapýpe, katuete jahechakuaáta ñande defékto. Ikatu voi hína jahecha ñañepyrũmaha ñapensa ñandejehénte ha ñanedesanima upéva. Oikóramo ñanderehe upéicha, iporã ñanemanduʼa pe ehémplo Santiago omoĩ vaʼekuére. Haʼe ndeʼíri pe kuimbaʼe omañáre voi ijehe espéhope ohecháma hague mbaʼépepa tekotevẽ okambia ha pyaʼe voi okorrehíma hague. Upéva rangue, Santiago heʼi upe kuimbaʼe ‘ojapo meme [hague] pe Léi heʼíva’ (Sant. 1:25). Ko kuimbaʼe imanduʼa upe ohecha vaʼekuére espéhope ha oñehaʼã omehora. Upévare siémpre ñanemanduʼa vaʼerã ñaneimperfékto rupi jajavytanteha voi ha jarekoha heta defékto tekotevẽva ñakambia, péro ndajahejái vaʼerã umi mbaʼe ñanemokangy (elee Eclesiastés 7:20). Upéva rangue, jalee meme vaʼerã Ñandejára Ñeʼẽ ha ñañehaʼã jajapo umi mbaʼe ñanepytyvõtava ñamotenonde hag̃ua ñande rapichakuérape ha ani hag̃ua ñapensa ñandejehénte. Jehová ningo hetaitereípema oipytyvõ okambia hag̃ua ilája ha ñandéve avei ikatu ñanepytyvõ. Ñañehaʼãramo jaiko Iñeʼẽme heʼiháicha, ñaneimperféktoramo jepe, ikatúta ñaime porã hendive ha haʼe ñanevendesíta.