Mávapa ‘iñarandu ha oikuaapa’ pende apytépe?

“Oĩrõ pende apytépe iñarandu ha oikuaapáva, tohechauka heko marangatu rupi ha ojejapoʼỹre, iñaranduha.” (SANTIAGO 3:13.)

1, 2. Mbaʼépa ikatu jaʼe umi tapicháre iñarandúva ko múndope g̃uarã?

 OJEʼÉRAMO ndéve nemanduʼa hag̃ua peteĩ iñarandúvare, mávarepa nemanduʼáne? Nemanduʼánepa nde sy térã nde túvare? Peteĩ karai ỹrõ kuñakarai ijedámavare? Térãpa peteĩ profesór universidápe omboʼéva rehe? Pe arandu ikatu ndajahechái peteĩcha, upévare iñimportanteve jaikuaa mávarepa Ñandejára heʼi iñaranduha.

² Umi tapicha iñarandúva ko múndope g̃uarã, ndeʼiséi katuete Ñandejára ohechaha chupekuéra upéicha. Job oñeʼẽvaʼekue mbohapy kuimbaʼe oñemoarandúva ndive, ha heʼi chupekuéra: ‘Peteĩ iñarandúva jepe ndajuhúi pende apytépe’ (Job 17:10). Apóstol Pablo katu heʼi umi kuimbaʼe omboykévare Ñandejárape: “Heʼivaʼekue hikuái iñaranduha, ha añetehápe itavy” (Romanos 1:22). Ha Jehová voi heʼi proféta Isaías rupive: “Cháke peẽ, peimoʼãva penearanduha, pejéva peneakã porãha!” (Isaías 5:21).

3, 4. Mbaʼépa ñaikotevẽ ñanearandu hag̃ua?

³ Jahechaháicha, jaikuaa raẽ vaʼerã mbaʼépa oñekotevẽ ñanearandu hag̃ua, ha upéicha ñaime porã Ñandejára renondépe. Proverbios  9:10 heʼi: “Ñandejára ñemombaʼépe oñepyrũ arandu, [Ñandejárape] reikuaárõ heʼise nearanduha”. Pe tapicha iñarandúva okyhyjevaʼerã Ñandejáragui ha iñeʼẽrendu chupe. Upéva ndeʼiséi oikuaanteha haʼe oĩha ha omeʼẽhague ñandéve Iléi. Pe disípulo Santiago ñanemokyreʼỹ jajepyʼamongetami hag̃ua ko mbaʼére (jaleemína Santiago 3:13). Koʼápe heʼi iñarandúva “tohechauka heko marangatu rupi”. Upeichaite, pe arandu añetetéva ojehechavaʼerã umi mbaʼe jaʼe ha jajapóvare.

⁴ Ñanearandu hag̃ua, tekotevẽ ñaneakãguapy ha jaiporu umi mbaʼe jaikuaáva iporãve hag̃uáicha. Mbaʼéichapa jahechauka ñanearanduha? Santiago omombeʼu mbaʼéichapa ojehecha peteĩ tapicháre iñaranduha. * Mbaʼéichapa ñanepytyvõ upe heʼivaʼekue jajogueraha porã hag̃ua ñane ermanokuéra ha ñande rapichakuéra ndive?

Umi mbaʼe jajapóva rehe ojehecháta ñanearanduha

5. Mbaʼéichapa oiko umi iñarandu añetetéva?

⁵ Jahechamahaguéicha, Santiago heʼi ñande reko marangatu rupi ojehechataha ñanearanduha. Pe arandu oñepyrũ ñamombaʼévo Ñandejárape. Upévare, umi iñarandúva oñehaʼã oiko Ñandejára oipotaháicha. Pe arandu nañagueronaséi, péro ikatu ñanearandu jastudia meméramo la Biblia ha jajepyʼamongeta hese. Upéva ñanepytyvõta jajapo hag̃ua Efesios 5:1 heʼíva: ‘Peñehaʼãkena pejapo Ñandejára ojapoháicha’. Ñañehaʼãmbaitéramo jajapo upéicha ñanearanduvéta, iporãitevégui umi mbaʼe haʼe ojapóva (Isaías 55:​8, 9). Ha jajapóramo haʼe ojapoháicha, umi noĩriva kongregasiónpe ohechakuaáta ñande reko porãveha ñande rapichakuéragui.

6. Mbaʼéichapa ikatu avei jajapo Ñandejára ojapoháicha, ha mbaʼéichapa pe tapicha ndaipochyreíriva?

⁶ Santiago heʼi ikatuha jajapo Jehová ojapoháicha nañandepochyreíriramo. Pe tapicha ndaipochyreíriva ningo ipyʼaguapy, upéicharamo jepe ojepytaso mbarete oñekotevẽ jave. Jehová ipuʼakapáramo jepe opa mbaʼére ndaipochyreíri, ha upévare ndajakyhyjéi ñañemoag̃ui hag̃ua hese. Jesucristo ojogua avei Itúvape ko mbaʼépe, upévare heʼivaʼekue: “Peju cherendápe opa peẽ penekaneʼõ ha pembaʼapo pohýiva, ha che pombopytuʼúta. Peheja tamoĩ pende apére [che júgo], ha pejapo che haʼéva peẽme. Peikuaáta chepyʼaporã ha ndajejapoiha, ha chendive pejuhúta pytuʼu” (Mateo 11:​28, 29; Filipenses 2:​5-8).

7. Mbaʼe ehémplo neporãvapa omoĩ ñandéve Moisés?

⁷ La Biblia oñeʼẽ ñandéve Moisés rehe, peteĩ kuimbaʼe ipyʼaguapy térã ndaipochyreíriva. Orekóramo jepe ipoguýpe heta mbaʼe, haʼe “heko kirirĩ ha ndaipochykuaái voi. Haʼeichagua ipyʼaporãva ndaipóri Yvy ári” (Números 11:29; 12:3). Ha ñanemanduʼavaʼerã Jehová omombaretehague chupe ojapo hag̃ua hembipota. Jehová oiporuse umi tapicha ndaipochyreírivape ojapo hag̃ua Haʼe oipotáva.

8. Mbaʼéichapa ñane imperféktoramo jepe ikatu jahechauka ñandepyʼaguapyha?

⁸ Jahecha upéicha ñande yvypóra ikatuha jahechauka ñande pyʼaguapyha, ñane imperféktoramo jepe. Péro mbaʼéichapa ikatu jajapo porãve upéva? Pe pyʼaguapy ningo heñói Jehová espíritu sántogui (Gálatas 5:​22, 23). Upévare, jajerurékena Jehovápe tomeʼẽ ñandéve ijespíritu ha ñañehaʼãmbaite ñamoheñói ñande pype umi mbaʼe porã. Jajeroviavaʼerã haʼe ñanepytyvõtaha ñandepyʼaguapyve hag̃ua. Pe salmísta ohechauka ñandéve mbaʼérepa ñandepyʼaguapyvaʼerã heʼívo Ñandejára omboʼetaha umi ipyʼaguapývape (Salmo 25:9).

9, 10. Mbaʼérepa ijetuʼu ñandepyʼaguapy hag̃ua?

 ⁹ Upéicharamo jepe, sapyʼánte ijetuʼu jahechauka hag̃ua ko mbaʼe. Ikatu oime ndajakakuaái rakaʼe oĩhápe pyʼaguapy. Ikatu voi umi hénte oĩva ñande jerére heʼi umi mbaʼe vai ñambohovaivaʼerãha mbaʼe vaípe. Péro iporãtapa jajapóramo upéicha? Oñepyrũ sapyʼáramo hendy peteĩ mbaʼe ñande rógape, mbaʼéichapa ñamboguéta? Ñañohẽtapa hese alcohol, térãpa y? Ñañohẽramo alcohol hendy tuichavéta, péro jaiporúramo y ikatúta ñambogue. Upévare la Biblia heʼi: “[Pyʼaguapýpe] ñañeʼẽrõ ñande rapichápe ipochyjera, ñañeʼẽ pohýirõ ñambopochyve” (Proverbios 15:​1, 18). Upéicharõ, ñanembopochýramo peteĩ ermáno térã oimeraẽva, ñambohováikena pyʼaguapýpe. Upéicha jahechaukáta ñanearanduha (2 Timoteo 2:24).

¹⁰ Jaʼemahaguéicha, umi hénte oĩva ko múndo poguýpe ipochy rei ha ndohechaukái pyʼaguapy. Upéicha rupi kristianokuéra ojuhu hetaiterei ipyʼahatã ha oñemombaʼeguasúva. Upévare, Santiago heʼi umi ermanokuérape ani hag̃ua oheja umi mbaʼe ombyai chupekuéra. Mbaʼépa ñanemboʼeve Santiago heʼivaʼekue?

Mbaʼéichapa oiko umi iñaranduʼỹva

11. Mbaʼe mbaʼépa ojapo umi iñaranduʼỹva?

¹¹ Santiago ohechauka porã mbaʼe mbaʼépa ojapo umi iñaranduʼỹva (jaleemína Santiago 3:14). Pe ‘pyʼaro’ ha ‘jeiko vai’ ndoúi Ñandejára espíritugui. Jahechamínte mbaʼépa oiko oĩ jave koʼã mbaʼe vai. Jerusalénpe oĩ pe Iglesia del Santo Sepulcro, ojeʼéva oñemopuʼãhague Jesús ojejukahaguépe. Upe iglésiare oñangareko seis rrelihión heʼíva ijehekuéra kristianoha. Upéicharamo jepe, mante oiko vai hikuái. Pe áño 2006-pe, peteĩ revísta hérava Time imanduʼa peteĩ jeýpe umi upépe oñangarekóva ‘heta oñorairõhague, ha oñonupãhague hikuái umi candelabro guasúpe’. Ha ndojeroviái rupi ojuehe, oñongatuka hikuái pe iglésia lláve ótro rrelihionguápe.

12. Mbaʼépa ikatu oiko kongregasiónpe noñeñatendéiramo?

¹² Kristianokuéra apytépe arakaʼeve ndoikoivaʼerã ãichagua joavy. Upéicharamo jepe, sapyʼánte oĩ ermáno iñimperfékto rupi oñemohatãva umi mbaʼe heʼívape, ha upévare ikatu ojoavy hapicha ndive. Apóstol Pablo ohechakuaavaʼekue umi Corintoygua kongregasiónpe oĩhague peichagua provléma. Upévare ohai umi ermanópe: ‘Oĩ rupi pende apytépe pyʼaro, jeiko vai ha joavy, ndapeikói ngaʼu piko yvypóra rekópe ha pejapo umi mbaʼe haʼekuéra ojapova?’ (1 Corintios 3:​3, BNP). Upe mbaʼe oikovaʼekue noñemyatyrõi sapyʼaitépe. Koʼág̃a rupi ñañatende  meme vaʼerã ani hag̃ua peichagua provléma oĩ ñane kongregasiónpe.

13, 14. Emombeʼumi mbaʼépa ikatu oiko ndojejapóiramo Ñandejára espíritu oipotaháicha.

¹³ Peichagua joavy mbeguekatúpe ikatu oike kongregasiónpe. Sapyʼánte oñemopuʼã jave peteĩ Salón del Reino, oĩ ojoavy mimíva oñondive. Ikatu peteĩ ermáno ipochy ndojejapoihaguére haʼe heʼiháicha ha oñepyrũ oñeʼẽ vai umi mbaʼe ojejapóvare. Ikatu voi noipytyvõsevéi umi tembiapo ojejapóvape. Upéicha ojapóva hesarái pe mbaʼe iñimportantevévagui. Osẽ porã hag̃ua umi mbaʼe ojejapóva kongregasiónpe oĩvaʼerã pyʼaguapy ermanokuéra apytépe. Jehová ovendesi oĩhápe pyʼaguapy, ha ndohayhúi pe joavy (1 Timoteo 6:​4, 5).

¹⁴ Jahechavemi peteĩ ehémplo. Kongregasiónpe oĩ peteĩ ermáno heta áñorema oservíva ansiánoramo. Péro umi ansiáno ombaʼapóva hendive ohechakuaa ndojapoveiha umi mbaʼe oñehaʼarõva chugui. Ovisita jave chupekuéra superintendénte sirkuitopegua, ohecha oñeñeʼẽmahague pe ermáno ndive péro haʼe ndojapoiha mbaʼeve. Upémaramo haʼe avei ojerure ojepeʼa hag̃ua chugui ipriviléhio. Mbaʼépa ojapóne ko ermáno? Ohechaukátapa iñumildeha ha ojapo pyʼaguapýpe umi ansiáno heʼíva chupe? Oñehaʼãtapa ombaʼapo oñekotevẽhápe ikatu hag̃ua oservi jey ansiánoramo? Térãpa ipochýta ndahaʼeveimahaguére ansiáno? Mbaʼérepa ipochýta oiméramo umi ótro ansiáno ohecháma haʼe ndaikatuveimaha oservi ansiánoramo? Katuete iporãitevéta iñumílderamo ha ojapo umi ansiáno heʼíva chupe.

15. Mbaʼérepa ñañatende porã vaʼerã Santiago 3:​15, 16-pe heʼívare, ojehaivaʼekue espíritu sánto rupive?

¹⁵ Ndahaʼéi koʼã mbaʼépe añónte ikatúva ojehecha ‘pyʼaro ha joavy’, upévare ñañehaʼãmbaitevaʼerã ñamboyke koʼã mbaʼe vai (jaleemína Santiago 3:​15, 16). Pe disípulo Santiago ohenói koʼã mbaʼépe ‘yvy ariguánte’ ndouihaguére Ñandejára espíritugui. Heʼi avei ouha mymba rekógui, ojogua rupi umi mymba ojapóvape. Ha ipahápe heʼi avei ouha umi ‘demóniogui’, ouhaguére chuguikuéra umi mbaʼe aña. Jahecha upéicha umi mbaʼe ndojehechaivaʼerãha arakaʼeve kristianokuéra apytépe.

16. Mbaʼépa jajapovaʼerã enterove, ha mbaʼéichapa?

¹⁶ Enterove ñaiméva kongregasiónpe ñañehaʼãvaʼerã jaipeʼa ñandejehegui umichagua mbaʼe vai. Ha koʼýte ojapovaʼerã upéicha umi ansiáno, omboʼevahína kongregasiónpe. Upéicharamo jepe, jahechakuaavaʼerã ijetuʼuha jajapo hag̃ua upéva  ñaneimperfékto rupi, ha ñaimehaguére ko múndo añáme. Haʼete ku ñañehaʼãvañaína jajupi peteĩ arriváda isỹietereívare. Ndajejokóiramo peteĩ mbaʼére, jaʼáta katuete. Ñandéve katu ñanepytyvõ Ñandejára Ñeʼẽ ani hag̃ua jaʼa. Avei, ñane ermanokuéra ñanepytyvõ jaha meme hag̃ua tenonderã (Salmo 73:​23, 24).

Umi mbaʼe porã tekotevẽva ohechauka umi iñarandúva

17. Mbaʼéichapa ombohovái umi iñarandúva oñemoĩ jave henondepekuéra mbaʼe vai ojapo hag̃ua?

¹⁷ Jaleemína Santiago 3:17. Ñañeʼẽmi koʼág̃a umi mbaʼe porã omoheñóiva pe ‘arandu Ñandejára omeʼẽva’. Peteĩva haʼe ‘teko potĩ’. Upéva heʼise ñande reko porã ha nañapensaiha pe teko kyʼáre. Upévare, ñamboykevaʼerã ñandejehegui opa mbaʼe vai, ha upearã natekotevẽi ñapensa raẽ. Pór ehémplo, japokóramo peteĩ mbaʼe akúre pyaʼeterei jahekýi ñande po upégui, natekotevẽi ojeʼe ñandéve jajapo hag̃ua upéva. Upéicha avei ojapóta peteĩ kristiáno heko porãva, nohaʼarõmoʼãi ojeʼe chupe omboyke hag̃ua pe ivaíva, ojapóta upéva ijeheguíntema (Romanos 12:9). Ñandejára Ñeʼẽme jatopa peichagua ehémplo, umíva apytépe oĩ José (Jacob raʼy) ha Jesús (Génesis 39:​7-9; Mateo 4:​8-10).

18. Mbaʼéichapa jahechauka a) ñandepyʼaguapyha? b) Ñaporomoingo porãha?

¹⁸ Pe ‘arandu Ñandejára omeʼẽva’ omoheñói avei pyʼaguapy. Ñanepytyvõ ani hag̃ua ñandepochy rei ha ñamboyke hag̃ua umi mbaʼe ikatúva ñanemoingo vai ñande rapichándi. Santiago heʼive: “Ha umi oñehaʼãva oporomoingo porã hag̃ua, ku oñotỹramoguáicha pyʼaguapy omonoʼõ chugui tekojoja” (Santiago 3:18). Ñañatende porãmi Santiago heʼivaʼekuére: “umi oñehaʼãva oporomoingo porã hag̃ua”. Jajekuaápa kongregasiónpe ñañehaʼãhaguére ñamoĩ pyʼaguapy, térãpa ñaporomoingo vaiha? Jajoavymantépa ñande rapichándi ha ñambopochy chupekuéra? Ñandepochýpa oimeraẽ mbaʼére? Ñañehaʼãpa jaipeʼa ñandejehegui umi mbaʼe hoʼa vaíva ñande rapichápe? Jajekuaápa ñañehaʼãhaguére ñamoheñói pyʼaguapy ha ñaporoperdonahaguére? Jajepyʼamongeta porãramo ko mbaʼére, ikatu jahechakuaa tekotevẽha ñañehaʼãve jahechauka pe ‘arandu Ñandejára omeʼẽva’.

19. Mbaʼépa jajapovaʼerã ojehecha hag̃ua ñaneakãguapyha?

¹⁹ Santiago heʼi pe ‘arandu omeʼẽva Ñandejára’ ojehechaha avei ñaneakãguapýramo. Ojehechápa ñanderehe ñaneakãguapy ha ndajahekaiha ojejapo umi mbaʼe ñande jaipotaháichante? Ojeʼépa ñanderehe ñanembaʼeporã ha japorotratakuaaha? Koʼã mbaʼe ohechaukáta ñaneakãguapyha.

20. Mbaʼépa jahupytýta ñamoheñóiramo umi mbaʼe porã jahechavaʼekue ko artíkulope?

²⁰ Enterove ñañehaʼãramo jajapo porãve umi mbaʼe Santiago heʼivaʼekue, jajogueraha porãvéta kongregasiónpe (Salmo 133:​1-3). Añete, nañandepochyreíri, ñandepyaʼaguapy ha ñaneakãguapýramo jaiko porãveta oñondive. Upéicha avei jahechauka jarekoha pe ‘arandu Ñandejára omeʼẽva’. Péro oĩve peteĩ mbaʼe ñanepytyvõva ñamoheñói hag̃ua koʼã mbaʼe porã: jahechavaʼerã ñande rapichápe Jehová ohechaháicha. Pe artíkulo oúvape jahecháta ko mbaʼe.

[Nóta]

Mbaʼépa ñambohováita?

• Mbaʼépa ñanepytyvõta ñanearandu hag̃ua?

• Mbaʼéichapa ikatu jahechauka porãve pe ‘arandu Ñandejára omeʼẽva’?

• Mbaʼe mbaʼépa ojapo umi ndorekóiva pe ‘arandu Ñandejára omeʼẽva’?

• Mbaʼe mbaʼe iporãvapa ñañehaʼãvaʼerã ñamoheñói porãve?

[Porandu ñahesaʼỹijóva]

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 22]

Mbaʼéichapa ikatu oike pe joavy kongregasiónpe?

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 23]

Ñamboyképa umi mbaʼe vai ñandejeheguíntema?