Jaikuaave hag̃ua

Mbaʼe ivaívapa ojaporakaʼe Barrabás?

▪ La Biblia omombeʼu pe governadór Poncio Pilato omosãso rangue Jesúspe, omosãso hague “peteĩ mondaha” ha ‘mbaʼe vai apoha ifamósovape’ (Mateo 27:16, NM; Juan 18:40, JMP). Upérõ upe kuimbaʼe oĩ préso Jerusalénpe umi rrománo poguýpe ‘iñirũnguéra ndive opuʼã rupi mburuvichakuérare ha oporojuka haguére’ (Marcos 15:7, NM).

Ndaipóriramo jepe ambue lívro omombeʼúva umi mbaʼe vai ojapovaʼekue Barrabás, umi karai arandu heʼi hese oĩ hague umi opuʼãva mburuvichakuéra rehe apytépe. Por ehémplo pe istoriadór Flavio Josefo omombeʼu upe tiémpope oĩ hague avei mondaha partída ojapóva heta mbaʼe vai. Koʼã vandído heʼi oñorairõha ojejapo rupi hetaiterei inhustísia ombohasa asýva umi kampesíno hudíope. Primer síglo mbyte rupi, hetaitereivéma oĩ umi opuʼãva rromanokuéra rehe ha umi hudíope omoakãvare. Tiémpo rire, koʼã vandído partída omoirũ avei umi hudíope. Haʼekuéra omosẽvaʼekue umi rrománope Judéagui áño 66-pe.

The Anchor Bible Dictionary heʼi: “Barrabás oiméne oĩrakaʼe avei umi mondaha partída apytépe. Koʼã vandídope umi hénte oguerohory omonda rupi umi Israelgua irríkovape ha oguerúgui heta provléma umi mburuvicha Romayguápe”.

Mbaʼeichaguápepa yma umi rrománo okastiga Jesúspe ojejuka haguéicha?

▪ Yma ningo ojekastiga umi vandído, rrevélde ha umi opuʼãvape goviérnore. Oñemosaingómi chupekuéra peteĩ yvyráre ohasa asy hag̃ua omano meve. Péva haʼe pe kastígo ivaivéva ojejapovaʼekue.

Pe lívro Palestine in the Time of Jesus (Palestina Jesús tiémpope) heʼi: “Ko kastígo ningo oporoapoʼi, oporombohasa asyeterei ha ojejapo enterove ohecha hag̃uáme, péicha oñemongyhyje umi opuʼãsévape mburuvichakuérare”. Peteĩ eskritór Romaygua imanduʼávo ko kastígore heʼi: “Ojeporavo voi umi tape ojehasaveha rupi enterove ohecha ha okyhyje hag̃ua”.

Pe istoriadór Josefo omombeʼu Tito ehérsito ojagarra hague peteĩ tapicha ha ojuka hague avei upéicha Jerusalén murálla renondépe. Upéva oiko áño 70-pe oñemongorárõ guare upe táva. Maʼerãpa ojapo hikuái upéicha? Oñemongyhyje hag̃ua umi hudíope ha oñentrega hag̃ua hikuái. Oñehundívo Jerusalén, hetaitereípe ojekastigavaʼekue upéicha.

Yma opárõ guare pe ñorairõ omoakãvaʼekue Espartaco (áño 73-71 Jesús ou mboyve), hetaitereípe ojejuka avei péicha. Upérõ ojejuka 6.000 esklávo ha gladiadór peteĩ tape pukukuére ohóva Capua-gui Rómape.

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 18]

¡QUEREMOS A BARRABÁS!, DE CHARLES MULLER (1878)