Ir al contenido

Ir al índice

DEA /G. Dagli Orti/De Agostini via Getty Images

¿Ulrico Zuinglio Bibliayu cierton maik kusrenanikwan mantø wetøtraik kø?

¿Ulrico Zuinglio Bibliayu cierton maik kusrenanikwan mantø wetøtraik kø?

 Møyampe misakmera Tiuswaimpurap kusrentrap inchipelaimpe más fácil køn. Kakentø nøm kusreik cierton kui ashchappe nømpe Biblian tøkar køn. Siglo 16 pølpasrøpsrømpe treek kømíik kuik køn kakentø misakmera Biblian chikar kuik køn nømuin trikmay lemik. Trekkutri murik kuik køn tru nesia yau kusrenanik cierton kui kape cierton kømui wetøasamik. Inchen nesia yau pera pøntrapeløpe chiken purukumelø kuik køn. “Suizasrø nesia yaupe chikøpentø kalø marøpelø kuik køn” trenchipik kuik køn libro Historia de la Iglesia Cristiana. “Nesia yau metrap pera pøntrapeløpe kutike maik kuikwan nepua ashmelø kuik køn incha aguerosmeranpa suertenpa kørepelø kuik køn incha chinetø trømpøik marøpelø kuik køn”.

 Øyeek purep pasramnetø Ulrico Zuinglio Bibliayu cierton maik kuikwan lap pølpasrik køn. ¿Chi wetøtraik kø? incha ¿mantø pirisaik kø nø kusreikwan kaneløpa? incha ¿nø chi marikwan asha chi kørepik kuikwan asha chi kusrentrap?

¿Ulrico Zuinglio mantø lap pølpasrik kø?

 20 pilamera tøkawa sacerdote católico køntrap isuik køn. Incha møiløtø sacerdote køntrap kusrentrap inchipelan latawai Zuinglion filosofíanpa, nesia yau maik kusrenanilanpa incha nesia yau yana pøntrapelø pørilanpa kusrentrain taik køn. Inchentø Bibliane ka.

 ¿Zuinglio Bibliayukutri ciertonikwan mantø wetøaship pølpasrik kø? Suizasrø Basilea nu kusreik yau wawa Tomás Wyttenbach kusrenanikwan mørik køn. Tru tap kømui asikwan tru nesia yaukutri misakmeran kalø marikwan mømay tru ulø paymø pesannap taikwan marikwan. a Nø maik purayaikwan pørinpala Zuingliope kaik marikkutri Jesucristo kuappe kan maytø manakatikwayasik kuaik køn chipik køn, treekwan kusreik køn Wyttenbach nø wamintinukkutri (1 Pedro 3:18). Treekkutri tru nesia yau kalø marik yukutri chish misrtrap tru an pagarawa marikwan wentøpasrik køn. Kakentø nøpe kusreik køn kalø marik yukutri chish misrtrappe Jesucristo kuaikwan tru kørewa pasrøwatøwai chish misramik kui (Hechos 8:20). Treek kuintøkucha Zuingliope 22 pilamera tøkawa pastor católico misrik køn.

 20 pilamera tøkawa 30 pilamera tøkakømne Zuingliope griego nøasiktø kusrep mentik køn. Tru Biblia Nuevo Testamento taik Griegomay srøsrøkutri pørikwan kusrentrap isua. Trektøwai Erasmo pørikwantrawa aship mentik køn incha ikwan kusreik køn tru Biblia taimpala Tiuspa misakmeraimpa tøpøtak pasramisra purø waminchipikkucha kantø kui, Jesucristo (1 Timoteo 2:5). Inchakutri nesia yau kusrenanikwan wentøpasrøp mentik køn. Kakentø nøpe kusreik køn sacerdotemera kape pare kømui Tiuspa misakmerapa tøpøtak pasramisra purø waminchapik.

 Zuingliope 30 pilamera tøkawa más trawa aship mentik køn Biblia cierton kusrenanikwan. Treek kømnetø Zuingliope Europa ørøpa ejercito kuallap kuinuk sacerdote kui køppe nømpa tru trak lincha mekaik køn purukuntrap, 1515srø Marignano kuallainuk asik køn catolicosmeratøwai catolicosmeran mantø kuetsikwan incha mam pilamera puraipentø Bibliayukutri griegomay pørilan nui tasiktrawatø pørøp mentik køn copia martrap. Treekkutri nui turyu yam textos bíblicosmeran kusrewa køtrømisrik køn. 1519srømpe Zúrich Suizasrø tsupik kuik køn tru politican latrø nu kepasrøp utu. Truyu tsua kusreik køn tru nesia yamerape nøm kusrenanilø Bibliayukutri atrumíik køpene chishtøpa wentøpasramik kui. Inchentø ¿mantø purukupsrueira kaneløkucha trektøwai isuntraimpe?

“Manaken Tiuswaimpurø øyeek wamintik mørimíik”

 Misakmera Bibliayukutri cierto kusrenanikwan mørape tru urastø isa kusrenanilan wentøpasrtraitamap isuik køn. Incha Zúrichsrø latrø nu nesia ya Grossmunster taiksrø sacerdote misra Tiuswai wamwan kusrenantrap øyamay pølpasrik køn. Yantø leccionario b latínmay pørinmay yukutri kusrenantrap kømuik køn. Nesia yau yam siglo wentausrø kusrenanøp amtruik kuinkucha. Treempe Bibliayukutri kusrenantrap isuik køn capitulo por capitulo incha pølpasrinukkutri patsamnekatik. Incha metrapsrønkutri nesia yau maik kusrenanilan truikwan kusrenanmuik køn. Treempe Biblia trawa kusrenanik køn incha møilø versículosmera treek tør kømelane katøkan versiculosmera más tørelø trawa truilø trawa tør marik køn (2 Timoteo 3:16).

Sergio Azenha/Alamy Stock Photo

Nesia yau Grossmünster, Zúrichsrø.

 Kusrenanøp yaik mørik Bibliayu chine tapik tøkakuikwan kenamarik køn incha mantø chish øsik amønamikwan kucha kusrenanik køn Bibliayukutri. Jesuswai usran Marían truikwan adoramøntrai kusrenanik køn. Tru santos tailan tømpasran miamik kømøwai incha misakmera kalø marilan nesia yau chish marøp tailan kucha. Incha katø nesia yau chikøpen chinetø trømpø marilan kucha kalø kui tørtø eshkaik køn. ¿Misakmerape maik løtik kø? nømpe trentaik køn: “Manaken Tiuswaimpurø øyeek wamintik mørimíik køn tan”. Kan møk chi purayaikwan lewa ashipik trentaik køn: “Tru católicosmera Zuinglio wamintikwan mørøpelaimpurap ik misakmerape tru nesia yua metrap pera pøntrapelø sacerdotesmera trømpøik marikwan asha nesia yawan wentøpasrøpeløpe katøle puik køn”.

 1522wai nesia yau metrap pera aship pøntrapelø Zúrichsrø politicosmeran purukutra cha miaik køn castigantrap misakmeran tru nesia yau kusrenanikwan isa wamintik køn chipelan. Treekkutri Zuinglion tru nesia yauwaimpurap chikøpentø isa waminchipik køn cha køtrømaran. Treekkutri Zuingliope nesia yau chikøpen trømpø marinuk truyu tøka pasrømøntrap yantø sacerdote kømøntrap nesia yawan wentøpasrik køn.

¿Zuinglio chi marik kø?

 Zuinglio yantø sacerdote kømuinkucha katøkucha Bibliayukutri kusrenanøp yaik køn katøkanelan nø køreimpurap kørentrai. Treek kusrenanikkutri misak utø latrø nuik misrik køn incha Zúrich politicosmerai utu kørikpala pøntraik misrik køn. Treekkutri Zúrichsrø religionesmeraimpurap leyes srøilø wesruik køn. Por ejemplo, 1523wai Zuingliope Zúrichsrø aship karup putrapelø trawa religionesmeran nøm kusrenanilø Bibliayukutri kusrenanik kømupene marmøntrain cha karuik køn. 1524waimpe taska marik tiusmeran tømpasrmøntrai marik køn. Juecesmerapa, Zuinglio kusrenanikwan mørøpeløpa incha truyu misakmera warapeløpa misra altaresmeran, taska marik tiusmeran, pisilan incha metrap misakmerai chikøpen køreilø esekailanpa chishtøpa pinisamikwan purukuik køn. Kilka pørinuk Zuinglio: el profeta armado de Dios tainuk trenchipik køn: “Vikingosmera, religiosas yamerayu kepampa chi køpikwan nilap mintisaik kømnetø nesia yau occidentalpe manaken øyeek purayaikwan ashmuik køn nømun øyeek pinishintrap marikwan”. 1525waimpe Zuingliope metrap aship karup putrapelø trawa nesia yameran hospitales marik køn. Incha monjesmerapa monjaspa kasraramik køntrai marik køn. Incha katø misha marøptikwan Bibliayukutri maik kusrenanøpikwantø martrai yunømarik køn (1 Corintios 11:23-25). Maik purayaikwan lewa ashipeløpe trentaik køn Zuinglio marikpe tru religiosas misakmerapa Zúrichsrø aship karup putrapeløpa kanpalatø purukup yantrai marik køn. Incha øyamay religionwaimpurap srøik isua tamarik køn incha religion protestantemerai maik kura pasrik køn.

Zúrichsrø Bibliape 1536wai, Jeupawaiwan waminchipelai central mundialsrø (Warwick, Nueva York).

 Más nuik asin kilka Zuinglio marikpe Biblian lliska pørik truik køn. 1520 pilamerakutri Zuingliope Biblian lliskap pørtrap yam kusrepeløpa hebreo trikmaypa griego trikmaypa incha Septuaginta Griega Vulgata Latinapa lutøwan marik køn. Øyamay marøpelø kuik køn, kan kan versiculomera griego trikmay kape hebreo trikmaywan lewa incha katøkan lliska trektøwai pørilanpa. Incha versículo chipurap waminchipik køpen trupurap waminchipelø kuik køn. Incha chi wetøtraikwan pøra pønsrøpelø kuik køn. Nui lutø srapepe 1531wai Zúrichsrø Biblia marik køtrømisrik køn.

 Zuinglio ciertonikwan wamintinkucha tammay kømuik køn incha kuayap laptik kuik køn. Por ejemplo, 1525wai anabaptistasmeraimpurap juicio marinuk tøka pasraik køn kakentø nømpe urekmera srø kal-lailan piu umpu ulsra bautisamik kømøn cha kørepelø kuik køn. Inchen yanayupe tru anabaptistasmera srø kal-laik urekmeran piu umpu ulsra bautisamik kømøn cha køreikkutri nømun kuetsik kuamik køntrai maren Ulrico Zuingliope trupurap chikucha marmuik køn. Trektøwai politicosmera aship karupelø armas trawa misakmeran tru srøik maik køreikwan martrai karuik køn. Treek kuintøkucha Suizasrø catolicosmera mur kørewa pøntrapeløpe treekwan møra marmuik køn. Treekkutri kuayamik pølpasrik køn. Incha Zuingliope Zúrich soldadosmerapa lincha yaik køn. Incha 47 pilamera tøkawa tru kuayaik utu kuaik køn.

Zuinglio marik møinkatik chiyu purukuik

 Ulrico Zuinglio øyeek marikpe misakmera ashchai køtrømisrik køn. Tru Martín Luterø Juan Calvinopa møya más asilø kuinkucha. Zuingliope Lutero lata kømøtø nesia yau kusrenanilan ørøpa wan wentøpasrik køn. Incha Juan Calvinon más fácil køntrai kan may kura pasrik køn. Inchakutri religionwaimpurap srøik isua marøpelø pøn møkeløyu treek marøpelø kui asinuk kan nø køn.

 Zuinglio øyeek mariløpe tapik mariløpa tapik kømíik mariløpa kenamarik køtrømisran. Kakentø nø maik isuikwan kanelan ashchaintø politicayupa kuayailøyupa latrø nu kepasrik køn. Øyeek marikkutri Jesucristo latawai marmuik køn tru politicayu kepasrmø incha nui kusrenanøp pera unilan kusrenanimpala tru nømun aship kømuin inchipelan untaramik køn cha kuetchip latape (Mateo 5:43, 44; Juan 6:14, 15).

 Treek kuintøkucha Ulrico Zuingliope Biblian kualøm mørik kusrepik lataik incha nø kusreilan kanelan kusrenanøpik kui isuntrai køtrømisran.

a Tru indulgencia kape tru nesia yau misakmeran kalø marikyukutri chish køtrømisrtrai marøpelø kuikpe tru nesia yau metrap pera pøntrapelø truilø isua pørilø kuik køn. Tru øyeek køntrain cha isua marik køn. Tru misakmeran kalø marilan chish marik køppe kuawa yaiksrø purgatorioyu nø kalø marilan yantø trusrø pagaramik kømøntrain cha.

b Kan leccionariope kan kilka pørik køn metrap aship pera pøntrapelø kan kan versículosmera pøra wesruilø.