1. Tɔɣɛ pa’alɛ sɛla n yuun eŋɛ Yezu yia yelekirega la poan.

 TI’ISƐ bisɛ lan yuun ani se’em yuun 29 Y.B. poan, se’em ma’a ti Yezu yuun pɔsɛ a na’am mɔɔlegɔ tuuma la. Ba yuun beem la Yezu la a ma Mary la a podɔleba la basɛba ti ba wa’an pɔɣedire de’eŋo n boi Kana tiŋa. Tiŋa wa dela tinkpɛŋa n lɛm Yezu tiŋa Nazaret. Yire la nɛreba la Mary yuun dela zɔtɔ, ti a yuun soŋera ba ti ba bisa ba saama. Ge pɔɣedire de’eŋo wa poan sɛla n yuun eŋɛ, n wan ta’an basɛ ni ti nyanɛ paɛ yidoma wa la nɛra la a pɔɣa la. Daam la yuun ba’asɛ mɛ. b Daanse’ere saama la yuun ba’ɛ zo’e mɛ. Mary yuun eŋɛ la kalam yele a bia wa yeti: ‘Ba ka tari daam.’ (Yon 2:1-3) Yezu wan eŋɛ la wani? A eŋɛ la sɛla n boi de to’ore. A yuun basɛ mɛ ti ko’om lebege ‘dãsomɔ.’​—Yon 2:9, 10.

2-3. (a) Yelekiresi ani ti Yezu yuun tum? (b) To wan nyɛ nyuurɔ la wani to san sɔsɛ Yezu yelekiresi wa yele?

² Yezu yuun tum la yelekiresi zo’e zo’e a na’am mɔɔlegɔ tuuma la poan. c A yuun doose la yelekirega sore poan soŋɛ nɛreba n gaŋɛ tusa pia. Makerɛ, a yelekiresi bayi poan, a yuun diise la buraasi 5,000, pooren ti a le diise buraasi 4,000. To san dekɛ pɔɣesi la kɔma pa’asɛ, ba za’a wan gaŋɛ 27,000. (Mt. 14:15-21; 15:32-38) A yelekiresi  ayi wa pooren, Yezu yuun le tibɛ bã’adoma zo’e zo’e mɛ. (Mt. 14:14; 15:30, 31) Ti’isɛ bisɛ nɛrekuuŋɔ la puurɛ n yuun pee se’em la Yezu n yuun tibɛ ba ge diise ba se’em la!

³ Zina beere wa, to wan ta’an zamesɛ sɛla Yezu yelekiresi la poan. Zaseŋɔ wa poan, to wan sɔsɛ to wan ta’an zamesɛ sɛla a yelekiresi wa poan ti la kpemese to giila. To me wan bisɛ to wan eŋɛ se’em ta’an tɔɣesa Yezu n yuun sirege amea ge tara giile, se’em ma’a ti a yuun tuna yelekiresi la.

4. Yezu yelekiresi la basɛ ti to baŋɛ la ani yele?

⁴ Yezu yelekiresi la ka yeen pa’alɛ to la eŋa ma’a yele ge la me pa’alɛ to la a Sɔ la yele. Se’ere n sɔi la, Yehowa n de paŋa Za’adaana la n basɛ ti a ta’an tum yelekiresi wa. Tooma 10:38 yele to ti: ‘Naayinɛ n daa basɛ ti a zilam vo’osum la a paŋa daa bɔna Yezu zuo. Yezu daa keŋɛ bɔberɛ woo mɛ ita som bɔ’ɔra nɛreba ge tibera sɛba ti Saɣena la basɛ ti bunbɛ’ɛsi kɛ̃ ba poan la. Se’ere n sɔi la, Naayinɛ daa boi mɛ la Yezu.’ Tɛ̃ra ti Yezu itigɔ la a yetɔɣum poan, a yuun ni kɔ’ɔn tɔɣesa la a Sɔ n ti’iseri se’em la. A me yuun eŋɛ la bala a yelekiresi la woo poan. (Yon 14:9) To bisɛ yɛla atã ti to wan ta’an zamesɛ Yezu yelekiresi la poan.

5. Bem n yuun basɛ ti Yezu tum yelekiresi? (Matu 20:30-34)

⁵ Yia, Yezu la a Sɔ la nɔŋɛ to mɛ paa. Yezu n yuun boi tingɔŋɔ wa zuo la, a yuun dekɛ pansɛka ti a tara la mɛ soŋɛ sɛba n nameseri la, ti la pa’alɛ ti a tari la nɔŋerɛ bɔ’ɔra nɛreba. Saŋa kasɛka fɔɔsi siyi yuun belum en mɛ ti a soŋɛ ba. (Kaalɛ Matu 20:30-34.) Mina ti Yezu yuun ‘zɔ la ba nimbɔ̃’ɔ’ ge nyaa tibɛ ba. Greek itigɔ yelebire la ti ba lerege de ‘zɔ la ba nimbɔ̃’ɔ’ la, pa’alɛ la nɛra n tari giile a suuren. Yezu n yuun tari giile la nɔŋerɛ a suuren la n yuun basɛ ti a diise nɛreba ge tibɛ kunkune la. (Mt. 15:32; Mr. 1:41) To me wan ta’an tara suure lua ti Yehowa n de Naayinɛ ‘se’em n tari nɛreba giile,’ ti a Dayɔa la me nɔŋɛ tɔ ge me fabela to yele. (Lu. 1:78; 1 Pe. 5:7) Naayinɛ la Yezu kɔ’ɔn ana la lɛɛ gura ti ba yese asaala yeledaaŋɔ woo basɛ!

6. Bem paŋa ti Naayinɛ dekɛ bo Yezu?

⁶ N yi’i, Naayinɛ bo Yezu la paŋa ti a maalɛ asaala woo yeledaaŋɔ. Yezu n yuun tum yelekiresi la pa’alɛ ti a tari pansɛka n wan ta’an maalɛ asaala yeledaaŋɔ woo ti to kan ta’an maalɛ la. Makerɛ, a tari pansɛka n wan ta’an yese yelese’a n ta’asɛ asaala yeledaaŋɔ n de be’em, bã’asi la kum basɛ. (Mt. 9:1-6; Arom 5:12, 18, 19) A yelekiresi wa pa’alɛ ti a wan ta’an yese bã’asi ge me isige sɛba n ki la. (Mt. 4:23; Yon 11:43, 44) Leyɛ’ɛsa, a tari pansɛka n wan ta’an gu kusebego kãtɛ ge sa’ɛ bunbɛ’ɛsi. (Mr. 4:37-39; Lu. 8:2) Bisɛ lan de giilekpeŋere se’em bo to, ti to baŋɛ ti Yehowa dekɛ la paŋa kana taaba bo a Dayɔa la!

7-8. (a) Yezu yelekiresi la basɛ ti to tara suure lua la bem poan? (b) Yelekirega kuni ti hon bɔta ti ho ta nyɛ tinpaalega la poan?

⁷ N tã’a, to wan ta’an tara sakerɛ ti Naayinɛ Na’am la n wan eŋɛ yelese’a bo to beere sa’am la wan sirum tum. Yezu n yuun boi tingɔŋɔ wa zuo ge tum yelekiresi se’a la pa’alɛ ti a wan tum yɛla zo’e zo’e Naayinɛ Na’am la poan. Yeen ti’isɛ bisɛ to wan ta nyɛ yelese’a Krista san ta  bisera tingɔŋɔ wa. To wan ta tara imma’asum se’ere n sɔi la, a wan yese bã’asi woo ti nɛreba inya kan le see. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Lil. 21:3, 4) Kom kan le bɔna bii to namesa yeledi’ima zuo. (Isa. 25:6; Mr. 4:41) To puurɛ wan pee ti to ta nyɛ to nɛresɛba n boi ‘yɔɔrɔ’ poan la. (Yon 5:28, 29) Yelekirega kani ti hon wan bɔta ti ho ta nyɛ tinpaalega la poan?

⁸ Yezu n yuun tuni yelekiresi la, a yuun sirege amea mɛ ge me tara giile. La me nari ti to tɔɣesa a hala wa. Basɛ ya ti to bisɛ a yelekiresi bayi wa. To wan diŋɛ nɛŋa sɔsɛ la yelekirega sɛka ti a yuun eŋɛ pɔɣedire de’eŋo la poan Kana tiŋa la.

9. Beni n sɔi ti Yezu yuun eŋɛ yelekiriga pɔɣedire de’eŋo la poan? (Yon 2:6-10)

⁹ Kaalɛ Yon 2:6-10. Daam la n yuun ta ba’asɛ pɔɣedire de’eŋo la poan la, la yuun dela pɛ̃regerɛ ti Yezu eŋɛ sɛla? Aayi. Yetɔɣebiŋere ka boi n pa’alɛ ti Mɛzaaya la wan doose yelekirega sore poan bo daam. Ge yeen ti’isɛ bisɛ la wan ana ho se’em daam san ba’asɛ ho pɔɣedire daarɛ. Yezu yuun tari la giile bɔ’ɔra deodoma wa, yele yele wuu nɛra la a pɔɣa wa ge ka bɔta ti nyanɛ di ba. Bala ti a yuun tum yelekirega wa. A yuun basɛ ti ko’om n lebege dãsomɔ. Ko’om wa yuun paɛ galondoma 103 (390 liters) mɛ. Daanse’ere  a yuun basɛ ti daam wa zo’e mɛ la wan eŋɛ se’em ti busebo gee ti nɛra la a pɔɣa wa ta’an dekɛ koose soŋɛ bamea. Nɛra la a pɔɣa wa puurɛ yuun pee mɛ!

10. Bem ninmɔ’ɔrɛ yɛla n boi Yon a zuo 2 la poan? (Bisɛ foote la.)

¹⁰ Bisɛ ninmɔ’ɔrɛ yelese’a n boi Yon a zuo 2 la poan. Hon baŋɛ ti daɣɛ Yezu mea n yuun ãkɛ ko’om pirɛ duɣerɔ la? Eŋa n yuun wan basɛ ni ti nɛreba la nyɛ ni en la, a yuun tuɣum basɛ ti yamesi la n ãkɛ ko’om pirɛ duɣerɔ la. (A kaalegɔ zɛ’an 6, 7) Yezu me n yuun basɛ ti ko’om la lebege daam la, la daɣɛ eŋa mea n yuun tari daam la ta bo pɔɣedire de’eŋo bisegadaana la ge a yuun tuɣum yi la yamesi la ti ba eŋɛ bala. (A kaalegɔ zɛ’an 8) Yezu me yuun ka puregɛ daam la eŋɛ kɔpi poan yese ta yele saama la yeti, ‘Lem ya dãsebo ti mam eŋɛ la bisɛ!’

11. To wan ta’an zamesɛ la bem Yezu yelekirega la poan?

¹¹ To zamesɛ la bem, la Yezu n yuun basɛ ti ko’om lebege daam la? To zamesɛ la sirege n mea yele. Yezu yuun ka ŋmɛ a nyɔ̃’ɔ la eŋa n yuun nyaŋɛ tum yelekiresi la. Yelemɛŋɛrɛ, a yuun ka makɛ ŋmɛ nyɔ̃’ɔ la eŋa n nyaŋɛ eŋɛ yelese’a la. Ge a yuun tuɣum sirege amea mɛ ge pɛ̃ɣɛ a Sɔ la, la eŋa n basɛ ti a ta’an tum yelese’a la. (Yon 5:19, 30; 8:28) To san tɔɣesa Yezu ge siregera tomea, to kan ŋmɛ̃’ɛra to nyɔ̃’ɔrɔ la ton ta’an eŋɛ yelese’a la. La ka pakɛ la to ta’an ita yelese’a Yehowa pu’usegɔ poan, basɛ ya ti to ŋmɛ̃’ɛra to nyɔ̃’ɔrɔ la ton tari yɔ’ɔ ti to pu’usa Naayinɛ la. (Yer. 9:23, 24) Basɛ ya ti to dekɛ pɛ̃ka la za’a bo en se’ere n sɔi la, to kan ta’an eŋɛ sɛsɛla san daɣena la Yehowa n soŋɛ tɔ.​—1 Ko. 1:26-31.

12. Sore deni poan ti to wan ta’an le tɔɣesa Yezu sirege n mea la? Bo makerɛ.

¹² Le bisɛ sore deyima poan ti to wan ta’an tɔɣesa Yezu sirege n mea la. Ti’isɛ yele wa bisɛ: Mabia n de tansugere keema n tiregɛ soŋɛ keendoma soŋeredaana ti a ta’an bo a yia yetɔɣedɔɔ. Keema wa n soŋɛ en la zuo, mabia la bo a yetɔɣum la mɛ soŋa ti mabiisi la za’a puurɛ pee. Zamesegɔ la n ba’asɛ la, mabia n paɛ keema la zɛ’an yele en yeti: ‘Mabia Abunɔ yetɔɣum la kɛ̃’ɛri ni la suure, daɣɛ bala?’ Keema la wan nara ti a yeti: ‘Ɛɛ ge mam n soŋɛ en ti a ta’an eŋɛ bala?’ Bii a wan sirege amea yeti: ‘Sira a mɔ mɛ, mam zuo zɛ̃kɛ mɛ la en?’ To san siregera tomea, to kan bɔta ti ba pɛ̃ɣɛ to la ton ta’an eŋɛ yelese’a bo nɛreba la. La ni basɛ ti la ana to la soŋa la ton mi ti Yehowa puurɛ peeri mɛ la ton iti sɛla la. (Dekɛ makɛ Matu 6:2-4; Heb. 13:16) Yelemɛŋɛrɛ to san tɔɣesa Yezu, siregera tomea Yehowa puurɛ ni pee mɛ.​—1 Pe. 5:6.

13. Yezu yuun nyɛ la bem eŋa n yuun ta pɔ̃ra Nain tiŋa la ge a yuun eŋɛ la bem yele la poan? (Luke 7:11-15)

¹³ Kaalɛ Luke 7:11-15. Ti’isɛ bisɛ sɛla n yuun le eŋɛ Yezu na’am mɔɔlegɔ tuuma la poan. A yuun keŋɛ la Nain n boi Galilee tiŋa poan n ka zaaɛ la Sunem, tinsɛka ti nɔdɛ’ɛsa Eliya yuun isige pɔka kayima bia yuun 900 n tole la. (2 Na. 4:32-37) Yezu n yuun ta pɔ̃ra tiŋa la yaŋa nɔɔren la, a yuun nyɛ la nɛreba n zɛɛri kum yɛsera. Eŋa n nyɛ sɛla wa la tari la nimbɔ̃’ɔ se’ere n sɔi la, pɔ̃kɔɔrɛ kayima biyiŋa n ki. Daɣɛ pɔ̃kɔɔrɛ wa ma’a n kele ge nɛreba zo’e zo’e n boi tiŋa la poan me yuun  kaaseri mɛ. Yezu yele bayaasi wa mɛ ti ba ze’ele ge nyaa eŋɛ sɛla n boi de to’ore bo pɔ̃kɔɔrɛ wa. A yuun isige a bia la mɛ! Sugumnɔɔrɛ butã ti Yezu isige nɛreba ti Yelesoma gɔnɔ la tɔɣɛ de yɛla la, dena n de yia.

14. Bem ninmɔ’ɔrɛ yɛla n boi Luke a zuo 7 la poan? (Bisɛ foote la.)

¹⁴ Bisɛ ninmɔ’ɔrɛ yelese’a n boi Luke a zuo 7 la poan. Hon baŋɛ ti Yezu yuun ‘nyɛ’ pɔka wa n kaaseri la mɛ ‘ti nimbɔ̃’ɔ nyɔkɛ en’? (A kaalegɔ zɛ’an 13) Daanse’ere Yezu yuun nyɛ la pɔka la n kele ge dɔla kum la ti nimbɔ̃’ɔ me nyɔkɛ en. Yezu yuun ka yeen tara la nimbɔ̃’ɔ bɔ’ɔra bia la ma la ge a yuun tari la giile bɔ’ɔra en. Yezu yuun tɔɣɛ la bãla bãla bo pɔka la ti: ‘Go’e kaasega.’ A yuun eŋɛ la sɛla soŋɛ pɔka wa. A yuun isige a bia wa mɛ ge ‘dekɛ en bo a ma.’​—A kaalegɔ zɛ’an 14, 15.

15. To wan ta’an zamesɛ la bem Yezu yelekirega la poan?

¹⁵ To wan ta’an zamesɛ la bem la Yezu n yuun isige pɔ̃kɔɔrɛ la bia la? Ton zamesɛ sɛla dela to tara giile bɔ’ɔra sɛba suure n sa’am la. Yelemɛŋɛrɛ, to kan ta’an isige nɛra n ki wuu Yezu n yuun eŋɛ se’em la. Wuu Yezu la, to san bisɛ soŋa, to wan baŋɛ sɛba suure n sa’am la ta’an buɣelɛ ba suure. To wan tiregɛ ta’an tara giile bɔ’ɔra ba doose la to yetɔɣum, la to wan eŋɛ se’em ta’an soŋɛ ba ti la buɣelɛ ba suure. d (Mag. 17:17; 2 Ko. 1:3, 4; 1 Pe. 3:8) Hali yelepiɣesi me wan ta’an buɣelɛ ba suure.

16. Wuu itipa’alegɔ foote la n pa’alɛ se’em la, bem ti hon zamesɛ pɔka la bia la kum poan?

¹⁶ Bisɛ zi’irego poan yele wa. Yuuma ase’a n tole, ti mabipɔka ayima yuun nyɛ ti pɔka n keli se’em ma’a ti ba yuuna yuuma tansugere zamesegɔ poan. Yuunɛ la yuun tɔɣeri la kum isigere yele. Pɔka wa me bia n ki ti la ka yue. Mabipɔka la n mi ti pɔka wa bia ki me la, a keŋɛ mɛ ta ze’ele  a zɛ’an, kɔkɛ en ti ba laɣum yuum yuunɛ la ba’asɛ. Pooren pɔka wa yuun yeti: “Mam yuun baŋɛ ti mabiisi la nɔŋɛ mam mɛ.” A puurɛ yuun pee mɛ la eŋa n keŋɛ zamesegɔ la. A le yeti, “na’am pu’usegɔ deo la poan ti to nyɛta soŋerɛ.” To ta’an tara suure lua ti Yehowa nyɛti ton tari giile se’em bɔ’ɔra ‘sɛba suure n sa’am la mɛ.’ A puurɛ me ni pee mɛ.​—Ym. 34:18.

17. To zamesɛ la bem zaseŋɔ wa poan?

¹⁷ To san zamesɛ Yelesoma gɔnɔ la n tɔɣɛ Yezu yelekiresi la yele se’em la, to wan nyɛ nyuurɔ zo’e zo’e. Ba pa’alɛ to la Yehowa la Yezu n nɔŋɛ to se’em ge me basɛ ti to baŋɛ ti Yezu tari paŋa mɛ wan ta’an maalɛ asaala yeledaaŋɔ. To me tari sakerɛ ti la kan yue, Naayinɛ Na’am la wan tum yelese’a woo ti a pu’ulum biŋe la. To san kaala yele ana wa, to ni ti’isɛ bisɛ to wan ta’an tɔɣesa Yezu hala wa se’em. Homea zamesegɔ poan bii ya Deodoma Pu’usegɔ poan, ho wan ta’an loe Yezu yelekiresi la ayima ti’isɛ taɣesɛ de poan? Bisɛ hon wan ta’an zamesɛ sɛla ge me dekɛ hon zamesɛ sɛla la tɔɣɛ bo nɛreba me. Ya san naɛ taaba sɔsera yele ana wa, ya wan nyɛ nyuurɔ zo’e zo’e!​—Arom 1:11, 12.

18. To wan sɔsɛ la bem zaseŋɔ seko n taɣelɛ la poan?

¹⁸ Sugumnɔɔrɛ butã ti Yezu isige nɛreba ti ba gulesɛ ba yɛla Baabule la poan. Eŋa n yuun gee fii la a ba’asɛ a na’am mɔɔlegɔ tuuma la ti a yuun eŋɛ se’em n pa’asɛ butã la. Dena wa yuun boi la de to’ore se’ere n sɔi la, a yuun isige la a zɔ ti a nɔŋɛ paa. A yuun ki ti la dɛna la dabesa anaasi. To wan ta’an zamesɛ la bem yelekirega wa poan? La me wan soŋɛ to la wani ti to tara sakerɛ beere sa’am kum isigere la poan? To sɔsɛ ya soke ana wa zaseŋɔ seko n taɣelɛ la poan.