NƆKPE’ENE kai ti ho puurɛ pee mɛ la bo’olum zo’e zo’e ti Yehowa dekɛ bo ho la, yele yele wuu hon tari yɔ’ɔ ti ho loe hon boti sɛla la. Yelesonɛ la dela, Baabule la yeti daam dela bo’olum ti Naayinɛ dekɛ bo to, hali la yeti: ‘Boom boi la yelɔ’ɔrɔ zuo, daam bo’ori la vom nyɛɛma.’ (Pa. 10:19; Ym. 104:15) Daanse’ere ho nyɛti nɛreba basɛba ti la kpe’em bo ba ti ba ta’an nyuura dakpe’eŋo makera. Tingole wa zɛ’an woo nɛreba zo’e zo’e tari la puti’irɛ to’ore to’ore daam nyu’a poan. Ge bem n wan soŋɛ Kristabia ti a kɔ’ɛ a puti’irɛ soŋa yele wa poan?

La ka pakɛ la ton ze’ele zɛ’an bii to buuri malema n ani se’em, to san tɛ̃ra Naayinɛ puti’irɛ n de se’em dakpe’eŋo nyua poan, la wan soŋɛ tɔ to vom poan.

Wuu ton puɣum mina se’em la, nɛreba zo’e zo’e nyuuri dakpe’eŋo me paa tingɔŋɔ wa zuo. Basɛba nyuuri daam ti ba tara la pupeelum. Basɛba me nyuuri daam ti ba tamɛ la ba yɛla. Zɛ’ɛsi sise’esi me, basɛba nyuuri daam ti la pa’alɛ la ban tã nyuura se’em.

Ge Naayinɛ pa’alɛ Kristakɔma n nari ti ba nyuura daam makera se’em. Makerɛ, a pa’alɛ tɔ daaŋɔ se’a n wan paɛ tɔ to san ba’ɛ nyuura daam zɔ’ɔra. Daanse’ere ho tabelɛ kaalɛ Magaha 23:​29-35 baŋɛ nɛra n ni nyu daam buge ti la ana en se’em mɛ, la daaŋɔ se’a n wan ta’an paɛ en. a Mabia ayima yu’urɛ n de Daniel n boi Europe yeti, “Ge ti mam nyaa dɛna Kristabia la, mam yuun nyuuri la daam paa. Wana yuun basɛ ti mam ni ka kɔ’ɛ n puti’irɛ soŋa yɛla ase’a poan. Bala zuo, yeledaaŋɔ zo’e zo’e n yuun paɛ mam ti mam san ni tiɛ yele aŋa, mam suuren n ni sa’am.”

Kristabia wan eŋɛ la wani ta’an kɔ’ɛ a puti’irɛ soŋa dakpe’eŋo nyua poan ge kan buge ti daaŋɔ paɛ en? La nari ti to basɛ ti Naayinɛ puti’irɛ soŋɛ tɔ ti to ta’an kɔ’ɛ to puti’irɛ soŋa.

Basɛ ya ti to bisɛ Baabule la n tɔɣɛ dakpe’eŋo nyua yele se’em, la sɛla n sɔi ti nɛreba nyuura daam.

Baabule la ka yeti la dela be’em ti nɛra nyuura dakpe’eŋo. Hali Baabule la yeti, dakpe’eŋo basɛ ti to puurɛ pɛɛra mɛ. La yeti: ‘Keŋɛ ta di ho dia la nyɛɛma ge nyu ho daam la pupeelum.’ (Pa. 9:7) Yezu la diimi nɛreba basɛba yuun nyu dakpe’eŋo mɛ.—Mt. 26:​27-29; Lu. 7:34; 1 Tim. 5:23.

Ge Baabule la basɛ ti to baŋɛ dakpe’eŋo nyua la dabuka n boi to’ore to’ore se’em. La yeti: ‘Da dɛna ya dabuɣeriba.’ (Ep. 5:18) Hali la yeti ‘dabuɣeriba kan kɛ̃ Naayinɛ Na’am la poan.’ (1 Ko. 6:10) Baabule la yeti daam nyua zo’e zo’e la daam buka ka ani soŋa. Bala la, la ka nari ti to yeen dɔla to buuri malema n ani se’em ge to tuɣum nana Yehowa n pa’alɛ daam nyua yele se’em la.

Basɛba yeti bamam ta’an nyu dakpe’eŋo zo’e zo’e ge kan buge. Ge bala dela dɛŋa paa. Baabule la basɛ ti la niɛ peelumi ti, nɛra san ‘ba’ɛ nyuura daam,’ la wan ta’an basɛ ti a tum be’em ti la sa’am eŋa la Yehowa bɔnsoŋa la. (Titus 2:3; Mag. 20:1) Hali Yezu yuun ka’am tɔ ti, nɛra san ‘nyuura daam zɔ’ɔra’ la ta’an basɛ ti a kan kɛ̃ Naayinɛ tinpaalega la poan. (Luke 21:​34-36) Beni n wan ta’an soŋɛ Kristabia ti a ta’an lɔɣesa yeledaaŋɔ se’a n paari dabuɣeriba la?

La dela dɛŋa paa ti nɛra basɛ ti eŋa n zo’e zɛ’an la pa’alɛ eŋa n nari ti a nyuura daam se’em. La san dɛna dia la daam nyua poan, Kristakɔma ni bɔta la ba eŋɛ sɛla n wan basɛ ti Yehowa puurɛ pee. Baabule la yele to yeti: ‘Bala la, ya diti mɛ bii ya nyuuri mɛ bii yan yeen ita sɛla, iti ya sɛla woo ti la na’asa Naayinɛ.’ (1 Ko. 10:31) To bisɛ ya sokese’a la Baabule naresum yelese’a n wan soŋɛ tɔ.

Mam nyuuri daam ti n ta’an pa’asɛ la nɛreba poan? Yɛhega 23:2 yeti: ‘Da laɣum naɛ la nɛrekuuŋɔ la ita bamam n boti se’em la.’ Yehowa yuun ka’am Israeldoma la yeti ba da dɔla nɛresɛka n ka pu’useri en la. Ka’aŋɔ wa yele kelum pakɛ Kristakɔma mɛ zina beere wa. To san basɛ ti nɛreba pa’ala tɔ ton nari ti to nyuura dakpe’eŋo se’em, la ta’an sa’am tomam la Yehowa bɔnsoŋa la ti to kan le nana a pa’alegɔ la.—Arom 12:2.

Mam nyuuri daam ti n basɛ ti nɛreba ti’isɛ ti n tari paŋa? Buuri basɛba poan, ho san nyuura daam bugera saŋa woo, la dela yelesonɛ. (1 Pe. 4:3) Ge bisɛ 1 Korint 16:13 n kpemese to giila ti to eŋɛ sɛla: ‘Pigera, nyɛ nyɛɣerɛ sakerɛ la poan, dekɛ sukpe’ene tuna tuuma, zɛ’a kankaŋi.’ Dakpe’eŋo wan ta’an soŋɛ nɛra ti a ze’a kankaŋi? Aayi, la kan nyaŋɛ. Dakpe’eŋo ta’an basɛ ti nɛra kan ti’isa soŋa ge me kan kɔ’ɛ a puti’irɛ soŋa. Bala la, nɛra san nyuura daam zo’e zo’e la ka pa’alɛ ti a tari la paŋa. Ge la tuɣum pa’alɛ ti a dela gberego. Isaiah 28:7 tɔɣɛ sɛba n ni nyu dakpe’eŋo yele ti ba ni gɛ̃ta mɛ ge bu’ura yɛla poan.

Pansɛka n nari ti to tara ta’an ita sɛla n ani soŋa la ze’eti la Yehowa zɛ’an na. La me wan nara ti to ‘pigera ge ze’a kankaŋi to sakerɛ poan.’ (Ym. 18:32) To nari ti to bisɛ tomea soŋa ti tomam la Yehowa bɔŋa la ana soŋa ge kan eŋɛ yelese’a n wan basɛ ti dɛŋa paɛ tɔ. Yezu la Yehowa yuun tari la bɔnsoŋa. Eŋa n yuun tari sukpe’ene ge ita sɛla n ani soŋa la yuun basɛ ti nɛreba zo’e zo’e bɔ’ɔra en la gilema.

Mam nyuuri daam ti n tamɛ la n yɛla? Yuumadaana la yuun gulesɛ yeti: ‘Se’em ma’a ti putɛyiila ni gaŋɛ mam la, ho ni buɣelɛ  la mam suure ge basɛ ti la ana mam lama lama.’ (Ym. 94:19) Yɛla san daana hɔ basɛ ti Yehowa soŋɛ hɔ ge da ti’isa daam yele. Sore deyima ti ho wan ta’an eŋɛ wana dela, ho zusera Yehowa saŋa woo. Leyɛ’ɛsa, nɛreba zo’e zo’e baŋɛ ti la wan ana soŋa ti ho basɛ ti mabiisi n bĩ vo’osum poan soŋɛ hɔ. Nɛra san nyuura dakpe’eŋo a yeledaaŋɔ zuo, la ni tuɣum basɛ ti a ka ta’an ita sɛla n ani soŋa. (Ho. 4:11) Daniel ti to puɣum tɔɣɛ a yele la yeti: “Puti’ira n yuun daani mam. Mam yuun ni yuura la daam ti la soŋɛ mam. Ge yeledaaŋɔ la yuun malum pa’asa mɛ, hali la yuun basɛ ti mam yuun ka le tara zɔdoma ti nɛreba me ka bɔ’ɔra mam gilema.” Beni n yuun soŋɛ Daniel? A yeti, “Mam yuun eeri la Yehowa soŋɛ mam ge daɣɛ daam. Pooren la, Yehowa yuun soŋɛ mam mɛ ti mam nyaŋɛ n yeledaaŋɔ la.” Yehowa kɔ’ɔn ana la lɛɛ ti a soŋɛ hɔ, hali ho yele la san puɣum gaŋɛ nu’usi.—Flp. 4:​6, 7; 1 Pe. 5:7.

Ho san nyuura daam zɔ’ɔra, soke homea soke ana wa ta’an baŋɛ hon wan eŋɛ teere se’em: ‘Mam suɔ bii n zɔ tabelɛ tɔɣɛ mam daam nyua la yele?’ La san dɛna bala, wana pa’alɛ ti ho nyuuri la daam zɔ’ɔra ge ka mina. ‘Mam nyuuri daam gana mam n yuun nyuuri se’em la?’ Bala pa’alɛ ti ho dela mina n nyuuri daam zɔ’ɔra ge ka mina. ‘Mam san ka nyɛ daam nyu mam ka ta’an zi’a?’ La san dɛna bala, la pa’alɛ ti daam nyua la ele ho mɛ bii la ŋmaɛ ho la foote. Daanse’ere la yele wan pakɛ ti ho keŋɛ ta nyɛ dɔgeta ti a soŋɛ hɔ.

Dakpe’eŋo zo’e zo’e nyua n ta’asɛ yelese’a la zuo, mabiisi basɛba kɔ’ɛ ba puti’irɛ ti ba kan nyu dakpe’eŋo. Basɛba me n puɣum ka bɔta daam nyuuŋo la zuo, ba puɣum ka lɛna ba. Ho zɔ san kɔ’ɛ a puti’irɛ ti a kan nyu daam, la nari ti ho nam eŋa n kɔ’ɛ a puti’irɛ se’em la ge da zɛregɛ en.

Daanse’ere ho baŋɛ hon wan nyuura daam makera se’em. Ho ta’an kɔ’ɛ ho puti’irɛ baŋɛ hon wan nyuura dakpe’eŋo makera se’em. Bii ho mina sansɛka la se’em ma’a ti ho wan nyu daam, daanse’ere buyina bakwai la  poan bii ho nyu fii ge nyaa di. Basɛba me loe la ban wan nyu dasebo, maɣesɛ wuu beer ge daɣɛ pataasi bii nyɛɣa daam. Nɛra san kɔ’ɔn kɔ’ɛ a puti’irɛ mina eŋa n wan nyuura dakpe’eŋo makera se’em, la wan soŋɛ en ti a dɔla bala. La me ka nari ti Kristabia ti’isɛ ti nɛreba wan kɛsera en la eŋa n ka nyuuri daam sebo la zuo.

Ton wan nam basɛba puti’irɛ yele pakɛ mɛ. Arom 14:21 yeti: ‘La ka ani soŋa ti ho obe nɛnɔ bii ho nyu daam bii ho eŋɛ sɛla n wan basɛ ti ho suɔ pirɛ lui.’ Ho wan ta’an dekɛ gulesegɔ wa tum tuuma la wani? Tara nɔŋerɛ. Ho san bisɛ ti hon nyuuri dakpe’eŋo la ta’an daam nɛra, hon tari nɔŋerɛ la zuo, ho ta’an basɛ. Bala pa’alɛ ti ho bo’ori nɛreba la gilema ge me ti’isa ba yele.—1 Ko. 10:24.

Leyɛ’ɛsa, gɔmena ta’an bo lɔɔ pa’ala nɛra n nari ti a nyuura dakpe’eŋo se’em. Kristakɔma nari ti ba nana lɔɔ ana wa. Lɔɔ ana ta’an dɛna ti nɛra nari ti a paɛ yuuma ase’a ge nyaa nyu daam. Bii ho da nyu daam ge tukera loore bii ho tara maɣazim basɛba tuna.—Arom 13:​1-5.

Yehowa bo to la bo’olum zo’e zo’e. Bo’olum wa ayima dela ton tari yɔ’ɔ ti to dekɛ bo’olum la tum tuuma se’em. Bo’olum wa ase’a dela ton wan loe ti to di disɛka bii nyu dasebo. Ton wan loe sɛla la n wan basɛ ti to saazuo Sɔ la puurɛ pee la eŋa n bo to fai puti’irɛ la.