Skip to content

Zɔɛ keŋɛ yelese'a n boi

ZASEŊƆ 12

Zamesɛ Yehowa Yɛla Zo’e Zo’e Naaŋɔ Lɔɣɔrɔ Poan

Zamesɛ Yehowa Yɛla Zo’e Zo’e Naaŋɔ Lɔɣɔrɔ Poan

‘A halise’a ti to ka nyɛta la kɔ’ɔn niɛ peelumi mɛ tingɔŋɔ wa naaŋɔ poan na, se’ere n sɔi la to bɔkeri a mɛ yese la lɔɣeseto ti a naam la poan.’​—AROM 1:20.

YUUNƐ 6 The Heavens Declare God’s Glory

YELEKPINA a

1. Yob yuun baŋɛ Yehowa soŋa soŋa la wani?

 YOB la nɛreba tabelɛ sɔsɛ a vom poan ge mina sɔsega n di mi’a gana za’a dela eŋa la Yehowa Naayinɛ sɔsega la. Sɔsega la poan, Yehowa yuun yele Yob ti a bisɛ a naaŋɔ lɔɣɔrɔ la n de yelekiresi se’em. Bala wan soŋɛ Yob ti a mina Yehowa n tari yɛm se’em ge me wan kpemese Yob ti a dekɛ amea delum en, mina ti Yehowa wan bo sɛla woo n pakɛ a yamesi. Makerɛ, Naayinɛ n yuun pa’alɛ Yob eŋa n ugeri dusi se’em la, yuun soŋɛ en mɛ ti a mina ti Eŋa wan ta’an bo Yob sɛla n pakɛ en. (Yob 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Yob n yuun bisɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ la n ani se’em la, a yuun nyaa zamesɛ baŋɛ la Naayinɛ hala zo’e zo’e.

2. Beni n sɔi ti la ni kpe’em bo to ti to viisa Yehowa naaŋɔ lɔɣɔrɔ la bisa?

2 Tomam me san bisa Naayinɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ la, to wan ta’an zamesɛ yɛla zo’e zo’e baŋɛ en ge bala ta’an daɣɛ naana bɔ’ɔra tɔ. To san bɔna la tiŋa poan, to ta’an kan nyɛta Yehowa naaŋɔ lɔɣɔrɔ zo’e zo’e. Hali to san puɣum bɔna tinkpɛŋa poan, to ta’an kan nyɛta saŋa zamesa naaŋɔ lɔɣɔrɔ wa. Bala la, basɛ ya ti to sɔsɛ ya bisɛ ton wan nyɛ nyuurɔ se’em to san nyɛta nɛŋa tiregera zamesa naaŋɔ lɔɣɔrɔ wa. To wan sɔsɛ baŋɛ Yehowa la Yezu n tari naaŋɔ lɔɣɔrɔ pa’ala se’em la tomam me n wan eŋɛ se’em ta’an zamesɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ yɛla la soŋa.

BENI N SƆI TI LA NARA TI TO VIISA NAAŊƆ LƆƔƆRƆ BISA?

Yehowa yuun boti la Adam tara pupeelum A naaŋɔ lɔɣɔrɔ la poan ge siɣɛ dusi la yu’ura (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 3)

3. Beni n pa’alɛ ti Yehowa yuun boti la Adam tara pupeelum a naaŋɔ lɔɣɔrɔ la poan?

3 Yehowa yuun boti la nɛresɛba ti a naam yia la tara pupeelum A naaŋɔ lɔɣɔrɔ la poan. Naayinɛ n yuun naam Adam la, a yuun dekɛ la paradiisi bo en ti a kɛ̃’ɛra bim ge bisera ka ti la yalegɛ paɛ zɛ’an woo. (Pin. 2:8, 9, 15) Ti’isɛ bisɛ Adam puurɛ n yuun wan pee se’em a san nyɛta bunbula n buli ti puuro me puura. Bisɛ la yuun de yɔ’ɔ se’em bɔ’ɔra Adam ti a bisera Eden gaadin la! Yehowa yuun le yele Adam ti a siɣɛ dusi la buuri buuri n boi Eden gaadin la poan yu’ura. (Pin. 2:19, 20) Yehowa mea yuun ta’an siɣɛ ni dusi la yu’ura ge a yuun dekɛ yɔ’ɔ la bo la Adam. Nɔkpe’ene kai ti Adam yuun viisɛ mɛ baŋɛ dusi la n ani se’em ge nyaa siɣɛ ba yu’ura. Adam puurɛ yuun pee mɛ la eŋa n siɣɛ dusi wa yu’ura la. Bala basɛ ti a bɔkɛ la Yehowa n tari yɛm se’em la eŋa n nɔŋɛ a naaŋɔ lɔɣɔrɔ la se’em ge naam ba ti ba ana soŋa la.

4. (a) Yele deni zuo n sɔi ti la nara ti to viisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ la? (b) Naaŋɔ lɔɣɔtuni n basɛ ti hon puurɛ ba’ɛ pee?

4 Yele deyima zuo n sɔi ti la nara ti to viisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ bisa. La dela Yehowa boti la to ita bala. Yehowa yele to yeti, ‘Bisɛ sangbama wa zuo’ ge nyaa soke to yeti, ‘Ani n maalɛ ŋmarebibisi la?’ Lebesego la kɔ’ɔn niɛ peelumi mɛ. (Isa. 40:26) Yehowa n naam sɛla woo n boi saazuo, tinparɛ wa zuo la ateko poan. Lɔɣetuna wa woo me pa’alɛ to la Yehowa n ani se’em. (Ym. 104:24, 25) Yeen ti’isɛ bisɛ Naayinɛ n naam to se’em. A naam to mɛ ti to tara pupeelum la naaŋɔ lɔɣɔrɔ. Yehowa naam to mɛ ti to ta’an nyɛta, wuna, ni kalum sɛla bisera, lɛmena sɛla bisera ge me wuna nyuuŋo. Wana wa soŋeri to mɛ ti to tara pupeelum la lɔɣeseto woo ti a naam la.

5. Wuu Arom 1:20 n pa’alɛ se’em la, to wan nyɛ nyuurɔ la wani to san viisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ bisa?

5 Baabule la pa’alɛ yele deyima n de ninmɔ’ɔrɛ ti la nara ti to viisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ bisa. La pa’alɛ to la Yehowa hala la. (Kaalɛ Arom 1:20.) Makerɛ, bisɛ a naaŋɔ lɔɣɔrɔ la woo n boi tɔka tɔka se’em. La pa’alɛ tɔ ti Naayinɛ tari la yɛm ti la ka tara makerɛ. Le ti’isɛ bisɛ dia to’ore to’ore ti to tara dita la. Yele aŋa niɛ peelumi ti a tari la nɔŋerɛ bɔ’ɔra asaaleba. To san bisɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ poan baŋɛ Yehowa hala, la wan basɛ ti to baŋɛ en soŋa ge me ana du’a du’a la en. Nananawa, basɛ ya ti to bisɛ ya sose’a poan ti Yehowa tara a naaŋɔ lɔɣɔrɔ la pa’ala asaaleba ninmɔ’ɔrɛ yɛla.

NAAYINƐ TARI LA NAAŊƆ LƆƔƆRƆ PA’ALA TƆ TI TO BAŊERA EN

6. To wan zamesɛ la bem to san bisa niisi n ni ɛ̃ɣera nɔɣera se’em la?

6 Yehowa tari la tɛm tuna a tuuma. Yuunɛ woo, February la May poan Israeldoma la yuun ni nyɛ la tankɔma n ɛ̃ɣeri nɔɣera yɛa saazuo bɔba. Naayinɛ yuun yele Israeldoma la ti, ‘Tankone n ɛ̃ɣeri saazuo mi a saŋa mɛ.’ (Yer. 8:7) Wuu Yehowa n basɛ ti niisi la tara ba saŋa tuna tuuma la, bala mea nɔɔ ti a tara gãkerɛ daarɛ saŋa. Zina beere wa, to nyɛti niisi n ɛ̃ɣeri nɔɣera se’em mɛ. Bala basɛ ti to ta’an dekɛ tomea delum la Yehowa ge mina ti a tari la ‘saŋa’ ti a sa’am tingɔŋɔ be’o wa.​—Hab. 2:3.

7. To wan zamesɛ la bem to san bisa niiŋa n ni ɛ̃ɣera se’em la? (Isaiah 40:31)

7 Yehowa bo’ori a yamesi la paŋa. Doose Isaiah poan, Yehowa yuun yeti Eŋa wan bo A nɛreba paŋa ti ba ‘ɛ̃ɣera kuresa wuu tuguro’ hali ba giila san kɔ’ɔsɛ bii ba suure n sa’am. (Kaalɛ Isaiah 40:31.) Israeldoma yuun ni nyɛ tuguro n ni ɛ̃kɛ saazuo ge nyaa ni basɛ ba kelempaɣesi la ti la ka le ŋmɛ̃’ɛra. Wana wa ni tiɛ to mɛ ti to baŋɛ ti Yehowa n bo’ori niisi wa paŋa, bala mea nɔɔ ti a me wan bo a yamesi paŋa! Ho san nyɛ niikãtɛ n ɛ̃ɣeri saazuo sa ge ka ŋmɛ’ɛra a kelempaɣesi, tɛ̃ra ti Yehowa wan bo ho paŋa ti ho ta’an maalɛ yelese’a woo n kpe’em bo ho.

8. Yob yuun zamesɛ la bem Naayinɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ la poan ge tomam me wan ta’an zamesɛ la bem?

8 La nari ti to dekɛ tomea delum Yehowa. Yehowa yuun soŋɛ Yob mɛ ti a dekɛ amea delum En. (Yob 32:2; 40:6-8) Naayinɛ n yuun tɔɣeri bɔ’ɔra Yob la, a yuun pa’alɛ en la naaŋɔ lɔɣɔrɔ zo’e zo’e n de wuu ŋmarebibisi, sangbama la saa n nyaɣeri. Yehowa yuun le tɔɣɛ dusi n de wuu goo naahɔ la yeho yele mɛ. (Yob 38:32-35; 39:9, 19, 20) Naaŋɔ lɔɣetuna wa ka yeen pa’alɛ la Naayinɛ n tari paŋa se’em ge la me pa’alɛ la eŋa n tari nɔŋerɛ la yɛm se’em. Yehowa n pa’alɛ Yob yele ana wa zuo ti Yob malum dekɛ amea delum en hali gana bala. (Yob 42:1-6) Bala mea nɔɔ la, to san zamesa naaŋɔ lɔɣɔrɔ yɛla, la wan basɛ ti to baŋɛ ti Yehowa tari la yɛm la paŋa ti la ka tara makerɛ. A me tari paŋa n wan gu yelese’a woo n paari to la. Yele ana wan soŋɛ tɔ ti to ta’an dekɛ tomea delum Yehowa.

YEZU YUUN TARI LA NAAŊƆ LƆƔƆRƆ PA’ALA A SƆ LA YƐLA

9-10. Wuntɛɛŋa la saa pa’alɛ to Yehowa yele la wani?

9 Yezu yuun mi naaŋɔ lɔɣɔrɔ mɛ paa. Eŋa n yuun de ‘tuuntuna kpɛ’ɛma la,’ a yuun nyɛ la yɔ’ɔ naɛ la a Sɔ tum ti ba naam saazuo la tinparɛ wa. (Mag. 8:30) Eŋa n yuun boi tinparɛ wa zuo la, a yuun tari la naaŋɔ lɔɣɔrɔ la pa’ala a podɔleba a Sɔ la n ani se’em. To bisɛ yelese’a fii ti a yuun pa’alɛ.

10 Yehowa tari la nɔŋerɛ bɔ’ɔra nɛra woo. Yezu Zoore Zuo Yetɔɣum la, a yuun basɛ ti a podɔleba la baŋɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ tuyi ti nɛreba zo’e zo’e ka ba’ɛ ti’isa ba yele. Ba dela wuntɛɛŋa la saa. Yele ana ayi wa n basɛ ti vom bɔna. Yehowa yuun ta’an basɛ ni ti sɛba n ka pu’useri en la da laɣum nyɛ ni saa la wuntɛɛŋa wa. Ge eŋa n tari nɔŋerɛ la zuo, a basɛ ti wuntɛɛŋa la saa paara nɛra woo mɛ. (Mt. 5:43-45) Yezu yuun dekɛ la wana pa’alɛ a podɔleba la ti Yehowa boti la to tara nɔŋerɛ bɔ’ɔra nɛra woo. Wuntɛɛŋa san nyɛkɛ ti la ana to wam bii saa n ni ti la ana to mama, to tɛ̃ra ti Yehowa tari la nɔŋerɛ bɔ’ɔra nɛra woo. A makesonɛ wa wan ta’an kalum to suure ti to me bɔta ti to tara nɔŋerɛ mɔɔla bɔ’ɔra nɛra woo.

11. To wan nyɛ giilekpeŋere la wani to san bisa niisi la n ɛ̃ɣeri saazuo la?

11 Yehowa bo’ori to la sɛla n pakɛ tɔ innaanɛ poan. Yezu Zoore Zuo Yetɔɣum la, a yuun yeti: ‘Bisɛ ya niisi la n ɛ̃ɣeri saazuo la soŋa soŋa; ba ka buti dia bii kɛ’ɛra bii laɣesa dia biŋera bãya poan ge ya saazuo Sɔ la diiseri ba mɛ.’ Yezu n yuun nyaa yeti: ‘Yamam ka tari tuulum gana ba?’ Daanse’ere nɛreba la yuun nyɛti niisi n ɛ̃ɣeri saazuo mɛ. (Mt. 6:26) Bala pa’alɛ ti Yezu soŋɛ to mɛ ti to baŋɛ Yehowa n nɔŋɛ to se’em ge me wan bo to sɛla n pakɛ tɔ innaanɛ poan! (Mt. 6:31, 32) Eŋa n dekɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ pa’alɛ wana wa la kɔ’ɔn kpɛmesa la Naayinɛ yamesi giila. Mabipɔka n de sore ŋmɛ’adaana n boi Spain tiŋa poan giila yuun kɔ’ɔsɛ mɛ la eŋa n ka nyɛ zɛ’an n ani soŋa ti a wan kɛ̃’ɛra. Ge eŋa n yuun nyɛ ti niisi dita tiwɔla, la bɛa la, a puurɛ yuun pee mɛ. A yeti, “Niisi wa tiɛ mam ti mam baŋɛ ti Yehowa n biseri ba se’em la, a me wan bisa mam.” La ka yue ti mabipɔka wa nyɛ kɛ̃’a zɛ’an n ani soŋa.

12. Wuu Matu 10:29-31 n yele se’em la, tantiita pa’alɛ to Yehowa yele la wani?

12 Tomam ayima ayima yele pakɛ Yehowa mɛ. Yezu yuun soŋɛ a tuuntuneba la mɛ ti ba ka tara dabeem la yaarɛ ge nyaa tum ba ti ba keŋɛ ta mɔɔlɛ. (Kaalɛ Matu 10:29-31.) A yuun tɔɣɛ la niiŋa ayima yele ti nɛra woo mina Israel tiŋa poan. Niiŋa wa dela tantiita. Yezu saŋa la, niiŋa wa yuun ka seke sɛsɛla. Ge a yele a podɔleba la yeti: ‘Ba se’em kan lu tiŋa ti ya saazuo Sɔ la ka mina.’ Ti a le yeti: ‘Ya tari tuulum gana tantiita zo’e zo’e mɛ.’ Yezu yuun basɛ ti a podɔleba la baŋɛ ti bamam ayima ayima woo yele pakɛ Yehowa mɛ bala la, la ka nari ti ba zɔta dabeem la yaarɛ. Yezu podɔleba wa yuun tiɛ Yezu yetɔɣum la mɛ se’em ma’a ti ba yuun bɔna tiŋa poan la tinkpɛsi poan mɔɔla Na’am yelesoma la ge nyɛta tantiita ti ba ɛ̃ɣera la. Ho san ta nyɛ niiŋa pika, tɛ̃ra ti ho dela tuulum nɛra Yehowa nɛŋan se’ere n sɔi la, hon me ‘tari tuulum gana tantiita zo’e zo’e mɛ.’ To tari suure lua ti Yehowa wan soŋɛ tɔ ti to ta’an ŋmibe giisegɔ poan.​—Ym. 118:6.

TO WAN EŊƐ LA WANI TA’AN DEKƐ NAAŊƆ LƆƔƆRƆ ZAMESƐ NAAYINƐ YƐLA ZO’E ZO’E?

13. To wan eŋɛ la wani ta’an zamesɛ Yehowa yɛla naaŋɔ lɔɣɔrɔ poan?

13 To wan ta’an dekɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ zamesɛ Yehowa yɛla zo’e zo’e. Wani wani? Yia, la nari ti to nyɛta nɛŋa viisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ bisa. Leyɛ’ɛsa, la nari ti to ti’isɛ baŋɛ lan pa’alɛ tɔ Yehowa yele se’em. La ta’an ni daɣena naana ti to eŋɛ wana. Mabipɔka Géraldine n ze’ele Cameroon tiŋa yeti, “Ba uge mam la tinkãtɛ poan bala la, la nari ti n ni tiregɛ ta’an viisɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ bisɛ.” Alfonso n de tansugere keema tɔɣɛ yeti, “Mam nari ti n nyɛ la nɛŋa bɔna n ma’a ta’an viisɛ Yehowa naaŋɔ lɔɣɔrɔ bisɛ ge ti’isɛ taɣesɛ lan pa’alɛ mam a yele se’em.”

Bisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ la n boi ho kɔrum kɔrum la, David yuun ti’isɛ taɣesɛ la lan pa’alɛ en Yehowa yele se’em (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 14)

14. David n yuun ti’isɛ taɣesɛ Naayinɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ yɛla la basɛ ti a baŋɛ la bem?

14 David yuun ni ti’isɛ Naayinɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ yɛla mɛ taɣesɛ. A yuun yele Yehowa yeti: ‘Mam san gorege bisɛ saazuo wa ti ho nu’o maalɛ wa, ŋmarega, la ŋmarebibisi wa ti ho maalɛ ba ti ba yula ba yulega zɛ’an wa, asaala dela bem ti ho ti’isa a yele?’ (Ym. 8:3, 4) Sira, David yuun ni san gurege bisɛ saazuo yu’uŋɔ, a puurɛ ni ka yeen pee mɛ la yelese’a ti a nyɛ saazuo la. David yuun ni ti’isɛ taɣesɛ la ŋmarebibisi la n pa’alɛ en Naayinɛ n ani se’em. A nyaa ni baŋɛ ti Yehowa kãregɛ mɛ. Saŋa ase’a David yuun ni ti’isɛ taɣesɛ la eŋa n yuun boi a ma puuren ge ana se’em. Eŋa n yuun ti’isɛ taɣesɛ Yehowa n naam en yelenyalema sore poan se’em la, a puurɛ yuun pee mɛ la Yehowa yɛm la.​—Ym. 139:14-17.

15. Bo makerɛ pa’alɛ hon nyɛ Yehowa hala a naaŋɔ lɔɣɔrɔ poan se’em. (Yooma 148:7-10)

15 Wuu David la, la ka nari ti to bisɛ zaaɛ ta’an nyɛ naaŋɔ lɔkɔ ti’isɛ taɣesɛ de poan. To san bisɛ to kɔrum kɔrum, to wan baŋɛ Yehowa hala zo’e zo’e. Makerɛ, to ni nyɛ Yehowa n tari paŋa se’em mɛ wuntɛnsiɣilika san sige to zuo. (Yer. 31:35) To san nyɛ niiŋa n tɛ’ɛri a tukɔ se’em la, to ni baŋɛ ti Yehowa yɛm la ka tari makerɛ. To san nyɛ babila n tari a zuurɛ dɛ’ɛna se’em la, to ni baŋɛ ti Yehowa naaŋɔ lɔɣɔrɔ tari pupeelum mɛ. To me san ni nyɛ ma n de’eni la a bilia se’em la, to ni pu’usɛ Yehowa mɛ la eŋa n tari nɔŋerɛ bɔ’ɔra to la. To tari la yɔ’ɔ zo’e zo’e ti to zamesɛ baŋɛ Yehowa se’ere n sɔi la, a naaŋɔ lɔɣɔrɔ la woo​—bunkãra la bunpiɣisi, sɛba n lɛm la sɛba n zaaɛ​—pɛɣeri en mɛ.​—Kaalɛ Yooma 148:7-10.

16. To lu to suure ti to eŋɛ la bem?

16 To Naayinɛ la tari la yɛm la paŋa ti la ka tana ita ge me maalɛ sɛla woo ti la kɔ’ɔn ana soŋa. To wan ta’an zamesɛ hala la, la hala ase’a me to san ma’ɛ tomea bisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ la, ti to nyɛta la. Basɛ ya ti to za’a waabi pee puurɛ viisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ wa ge ti’isa taɣesa lan pa’alɛ Yehowa yele se’em. To san ita bala, la wan basɛ ti to vurege du to Naaŋɔdaana la. (Yam. 4:8) Zaseŋɔ sɛka n taɣelɛ la poan, to wan bisɛ dɔɣereba n wan eŋɛ se’em ta’an dekɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ pa’alɛ ba kɔma ti ba vurege bamea du Yehowa.

YUUNƐ 5 God’s Wondrous Works

a Yehowa naaŋɔ lɔɣɔrɔ tari la ɔmi’isa. Ho san bisɛ yintule la n tari paŋa se’em nyaa ta paɛ puo dela sɛla n de yelekirega bɔ’ɔra tɔ. To san zamesɛ naaŋɔ lɔɣɔrɔ yɛla, to wan bɔkɛ Yehowa n ani se’em. Zaseŋɔ wa poan, to wan sɔsɛ bisɛ sɛla n sɔi ti la nara ti to viisa naaŋɔ lɔɣɔrɔ bisera la bala me n wan soŋɛ tɔ ti to ana du’a du’a la Naayinɛ se’em.