Skip to content

Zɔɛ keŋɛ yelese'a n boi

Zaseŋɔ 22

Kɔ’ɔn Bɔna ‘Zilam Sore’ La Zuo

Kɔ’ɔn Bɔna ‘Zilam Sore’ La Zuo

‘Sarɔpeelego wan bɔna bim, . . . dɛna Zilam Sore.’​—ISA. 35:8.

YUUNƐ 31 Oh, Walk With God!

YELEKPINA a

1-2. Yudadoma la n yuun kɛ̃’ɛri Babilon la yuun nari ti ba kɔ’ɛ ba puti’irɛ eŋɛ la bem? (Ezr. 1:2-4)

 NABA la bo la nɔɔrɛ. Yudadoma la n yuun de yamesi bɔna Babilon sɔ’ɔlum poan ta paɛ yuun 70 nyaa boi la fai ti ba lebe bamea tiŋa Israel. (Kaalɛ Ezra 1:2-4.) Yehowa ma’a n wan ta’an basɛ ti wana wa tum. Beni n sɔi ti to wan ta’an yele bala? Babilondoma yuun ka baseri ba yamesi ti ba bɔna fai. (Isa. 14:4, 17) Ge ba yuun zabɛ nyaŋɛ Babilondoma mɛ ti napaalega la yele Yudadoma la ti ba lebe kule ba tiŋa. Bala zuo la Yudadoma woo, yele yele wuu deo zuodoma la yuun dela ba loe ti ba wan basɛ Babilon tiŋa bii ba kelum kɛ̃’ɛra bim. La yuun daɣɛ naana ti ba loe. Beni n sɔi?

2 Ba zo’e zo’e n yuun kuregɛ la zuo, la yuun kpe’em bo ba mɛ ti ba keŋɛ sarɔwoko. Ba yuun dɔɣɛ Yudadoma la zo’e zo’e la Babilon tiŋa. Bilam n de zɛsɛka ti ba malum. Ba yuun ti’isɛ ti Israel dela ba sɔyaabedoma tiŋa. Yudadoma basɛba yuun dela buntateba Babilon tiŋa la poan. Bala la, la yuun kpe’em bo ba mɛ ti ba basɛ ba yɛasoma bii ba leebego tuuma ge ta kɛ̃’ɛra tinsɛka ti ba ka mina poan.

3. Yudadoma sɛba n wan lebe Israel la wan nyɛ la bem kã’a?

3 Yudadoma sɛba n yuun tari sakerɛ la yuun mi ti nyuurɔ boi bim mɛ ba san lebe Israel gana lɔɣɔseto ti ba wan dekɛ basɛ la. Kãsɛka n gani za’a dela ba wan ta’an pu’usa Yehowa. La boi bim ti baɣa pu’usegɔ deto yuun gaŋɛ 50 mɛ bɔna Babilon tiŋa ge Yehowa pu’usegɔ deo yuun ka boi tiŋa la poan. Kaabegɔ bimbine yuun ka boi ti Israeldoma la wan dekɛ eŋɛ kaabegɔ wuu Moses Lɔɔ la n pa’alɛ se’em la. Malemadoma me yuun ka boi n wan dekɛ kaabegɔ bo’olum la kaabɛ. Leyɛ’ɛsa, baɣa kaaberiba la zo’e zo’e n yuun boi tiŋa la poan la yuun zo’e gana Yehowa nɛreba mɛ. Ba me yuun dela nɛresɛba n ka nani Yehowa pa’alegɔ. Bala la, Yudadoma la n yuun zoti Naayinɛ la, ba zo’e zo’e yuun kɔ’ɔn bɔta ti ba lebe la ba tiŋa ta basɛ ti yelemɛŋɛrɛ pu’usegɔ malum bɔna.

4. Yehowa yuun pu’ulum biŋe ti a wan soŋɛ Yudadoma la wani ba san lebe Israel?

4 Ho san ze’ele Babilon ye’a Israel tiŋa, la ni kpe’em mɛ paa se’ere n sɔi la, ho wan dekɛ ŋmaresi sinaasi ge nyaa paɛ. Ge Yehowa yuun yele ba yeti eŋa wan gu yelese’a woo n wan ta’an daam ba sore la zuo basɛ. Isaiah yuun yeti: ‘Maalɛ Yehowa sore la! Maalɛ sore pɔɣetia la poan ti la gã’a tontɔɔ bo to Naayinɛ la. . . . Palɛ bogoro woo, ti kunkuma lebe saalum.’ (Isa. 40:3, 4) Yeen ti’isɛ bisɛ nyɛ lan ani se’em: sarɔɔ n boi pɔɣetia poan la bũ’ɔrɔ poan. Bisɛ lan de pupeelum se’em bɔ’ɔra sɛba n boi sore la zuo la! Bisɛ la wan dɛna naana se’em bɔ’ɔra ba ti ba bɔna sore n de tontɔɔ zuo gana ba wan zɔna zɔya la kunkuma bii kena bɔ̃’ɔrɔ poan. Sore la me wan basɛ ti ba kena kalam kalam.

5. Vo’osum poan sore la n yuun ze’ele Babilon ta paɛ Israel la yu’urɛ?

5 Zina beere wa, sarɔɔ mɛnka tari yu’urɛ bii nɔmba mɛ. Vo’osum poan sore la ti Isaiah yuun tɔɣɛ de yele la me tari yu’urɛ mɛ. A gulesɛ yeti: ‘Sarɔɔ wan bɔna bim, sira, sarɔɔ la wan dɛna la Zilam Sore. Se’em n gãlum la kan bɔna bim.’ (Isa. 35:8) Pu’ulumbiŋ’a wa vuurɛ yuun dela bem bɔ’ɔra Israeldoma sankaŋa la? Ge de vuurɛ me dela bem bɔ’ɔra tomam me zina beere wa?

‘ZILAM SORE’ LA N YUUN ANI SE’EM DIIMI SA, LA NANANAWA

6. Beni n sɔi ti ba yi’ira sore la Zilam Sore?

6 Bisɛ ‘Zilam Sore La’ n yuun ani soŋa se’em! Beni n sɔi ti ba yuun yi’ira sore la Zilam Sore? Ba san ta malum mɛ Israel tiŋa la ba’asɛ, ‘se’em n gãlum’ kan ta’an bɔna bim. Bala pa’alɛ ti Yuda nɛra san kɔ’ɔn tuna yalumtuuma, kaabera baɣa bii tuna be’em sebo woo, a kan ta’an bɔna bim. Yudadoma sɛba n yuun lebe la nari ti ba dɛna Naayinɛ ‘zilam nɛreba.’ (Tɛɛ. 7:6) Bala ka pa’alɛ ti sɛba n yuun basɛ Babilon ge lɛbera la ka nari ti ba eŋɛ teere ti Yehowa puurɛ pee.

7. Yudadoma la basɛba yuun nari ti ba eŋɛ la bem teere? Bo makerɛ.

7 Wuu ton baŋɛ se’em pɔsega la, ba yuun dɔɣɛ Yudadoma la zo’e zo’e la Babilon tiŋa. Ba zo’e zo’e me yuun ti’iseri ge ita yɛla wuu Babilondoma n yuun iti se’em la. Yudadoma la n yuun lebe Israel la yuuma zo’e zo’e poan ti Ezra yuun ta baŋɛ ti ba yuun di la pɔɣesi n kaaberi baɣa. (Yɛh. 34:15, 16; Ezr. 9:1, 2) Pooren, la yuun eŋɛ Gɔmena Nehemia la pakerɛ la eŋa n yuun baŋɛ ti Israeldoma la n yuun dɔɣɛ kɔnsɛba la ka ta’an tɔɣera Yudadoma yetɔɣum la. (Tɛɛ. 6:6, 7; Neh. 13:23, 24) Bunbilipaalesi la wan eŋɛ la wani tara nɔŋerɛ bɔ’ɔra Yehowa ge pu’usa en ba san ka wuna Hebru​—yetɔɣesebo ti ba dekɛ gulesɛ Naayinɛ Yelesum la? (Ezr. 10:3, 44) Bala la, Yudadoma la yuun dela ba eŋɛ teere zo’e zo’e. Ge la yuun wan dɛna naana bo ba ti ba eŋɛ teere wa Israel tiŋa, zɛsɛka ti yelemɛŋɛrɛ pu’usegɔ wan le malum bɔna la.​—Ne. 8:8, 9.

Kɔ’ɔn pɔsɛ yuun 1919 Y.B. poan, nɛreba tusa tusa n de buraasi, pɔɣesi la kɔma pisegɛ Babilon Kãtɛ pu’usegɔ basɛ mɛ ge nyaa bɔna ‘Zilam Sore’ la zuo (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 8)

8. Yelese’a n eŋɛ diimi sa la yele pakɛ tomam la wani zina beere wa? (Bisɛ gɔŋɔ la foote.)

8 Nɛreba basɛba ta’an yeti, ‘Bala dela yelepakerɛ ge sɛla n yuun eŋɛ Yuda nɛreba diimi sa la pa’alɛ to la bem zina beere wa?’ La tari sɛla n wan pa’alɛ tɔ se’ere n sɔi la, yelese’a ti tomam me ita la pa’alɛ ti tomam me boi la ‘Zilam Sore La’ zuo. To de loore Kristakɔma bii pisena la woo, la dela to kɔ’ɔn bɔna ‘Zilam Sore La’ zuo. Sore la wan soŋɛ tɔ ti to pu’usa Yehowa nananawa ta paɛ beere sa’am ti to nyɛ Na’am la poan kã’a tingɔŋɔ wa zuo. b (Yon 10:16) Kɔ’ɔn pɔsɛ yuun 1919 Y.B. poan, nɛreba tustusa n de pɔɣesi, buraasi la kɔma basɛ Babilon Kãtɛ la mɛ n de tingɔŋɔ wa za’a pumpɔreŋɔ pu’usegɔ la ge nyaa bɔna vo’osum poan sore wa zuo. Daanse’ere ho me laɣum pa’asɛ ba poan mɛ. Ba yuun puɣum te’ele maalɛ sore wa mɛ yuun kɔbesi pooren ge ti nɛreba nyaa pɔsɛ kena de zuo.

MAALA SORE LA

9. Wuu Isaiah 57:14 n pa’alɛ se’em la, bem tuuma ti ba yuun tum ‘Zilam Sore La’ poan?

9 Yudadoma la n yuun yeseri Babilon tiŋa la, Yehowa yuun yese yelese’a n wan gu ba la mɛ. (Kaalɛ Isaiah 57:14.) Ge tomam zina beere wa ‘Zilam Sore La’ me? Yuun kɔbesi zo’e zo’e poan ta paɛ yuun 1919, Yehowa yuun loe la nɛreba n zoti en ti ba maalɛ sore la ti Babilon Kãtɛ la yɛla da bɔna bim. (Dekɛ makɛ Isaiah 40:3.) Ba yuun maalɛ sore la mɛ soŋa ti la dɛna naana bɔ’ɔra putɛsonɛdoma la ti ba ta’an basɛ Babilon Kãtɛ la ge nyaa ta’an naɛ la Yehowa nɛreba ti ba pu’usa en. ‘Sore wa tuuma’ dela bem? To bisɛ ya tuunse’a ti ba yuun tum.

Yuun kɔbesi zo’e zo’e ta paɛ yuun 1919 Y.B. poan, Naayinɛ nɛreba duusɛ Babilon Katɛ yɛla mɛ sore la poan basɛ (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 10-11)

10-11. Ban maalɛ gɔnɔ ge lɛregera Baabule la basɛ ti Baabule mi’ilum yiregɛ la wani? (Bisɛ foote la.)

10 Gɔnɔ maalegɔ. Ba yuun ni dekɛ la nu’o gulesɛ Baabule la ge ti yuun kɔbesɛka n pa’asɛ pia la anuu la paɛ. Tuunɛ la yuun ni dekɛ la saŋa zo’e zo’e. Baabule la me yuun ka ba’ɛ bɔna bala ge me eŋɛ laɣehɔ. Ge ba yuun nyaa maalɛ maɣazim ti ba tara maala gɔnɔ la, la yuun dela naana ti ba maalɛ Baabule la zo’e zo’e tara tɔ̃ta.

11 Leregere. Ba yuun dekɛ la Latin gulesɛ Baabule la ti la bɔna yetɔɣum bumɔ poan yuuma zo’e zo’e. Sɛba n de gɔnmi’ileba la ma’a n yuun wuni yetɔɣum wa. Ban yuun nyaa maala gɔnɔ zɔ’ɔra la, Naayinɛ nɛreba yuun mɔ mɛ lerege Baabule la yetɔɣum zo’e zo’e poan ti ba san kaala Baabule la ge dekɛ makɛ la sɛla ti pu’usegɔ nɛŋadoma la pa’ala la, ba ni baŋɛ Baabule la n sirum pa’alɛ sɛla mɛ.

Naayinɛ nɛreba duusɛ Babilon Katɛ yɛla mɛ sore la poan basɛ (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 12-14) c

12-13. Bo makerɛ pa’alɛ yuun kɔbesɛka n pa’asɛ pia la awɛi ti Baabule zamesegɔdoma la yuun pilege pumpɔreŋɔ pu’usegɔdoma pa’alegɔ se’em.

12 Baabule zamesegɔ gɔnɔ. Baabule zamesegɔdoma la yuun ni ma’ɛ la bamea zamesɛ yɛla zo’e zo’e Naayinɛ Yelesum la poan. Ge pu’usegɔ nɛŋadoma la sunsɔa yuun nyie mɛ la Baabule zamesegɔdoma la n tɔɣeri bɔ’ɔra nɛreba sɛla ti ba zamesɛ Baabule la poan la. Yuun kɔbesɛka n pa’asɛ pia la awɛi poan, putɛsonɛdoma yuun pɔsɛ mɛ maala gɔnpiɣesi n pilege pumpɔreŋɔ pa’alegɔdoma yɛla.

13 Yuun 1835 poan, buraa ayima n yuun zoti Naayinɛ yu’urɛ n de Henry Grew yuun maalɛ la gɔnpika n tɔɣeri pa’ala nɛra n ni ki ana se’em. Gɔnpika la yuun basɛ ti la niɛ peelumi ti Gulesegɔ la yeti nɛra n wan vɔna kan malum ki dela bo’olum ti Naayinɛ dekɛ bo en ge la daɣɛ ti ba dɔɣɛ to mɛ ti to tara vom bumɔ wuu pu’usegɔ zo’e zo’e n pa’alɛ se’em la. Yuun 1837 poan, Naayinɛ nɛra yu’urɛ n de George Storrs yuun nyɛ la gɔnpika wa eŋa n yuun boi zireŋa zuo la. A yuun kaalɛ ku mɛ ge kɔ’ɔn sakɛ ti eŋa nyɛ yelemɛŋɛrɛ la. A yuun boti la a dekɛ sɛla ti a zamesɛ la tɔɣɛ bo nɛreba. Yuun 1842 poan, a yuun bo la yetɔɣum zo’e zo’e n kɛ̃’ɛri suure ti la zuo dɛna “An Inquiry​—Are the Wicked Immortal?” (To Boti To Baŋɛ Mɛ Nyaa Putɔpa La Kan Makɛ Ki?) George Storrs n yuun gulesɛ sɛla la yuun soŋɛ la bunbilipaalega ayima yu’urɛ n de Charles Taze Russell.

14. Sore ani poan ti Mabia Russell la a tadaandoma la yuun nyɛ nyuurɔ diimi vo’osum sore tuuma la poan? (Bisɛ foote la.)

14 Sore ani poan ti Mabia Russell la a tadaandoma la yuun nyɛ nyuurɔ la vo’osum poan sore tuuma la ti ba yuun pɔsɛ diimi sa la? Ba zamesegɔ la poan, ba yuun ni dekɛ la yelebɛa gɔnɔ n de lexicon, concordance la Baabula basɛba bisɛ. Gɔnɔ ana wa yuun puɣum bɔna mɛ ba saŋa la poan. Henry Grew, George Storrs la nɛreba basɛba me n viisɛ nyɛ yelese’a gulesɛ biŋe la yuun soŋɛ Baabule zamesegɔdoma la mɛ. Mabia Russell la a tadaandoma la yuun laɣum tum vo’osum poan sore tuuma wa mɛ. Ba yuun maalɛ la gɔnɔ la gɔnpiɣesi zo’e zo’e n tɔɣeri Baabule yɛla.

15. Bem ninmɔ’ɔrɛ yɛla n yuun eŋɛ yuun 1919 poan?

15 Yuun 1919 poan, Babilon Kãtɛ la yuun ka le sɔna Naayinɛ nɛreba. Yuun deni poan ti ‘sakerɛ la yɛm yameŋa la’ yuun pɔsɛ tuna, nyaa bisera putɛsonɛdoma la n kelum kena ‘Zilam Sore La’ zuo la. (Mt. 24:45-47) Nɛreba basɛba n tuni se’em ‘maala sore’ la soŋɛ nɛreba mɛ ti ba ta’an bɔna sore la zuo, zamesɛ baŋɛ Yehowa la a puti’irɛ n de sɛla. Ba me dela sɛba n vɔi ba vom ti la makɛ la Yehowa pa’alegɔ la. (Mag. 4:18) Yehowa me kɔ’ɔn ka ɛɛra ti nɛreba la kɔ’ɔn eŋɛ teere woo buyina ge a tuɣum dɛmesa ba mɛ fii fii. (Bisɛ daka la zuo n de “ Yehowa Demese A Nɛreba Mɛ Fii Fii.”) Bisɛ to puurɛ n wan pee se’em to san ta’an ita sɛla woo ti Naayinɛ bɔta!​—Kol. 1:10.

‘ZILAM SORE LA’ KELUM BƆNA MƐ

16. Yuun 1919 sa la, ba yuun maalɛ ‘Zilam Sore La’ la wani? (Isaiah 48:17; 60:17)

16 Sore woo dela ba maala en ti la ana soŋa. Yuun 1919 sa la, ba kɔ’ɔn maala ‘Zilam Sore’ wa mɛ la wan eŋɛ se’em ti nɛreba ta’an basɛ Babilon Katɛ la ge bɔna sore wa poan. Sakerɛ la yɛm yameŋa la ti ba yuun nan loe la yuun pɔsɛ ba tuuma mɛ, ti yuun 1921 poan ba yuun maalɛ la Baabule zamesegɔ gɔŋɔ ti la soŋɛ sɛba n boti ba zamesɛ baŋɛ yelemɛŋɛrɛ la. Gɔnkuna wa n de The Harp of God, la yuun yiregɛ zɛ’an woo mɛ gee fii la paɛ tusa tusa ayoobe yetɔɣum 36 poan. Nɛreba zo’e zo’e doose la gɔŋɔ wa poan baŋɛ yelemɛŋɛrɛ la. Dabesa ana wa, to tari la gɔnpaalega zuo n de Tara Vom Somɔ Daarewoo! tara zamesa nɛreba Baabule la. Ba’asegɔ dabesa la poan, Yehowa doli la a tigere la poan bɔ’ɔra to vo’osum dia saŋa woo ti la basɛ ti to ta’an bɔna ‘Zilam Sore La Poan.’​—Kaalɛ Isaiah 48:17; 60:17.

17-18. ‘Zilam Sore La’ tari to ye’a la bɛ?

17 To wan ta’an yeti nɛra san sakɛ ti to pa’ala en Baabule la, la dela yɔ’ɔ bɔ’ɔra en ti a ta bɔna ‘Zilam Sore La’ zuo. Nɛreba basɛba ni bɔna Zilam Sore wa zuo la saŋa fii nyaa ni ta buregɛ. Basɛba me kɔ’ɔn kɔ’ɛ la ba puti’irɛ ti ba bɔna bim ta paɛ de ba’asegɔ. Ba’asegɔ la dela bɛ?

18 Sɛba n tari puti’irɛ ti ba ta bɔna saazuo la ‘Zilam Sore’ la tari ba ye’a la ‘Naayinɛ Paradiisi’ la poan n boi saazuo la. (Lil. 2:7) Sɛba me n tari puti’irɛ ti ba ta zi’ire tinparɛ wa zuo la, sore la wan basɛ ti ba ta paɛ Yezu Krista Yuun Tusere Na’am Bisega la poan ba’asegɔ, sansɛka ti nɛra woo wan ana kasi la. Ho san bɔna zilam sore la poan zina beere wa, da gɛlesa poore. Ho me da buregɛ sarɔɔ wa poan san daɣena, la tari ho ta paɛ la tinpaalega la poan! To puurɛ pee mɛ ti to bɔta ti to yele ho yeti “ho paɛ soŋa.”

YUUNƐ 24 Come to Jehovah’s Mountain

a Vo’osum poan Yehowa yi’iri sore wa n ze’ele Babilon ta paɛ Israel la ‘Zilam Sore La.’ Yehowa me maalɛ sore bo a nɛreba zina beere wa? Ɛ̃ɛ! Kɔ’ɔn pɔsɛ yuun 1919 Y.B. poan, nɛreba tusa tusa basɛ Babilon Kãtɛ mɛ ge nyaa bɔna ‘Zilam Sore La’ zuo. To za’a waabi nari ti to kɔ’ɔn bɔna la sore wa poan ta paɛ ba’asegɔ.

c FOOTE LA VUURƐ: Mabia Russell la a tadaandoma n tari Baabule zamesegɔ gɔnɔ n yuun puɣum bɔna ba saŋa la.