1. Yehowa bo to la bem beere sa’am puti’irɛ?

 YEHOWA bo to la beere sa’am puti’irɛ n ani soŋa ti to ta vɔna daarewoo. Basɛba wan ta vɔna saazuo daarewoo kan malum ki. (1 Ko. 15:50, 53) Basɛba wan ta vɔna tinparɛ zuo daarewoo tara imma’asum la pupeelum. (Lil. 21:3, 4) To ti’isɛ ti to wan ta vɔna daarewoo saazuo bii tinparɛ wa zuo woo, to beere sa’am puti’irɛ dela tuulum bɔ’ɔra tɔ.

2. Bem zuo ti to tara beere sa’am puti’irɛ ge beni n sɔi ti to wan ta’an yele bala?

² Yelesum la n de “beere sa’am puti’irɛ” la ti Baabule la dekɛ tum tuuma la, vuurɛ dela “nɛra n tari puti’irɛ ti sɛla n ani soŋa wan tum.” To tari sakerɛ ti to beere sa’am puti’irɛ la wan tum sɛla n sɔi la, Yehowa n yele. (Arom 15:13) To mi sɛla ti a pu’ulumbiŋe la mɛ, to me mi ti a kɔ’ɔn tuna sɛla ti a ni yele la mɛ. (Kan. 23:19) To mi ti Yehowa tari paŋa mɛ ge kɔ’ɔn bɔta ti a tum sɛla woo ti a yele la. Bala la, to beere sa’am puti’irɛ la daɣɛ zaaseŋɔ yele bii tomam mea puti’irɛ ge la dela yɛla n niɛ pa’alɛ ti la wan sirum tum.

3. To wan sɔsɛ la bem zaseŋɔ wa poan? (Yooma 27:14)

³ Yehowa nɔŋɛ to mɛ ge me bɔta ti to dekɛ tomea delum en. (Kaalɛ Yooma 27:14.) To san dekɛ tomea delum Yehowa, la wan soŋɛ tɔ ti to ta’an ŋmibe gurebisɛ poan. Hali la sɛla n wan paɛ to beere sa’am la, to wan kelum tara sukpe’ene la nyɛɛma. To sɔsɛ ya baŋɛ to beere sa’am puti’irɛ la n wan soŋɛ to se’em. To sɔsɛ ya baŋɛ to beere sa’am puti’irɛ la n ani wuu ba’arɛ la zuwanɛ se’em. To wan le sɔsɛ to wan eŋɛ se’em ti to beere sa’am puti’irɛ la kpe’em.

4. Sodeni poan ti to beere sa’am puti’irɛ la ana wuu ba’arɛ? (Hebru 6:19)

⁴ Tuuntuna Paul n yuun gulesɛ gɔŋɔ ta bo Hebrudoma la, a dekɛ beere sa’am puti’irɛ ta makɛ la ba’arɛ. (Kaalɛ Hebru 6:19.) Paul yuun ni dɔla la mɔɣerɛ poan, bala a mi ba’arɛ n wan ta’an basɛ ti ɔɔreŋɔ ze’a kankaŋi se’em mɛ. Daarɛ deyima ti a yuun laɣum bɔna ɔɔreŋɔ poan ti kusebekatɛ lɔbera. Sɛba n yuun mɔni ɔɔreŋɔ la dekɛ la ba’arɛ basɛ ko’om la poan ti la gu ɔɔreŋɔ la ti ku da ŋmɛ kuga. (Tm. 27:29, 39-41) Wuu ba’arɛ n ni basɛ ti ɔɔreŋɔ ze’a kankaŋi la, to beere sa’am puti’irɛ la soŋeri to mɛ ti to ana tapilapi la Yehowa biɣi biɣi saŋa poan. To beere sa’am puti’irɛ la n ani kankaŋi la soŋeri to mɛ ti to ana baalam yɛla san paɛ tɔ ge me basɛ ti to mina ti beere sa’am wan ta ana soŋa. Tɛ̃ra ti Yezu ka’am tɔ ti ba wan yaɛ tɔ. (Yon 15:20) To san ti’isa to beere sa’am kã’a wa yele taɣesa, la wan basɛ ti to ze’a kankaŋi kɔ’ɔn pu’usa en.

5. Sore kuni poan ti beere sa’am puti’irɛ yuun soŋɛ Yezu ti a nyaŋɛ ŋmibe ta paɛ a kum?

⁵ La boi bim ti ba yuun yeti ba ku Yezu mɛ ge beere sa’am puti’irɛ n yuun soŋɛ en ti a ze’a kankaŋi. Pentecosti daarɛ yuun 33 Y.B., tuuntuna Peter yuun loe a yetɔɣum la Yuuma gɔŋɔ la poan tɔɣera pa’ala Yezu n yuun ani baalam se’em: “Mam tari la beere sa’am puti’irɛ bɔna; se’ere n sɔi la ho kan basɛ mam Yɔɔ poan, ho me kan basɛ ti yelemɛŋɛrɛdaana la nyɛ sa’aŋɔ. . . . Ho wan pirɛ mam mɛ la pupeelum ho nɛŋan.” (Tm. 2:25-28; Ym. 16:8-11) Yezu yuun mi ti a wan ki ge a yuun tari puti’irɛ ti Naayinɛ wan isige en ti a lebe ta naɛ la a saazuo Sɔ la bɔna la pupeelum.​—Heb. 12:2, 3.

6. To mabia ayima tɔɣɛ beere sa’am puti’irɛ yele wa la wani?

⁶ Beere sa’am puti’irɛ wa soŋɛ mabiisi mɛ ti ba nyaŋɛ ŋmibe ze’ele. Geele Leonard Chinn yele la bisɛ. A dela mabia n tari sakerɛ, yuun kɛ̃’ɛra England tiŋa. Tingɔŋɔ wa Zaberɛ Sɛka n Yuun Deŋɛ Nɛŋa la, ba yuun nyɔkɛ en paɣɛ mɛ la eŋa n zaɣesɛ ti a kan kɛ̃ soogɛa tuuma la. Ba yuun paɣɛ en la a ma’a ŋmaresi siyi ge ti pooren ba yuun basɛ ti a tuna tuunkpe’eŋo. A yuun gulesɛ yeti, “yelese’a n paɛ mam la basɛ ti mam baŋɛ ti la nari ti to tara beere sa’am puti’irɛ ta’an ŋmibera. Yezu, tuuntuneba la, la nɔdɛ’ɛseba la makesonɛ la, la Baabule pu’ulumbiŋa la soŋeri to mɛ. Yele aŋa za’a basɛ ti to tara la beere sa’am puti’irɛ ge soŋera tɔ ti to ŋmibera.” Beere sa’am puti’irɛ yuun dela ba’arɛ bɔ’ɔra Leonard. La me ta’an dɛna ba’arɛ bɔ’ɔra tomam.

7. Sore kuni poan ti gurebisɛ ni basɛ ti to beere sa’am puti’irɛ la kpe’em? (Arom 5:3-5; Yames 1:12)

⁷ Ton ni nyaŋɛ ŋmibe gurebisɛ poan ge nyɛ Yehowa n soŋɛ to se’em la, to ni baŋɛ ti a puurɛ pee mɛ. (Kaalɛ Arom 5:3-5; Yames 1:12.) Bala ni basɛ ti to beere sa’am puti’irɛ ni kpe’em mɛ gana se’em ma’a ti to yuun pɔsɛ wum yelesoma la. Sitaana ni bɔta la a dekɛ gurebisɛ kɔ’ɔsɛ to giila ge Yehowa wan soŋɛ tɔ ti to ta’an ŋmibe ze’ele gurebisɛ woo poan.

8. Sodeni poan ti to beere sa’am puti’irɛ la ana wuu zuwanɛ? (1 Tesalonika 5:8)

⁸ Baabule la le dekɛ to beere sa’am puti’irɛ la makɛ la zuwanɛ. (Kaalɛ 1 Tesalonika 5:8.) Soogɛa san yea zaberɛ a ni vuge la zuwanɛ, ti a dindoma da pɔɣelum en. Ton zaberi la Sitaana la, la dela to te’ele to puti’irɛ ti a da pɔɣelum tɔ. A tari la gurebisɛ zo’e zo’e paara tɔ ti a sa’am to puti’irɛ. Wuu zuwanɛ n te’eli soogɛa zuo se’em la, to beere sa’am puti’irɛ la soŋeri to mɛ ti to kɔ’ɔn tara sakerɛ bɔ’ɔra Yehowa.

9. Beni n wan eŋɛ nɛreba san ka tara beere sa’am puti’irɛ?

 ⁹ Ton tari puti’irɛ ti to wan ta nyɛ daarewoo nyɔvore la, wan soŋɛ tɔ ti to dekɛ yɛm la bɔkerɛ tum tuuma. Ge to beere sa’am puti’irɛ la san ana bũulegɔ ge ti to ti’isa tomea n boti sɛla, bala wan basɛ ti to tamɛ to daarewoo nyɔvore la yele. To geele daami Korint tiŋa Kristakɔma basɛba yele bisɛ. Ba yuun ka tari sakerɛ la Naayinɛ kum isigere yelezure la. (1 Ko. 15:12) Paul yuun yeti nɛresɛba n ka tari beere sa’am vom puti’irɛ la, yeen kɔ’ɔn ɛɛra la yelese’a n pakɛ ba la ma’a. (1 Ko. 15:32) Zina beere wa, nɛreba zo’e zo’e n ka dekɛ bamea delum Naayinɛ pu’ulumbiŋa la kɔ’ɔn ɛɛra la yelese’a n wan basɛ ti ba tara pupeelum. Ge tomam dekɛ tomea delum la Naayinɛ n wan eŋɛ sɛla bo to beere sa’am la. To beere sa’am puti’irɛ ani wuu zuwanɛ n te’eli to puti’irɛ ge me soŋera tɔ ti to ka ti’isa tomea n boti sɛla. Yele aŋa ta’an sa’am tomam la Yehowa bɔŋa.​—1 Ko. 15:33, 34.

10. To beere sa’am puti’irɛ la wan ta’an gu to la wani la pumpɔreŋɔ yɛla poan?

¹⁰ To beere sa’am puti’irɛ la n ani wuu zuwanɛ la ta’an le te’ele to ti to kan ti’isa ti to kan nyaŋɛ eŋɛ sɛla ti Yehowa puurɛ pee. Makerɛ, basɛba ta’an ti’isa ti: ‘Mam kan ta’an pa’asɛ sɛba n wan ta vɔna daarewoo la poan. Mam kan ta’an loe yele. Mam kan ta’an eŋɛ sɛla ti Naayinɛ bɔta.’ Tɛ̃ra ti Yob zɔ Elifaz n yuun ka tari yelemɛŋɛrɛ la, yuun tɔɣɛ la yele aŋa bo Yob. Elifaz yeti: “Saaleba dela bene ka tara tuure?” A le tɔɣɛ Naayinɛ yele yeti: “Bisɛ! A puɣum ka tara sakerɛ a zilamdoma la poan hali saazuo sa ka ani kasi a nɛŋan.” (Yob 15:14, 15) A yetɔɣum wa dela pumpɔreŋɔ! La dela Sitaana n boti nɛreba ti’isa bala. A mi ti ho san ti’isa putɛ-aŋa wa ho beere sa’am puti’irɛ la wan ma’ɛ. Zaɣesɛ putɛ-aŋa wa ge tuɣum ti’isa Yehowa pu’ulumbiŋa la yele. Nɔkpe’ene kai ti a boti la ho ta vɔna daarewoo. A me wan soŋɛ hɔ ti ho ta bɔna bim.​—1 Tim. 2:3, 4.

11. Beni n sɔi ti la nara ti to ma’ɛ tomea gura sɛla ti to ti’isa ti la wan eŋɛ beere sa’am la?

¹¹ La daɣɛ naana ti to basɛ ti to beere sa’am puti’irɛ la kpe’em. La ta’an kpe’em bo to ti to nyɔkɛ tomea gura Naayinɛ. Ge Yehowa vɔi la daarewoo. Eŋa n geele saŋa se’em la, boi la de to’ore la tomam n geele de se’em la. (2 Pe. 3:8, 9) A wan tum a puti’irɛ n boti se’em ge daanse’ere a kan tum se’em ma’a ti tomam bɔta la. Ton ma’ɛ tomea gura Naayinɛ ti a basɛ ti a pu’ulumbiŋa la tum la, bem n wan soŋɛ tɔ ti to ta’an basɛ ti to beere sa’am puti’irɛ la kpe’em?​—Yam. 5:7, 8.

12. Wuu Hebru 11:1, 6 n pa’alɛ se’em la, sodeni poan ti beere sa’am puti’irɛ la ana wuu sakerɛ?

¹² To san ana du’a du’a la Yehowa n basɛ ti to tara beere sa’am puti’irɛ la, bala wan basɛ ti to puti’irɛ la kpe’em. To san bɔta ti to tara beere sa’am puti’irɛ, la nari ti to sakɛ ti Yehowa boi mɛ ge me “wan yɔ sɛba woo n ãregeri bamesi ɛɛra en la.” (Kaalɛ Hebru 11:1, 6.) To san mina ti Yehowa boi mɛ, bala wan soŋɛ tɔ ti to tara sakerɛ ti a wan tum sɛla woo ti a pu’ulumbiŋe la. To sɔsɛ ya yelese’a ti to wan eŋɛ ti tomam la Yehowa bɔŋa la ana soŋa ti to beere sa’am puti’irɛ la kpe’em.

13. To wan eŋɛ la wani ta’an vurege du Naayinɛ?

¹³ Zusera Yehowa ge kaala a Yelesum la. Tomam mi ti, to kan ta’an nyɛ Yehowa ge to wan ta’an vurege du en. To ta’an tɔɣɛ  bo en zusega poan ge tara puti’irɛ ti a wan kelese to. (Yer. 29:11, 12) To san kaala Naayinɛ Yelesum ge ti’isa taɣesa, la pa’alɛ ti to keleseri en mɛ. To san kaalɛ baŋɛ Yehowa n tabelɛ soŋɛ a nɛreba daami se’em la, to beere sa’am puti’irɛ la wan kpe’em. Sɛla woo n boi Naayinɛ Yelesum la poan la, “ba gulesɛ ti la dɛna la pa’alegɔ bɔ’ɔra tomam, la wan eŋɛ se’em ti doose la to ŋmibega, la subuɣelegɔ la n boi Gulesegɔ la poan la, to wan tara beere sa’am puti’irɛ.”​—Arom 15:4.

14. Beni n sɔi ti la nara ti to ti’isa Yehowa n eŋɛ sɛla bo nɛreba basɛba la?

¹⁴ Ti’isɛ bisɛ Yehowa n ni basɛ ti a pu’ulumbiŋa la tum tuuma se’em. Geele bisɛ Naayinɛ n eŋɛ sɛla bo Abraham la Sarah. Ba yuun ta kuregɛ mɛ kan le ta’an dɔɣɛ bia. Ge Naayinɛ yuun yele ba yeti ba wan ta dɔɣɛ bia. (Pin. 18:10) Abraham yuun eŋɛ la wani? Baabule la yeti: “A tari sakerɛ ti a wan ta dɛna tisi zo’e zo’e sɔyaaba.” (Arom 4:18) La boi bim ti Abraham yuun ka mi Yehowa n wan basɛ ti a pu’ulumbiŋere la tum se’em ge a yuun tari puti’irɛ ti Yehowa wan basɛ ti la sirum tum. Naayinɛ yuun ka sa’am nɛra wa suure. (Arom 4:19-21) Bala basɛ ti to baŋɛ ti, to wan ta’an dekɛ tomea delum Yehowa ti a wan tum a pu’ulumbiŋa la, la ka pakɛ la yele aŋa n kpe’em se’em bo to.

15. Beni n sɔi ti la nara ti to ti’isa yelese’a ti Naayinɛ puɣum eŋɛ bo to la?

¹⁵ Ti’isɛ bisɛ Yehowa n eŋɛ sɛla bo ho. Ti’isɛ bisɛ hon puɣum deŋɛ nyɛ nyuurɔ se’em pu’ulumbiŋa la n boi Naayinɛ Yelesum poan la. Makerɛ, Yezu yuun pu’ulumbiŋe ti a Sɔ la wan bo ho yelese’a n pakɛ hɔ. (Mt. 6:32, 33) Yezu le tɔɣɛ buɣelɛ ho suure ti ho san zusɛ Yehowa ti a bo ho zilam vo’osum la, a wan bo ho.  (Lu. 11:13) Yehowa kɔ’ɔn ita yele aŋa mɛ. Ho ta’an ti’isɛ bisɛ yelese’a ti Yehowa eŋɛ bo ho. Makerɛ, a pu’ulumbiŋe ti a wan di sugeri bo ho, buɣelɛ ho suure ge uge ho vo’osum poan. (Mt. 6:14; 24:45; 2 Ko. 1:3) Ho san ti’isa taɣesa Naayinɛ n puɣum eŋɛ sɛla bo ho la, la wan basɛ ti ho beere sa’am puti’irɛ la kpe’em ti ho mina eŋa n wan eŋɛ sɛla bo ho beere sa’am.

16. Beni n sɔi ti beere sa’am puti’irɛ la dɛna tuulum bo’olum?

¹⁶ Ton tari puti’irɛ ti to wan ta vɔna daarewoo la dela Naayinɛ bo’olum. To kɔ’ɔn gura la se’em ma’a ti la wan tum​—la me wan sirum tum. To beere sa’am puti’irɛ la dela to ba’arɛ, la basɛ ti to ze’a la kankaŋi ŋmibera gurebisɛ poan, yaarɛ poan hali la kum poan. To beere sa’am puti’irɛ wa dela to zuwanɛ, tɛ’ɛla to puti’irɛ ti to ta’an zaɣesa sɛla n de be’em ge ita sɛla n ani soŋa. To beere sa’am puti’irɛ wa basɛ ti to vuta du’ura la Naayinɛ ti la me pa’alɛ eŋa n nɔŋɛ tɔ se’em. To san ti’isa to beere sa’am puti’irɛ wa yele ge basɛ ti la kpe’em to wan nyɛ nyuurɔ paa.

17. Beni n sɔi ti to beere sa’am puti’irɛ la basɛ ti to tara pupeelum?

¹⁷ Tuuntuna Paul yuun gulesɛ kpemese Aromdoma la giila ti, “tari ya pupeelum beere sa’am puti’irɛ la poan.” (Arom 12:12) Paul yuun tari pupeelum mɛ la eŋa n mi ti a san tara sakerɛ ta paɛ ba’asegɔ, a wan ta nyɛ daarewoo nyɔvore saazuo la. To me ta’an tara pupeelum to beere sa’am puti’irɛ la poan la ton mi ti Yehowa wan basɛ ti a pu’ulumbiŋa la tum la. Yuumadaana la yuun gulesɛ yeti, “pupeelum boi mɛ la. . . se’emdaana puti’irɛ n boi Yehowa a Naayinɛ la poan la, . . . Eŋa n de se’em n kɔ’ɔn tara yelemɛŋɛrɛ saŋa woo.”​—Ym. 146:5, 6.