Skip to content

Zɔɛ keŋɛ yelese'a n boi

ZASEŊƆ 37

Dekɛ Homea Delum Yehowa Wuu Samson La

Dekɛ Homea Delum Yehowa Wuu Samson La

‘Sɔ’ɔlum Za’adaana Yehowa, tɛ̃ra n yele, soso bo mam paŋa.’—KEN. 16:28.

YUUNƐ 30 My Father, My God and Friend

YELEKPINA a

1-2. Beni n sɔi ti Samson makerɛ la yele pakɛ tɔ?

 HO SAN wum Samson yu’urɛ hon ni tiɛ la bem? Daanse’ere ho ni tiɛ la eŋa n yuun tari paŋa se’em. Bala dela yelemɛŋɛrɛ. Ge Samson yuun ka kɔ’ɛ a puti’irɛ soŋa, bala n sɔi ti namesegɔ yuun paɛ en. Ge la bala za’a, Yehowa yuun tuɣum basɛ ti a puti’irɛ bɔna la Samson n tari yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra en la ge basɛ ti ba gulesɛ a yɛla la eŋɛ Baabule poan.

2 Yehowa yuun doose la Samson poan tum yelenyalema tuuma soŋɛ Israeldoma la. Samson n yuun ki yuuma zo’e zo’e pooren la, Yehowa yuun basɛ ti tuuntuna Paul gulesɛ a yu’urɛ la pa’asɛ nɛresɛba n tari sakerɛ la poan. (Heb. 11:​32-34) Samson makerɛ la wan ta’an kpemese to giila. Hali lan yuun puɣum wuna en se’em la za’a, a yuun kelum dekɛ amea delum la Yehowa. Zaseŋɔ wa poan, to wan baŋɛ ton wan ta’an zamesɛ sɛla Samson makesonɛ la poan ge bisɛ lan wan ta’an kpemese to giila se’em.

SAMSON YUUN DEKƐ AMEA DELUM LA YEHOWA

3. Bem tuunɛ ti Yehowa yuun dekɛ bo Samson?

3 Sansɛka ti ba yuun dɔɣɛ Samson la, Filistidoma n yuun sɔi Israel tiŋa bisera ge muɣesera ba. (Ken. 13:1) La yuun ba’ɛ wuna Israeldoma la mɛ se’ere n sɔi la Filistidoma la yuun dela potɔpa. Yehowa yuun loe Samson ti ‘eŋa n wan faaɛ Israeldoma la Filistidoma la nu’usin basɛ.’ (Ken. 13:5) Ge la yuun daɣɛ naana. Samson yuun nari ti a dekɛ amea delum Yehowa ta’an tum tuunkpe’eŋo wa soŋa soŋa.

Samson yuun dekɛ la amea delum Yehowa ge eŋɛ teere ta’an pu’usa Yehowa soŋa soŋa. A yuun dekɛ la eŋa n tari sɛla la tum Naayinɛ puti’irɛ n boti sɛla (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 4-5) )

4. Yehowa yuun soŋɛ Samson la wani ti Filistidoma la ka nyaŋɛ en? (Kema 15:​14-16)

4 Basɛ ya ti to bisɛ makerɛ n pa’alɛ Samson n yuun dekɛ amea delum Yehowa, la Yehowa me n yuun soŋɛ en se’em. Saŋa kayima, Filistidoma soogɛpa yuun keŋɛ la Lehi ti ba ta nyɔkɛ Samson. Daanse’ere tiŋa la yuun ta’an bɔna Yuda. Dabeem n yuun tari Yudadoma la zuo, ba yuun kɔ’ɛ ba puti’irɛ ti ba dekɛ Samson bo ba dindoma la. Samson mea nɛreba yuun dekɛ la mipaalesi siyi lu en, tari en ta bo Filistidoma la. (Ken. 15:​9-13) Ge ‘Yehowa vo’osum n yuun sige’ Samson zuo ti a kɔ mi’isi la basɛ. Ge ti a nyaa ‘dekɛ boŋa kareyɛa’ ku Filistidoma la tusere!—Kaalɛ Kema 15:​14-16.

5. Beni n sɔi ti Samson n yuun dekɛ boŋa kareyɛa ku nɛreba la, pa’alɛ ti a dekɛ amea delum la Yehowa?

5 Beni n sɔi ti Samson yuun dekɛ boŋa kareyɛa la ku nɛreba la? Ku yuun daɣɛ zaberɛ lɔkɔ! Nɔkpe’ene kai ti, Samson yuun mi ti Yehowa wan soŋɛ en ti a nyaŋɛ Filistidoma la, la ka pakɛ la zaberɛ lɔkɔ sɛka ti a tara. Buraa wa n tari sakerɛ la yuun dekɛ la eŋa n tari sɛla la basɛ ti Yehowa puti’irɛ n de se’em la tum. Samson n yuun dekɛ amea delum Yehowa la zuo, ti a yuun zabɛ nyaŋɛ Filistidoma la!

6. To san tuna Tiokrasi tuuma, Samson makerɛ la wan soŋɛ to la wani?

6 Yehowa wan bo to paŋa ti to ta’an tum tuunɛ woo ti a wan bo to, hali la san puɣum ana wuu tuunɛ la gaŋɛ la nu’usi. Yehowa ta’an soŋɛ tɔ ti la eŋɛ to pakerɛ. Tara suure lua ti ho san dekɛ homea delum Yehowa, A wan soŋɛ hɔ ti ho eŋɛ Eŋa n boti sɛla wuu Eŋa n yuun soŋɛ Samson se’em la.—Mag. 16:3.

7. Bem makerɛ n pa’alɛ la yele n pakɛ se’em ti to dɔla Yehowa pa’alegɔ?

7 Mabiisi zo’e zo’e n soŋeri ti ba mɛta pu’usegɔ deto la eŋɛ pa’alɛ ti ba dekɛ bamea delum la Yehowa. Yuunse’a n tole la, mabiisi n ni maasum ban wan mɛ Na’am Pu’usegɔ Deto la deto toseto se’em. Ge tigere la yuun nari ti a eŋɛ teere ase’a, se’ere n sɔi la mabiisi malum pa’asa mɛ. Tigere Zuo Bisegadoma la yuun zusɛ Yehowa ti a soŋɛ ba ti ba ta’an dɔla ban tee se’em la, n de wuu ban wan da zɛ’ɛsi malum maalɛ ba. Robert n laɣum tum mɛa tuuma tingɔŋɔ wa za’a poan yuuma fii n wana la yeti, “Pɔsega la, la yuun daɣɛ naana bɔ’ɔra tosɛba ti to dɔla pa’alegɔ la. La yuun kɔ’ɔn bɔna la de to’ore la ton yuun tuni se’em la. Ge mabiisi yuun sakɛ teere wa ti la pa’alɛ ti Yehowa kɔ’ɔn kã’ara bɔ’ɔra tuunɛ wa mɛ.” Yele wa dela makerɛ ayima n pa’alɛ ti Yehowa soŋeri a nɛreba mɛ ti ba tuna eŋa n boti se’em. To ta’an ni soke tomesi yeti, ‘Mam puurɛ pee ya la Yehowa pa’alegɔ ge me sakɛ ita teere se’a woo n nari la wan eŋɛ se’em ti n ta’an pu’usa en soŋa?’

SAMSON YUUN BO YƆ’Ɔ MƐ TI YEHOWA SOŊƐ EN

8. Sansɛka ti konyuuro yuun tara Samson la, a yuun eŋɛ la bem?

8 Daanse’ere ho tabelɛ kaalɛ baŋɛ Samson n yuun tum yelekãra se’em. Samson yuun ku la gbeɣenɛ la Askelon buraasi 30 Filisti tiŋa la poan. (Ken. 14:​5, 6, 19) Samson yuun mi ti eŋa kan ta’an eŋɛ sɛsɛla Yehowa san ka soŋɛ en. Saŋa kayima, eŋa n yuun ku Filisitidoma 1,000 ba’asɛ la, konyuuro n yuun tari en. A yuun eŋɛ la bem? A yuun ka ti’isɛ bisɛ eŋa n wan eŋɛ se’em nyɛ ko’om nyu ge a yuun tuɣum dekɛ la amea delum Yehowa ti a soŋɛ en.—Ken. 15:18.

9. Yehowa yuun eŋɛ la bem Samson n yuun zusɛ en ti a soŋɛ en la? (Kema 15:19 la tiŋanɔɔrɛ yelesum)

9 Konyuuro n yuun kɔ’ɔn tara Samson la, Yehowa yuun doose la yelenyalema sore poan bo en ko’om ti a nyu. Samson n yuun nyu ko’om la ba’asɛ la ti ‘a le nyɛ paŋa.’ (Kaalɛ Kema 15:19) Ko’om wa yuun kelum bɔna mɛ se’em ma’a ti nɔdɛ’ɛsa Samuel yuun gulesɛ Kema gɔŋɔ la. Israeldoma sɛba n yuun nyɛ ko’om wa yuun tari suure lua ti ba san ɛɛra soŋerɛ ge dekɛ bamea delum Yehowa, a wan soŋɛ a yelemɛŋɛrɛ yamesi.

Samson n yuun nyu kosebo ti Yehowa dekɛ bo en la, a yuun nyɛ la paŋa. To dela to bo yɔ’ɔ ti Yehowa kɔ’ɔn soŋera tɔ ti to ta’an kpe’em vo’osum poan (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 10)

10. To san bɔta ti Yehowa soŋɛ tɔ, to nari ti to eŋɛ la bem? (Bisɛ foote la.)

10 La ka pakɛ la ton ta’an yelese’a ita bii ton tari yɔsɛka Yehowa pu’usegɔ poan, to nari ti to dekɛ tomea delum la Yehowa ti a soŋɛ tɔ. To nari ti to sirege tomea ge mina ti to kan ta’an eŋɛ sɛsɛla to san ka dekɛ tomea delum Yehowa ta’an tum a tuunɛ. Samson n yuun nyu kosebo ti Yehowa dekɛ bo en la, a yuun nyɛ la paŋa. Tomam me nari ti to bo yɔ’ɔ ti Yehowa soŋɛ tɔ ti to ta’an tara sakerɛ.—Mt. 11:28.

11. To wan eŋɛ la wani ti Yehowa soŋɛ tɔ? Tɔɣɛ pa’alɛ.

11 Basɛ ya ti to geele mabia ayima yu’urɛ n de Aleksey n ŋmiberi yaarɛ poan Russia tiŋa makerɛ la bisɛ. Beni n soŋɛ en ti a ta’an ŋmibe bɔŋa n kpe’em wa poan? Eŋa la a pɔɣa maasum mɛ kaala ge zamesa Baabule la daarewoo. A yeti: “Mam kɔ’ɔn tiregera mɛ ti n ita n mea zamesegɔ ge kaala Baabule la daarewoo. Bulika woo mam la n pɔɣa ni eŋɛ la daily text ge naɛ taaba zusɛ.” To wan ta’an zamesɛ la bem ba yele wa poan? La nari ti to dekɛ tomea delum Yehowa gana ton wan tuɣum delum tomea. Sodeni poan? To wan ita yelese’a n wan basɛ ti to sakerɛ kpe’em maɣesɛ wuu ton wan zamesa Baabule la, zusa ge kena tansugere zamesegɔ la na’am mɔɔlegɔ. Yehowa wan soŋɛ tɔ ti to kelum pu’usa en. A yuun bo Samson paŋa, A me wan sirum bo to paŋa.

SAMSON YUUN KƆ’ƆN TUM LA YEHOWA N BOTI SƐLA

12. Samson la Delilah yele la yuun boi de to’ore la wani la eŋa la Filistidoma la yele la?

12 Samson yuun ka di mi’a wuu tomam n ka di mi’a se’em la. Saŋa ase’a a yuun kɔ’ɛ puti’irɛ mɛ ti la ka ana soŋa. Yele ayima poan ti a yuun ka kɔ’ɛ a puti’irɛ soŋa ti daaŋɔ paɛ en. Samson n yuun de gãkerɛdaana la, la yuun ka yue ti a ‘pɔsɛ bɔta pɔka kayima n ze’ele Sorek Bũ’ɔ la zɛ’an ti ka yu’urɛ dɛna Delilah.’ (Ken. 16:4) Samson yuun puɣum yeti a di la Filistidoma pɔka ayima, wana wa yuun ‘ze’ele la Naayinɛ zɛ’an na,’ se’ere n sɔi la a yuun ‘eere la sarɔseko ti a wan zabɛ nyaŋɛ Filistidoma la.’ Pooren, Samson yuun ta kɛ̃’ɛra la pɔɣeyalema ayima n boi Filistidoma tiŋa Gaza poan. Daandindaarɛ la, Naayinɛ yuun bo Samson la paŋa ti a zɛ tiŋa la yaŋa la keŋɛ. (Ken. 14:​1-4; 16:​1-3) A yuun kan ta’an doose Delilah poan zabɛ la Filistidoma la se’ere n sɔi la a yuun dela Israel nɛra.

13. Sodeni poan ti Delilah yuun dekɛ Samson eŋɛ yele poan?

13 Delilah yuun to’e la ligeri zo’e zo’e Filistidoma la zɛ’an eŋa n yuun basɛ ti ba nyɛ Samson la zuo. Samson yuun ba’ɛ dekɛ amea delum en mɛ yoi? Daanse’ere eŋa n yuun nɔŋɛ en la zuo, a yuun ka ti’isɛ ti Delilah wan sakɛ eŋɛ en bala. La yeen dɛna se’em, Delilah yuun kɔ’ɔn pɛ̃regera Samson mɛ ti a pa’alɛ en a paŋa la n ze’ele zɛ’an na. Ba’asegɔ za’a a yuun pa’alɛ en. Nimbaalega la dela, Samson yuun dekɛ amea eŋɛ la yele poan. A yuun ka le tara a paŋa la ge ka le nyɛta Yehowa soŋerɛ.—Ken. 16:​16-20.

14. Samson n yuun dekɛ amea delum Delilah la zuo, bem wuŋerɛ n yuun paɛ en?

14 Samson n yuun dekɛ amea delum Delilah gana Yehowa la zuo, wuŋerɛ n yuun paɛ en. Filistidoma la yuun nyɔkɛ Samson mɛ ge kpeɣɛ a nini. Ba yuun paɣɛ en la Gaza tiŋa, zɛ’an ti a yuun keŋɛ ta fuɣesɛ tiŋa la kulesi la. A yuun nyaa dela ba yameŋa. Filistidoma la yuun tari en keŋɛ la ba de’eŋo zɛ’an la ta ɛ̃regera en. Ba yuun kaabɛ la ba Dagon baɣerɛ la ge ti’isa ti eŋa n soŋɛ ba ti ba ta’an nyɔkɛ Samson. Ba yuun dekɛ en yese la paka deo la poan na ti a eŋɛ ‘sɛla’ ti ba la en.—Ken. 16:​21-25.

Yehowa yuun bo Samson paŋa mɛ ti a ta’an zabɛ nyanɛ Filistidoma la (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 15)

15. Sodeni poan ti Samson yuun eŋɛ pa’alɛ ti a dekɛ la amea delum Yehowa? (Kema 16:​28-30) (Bisɛ gɔŋɔ wa nɛŋa foote.)

15 Samson yuun tue mɛ ge a yuun kelum pu’usa la Yehowa. A yuun bisɛ la eŋa n wan eŋɛ se’em ta’an tum tuunse’a ti Yehowa dekɛ bo en la, n de wuu a zabɛ la Filistidoma la. (Kaalɛ Kema 16:​28-30.) Samson yuun belum Yehowa yeti: ‘Basɛ ti n lebe yɔ Filistidoma wa.’ Yelemɛŋɛrɛ Naayinɛ la yuun kelese Samson zusega la ge le bo en a paŋa la. Bala zuo, Samson yuun ta’an ku Filisitidoma la zo’e zo’e gana eŋa n yuun puɣum ku ba se’em la.

16. To wan ta’an zamesɛ la bem Samson tuure la poan?

16 La boi bim ti Samson tuure la yuun basɛ ti la wuŋɛ en mɛ ge a yuun ka zaɣesɛ Yehowa tuuma la. To san tue ge ti ba dɔlegɛ to tuberɛ bii to ka le tara yɔ’ɔ tuna tuuma, la ka nari ti to basɛ Yehowa pu’usegɔ. Tɛ̃ra ti Yehowa kɔ’ɔn maasum ti a di sugeri bo ho mɛ. (Ym. 103:​8-10) La ka pakɛ la to tuure la, Yehowa wan ta’an dekɛ to tum tuuma wuu Samson la.

Samson suure yuun ta’an sa’am la a tuure la ge a yuun kelum pu’usa la Yehowa. Tomam me nari ti to eŋɛ la bala (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 17-18)

17-18. Michael makerɛ la kpemese hon giila la wani? (Bisɛ foote la.)

17 Basɛ ya ti to geele bunbilipaalega ayima yu’urɛ n de Michael yele la bisɛ. A daa kɔ’ɔn mu’ɛ nini mɛ la Yehowa pu’usegɔ, dɛna keendoma soŋerɛdaana la sore ŋmɛ’adaana. Nimbaalega la dela, a daa tue mɛ ge ka le tara yɔ’ɔ tansugere la poan. A yeti, “Ta paɛ sankana wa, mam kɔ’ɔn mu’ɛ nini mɛ la Yehowa pu’usegɔ. Bilam bilam ti la yuun ana mam wuu mam kan le ta’an eŋɛ sɛsɛla Yehowa pu’usegɔ poan. Mam daa ka makɛ ti’isɛ ti Yehowa wan zaɣesɛ mam ge mam yuun ti’isɛ ti mam la Yehowa bɔŋa la kan le ana wuu lan yuun puɣum ana se’em la bii n le ta’an tum zo’e tansugere la poan wuu mam yuun tuni se’em la.”

18 Yelesonɛ la dela, Michael yuun kelum pu’usa la Yehowa. A yeti: “Mam yuun kɔ’ɔn tiregera mɛ ti n tara bɔnsoŋa la Yehowa doose la mam n wan zusa, zamesa ge ti’isa taɣesa.” La yuun ka yue ti Michael le nyɛ yɔ’ɔ tansugere la poan. A nyaa dela tansugere keema la sore ŋmɛ’adaana. A yeti, “Mabiisi la, yele yele wuu tansugere keendoma la n yuun soŋɛ mam ge kpemese mam giila se’em la yuun basɛ ti mam baŋɛ ti Yehowa kelum nɔŋɛ mam mɛ. Mam le tara la putɛkeeŋa n ani fa’a tuna tansugere la poan. Yele wa basɛ ti mam baŋɛ ti Yehowa wan sirum di sugeri bo se’em woo n sirum basɛ a be’em.” To wan ta’an tara suure lua ti to san tue ge tiregɛ tee ge kelum pu’usa Yehowa, a wan basɛ ti to tum eŋa n boti sɛla ge kã bo to.—Ym. 86:5; Mag. 28:13.

19. Samson makerɛ la kpemese hon giila la wani?

19 Zaseŋɔ wa poan, to baŋɛ yelekãra se’a n yuun paɛ Samson. A yuun ka di mi’a. Hali la Delilah n yuun basɛ ti a tue la za’a, a yuun kelum tiregera mɛ pu’usa Yehowa. Yehowa me yuun ka basɛ en. Yehowa yuun kelum dekɛ Samson tum la tuunkãra. A yuun kelum geele Samson ti a dela buraa n tari sakerɛ n boi a to’ore. Ba yuun tɔɣɛ a yele pa’asɛ nɛresɛba n yuun tari sakerɛ ti ba yele bɔna Hebru a zuo 11 poan la. Bisɛ lan de giilekpeŋere ti to baŋɛ ti to pu’useri la saazuo Sɔ sɛka n tari nɔŋerɛ ge bɔta ti a soŋɛ tɔ yele yele wuu tɔregɔ san paɛ tɔ! Wuu Samson la, basɛ ya ti to belum Yehowa yeti: ‘Tɛ̃ra n yele, soso, bo mam paŋa.’—Ken. 16:28.

YUUNƐ 3 Our Strength, Our Hope, Our Confidence

a Ba san yi Samson yu’urɛ, nɛreba zo’e zo’e, hali sɛba n ka tari Baabule mi’ilum mi a yele mɛ. Ba gulesɛ a yele gɔnɔ poan, yuum yuuma ge ti a yele la me bɔna vidiyo zo’e zo’e poan. Ge yelese’a n yuun paɛ Samson la yeen daɣena la sɔlema. To wan ta’an zamesɛ yɛla zo’e zo’e buraa n yuun tari sakerɛ wa yele la poan.