Aayi, Baabule la za’a kɔ’ɔn makɛ taaba mɛ. Gulesegɔ ase’a ta’an basɛ ti la ana wuu Baabule la tɔɣeri tulena kumea me la. Ge to wan ta’an bɔkɛ gulesegɔ la soŋa soŋa to san tara naresum yɛla wa tuna tuuma:

1.   Geele yelesum la soŋa. To san ka bɔkɛ yelesum la soŋa soŋa, la ta’an ana to wuu se’em n tɔɣɛ la tɔɣɛ tulege la amea.

2.   Geele se’em n gulesɛ la n nyɛ bii wum yele la se’em. Nɛreba ta’an nyɛ yele tɔɣɛ lan eŋɛ se’em za’a waabi ge ban wan tɔɣɛ de se’em la ta’an bɔna to’ore to’ore.

3.   Ti’isa diimi yɛla la malema yɛla.

4.   Baŋɛ nyaa ba dekɛ yelebire la tum la wɔ̃sum poan bii la nari ti ho bɔkɛ de la, lan gã se’em la.

5.   Tɛ̃ra ti ba ta’an yeti nɛra eŋɛ la sɛla, hali nɛra la mea san puɣum ka tum dɛ. a

6.   Kaala Baabule leregere sɛka n di mi’a.

7.   Da tiregɛ ti ho pɛ̃regɛ Baabule la ti la makɛ la pumpɔreŋɔ pa’alegɔ.

 Makerɛ ana wa pa’alɛ la naresum yɛla wa n wan soŋɛ to se’em ti to ta’an bɔkɛ Baabule gulesegɔ se’a n ani wuu tuleni la taaba la.

Naresum Yele 1: Yelesum

  ● Naayinɛ yuun san vo’ose dabesa ayopɔi daarɛ, sodeni poan ti a kelum tuna? Pin’ileŋɔ gɔŋɔ la n tɔɣeri naaŋɔ yele la yeti ‘dabesa ayopɔi daarɛ la Naayinɛ vo’ose a tuuma woo poan mɛ.’ Wana pa’alɛ la Naayinɛ n naam tingɔŋɔ wa yele mɔpi. (Pin’ileŋɔ 2:​2-4) Yezu n yuun yeti Naayinɛ ‘kelum tuna mɛ ta paɛ nananawa’ la, a yuun ka tɔɣɛ tulum se’ere n sɔi la a yuun tɔɣeri la Naayinɛ tuuma ase’a yele. (Yon 5:​17) Naayinɛ tuuma ase’a dela eŋa n yuun basɛ ti ba gulesɛ Baabule la, la eŋa n pa’ali ge bisera asaaleba la.​​—Yooma 20:6; 105:5; 2 Peter 1:​21.

Naresum Yele 2 la 3: Gulesegɔdaana la n nyɛ ge wum yele la se’em, la diimi yɛla

  Yezu yuun pikɛ fua la nini la bɛ? Luke gɔŋɔ la yeti, Yezu yuun pikɛ fua la nini la se’em ma’a ti a ‘yuun ta pɔ̃ra Yeriko la’ ge ti Matu me tɔɣɛ fɔɔsi siyi yele ge yeti Yezu yuun piɣesi ba nini la se’em ma’a ti a ‘yuun ta basera Yeriko la.’ (Luke 18:35-​43; Matu 20:29-​34) Buraasi siyi wa n tɔɣɛ yele wa se’em la boi la to’ore to’ore ge ba ka tɔɣɛ tulum taaba. Matu tɔɣɛ la wana mɔpi ti buraasi la yuun dela bayi ge Luke kɔ’ɔn tɔɣera la burasɛka ti Yezu yuun tɔɣera bɔ’ɔra en la yele. Sɛba n tu’uri tiŋa viisa yɛla la yeti Yezu saŋa la, Yeriko tiŋa la yuun pu la buyi. Ho san ze’ele Yudadoma tinkɛ̃ka la yɛ’a Aromdoma tinpaalega la, la dela kilomita ayima la girego (mi 1). Daanse’ere Yezu yuun boi la tisi siyi wa tiŋasuka ge tum yelekirega la.

Naresum Yele 4: Yelebɛa, la ba vuurɛ n de se’em wɔ̃sum poan

  Ba wan sa’am tinparɛ wa? Pa’ala 1:4 yeti, ‘tinparɛ la gã la bala yɛ’ɛsa’ ge nɛreba basɛba yeti, bala ka makɛ la Baabule la n yeti ‘tiŋa wa zuo la sɛla woo n boi bim la me wan sa’am.’ (2 Peter 3:​10, Beck) Baabule la poan, yelebire la n de ‘tinparɛ’ la vuurɛ ta’an dɛna tinparɛ wa mea ge wɔ̃sum poan, la ze’ele bo la nɛresɛba n boi ka poan la. (Pin’ileŋɔ 1:1; 11:1) 2 Peter 3:10 n tɔɣɛ ban wan sa’am ‘tinparɛ’ wa la, ze’ele bo la ‘tuunbe’erodoma sa’aŋɔ’ ge daɣɛ ba wan ‘sa’am tinparɛ wa mea la bugum.’​​—2 Peter 3:7.

Naresum Yele 5: Mina n tum tuunɛ la

  Yezu n yuun boi Kapernaum la, ani n yuun wa’ana yele en soogɛpa kpɛ’ɛma la n boti sɛla la? Matu 8:5, 6 yeti, soogɛpa kpɛ’ɛma la mea n yuun keŋɛ Yezu zɛ’an, ti Luke 7:3 me yeti soogɛpa kpɛ’ɛma la yuun tum la Yudadoma zuodoma basɛba ti ba tara sɔɔleŋa la ta bo Yezu. To wan ta’an bɔkɛ Baabule yele wa n ani wuu la tuleni la taaba la vuurɛ ti, soogɛpa kpɛ’ɛma la n yuun bo sɔɔleŋa la ge a yuun tum la Yudadoma zuodoma la ti ba dekɛ sɔɔleŋa la keŋɛ.

Naresum Yele 6: Baabule leregere sɛka n di mi’a

  To za’a waabi tuni be’em mɛ? Baabule la pa’alɛ ti Adam be’em la n taɛ to za’a waabi. (Arom 5:​12) La ani wuu Baabule leregere ase’a tue yele wa poan mɛ ge yeti nɛresonkɔ ‘ka tuni be’em.’ (1 Yon 3:6, The Bible in Basic English; King James Version) Baabule la poan, itigɔ yelebɛa la n de ‘tum be’em’ ti ba dekɛ tum tuuma 1 Yon 3:6 dela sɛla n kɔ’ɔn ita. Greek yetɔɣum poan, la pa’alɛ la nɛra n kɔ’ɔn ita sɛla. To kan ta’an li’isɛ be’em sebo n taɛ to la. Ge bala boi la de to’ore la nɛra n mi fii ge ni kɔ’ɔn zaɣesa Naayinɛ lɔɔ la. Baabule leregere ase’a basɛ ti yele la niɛ peelumi ti, nɛra la ‘ka yee be’em poan’ bii ‘ka kɔ’ɔn tuna be’em.’​​—New World Translation; Phillips.

Naresum Yele 7: Dɔla Baabule la ge daɣɛ pumpɔreŋɔ pa’alegɔ

  Yezu la Naayinɛ zuni mɛ bii Naayinɛ gani en mɛ? Yezu yuun yeti: ‘Mam la n Sɔ la dela buyina,’ ti la ana wuu a tɔɣɛ tulum mɛ la eŋa n yuun yeti ‘Sɔ la gani mam mɛ la.’ (Yon 10:30; 14:28) To san wan ta’an bɔkɛ gulesegɔ wa soŋa soŋa, la nari ti to zamesɛ baŋɛ Baabule la n sirum tɔɣɛ Yehowa la Yezu yele se’em gana ton wan ziɣera ti to basɛ ti gulesegɔ la makɛ la Tirinitaasuŋa pa’alegɔ la n ka boi Baabule la poan la. Baabule la pa’alɛ ti Yehowa yeen daɣɛ la Yezu Sɔ ge a dela Yezu Naayinɛ, se’em ti Yezu mea pu’usa. (Matu 4:10; Mark 15:34; Yon 17:3; 20:17; 2 Korint 1:3) Yezu la Naayinɛ ka zuni.

 Yezu n yuun yeti, ‘Mam la n Sɔ la dela buyina’ la pa’alɛ la eŋa la a Sɔ Yehowa Naayinɛ n tari putɛyinɛ tuna tuuma se’em. Pooren Yezu yuun yeti: ‘Sɔ la boi la mam mɛ ge ti mam me bɔna la en.’ (Yon 10:38) Yezu la a podɔleba la me yuun tari la putɛyinɛ, se’ere n sɔi la a yuun zusɛ Naayinɛ bo ba yeti: ‘N basɛ ba ti ba nyɛ pɛ̃ɣesɛka taaba ti ho daa basɛ ti mam nyɛ la. Bala ti ba wan tara nɔyinɛ wuu hon la mam n tari nɔyinɛ se’em wa. Mam wan bɔna la ba, ti ho me wan bɔna la mam.’​​—Yon 17:22, 23.