La boi bim ti Baabule la ka tɔɣɛ Yezu pɔɣedire yele wana mɔpi ge la basɛ ti la niɛ peelumi ti Yezu yuun ka di pɔɣa. a Geele yɛla wa bisɛ.

1.   Baabule la tɔɣɛ Yezu deodoma yele mɛ ge me le tɔɣɛ pɔɣesɛba n yuun naɛ la en a na’am mɔɔlegɔ tuuma la poan, la sɛba n yuun boi la en se’em ma’a ti ba yuun ku en la yele ge la ka makɛ tɔɣɛ ti a yuun tari pɔɣa mɛ. (Matu 12:46, 47; Mark 3:​31, 32; 15:40; Luke 8:​2, 3, 19, 20; Yon 19:25) Sɛla wana mɔpi n sɔi ti Baabule la ka tɔɣɛ de yele dela a yuun ka makɛ di pɔɣa.

2.   Yezu tɔɣɛ sɛba n kan makɛ di pɔɣa bii ele sira, la wan eŋɛ se’em ti ba ta’an tum zo’e Naayinɛ pu’usegɔ poan la yele bo a podɔleba la yeti: ‘Basɛ ya ti se’emdaana n wan sakɛ eŋɛ bala (a bɔna a ma’a) sirum eŋɛ bala.’ (Matu 19:10-​12) A dela makesonɛ bo sɛba n loe ti ba kan di pɔɣa bii ele sira, la wan eŋɛ se’em ti ba ta’an tum zo’e bo Naayinɛ.​—Yon 13:15; 1 Korint 7:​32-​38.

3.   Ge ti Yezu nyaa ki la, a yuun eŋɛ maaseŋɔ mɛ ti nɛreba bisera a ma. (Yon 19:25-​27) Yezu san tari ni pɔɣa bii kɔma, a yuun wan ɛ ni nɛreba n wan bisɛ ni bamam me.

4.   Baabule la dekɛ Yezu eŋɛ makerɛ mɛ bo sireba ge la ka pa’alɛ eŋa n yuun iti a pɔɣa se’em. Ge la tuɣum yeti: ‘Sireba, kɔ’ɔn nɔŋɛ ya pɔɣeba wuu Krista n me nɔŋɛ tansugere la ge dekɛ amea bo ka se’em la.’ (Epesus 5:​25) Yezu yuun san di ni pɔɣa se’em ma’a ti a bɔna tingɔŋɔ wa zuo la, kaalegɔ zɛ’an wa kan tɔɣɛ ni eŋa n yuun de siresonkɔ se’em la yele?

 Ɛɛ, Yezu yuun tari la suurɔ bayoobe. A suurɔ wa yuun dela Yames, Yosef, Simon, la Yudas. A me yuun ta’an tara tãpa bayi. (Matu 13:54-​56; Mark 6:3) Yezu suurɔ wa yuun kɔ’ɔn dɛna la a ma Mary, la Yosef kɔma. (Matu 1:​25) Baabule la yi’iri Yezu ti Mary ‘bikeema’ ti la pa’alɛ ti Mary yuun le dɔɣɛ kɔma mɛ.​—Luke 2:7.

 Nɛreba n boti ba yeti Mary yuun ka mi buraa a vom za’a poan la zuo, ba pa’alɛ yelebire la n de “suurɔ” la vuurɛ mɛ to’ore to’ore. Makerɛ, basɛba ti’isɛ ti Yezu suurɔ la dela Yosef pɔɣekeema kɔma. Ge Baabule la pa’alɛ ti Yezu ma’a n tari yɔ’ɔ ti a soe David na’am kuka la dɛna naba. (2 Samuel 7:​12, 13; Luke 1:​32) La san deni ti Yosef tari la kɔma n keem Yezu, bamam n nari ni ti ba soe Yosef ge daɣɛ Yezu.

 La wan ta’an dɛna ti la ze’ele bo la Yezu podɔleba bii a vo’osum poan suurɔ? Wana ka makɛ la Baabule la n yele se’em la. Baabule la pa’alɛ ti pɔsega la, ‘a suurɔ la yuun ka sakɛ bo en ti a ze’ele la Naayinɛ zɛ’an na.’ (Yon 7:5) Baabule la basɛ ti to baŋɛ Yezu podɔleba la n de sɛba, la a suurɔ la me n de sɛba.​—Yon 2:​12.

 Nɛreba basɛba me yeti Yezu suurɔ la yuun daɣɛ a ma Mary kɔma. Ge gulesegɔ la dekɛ la Greek yelebɛa n de ‘suɔ,’ ‘yire nɛra,’ la ‘sɔ bii ma suurɔ kɔma’ tum tuuma. (Luke 21:16; Kolose 4:​10) Baabule gɔnmi’ileba zo’e zo’e pa’alɛ ti Yezu suurɔ la a tãpa la yuun dela a ma Mary kɔma. Makerɛ, The Expositor’s Bible Commentary la yeti: “Ton bɔkɛ ‘suurɔ’ vuurɛ se’em dela . . . la ze’ele bo la Mary la Yosef kɔma n de Yezu suurɔ ti a ma dɔɣɛ ba.’ b