To 1906, azọ̀n diphtérie tọn hù visunnu mẹjitọ daho ṣie lẹ tọn. E ma dẹn kaka de bọ yé sèhó gando opagbe Ahọluduta Jehovah tọn lẹ go. Doto yetọn yin Biblu Plọntọ de. Mọ wẹ yè nọ ylọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dọ to ojlẹ lọ mẹ. Doto ehe dọhona yé gando todido homẹmiọnnamẹ tọn he to Biblu mẹ go, gọna todido fọnsọnku tọn. Ehe zọ́n bọ mẹjitọ daho ṣie lẹ, onọ̀ ṣie po mẹdaho etọn yọnnu po lẹzun Biblu Plọntọ lẹ ga.

 Hẹnnumẹ ehelẹ sẹ̀n Jehovah po zohunhun po na owhe susu. Yọnnu lẹ tlẹ gọalọ taidi aisinnunamẹtọ to whenue “Photo-Drame de la Création” yin didohia to Chicago, to Illinois, to États-Unis. Amọ́, e blawu dọ Mama kẹdẹ wẹ wá sẹ̀n Jehovah sọyi. E ma bọawuna ẹn, na whẹndo lọ ko nọ wanu dopọ bọ yé sọ sẹ̀n Jehovah dopọ kakajẹ owhe 1930 lẹ mẹ. Nugbonọ-yinyin Mama tọn po tonusise etọn na Jehovah po whàn mi taun, podọ apajlẹ otọ́ ṣie, he yin Biblu Plọntọ nugbonọ de tọn gọalọna mi ga.

 Yè ji mi to 1927. Yẹn wẹ yin plọnji to ovi ṣidopo mẹ. Mímẹpo wẹ tẹdo nugbo lọ go. Whlẹpatọ wẹ Papa yin, bọ mí nọ owhé dagbedagbe de gbè sẹpọ gbonu Chicago tọn. Mí do omá-gle daho de bo nọ yìn koklo po pápá po.

 N’yiwanna azọ́n. Dopo to whégbè-zọ́n ṣie lẹ mẹ wẹ nado nọ tọ̀ bọsẹ whẹndo lọ tọn he tọ́n odò lẹ. Mẹlẹ masọ nọ wà azọ́n mọnkọ lẹ sọmọ to egbé; amọ́ to dai, yè ma nọ bẹ bọsẹ lẹ dlan eyin yé tọ́n. Yẹnvi po okàn po wẹ yè nọ yí do vọ́ yé tọ̀. Alọnuzọ́n ehe nkọ lẹ wá gọalọna mi taun, na nutitọ̀-zọ́n wẹ n’wá wà hugan to nukọn mẹ.

 Otọ́ ṣie ma nọ dike whẹndo mítọn ni nọ yí gbigbọnu lẹ do gbẹ̀n asajikàn paali. Opli agun tọn lẹpo wẹ mí nọ yì, bo nọ tọ́n na lizọnyizọn lọ whẹwhẹ bosọ nọ gbadopọnna wefọ Biblu tọn de to azán lẹpo ji. To samedi whèjai lẹ, mí nọ yí Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn do bayi oplọn whẹndo tọn.

 Papa ze ohia lẹtliki tọn de do fleṣe agbà ohọ̀ mítọn tọn go nado nọ dekunnuna mẹhe to okọ́ mítọn mẹ lẹ. Mẹmẹsunnu lẹ wẹ wleawuna ohia lọ bọ mí nọ yí i zan nado basi nujijla hodidọ na mẹlẹpo tọn kavi na owe mítọn de. Ohia lọ nọ tá miyọ́n bo nọ ṣí, ehe nọ dọ̀n ayidonugo aligbọntọ lẹ tọn. Papa sọ plá nuhe ji nukinkan te awe delẹ do mọto mítọn go.

 To ohó po walọ po mẹ, otọ́ mítọn plọn mí dọ nujọnu wẹ e yin nado nọ setonuna Jehovah. Mama sọ nọ nọgodona ẹn mlẹnmlẹn. Mama tlẹ wá lẹzun gbehosọnalitọ whepoponu tọn to whenue nọviyọnnu ṣie godo tọn do owhe atọ́n, podọ gbehosọnalitọ wẹ e yin kaka bo do kú. Yè ma gán do mẹjitọ bọ yé na yọ́n hugan mọ.

 Ogbẹ̀ dai tọn gbonvo taun na egbé tọn. Mílẹ ma do televiziọn, enẹwutu yẹn po nọvi ṣie lẹ po nọ sin kọmẹ bo nọ dotó tito dagbedagbe lẹ to ladio ji. To taji, whẹndo mítọn yiwanna tito gbigbọmẹ tọn he titobasinanu Jehovah tọn nọ zedonukọnnamẹ to ladio ji lẹ.

 Mí yiwanna plidopọ daho Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn yìyì. To plidopọ daho 1935 tọn ji, mí sè dọ “gbẹtọ susugege” he na lùn “nukunbibia daho lọ” tọ́n, ehe Osọhia 7:9, 14 donù e go, tindo todido lọ nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ to aigba ji. Jẹnukọnna 1935, Papa po Mama po nọ dù akla bo nọ nù ovẹn to Oflin whenu. Amọ́ to plidopọ enẹ godo, Papa ṣo wẹ gbẹ́ nọ dù akla bo nọ nù ovẹn to Oflin whenu. E wá họnwun na Mama dọ todido emitọn wẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji, e ma yin nado yì dugán hẹ Klisti to olọn mẹ.

 To 1941, Mẹmẹsunnu Joseph Rutherford he to azọ́n Kunnudetọ lẹ tọn nù to whenẹnu de owe lọ Enfants tọ́n to plidopọ de ji to Saint Louis, to Missouri. Mẹlẹ hòpẹ́ taun. Owhe dopo jẹnukọnna enẹ, n’yí baptẹm to whenue n’do owhe 14. N’gbẹ́ gán flindọ yẹn po yọpọvu devo lẹ po tò bo yì oplò ji nado yí owe yọyọ lọ.

 Lehe mí nọ dekunnu do to whenẹnu gbọnvona egbé tọn. To owhe 1930 lẹ gblamẹ, mí nọ yí glamafonu he yè gán ze pé lẹ do hò hodidọ sinai do Biblu ji lẹ na whétọ lẹ. Eyin mí jlo na húhúhọ̀n mẹde tọn, mí nọ lilẹ́ glamafonu lọ whẹ́ bo nọ hẹn ẹn diun dọ nulẹpo to azọ́nwa. Eyin whétọ lọ hùnhọ̀n, mí nọ dọho kleun de bo nọ hò hodidọ sinai do Biblu ji nukunwhiwhe ẹnẹ daa tọn de, whẹpo do ze owe de donukọnna ẹn. To lẹdo mítọn mẹ, mẹlẹ nọ dotoai po sisi po. N’ma flin eyin mẹde ylanhùn do mí go pọ́n. Whenue n’do owhe 16 wẹ n’lẹzun gbehosọnalitọ. Papa na mi glamafonu ṣie bọ homẹ ṣie nọ hùn taun nado yí i zan to lizọnyizọn lọ mẹ. Mẹmẹyọnnu he jọmẹ de bo nọ yin Lorraine wẹ yin gbehosọnalitọ-gbẹ́ ṣie.

 Aliho devo he mẹ mí nọ dekunnu te wẹ yindọ pipli mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po tọn de nọ plá wema he ji nukinkan te lẹ do akọ́nnu po nẹgbé po bo nọ zinzọnlin gbọn aliji nado dọyẹwheho. Nuhe nọ yin kinkan do wema lọ ji delẹ die, “Omọ̀ po Ajọwiwa po Wẹ Sinsẹ̀n Yin” gọna “Sẹ̀n Jiwheyẹwhe po Klisti Ahọlu lọ po.”

 To opli lẹ ji, mí ko nọ plọn lehe mí gán pehẹ nukundiọsọmẹ do po nuhe mí gán dọ do yiavùnlọna nugbo lọ po. Podọ, nukundiọsọmẹ wá fọ́n. Di apajlẹ, whla tintan he mí ze linlinwe mítọn lẹ donukọnnamẹ to fie mẹsusu nọ wá họ̀nú te de, ponọ lẹ bẹ mí do ohún yetọn mẹ yì ponọ-pámẹ. Gànhiho susu godo wẹ yè wá jo mí, amọ́ homẹ mítọn hùn dọ tonusisena Jehovah wẹ zọ́n bọ yé dohomẹkẹn mí.

 Dile ojlẹ to yìyì, Lorraine do mẹmẹsunnu de he nọ yin Eugene Rosam hia mi. Plidopọ de ji wẹ yé omẹ awe lẹ mọ yede te to Minneapolis, to Minnesota. Eugene whẹ́n to Key West, to Floride. Nudi ohọ̀ awe wẹ pò na e nido fó wehọmẹ daho bọ yè yàn ẹn, na e gbẹ́ nado doalọ to hùnwhẹ otò tọn de mẹ wutu. Ṣigba, hadopo wẹ e bẹ gbehosọnalitọ jẹeji. Gbèdopo, e wá dukosọ hẹ awhli de he yin klasigbẹ́ etọn dai. Na Eugene nọ wazọ́n ganji to wehọmẹ wutu, e paṣa ẹ dọ yè yàn ẹn. Amọ́, gblọndo he Eugene na ẹn sọn Owe-wiwe lẹ mẹ zọ́n bọ e jẹ Biblu plọn ji. E yí nugbo bo ka sọ tẹdego.

 Yẹn po Eugene po wlealọ to 1948. To alọwle mítọn godo, Key West wẹ mí sẹ̀n te taidi gbehosọnalitọ. To nukọn mẹ, yè ylọ mí na klasi 18tọ Wehọmẹ Giliadi tọn, bọ mí yí gbedewema to 1952 sin bibẹ. To wehọmẹ lọ whenu, yè nọ plọn mí Espagne-gbè, bọ mí lẹndọ mí na yin mẹdehlan to otò he mẹ yè nọ do ogbè enẹ te. Amọ́, nulẹ ma yì domọ. Mí gbẹ́ pò to Giliadi whenue awhàn Corée tọn to nugbà, bọ yè ylọ Eugene na awhànzọ́n. E paṣa mí taun, na lizọnyizọnwatọ he e yin zọ́n bọ yè ko na ẹn gbè wayi ma nado wà awhànzọ́n to Wẹkẹ-Whàn Awetọ whenu. Amọ́, na ninọmẹ yọyọ ehe wutu, yè biọ to mí si nado gbọṣi États-Unis. E vẹna mi sọmọ bọ n’viavi. To owhe awe godo, Eugene masọ to dandannu glọ nado wà awhànzọ́n ba. Whlepọn ehe plọn mí onú titengbe de. Eyin ohọ̀n de sú, Jehovah gán hùn devo, podọ e ka wàmọ. Homẹfa wẹ e biọ poun.

 To whenue mí ko yin gbehosọnalitọ to agun he nọ do Espagne-gbè de mẹ to Tucson, to Arizona godo, mí wá biọ azọ́n lẹdo tọn mẹ to 1953. Mí dla lẹdo lẹ pọ́n to Ohio, Californie po New York City po. To 1958, mí jẹ agbegbe a lẹ dlapọn ji to Californie po Oregon po. Mẹmẹsunnu lẹ whé wẹ mí nọ dọ́. Amọ́ to 1960, mí wá sẹtẹn yì Canada, bọ asu ṣie sẹ̀n taidi mẹplọntọ to Wehọmẹ Lizọnyizọn Ahọluduta tọn, yèdọ wehọmẹ de na nugopọntọ agun tọn lẹ. Mí nọ Canada kakajẹ 1988.

 Nuhe n’nọ flin taun gando Canada go wẹ numimọ whẹndo de tọn, ehe yẹn po mẹmẹyọnnu de po dukosọna to whenue mí to kunnude sọn whédegbè-jẹ-whédegbè. Iya lọ he nọ yin Gail wẹ mí mọ jẹnukọn bọ e dọna mí dọ visunnu emitọn lẹ jẹflumẹ, na baba-daho yetọn yin matintọ wutu. Yé kanse e dọ: “Naegbọn e do kú?” “Fie wẹ e yì?” Nawe lọ ma yọ́n nue e na dọna yé. Nado na ẹn gblọndo, mí hia wefọ homẹmiọnnamẹ tọn delẹ na ẹn sọn Biblu mẹ.

 To ojlẹ lọ mẹ, nugopọntọ lẹdo tọn wẹ asu ṣie yin bọ osẹ dopo janwẹ mí gán nọ filọ na. Amọ́, mẹmẹyọnnu he zọnhẹ mi lọ doafọna nawe lọ. Gail wá kẹalọyi nugbo lọ, gọna asu etọn he nọ yin Bill, po visunnu yetọn atọ̀n lẹ po, enẹ wẹ Christopher, Steve po Patrick po. Mẹho agun tọn wẹ Chris yin to Canada. Steve yin mẹplọntọ de to nọtẹn wehọmẹ Biblu pinplọn tọn to Palm Coast, to Floride. Bọ Patrick uwọ yin hagbẹ Wedegbẹ́ Alahọ tọn to Thaïlande. Yẹn po Eugene po vẹ́ po whẹndo lọ po taun. E vivi na mi taun dọ n’gọalọ jẹ obá de mẹ bọ yé do wá yọ́n Jehovah.

 Jehovah hùn ali yọyọ de na Eugene to whenue mí to Canada. N’ja ma pìn otàn lọ na mì.

 Owhe delẹ die, mẹsusu nọ lẹn onú agọ̀ lẹ do mí go, na yé ma yọ́n nuhewutu mí ma nọ dohùn. Linlinwe susu to Canada nọ na linlin dọ ovi Kunnudetọ lẹ tọn lẹ nọ kú, na mẹjitọ yetọn lẹ ma nọ jlo na dohùn na yé wutu. Asu ṣie gọalọ nado dohia dọ linlin enẹlẹ ma sọgbe.

 Ojlẹ kleun de jẹnukọnna plidopọ akọjọpli tọn he yè basi to 1969 to Buffalo, to New York, Eugene hodo mẹmẹsunnu susu yì dotowhé dahodaho he to lẹdo lọ mẹ lẹ nado bayi zẹẹmẹ dọ Kunnudetọ 50 000 sọn Canada po États-Unis po wẹ na wá plidopọ lọ. Whẹpo whẹho dotowhé tọn sinsinyẹn de nido wá fọ́n, e na yọ́n dọ doto lẹ ni ko mọnukunnujẹ teninọ mítọn gando ohùn go mẹ bo mọdọ ojlo mítọn ma yin nuyiwa hẹngogo tọn. Mẹmẹsunnu lẹ yí owe delẹ na doto lọ lẹ. Owe lọ lẹ dọhodo nukunpedomẹgo dotowhé tọn he ma bẹ ohùn hẹn, ehe doto he yè nọ na sisi lẹ detọ́n lẹ ji. Doto lọ lẹ kọngbedopọ hẹ yé bọ Eugene po mẹmẹsunnu devo lẹ po jẹ dotowhé lẹ yì ji to Canada nado do teninọ mítọn hia yé. Yé sọ gọalọna mẹho agun tọn lẹ nado nọ yí azọ́nyinyọnẹn do penukundo whẹho dotowhé tọn he biọ dọ yè ni yinuwa to niyaniya mẹ lẹ go.

 Pẹẹde pẹẹde, vivẹnu he yé do lẹ de sinsẹ́n tọ́n. Amọ́, nudagbe devo lẹ gbẹ́ pò to godo ja.

 To nudi 1985, Mẹmẹsunnu Milton Henschel sọn tatọ́-tẹnnọ mítọn to Brooklyn, to New York ylọ Eugene to alokan ji. Hagbẹ Anademẹtọ lọ jlo na gbloada na tito de he ko to yìyì to États-Unis, na doto susu dogọ nido mọnukunnujẹ teninọ mítọn go. Enẹwutu, yẹn po Eugene po sẹtẹn yì Brooklyn, bọ to janvier 1988, Hagbẹ Anademẹtọ lọ do azọ́nwatẹn yọyọ de ai to tatọ́-tẹnnọ, enẹ wẹ Azọ́nwatẹn Nudọnamẹ Dotowhé tọn. To nukọn mẹ, yè de asu ṣie po mẹmẹsunnu awe devo lẹ po nado nọ deanana tito azọ́nplọnmẹ tọn de. États-Unis ji wẹ e bẹsọn bo wá dlẹnkan yì otò devo lẹ mẹ. E ma dẹn bọ yè do Azọ́nwatẹn Nudọnamẹ Dotowhé tọn lẹ ai to alahọ lẹ mẹ bo wá do Wedegbẹ́ Whẹgbọtọ Dotowhé tọn lẹ ai to tòhò voovo lẹ mẹ. Kunnudetọ susu po ovi yetọn lẹ po wẹ awuwledainanu dagbedagbe ehe sọn Jehovah dè ko wà dagbe na. Eyin mí yì otò de mẹ bọ Eugene to anadena tito azọ́nplọnmẹ tọn lẹ bo to dotowhé lẹ gbọn, yẹn nọ to avọ̀ tọ̀ kavi to nudà to Bẹtẹli.

 Adán daho hugan he gbò mi to gbẹ̀mẹ wẹ okú asu vivẹ́ ṣie tọn to 2006. N’nọ jẹdò etọn badabada, na mí vẹ́ bo yiwanna míde taun wutu. Etẹwẹ gọalọna mi? Nususu wẹ. Di apajlẹ, n’nọ hodẹ̀ bo nọ hia Biblu to gbesisọ mẹ nado tẹdo Jehovah go. N’nọ dotó hodọdopọ sinai do wefọ egbesọegbesọ tọn ji he whẹndo Bẹtẹli tọn nọ bayi. N’nọ hia weta Biblu tọn he mẹ wefọ azán lọ tọn yin didesọn. Gbọnvona enẹ, n’nọ hẹn alọnu ṣie ján to azọ́n he yè dena mi to azọ́nwatẹn nutitọ̀ tọn mẹ to Bẹtẹli. Lẹblanulọkẹyi daho de wẹ. To owhe delẹ die, n’tlẹ gọalọ bọ yè do bayi họmẹgbòvọ̀ lẹ na Plitẹnhọ Plidopọ tọn lẹ to New Jersey po New York po. To alọnu din, n’to sinsẹ̀n to Bẹtẹli Fishkill tọn bo nọ vọ́ avọ̀ lẹ jlado bosọ nọ wazọ́n kleunkleun lẹ. b

 Nuhe n’mọdọ e yin nujọnu hugan to gbẹ̀mẹ wẹ nado yiwanna Jehovah bosọ setonuna ewọ po titobasinanu etọn po. (Heblu lẹ 13:17; 1 Johanu 5:3) E vivi na mi dọ nuhe yẹn po Eugene wà niyẹn. Po enẹ po, n’kudeji mlẹnmlẹn dọ Jehovah na na mí ogbẹ̀ madopodo to paladisi mẹ to aigba ji bọ yẹn po Eugene po na gọ́ na ayajẹ to whenue mí na gọ̀ míde mọ.—Johanu 5:28, 29.