HOSỌ OPLỌN TỌN 15
Etẹwẹ Mí Gán Plọn sọn Azọ́njiawu Jesu Tọn lẹ Mẹ?
‘Ewọ jugbọn aigba lọ ji bo to dagbe wà bosọ to azọ̀nhẹngbọ.’—OWALỌ 10:38.
OHÀN 13 Klisti, Apajlẹ Mítọn
BLADOPỌ a
1. Basi zẹẹmẹ ninọmẹ he mẹ Jesu wà azọ́njiawu etọn tintan te tọn.
YÍ NUKUN homẹ tọn do pọ́n nujijọ de he wá aimẹ to vivọnu owhe 29 W.M., enẹ wẹ to bẹjẹeji lizọnyizọn Jesu tọn. Jesu po onọ̀ etọn Malia po gọna delẹ to devi etọn lẹ mẹ yin oylọ-basina wá hùnwhẹ alọwle tọn de to Kana, yèdọ gbétatò de to agewaji Nazalẹti tọn, enẹ wẹ tòpẹvi he mẹ Jesu whẹ́n te. Malia yin họntọn whẹndo lọ tọn de, podọ e taidi dọ e to alọgọ nado penukundo jonọ lẹ go. Amọ́ to hùnwhẹ alọwle tọn lọ whenu, nuhahun de fọ́n he sọgan ko de whẹndo lọ gọna asu po asi po yọyọ lọ pò taun, enẹ wẹ yindọ ovẹn vọ̀ do yé. b Vlavo sọha jonọ lẹ tọn sù hugan dehe yé donukun. Malia yawu lẹhlan visunnu etọn bo dọmọ: “Yé ma tindo ovẹn.” (Joh. 2:1-3) Etẹwẹ Jesu wà? E wà nuhe paṣamẹ de; e diọ osin zun “ovẹn dagbe” to azọ́njiawu-liho.—Joh. 2:9, 10.
2, 3. (a) Nawẹ Jesu yí huhlọn azọ́njiawu tọn etọn zan gbọn? (b) Nawẹ mí gán mọaleyi gbọn eyin mí gbadopọnna azọ́njiawu Jesu tọn lẹ?
2 Jesu sọ wà azọ́njiawu devo lẹ to lizọnyizọn etọn whenu. c E yí huhlọn azọ́njiawu tọn etọn do gọalọna gbẹtọ fọtọ́n susu lẹ. Di apajlẹ, to azọ́njiawu etọn awe poun whenu, e na núdùdù sunnu 5000, podọ sunnu 4000 to nukọn mẹ, ehe sọgan ko yì gbẹtọ 27000 linlán to lẹndopọ mẹ eyin yè hia yọnnu po ovi he sọ to otẹn lọ mẹ lẹ po dogọ. (Mat. 14:15-21; 15:32-38) To nujijọ awe ehelẹ whenu, Jesu sọ gbọazọ̀nna awutunọ susu. (Mat. 14:14; 15:30, 31) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe e na ko jiawu na gbẹtọgun enẹlẹ sọ dọ Jesu gbọazọ̀nna yé bosọ na yé núdùdù to azọ́njiawu-liho!
3 Azọ́njiawu Jesu tọn lẹ tindo zẹẹmẹ susu lẹ na mí to egbehe. To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo nuplọnmẹ he hẹn yise mẹtọn lodo delẹ he mí gán plọn sọn azọ́njiawu enẹlẹ mẹ ji. Enẹgodo, mí na gbadopọnna aliho he mẹ mí gán hodo apajlẹ whiwhẹ po awuvẹmẹ he Jesu dohia po tọn te whenue e to azọ́njiawu enẹlẹ wà.
NUDELẸ HE MÍ GÁN PLỌN SỌN JEHOVAH PO JESU PO DÈ
4. Mẹnu go wẹ azọ́njiawu Jesu tọn lẹ plọnnu mí gando?
4 Azọ́njiawu Jesu tọn lẹ plọn mí nudelẹ he hẹn yise mẹtọn lodo, e ma yin gando ewọ kẹdẹ go amọ́ gando Otọ́ etọn go ga. To popolẹpo mẹ, Jehovah wẹ Asisa nujọnu tọn azọ́njiawu lọ lẹ tọn. Owalọ lẹ 10:38 dọna mí dọ: “Jiwheyẹwhe yí gbigbọ wiwe po huhlọn po do yiamisisadode Jesu . . ., bọ ewọ jugbọn aigba lọ ji bo to dagbe wà bosọ to azọ̀nhẹngbọna mẹhe Lẹgba ko gbidikọna lẹpo, na Jiwheyẹwhe tin hẹ ẹ wutu.” Sọ flin ga dọ, to nuhe Jesu dọ bosọ wà lẹpo mẹ, etlẹ yin to azọ́njiawu he e wà lẹ mẹ, e do linlẹn po numọtolanmẹ Otọ́ etọn tọn lẹ po hia to pipé mẹ. (Joh. 14:9) Lẹnnupọndo onú atọ̀n delẹ he mí gán plọn sọn azọ́njiawu Jesu tọn lẹ mẹ ji.
5. Etẹwẹ whàn Jesu nado wà azọ́njiawu lẹ? (Matiu 20:30-34)
5 Tintan, Jesu po Otọ́ etọn po yiwanna mí sisosiso. Whenue Jesu to aigba ji, e do obá he mẹ owanyi etọn na gbẹtọ lẹ siso jẹ hia gbọn azọ́njiawu huhlọnnọ lẹ wiwà nado de yajiji yetọn pò dali. To gbèdopo, nukuntọ́nnọ awe delẹ dawhá ylọ ẹ nado biọ alọgọ etọn. (Hia Matiu 20:30-34.) Doayi e go dọ “lẹblanu whàn Jesu,” podọ to enẹgodo, e gbọazọ̀nna yé. Hogbe Glẹkigbe tọn he yin yiyizan tofi bo yin lilẹdo “lẹblanu whàn,” nọ dlẹnalọdo numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn sisosiso de tintindo. Awuvẹmẹ sisosiso mọnkọ he yin dohia owanyi tọn wẹ sọ whàn Jesu nado na núdùdù mẹhe huvẹ to hùhù lẹ bosọ gbọazọ̀nna pòtọnọ de. (Mat. 15:32; Malku 1:41) Mí gán kudeji dọ Jehovah, yèdọ Jiwheyẹwhe “awuvẹmẹ sisosiso” tọn po Visunnu etọn po yiwanna mí taun bosọ nọ sè vivẹ́ whenue mí to yaji. (Luku 1:78; 1 Pita 5:7) Lehe yé na ko to jejeji nado de nuhahun he to yadona gbẹtọvi lẹ sẹ̀ mlẹnmlẹn do sọ!
6. Huhlọn tẹwẹ Jiwheyẹwhe ko na Jesu?
6 Awetọ, Jiwheyẹwhe ko na huhlọn Jesu nado didẹ nuhahun gbẹtọvi lẹ tọn lẹpo. Gbọn azọ́njiawu Jesu tọn lẹ gblamẹ, e dohia dọ emi tindo huhlọn nado duto nuhahun he mí ma gán didẹ na míde gbede lẹ ji. Di apajlẹ, e tindo huhlọn nado tún mí dote sọn nuhe yin adọ̀ nuhahun gbẹtọvi lẹ tọn lẹ tọn si, enẹ wẹ ylando he mí dugu etọn po kọdetọn etọn lẹ po, yèdọ awutu po okú po. (Mat. 9:1-6; Lom. 5:12, 18, 19) Azọ́njiawu etọn lẹ dohia dọ e gán hẹn awutu “wunmẹ lẹpo” gbọ bo tlẹ fọ́n oṣiọ lẹ sọnku. (Mat. 4:23; Joh. 11:43, 44) Humọ, e tindo huhlọn nado doalọtena yujẹhọn sinsinyẹn lẹ bosọ duto gbigbọ ylankan lẹ ji. (Malku 4:37-39; Luku 8:2) Lehe e vọ́ jidenamẹ do sọ nado yọnẹn dọ Jehovah ko na huhlọn mọnkọ Visunnu etọn!
7, 8. (a) Nujikudo tẹwẹ azọ́njiawu Jesu tọn lẹ na mí? (b) Azọ́njiawu tẹwẹ a to nukundo to aihọn yọyọ he ja lọ mẹ?
7 Atọ̀ntọ, mí gán kudeji mlẹnmlẹn dọ dona sọgodo tọn he Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na hẹnwa lẹ na wá dandan. Azọ́njiawu he Jesu wà taidi gbẹtọvi de to aigba ji lẹ plọn mí nuhe e na wà to obá he gbloada hugan de mẹ to sọgodo whenue e na yin Ahọlu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn to olọn mẹ. Lẹnnupọndo nuhe mí na duvivi etọn to madẹnmẹ to gandudu Klisti tọn glọ lẹ ji. Mí na do agbasalilo pipé, na e na de azọ̀n po madogán depope he ko doyana gbẹtọvi lẹ po sẹ̀ mlẹnmlẹn wutu. (Isa. 33:24; 35:5, 6; Osọ. 21:3, 4) Huvẹ ma na hù mí ba, mọ mí ma nasọ jiya kọdetọn vẹadi nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ tọn gbede ba. (Isa. 25:6; Malku 4:41) Mí na tindo ayajẹ mayọnjlẹ lọ nado dokuavọna mẹyiwanna mítọn he na tọ́n sọn “yọdò oflin tọn” mẹ lẹ. (Joh. 5:28, 29) Azọ́njiawu tẹwẹ a to nukundo na taun tọn nado mọ to aihọn yọyọ he ja lọ mẹ?
8 Whenue Jesu to azọ́njiawu lẹ wà, e do whiwhẹ po awuvẹmẹ daho po hia, yèdọ jẹhẹnu delẹ he mí na wà dagbe nado wleawuna. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ awe delẹ. Mí na bẹsọn kandai he gando hùnwhẹ alọwle tọn he wá aimẹ to Kana lọ go ji.
NUPLỌNMẸ DE GANDO WHIWHẸ GO
9. Naegbọn Jesu wà azọ́njiawu de to hùnwhẹ alọwle tọn de whenu to Kana? (Johanu 2:6-10)
9 Hia Johanu 2:6-10. Whenue ovẹn vọ̀ to hùnwhẹ alọwle tọn lọ tẹnmẹ, be Jesu to dandannu glọ nado wà nude wẹ ya? Paali. Dọdai depope ma dọ dọ Mẹsia lọ na basi ovẹn to azọ́njiawu-liho. Amọ́, yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe e na ko ṣí na we eyin ahàn vọ̀ to alọwle towe whenu. E yọnbasi dọ Jesu vẹawu whẹndo lọ, titengbe asu yọyọ lọ po asi yọyọ lọ po na yé nikaa duwinyan. Enẹwutu, dile mí dọ do to bẹjẹeji, e wà azọ́njiawu de. E diọ osin nudi litli 390 zun ovẹn dagbe hugan de. Vlavo e wleawuna ovẹn susu sọmọ na dehe pò nido wá yin yiyizan to nukọn mẹ, kavi bo tlẹ yin sisà nado gọalọna asu po asi po yọyọ ehe to akuẹzinzan-liho. Lehe asu po asi po yọyọ ehe na ko gbọ fìn in do sọ!
Nọ hodo apajlẹ Jesu tọn bo ma nọ doawagun gando nuwadotana mẹdetiti tọn towe lẹ go blo (Pọ́n hukan 10, 11tọ) e
10. Nudọnamẹ he gọ́ na zẹẹmẹ tẹlẹ wẹ to Johanu weta 2tọ mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)
10 Lẹnnupọndo nudọnamẹ he gọ́ na zẹẹmẹ delẹ ji to Johanu weta 2tọ mẹ. Be a doayi e go dọ e ma yin Jesu lọsu wẹ hẹn osin gọ́ ozẹ́n lọ lẹ ya? Kakati e ni dọ̀n ayidonugo wá ede ji, e dọna devizọnwatọ lẹ nado kọ̀n osin do ozẹ́n lọ lẹ mẹ kaka yé ni gọ́. (Wefọ 6, 7tọ) Podọ to whenue Jesu ko diọ osin lọ zun ovẹn godo, ewọ lọsu ma ba ovẹn lọ sọyi na anadenanutọ hùnwhẹ lọ tọn. Kakatimọ, e biọ to devizọnwatọ lẹ si nado wàmọ. (Wefọ 8tọ) Matin ayihaawe, Jesu ma na ko ze kọfo he mẹ ovẹn te de daga to jonọ lẹ nukọn bo dọ po awagundido po dọmọ, ‘Mì dọ́ ovẹn he n’ṣẹṣẹ basi lọ pọ́n!’
11. Etẹwẹ mí gán plọn sọn azọ́njiawu Jesu tọn lẹ mẹ?
11 Etẹwẹ mí gán plọn sọn azọ́njiawu he Jesu wà whenue e diọ osin zun ovẹn lọ mẹ? Mí mọ nuplọnmẹ de gando whiwhẹ go. Jesu ma yí nùgo gando azọ́njiawu lọ go; na nugbo tọn, e ma nọ yí nùgo gbede gando nuwadotana etọn lẹ go. Kakatimọ, whlasusu wẹ e gbọn whiwhẹ dali ze gigo po pipà lẹpo po jo na Otọ́ etọn. (Joh. 5:19, 30; 8:28) Eyin mí nọ hodo apajlẹ Jesu tọn, bo nọ hẹn pọndohlan whiwhẹ tọn de go gando míde go, mí ma na nọ yí nùgo gando nuwadotana mítọn lẹ go. Mahopọnna nuhe mí gán wà to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, mì gbọ na mí ni nọ doawagun, e ma yin gando míde go gba, amọ́ gando Jiwheyẹwhe jiawu he mí do lẹblanulọkẹyi nado sẹ̀n lọ go. (Jel. 9:23, 24) Mì gbọ mí ni nọ na ẹn pipà he e jẹna lẹpo. To popolẹpo mẹ, onú dagbe tẹwẹ mí gán wà eyin alọgọ Jehovah tọn dẹ́n?—1 Kọl. 1:26-31.
12. Aliho devo tẹ mẹ wẹ mí gán hodo apajlẹ whiwhẹ tọn Jesu tọn te? Na apajlẹ.
12 Lẹnnupọndo aliho devo he mẹ mí gán hodo apajlẹ whiwhẹ tọn Jesu tọn te ji. Mí ni dọ dọ mẹho agun tọn de yí whenu susu zan nado gọalọna devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn jọja de nado wleawuna hodidọ na mẹlẹpo etọn tintan. Taidi kọdetọn de, mẹmẹsunnu jọja lọ na togunmẹho he whànmẹ taun de bọ homẹ hagbẹ agun lọ tọn lẹ tọn hùn. To opli lọ godo, mẹde wá mẹho agun tọn lọ dè bo dọmọ: ‘Hodidọ mẹmẹsunnu Le-le tọn yọ́n taun, kai na?’ Be mẹho agun tọn lọ na dọ dọ: ‘Mọwẹ, amọ́ n’yí whenu susu zan nado gọalọna ẹn’ wẹ ya? Kavi e na gbọn whiwhẹ dali dọ dọ: ‘Mọwẹ mọ. Homẹ ṣie nọ hùn dego taun’? Eyin mí yin whiwhẹnọ, e ma biọ dọ mí ni nọ dín pipà na dagbe he mí wà na mẹdevo lẹ. Mí nọ do pekọ to yinyọnẹn mẹ dọ Jehovah nọ mọ bosọ nọ yọ́n pinpẹn nuhe mí wà lẹ tọn. (Yijlẹdo Matiu 6:2-4 go; Heb. 13:16) Matin ayihaawe, mí nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn eyin mí nọ do whiwhẹ hia di Jesu.—1 Pita 5:6.
NUPLỌNMẸ DE GANDO AWUVẸMẸ GO
13. Etẹwẹ Jesu mọ whenue e dọnsẹpọ tòdaho Naini tọn, podọ etẹwẹ e wà gandego? (Luku 7:11-15)
13 Hia Luku 7:11-15. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nujijọ ehe he wá aimẹ whenue lizọnyizọn Jesu tọn ko dibla jẹ daglamẹ. E zingbejizọnlin sọyi Naini, yèdọ tòdaho Galili tọn de he ma dẹn do Ṣunẹmi, fie yẹwhegán Eliṣa fọ́n visunnu nawe de tọn sọnku te to nudi owhe 900 jẹnukọn. (2 Ahọ. 4:32-37) Dile Jesu to dindọnsẹpọ họngbo tòdaho lọ tọn, e mọ bọ mẹdelẹ he jei ṣiọ di gbé to tòdaho lọ mẹ tlọ́n. Nujijọ lọ blawu taun na visunnu dopo akàn asuṣiọsi de tọn wẹ kú wutu. Amọ́, onọ̀ he to aluẹmẹ lọ ma to edeṣo; gbẹtọgun daho de hodo e sọn tòdaho lọ mẹ. Jesu do omẹ lọ lẹ te bo wà nujiawu de na nawe he to aluẹmẹ lọ, enẹ wẹ yindọ e fọ́n visunnu etọn sọnku! Ehe wẹ yin tintan to azọ́njiawu fọnsọnku tọn atọ̀n he Jesu wà bọ owe Wẹndagbe tọn lẹ donù yé go na taun tọn lẹ mẹ.
Nọ hodo apajlẹ Jesu tọn bo nọ ze afọdide lọ nado do awuvẹmẹ hia mẹhe to aluẹmẹ lẹ (Pọ́n hukan 14-16tọ)
14. Nudọnamẹ he gọ́ na zẹẹmẹ tẹlẹ wẹ to Luku weta 7tọ mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)
14 Lẹnnupọndo nudọnamẹ he gọ́ na zẹẹmẹ delẹ ji to Luku weta 7tọ mẹ. Be a doayi e go dọ Jesu “mọ” onọ̀ he to aluẹmẹ lọ, podọ to enẹgodo “lẹblanu whàn ẹn” ya? (Wefọ 13tọ) Enẹwutu nuhe e mọ, vlavo avi he vi nawe lọ te dile e to zọnlinzin to nukọnna oṣiọ visunnu etọn tọn, zọ́n bọ onú nawe lọ tọn biọlanmẹna ẹn sisosiso. Jesu ma do numọtolanmẹ awubla tọn na onọ̀ lọ poun gba; e do awuvẹmẹ hia ẹ. E dọhona ẹn vlavo gbọn kọnugbe jidevọnamẹ tọn de yiyizan dali bo dọmọ: “A viavi ba blo.” Enẹgodo e ze afọdide lọ nado yí nude wà. E fọ́n visunnu lọ sọnku bo “ze e na onọ̀ etọn.”—Wefọ 14, 15tọ.
15. Etẹwẹ mí gán plọn sọn azọ́njiawu Jesu tọn mẹ?
15 Etẹwẹ mí gán plọn sọn azọ́njiawu he Jesu wà whenue e fọ́n visunnu asuṣiọsi de tọn sọnku lẹ mẹ? Mí plọn sọn e mẹ dọ mí dona nọ do awuvẹmẹ hia mẹhe to aluẹmẹ lẹ. Nugbo wẹ dọ mí ma gán fọ́n oṣiọ lẹ sọnku dile Jesu wà do. Amọ́ taidi Jesu, mí gán wleawuna awuvẹmẹ na mẹhe to aluẹmẹ lẹ eyin mí nọ doayi nugo. Mí gán ze afọdide lọ nado do awuvẹmẹ hia eyin mí nọ dovivẹnu na hodidọ po nuyiwa mítọn lẹ po nido gọalọna yé bosọ miọnhomẹna yé. d (Howh. 17:17; 2 Kọl. 1:3, 4; 1 Pita 3:8) Hogbe po nuyiwa kleunkleun lẹ po tlẹ gán yinuwadomẹji taun.
16. Dile nujijọ he yin vivọbasi lọ dohia do to yẹdide lọ mẹ, etẹwẹ a plọn sọn numimọ onọ̀ he ovi ṣẹṣẹ kú do de tọn mẹ?
16 Lẹnnupọndo apajlẹ de ji. To owhe delẹ die whenue mẹmẹyọnnu de to hànji to opli agun tọn de ji, e doayi onọ̀ de go he to fie ma dẹn do e bo to avivi. Ohàn lọ donù todido fọnsọnku tọn go, bọ viyọnnu jọja onọ̀ lọ tọn ka kú e ma dẹn. Na mẹmẹyọnnu lọ yọ́n ehe wutu, e dọnsẹpọ onọ̀ lọ to afọdopolọji, bo plasikọna ẹn bosọ ji pipotọ ohàn lọ tọn hẹ ẹ. Onọ̀ lọ wá flin to nukọn mẹ bo dọmọ: “Ahun ṣie gọ́ na owanyi na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po taun.” Homẹ etọn hùn taun dọ e yì opli lọ. E dọmọ: “Fie mí nọ mọ alọgọ te niyẹn, enẹ wẹ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ.” Mí gán kudeji dọ Jehovah nọ doayi etlẹ yin onú kleunkleun he mí nọ wà nado do awuvẹmẹ hia mẹhe to aluẹmẹ bọ “ahun yetọn jẹflumẹ lẹ” go bosọ nọ yọ́n pinpẹn etọn.—Salm. 34:18.
TITO NUPINPLỌN TỌN DE HE NỌ HẸN ALE WÁ
17. Etẹwẹ mí plọn to hosọ ehe mẹ?
17 Mí gán mọ tuli yí taun eyin mí plọnnu gando kandai Biblu tọn he gando azọ́njiawu Jesu tọn go lẹ go. Yé plọn mí dọ Jehovah po Jesu po yiwanna mí sisosiso, dọ Jesu dohuhlọn nado didẹ nuhahun gbẹtọvi tọn lẹpo, podọ dọ mí gán deji mlẹnmlẹn do opagbe jiawu he na mọ hẹndi to madẹnmẹ to Ahọluduta lọ glọ lẹ go. Dile mí to dogbapọnna kandai enẹlẹ, mí gán lẹnayihamẹpọn do aliho voovo he mẹ mí gán do jẹhẹnu Jesu tọn lẹ nkọ hia te ji. Naegbọn a ma na basi tito oplọn mẹdetiti tọn kavi Sinsẹ̀n-bibasi Whẹndo tọn de tọn he na sinai do azọ́njiawu Jesu tọn devo lẹ ji? Nususu wẹ a gán plọn, podọ to enẹgodo má yé hẹ mẹdevo lẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n hodọdopọ tulinamẹ tọn he a gán do po mẹdevo lẹ po lẹ!—Lom. 1:11, 12.
18. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?
18 Jei vivọnu lizọnyizọn etọn tọn, Jesu wà azọ́njiawu fọnsọnku tọn atọ̀ntọ podọ godo tọn etọn he yin nùdego to Biblu mẹ. Amọ́ ehe uwọ gbọnvo, na Jesu fọ́n họntọn vivẹ́ de sọnku whenue e ko nọ yọdò mẹ na azán ẹnẹ godo. Etẹlẹ wẹ mí gán plọn sọn kandai Wẹndagbe tọn he donù azọ́njiawu enẹ go lọ mẹ? Podọ nawẹ mí gán hẹn yise mítọn lodo to todido fọnsọnku tọn mẹ gbọn? Hosọ he bọdego na na gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn.
OHÀN 20 A Ze Ovi Towe Jo
a Jesu doalọtena yujẹhọn sinsinyẹn de, gbọazọ̀nna awutunọ lẹ bosọ fọ́n oṣiọ lẹ sọnku. Na nugbo tọn, ojlofọndotenamẹnu taun wẹ e nọ yin nado hianu gando azọ́njiawu etọn lẹ go! Kandai enẹlẹ yin bibasi do Biblu mẹ, e ma yin na mí nido deayidai gba, amọ́ nado plọnnu mí. Dile mí to dogbapọnna yé, mí nọ plọn nuhe nọ hẹn yise mítọn lodo lẹ gando Jehovah po Jesu po go, podọ mí nọ doayi jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn he mí na wà dagbe nado wleawuna lẹ go.
b Weyọnẹntọ Biblu tọn de dọ dọ: “To Whèzẹtẹn-waji, mẹlẹ nọ mọdọ azọngban wiwe de wẹ nado hẹjómẹ, podọ johẹmẹtọ lẹ nọ hẹn ẹn diun dọ emi nanú jonọ lẹ hú nuhe sin hudo yé do. Johẹmẹ nujọnu tọn titengbe to hùnwhẹ alọwle tọn lẹ whenu nọ biọ dọ yè ni wleawu onú susugege lẹ tọn.”
c Owe Wẹndagbe tọn lẹ donù azọ́njiawu tangan Jesu tọn 30 linlán go. Humọ to whedelẹnu, Biblu nọ donù azọ́njiawu Jesu tọn delẹ go dopọ. To gbèdopo, ‘tòdaho de pete’ wá e dè bọ ‘e hẹnazọ̀ngbọna mẹsusu he to azọ̀n jẹ lẹ.’—Malku 1:32-34.
d Na nudọnamẹ dogọ gando nuhe a gán dọ kavi wà nado miọnhomẹna mẹhe to aluẹmẹ lẹ go, pọ́n hosọ lọ “Comme Jésus, consolez les endeuillés” to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 1er novembre 2010 [Flansegbe] tọn mẹ.
e ZẸẸMẸ YẸDIDE TỌN: Whenue Jesu to ote to godo, asu po asi po yọyọ lọ gọna jonọ yetọn lẹ to vivi ovẹn dagbe lọ tọn dù.
