Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

HOSỌ OPLỌN TỌN 17

Jehovah Na Gọalọna We Nado Pehẹ Nuhahun Madonukun Lẹ

Jehovah Na Gọalọna We Nado Pehẹ Nuhahun Madonukun Lẹ

“Susu wẹ awusinyẹn dodonọ tọn, ṣigba, Jehovah nọ whlẹn ẹn sọn popo mẹ.”—SALM. 34:19.

OHÀN 44 Odẹ̀ Agbátọnọ Tọn

BLADOPỌ a

1. Nujikudo tẹwẹ mí tindo?

 TAIDI omẹ Jehovah tọn lẹ, mí yọnẹn dọ ewọ yiwanna mí bosọ jlo dọ mí ni duvivi ogbẹ̀ dagbe hugan lọ tọn. (Lom. 8:35-39) Mí sọ kudeji dọ eyin mí nọ yí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do yizan mẹ, yé na nọ hẹn ale wá na mí to whelẹponu. (Isa. 48:17, 18) Amọ́ etẹwẹ lo eyin mí pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu madonukun lẹ?

2. Nuhahun tẹlẹ wẹ mí gán pehẹ, podọ kanbiọ tẹlẹ wẹ yé gán fọndote to ayiha mítọn mẹ?

2 Devizọnwatọ Jehovah tọn lẹpo wẹ nọ pehẹ nuhahun lẹ. Di apajlẹ, hagbẹ whẹndo tọn de gán hẹn mí jẹflumẹ to aliho de mẹ. Mí gán do nuhahun agbasalilo tọn sinsinyẹn lẹ he na zọ́n bọ nuhe mí gán wà to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ lẹ na do dogbó. Mí gán jiya kọdetọn vẹadi he nugbajẹmẹji jọwamọ tọn de nọ hẹnwa lẹ tọn. Kavi mí gán pehẹ homẹkẹn na nuyise mítọn lẹ wutu. Eyin mí pehẹ whlepọn mọnkọ lẹ, mí gán kanse míde dọ: ‘Naegbọn ehe do jọ do go e? Be n’ko wà nude yindo wẹ ya? Be ehe dohia dọ Jehovah ma to didona mi wẹ ya?’ Be a ko tindo numọtolanmẹ mọnkọ de pọ́n ya? Eyin mọ wẹ, ma gbọjọ blo. Devizọnwatọ Jehovah tọn nugbonọ susu lẹ wẹ ko diahi hẹ numọtolanmẹ mọnkọ lẹ.—Salm. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Etẹwẹ mí gán plọn sọn Salmu lẹ 34:19 mẹ?

3 Hia Salmu lẹ 34:19. Doayi nuagokun awe delẹ go to Salmu ehe mẹ: (1) Gbẹtọ dodonọ lẹ nọ pehẹ nuhahun lẹ. (2) Jehovah nọ whlẹn mí sọn whlepọn mítọn lẹ mẹ. Nawẹ Jehovah nọ whlẹn mí gbọn? Aliho dopo wẹ yindọ e nọ gọalọna mí nado do pọndohlan jlẹkaji tọn gando gbẹninọ to titonu ehe mẹ go. Dile etlẹ yindọ Jehovah dopà dọ mí na do ayajẹ to sinsẹ̀nzọn emitọn mẹ, e ma na mí nujikudo lọ dọ nuhahun lẹ na hán to gbẹzan mítọn mẹ todin. (Isa. 66:14) E dotuhomẹna mí nado ze ayiha do sọgodo mítọn ji, enẹ wẹ do whenue mí na zan gbẹzan he ewọ jlo dọ mí ni duvivi etọn kakadoi lọ ji. (2 Kọl. 4:16-18) Todin whẹ́, e nọ gọalọna mí nado to ewọ sẹ̀n egbesọegbesọ.—Avi. 3:22-24.

4. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

4 Mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhe mí gán plọn sọn apajlẹ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn nugbonọ he nọgbẹ̀ to ojlẹ Biblu tọn lẹ po egbezangbe po tọn mẹ lẹ mẹ. Dile mí na mọ do, mílọsu gán pehẹ nuhahun madonukun lẹ. Amọ́, eyin mí ganjẹ Jehovah go, ewọ ma na gboawupo gbede nado nọgodona mí. (Salm. 55:22) Dile mí to dogbapọnna apajlẹ ehelẹ, kanse dewe dọ: ‘Nawẹ n’na ko yinuwa gbọn to ninọmẹ mọnkọ de mẹ? Nawẹ apajlẹ ehelẹ hẹn jidide ṣie to Jehovah mẹ lodo dogọ gbọn? Nuplọnmẹ tẹlẹ wẹ n’gán yizan to gbẹzan mẹdetiti tọn ṣie mẹ?’

TO OJLẸ BIBLU TỌN LẸ MẸ

Na owhe 20, Jehovah dona Jakọbu dile e to azọ́n sinsinyẹn wà na ylọnẹn etọn Labani he yin mẹklọtọ de (Pọ́n hukan 5tọ)

5. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ Jakọbu pehẹ na Labani tọn wutu? (Pọ́n yẹdide he to wepa ji.)

5 Devizọnwatọ Jehovah tọn he nọgbẹ̀ to ojlẹ Biblu tọn mẹ lẹ pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu he yé ma donukun lẹ. Lẹnnupọndo apajlẹ Jakọbu tọn ji. Otọ́ etọn degbena ẹn nado yì dín asi sọn viyọnnu Labani tọn lẹ mẹ, yèdọ hẹnnumẹ yetọn de he nọ sẹ̀n Jehovah, podọ otọ́ etọn hẹn ẹn deji dọ Jehovah na dona ẹn susugege. (Jen. 28:1-4) Enẹwutu, Jakọbu wà nuhe sọgbe lọ. E tlọ́n otò Kenani tọn mẹ bo zingbejizọnlin wá owhé Labani tọn gbè, mẹhe tindo viyọnnu awe, yèdọ Lea po Laheli po. Onú Laheli tọn jẹeji na Jakọbu, podọ e yigbe nado wazọ́n na otọ́ etọn na owhe ṣinawe whẹpo do dà ẹ. (Jen. 29:18) Amọ́ nulẹ ma wá yì dile Jakọbu donukun do. Labani klọ ẹ bọ e dà viyọnnu mẹho etọn Lea. Labani na dotẹnmẹ Jakọbu nado dà Laheli to osẹ dopo godo, kiki eyin ewọ wazọ́n na ẹn na owhe ṣinawe dogọ. (Jen. 29:25-27) Labani masọ yin nugbonọ na Jakọbu to whẹho azọ́n tọn lẹ mẹ. Do glido, Labani tafu Jakọbu na owhe 20!—Jen. 31:41, 42.

6. Nuhahun devo tẹlẹ wẹ Jakọbu doakọnna?

6 Jakọbu sọ doakọnna nuhahun devo lẹ. E do whẹndo daho de, amọ́ jijọho ma nọ tin to visunnu etọn lẹ ṣẹnṣẹn to whelẹponu. Yé tlẹ sà nọvisunnu yetọn paapá, yèdọ Josẹfu do kanlinmọgbenu. Visunnu Jakọbu tọn awe yèdọ Simeoni po Levi po hẹn vlẹko wá whẹndo lọ ji bosọ kọnmasin do oyín Jehovah tọn go. Humọ, asi yiwanna Jakọbu tọn Laheli kú to ajidonu to whenue e to ovi yetọn awetọ ji. Podọ na huvẹ sinsinyẹn de tọ́n wutu, Jakọbu to dandannu glọ nado sẹtẹn yì Egipti to mẹhowhe etọn mẹ.—Jen. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Nawẹ Jehovah dohia Jakọbu gbọn dọ e tindo nukundagbe Emitọn?

7 To ninọmẹ ehe lẹpo mẹ, Jakọbu ma hẹn yise etọn to Jehovah po opagbe Etọn lẹ po mẹ bu pọ́n gbede. Enẹwutu, Jehovah dohia Jakọbu dọ ewọ tindo nukundagbe Emitọn. Di apajlẹ, mahopọnna mẹkiklọ Labani tọn, Jehovah dona Jakọbu to agbasa-liho. Podọ, pọ́n lehe pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn etọn na ko siso do sọ to whenue e wá vọ́ visunnu etọn Josẹfu mọ, mẹhe ewọ ko lẹn na owhe susu dọ e ko kú! Haṣinṣan pẹkipẹki he Jakọbu tindo hẹ Jehovah wẹ gọalọna ẹn nado doakọnna whlepọn etọn lẹ po kọdetọn dagbe po. (Jen. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Eyin mí nọ hẹn haṣinṣan pẹkipẹki de go hẹ Jehovah, mílọsu gán pehẹ whlepọn madonukun lẹ po kọdetọn dagbe po.

8. Etẹwẹ Ahọlu Davidi do ojlo nado wà?

8 Ahọlu Davidi ma gán wà nuhe e donukun lẹpo to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ. Di apajlẹ, Davidi jlo vẹkuvẹku nado gbá tẹmpli de na Jiwheyẹwhe etọn. E dọ ojlo etọn na yẹwhegán Natani. Natani gblọnna ẹn dọmọ: “Wà nudepope he tin to ahun towe mẹ, na Jiwheyẹwhe nugbo lọ tin hẹ we.” (1 Otàn. 17:1, 2) Mí gán yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe hogbe enẹlẹ na ko na tuli Davidi do sọ. Vlavo to afọdopolọji, Davidi na ko jẹ awuwle na tito ayidego tọn ehe ji.

9. Nawẹ Davidi yinuwa gbọn gando owẹ̀n de he hẹn ẹn jẹflumẹ go?

9 Amọ́ e ma dẹn bọ yẹwhegán Jehovah tọn lẹkọwa Davidi dè po owẹ̀n he hẹnmẹ jẹflumẹ de po. “To ozán enẹ mẹ,” Jehovah dọna Natani dọ e ma yin Davidi wẹ na gbá tẹmpli lọ gba; kakatimọ dopo to visunnu etọn lẹ mẹ wẹ na wàmọ. (1 Otàn. 17:3, 4, 11, 12) Nawẹ Davidi yinuwa gbọn whenue e sè owẹ̀n ehe? E diọadana yanwle etọn. E jẹ akuẹ po nuzinzan he visunnu etọn Sọlomọni na do hudo etọn na tito lọ lẹ po bẹpli ji.—1 Otàn. 29:1-5.

10. Nawẹ Jehovah dona Davidi gbọn?

10 Tlolo he Jehovah hẹn ẹn zun yinyọnẹn na Davidi dọ e ma yin ewọ wẹ na gbá tẹmpli lọ godo, e basi alẹnu de hẹ ẹ. Jehovah dopà na Davidi dọ dopo to kúnkan etọn lẹ mẹ na duahọlu kakadoi. (2 Sam. 7:16) To aihọn yọyọ lọ mẹ, yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe homẹ Davidi tọn na hùn do sọ nado sè dọ emi to vivi gbẹninọ tọn dù to Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn Jesu tọn glọ, yèdọ Ahọlu de he wá sọn hukan whẹndo tọn etọn titi mẹ! Dọdai ehe gọalọna mí nado mọdọ eyin mí ma tlẹ gán wà nuhe mí lẹn nado wà na Jehovah lẹpo, Jiwheyẹwhe mítọn gán tindo dona devo lẹ to sẹdotẹnmẹ na mí he mí gán nọma ko lẹnnupọndeji gbede.

11. Nawẹ Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ yin didona gbọn dile etlẹ yindọ Ahọluduta lọ ma wá whenue yé donukun in do? (Owalọ lẹ 6:7)

11 Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ pehẹ nuhahun madonukun lẹ. Di apajlẹ, yé to jejeji dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ni wá, amọ́ yé ma yọ́n whenue enẹ na jọ. (Owalọ 1:6, 7) Enẹwutu, etẹwẹ yé wà? Yé hẹn alọnu yetọn ján to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. Dile wẹndagbe lọ to gbigbayipe, yé mọ kunnudenu he họnwun lẹ dọ Jehovah to didona vivẹnudido yetọn lẹ.—Hia Owalọ lẹ 6:7.

12. Etẹwẹ Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ wà to whenue huvẹ de tọ́n?

12 To ojlẹ de mẹ, huvẹ daho de tọ́n “to aigba lọ pete ji.” (Owalọ 11:28) Huvẹ enẹ yinuwado Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ ji ga. Be a gán yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe núdùdù whèdomẹ sinsinyẹn ehe dona ko yinuwado yé ji do ya? Ayihaawe ma tin dọ tatọ́ whẹndo tọn lẹ na ko hanú gando lehe yé na penukundo nuhudo whẹndo yetọn lẹ tọn go do go. Podọ etẹwẹ dogbọn jọja he ko to tito basi nado gbloada na lizọnyizọn yetọn lẹ dali? Be yé gán ko lẹndọ emi ni gbọ bo sẹ̀ tito emitọn lẹ do nukọn wẹ ya? Depope he ninọmẹ Klistiani enẹlẹ tọn yin, yé diọada. Yé zindonukọn nado to yẹwhehodọ to aliho depope he mẹ yé penugo te, podọ yé sọ yí ayajẹ do má nutindo agbasa tọn yetọn lẹ hẹ yisenọ hatọ yetọn he to Jude lẹ.—Owalọ 11:29, 30.

13. Dona tẹlẹ wẹ Klistiani lẹ duvivi etọn to huvẹ he tọ́n lọ whenu?

13 Dona tẹlẹ wẹ Klistiani lẹ duvivi etọn to huvẹ he tọ́n lọ whenu? Mẹhe mọ alọgọ kọgbọ tọn yí lẹ mọ godonọnamẹ Jehovah tọn to aliho tlọlọ tọn mẹ. (Mat. 6:31-33) Yé dona ko dọnsẹpọ yisenọ hatọ yetọn he wá gọalọna yé lẹ dogọ. Podọ, mẹhe basi nunina lẹ kavi nọ do mahẹ to azọ́n kọgbọ tọn lọ mẹ to aliho devo mẹ lẹ duvivi ayajẹ he nọ wá sọn nunamẹ mẹ tọn. (Owalọ 20:35) Jehovah dona yemẹpo dile yé to adadiọ sọgbe hẹ ninọmẹ yọyọ yetọn lẹ.

14. Etẹwẹ jọ do Balnaba po apọsteli Paulu po go, podọ kọdetọn tẹlẹ wẹ enẹ hẹnwa? (Owalọ lẹ 14:21, 22)

14 Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ nọ saba pehẹ homẹkẹn, podọ to whedelẹnu vlavo to ojlẹ he mẹ yé ma donukun etọn paali te. Lẹnnupọndo nuhe jọ do Balnaba po apọsteli Paulu po go ji whenue yé to yẹwhehodọ to lẹdo Listla tọn mẹ. To tintan whenu, mẹhe dotoaina yé lẹ yí yé po zohunhun po. Amọ́ to ojlẹ de godo, nukundiọsọmẹtọ lẹ “diọlinlẹnna gbẹtọgun lọ lẹ” bọ delẹ to omẹ enẹlẹ dopolọ mẹ dlan zannu do Paulu bo jo e do kúdaa-gbẹ̀daa. (Owalọ 14:19) Amọ́ Balnaba po Paulu po zindonukọn to yẹwhehodidọ yetọn mẹ to fidevo. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ lẹ? Yé hẹn “omẹ sọha delẹ zun devi,” bọ hogbe po apajlẹ yetọn po na huhlọn yisenọ hatọ yetọn lẹ. (Hia Owalọ lẹ 14:21, 22.) Mẹsusu wẹ mọaleyi na Balnaba po Paulu po ma jogbe whenue yé pehẹ homẹkẹn madonukun. Dile e na dẹnsọ bọ mí ma na jogbe to azọ́n he Jehovah zọ́n mí lọ mẹ, mí na mọ dona lẹ yí.

TO OJLẸ MÍTỌN MẸ

15. Etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ Mẹmẹsunnu A. H. Macmillan tọn mẹ?

15 To owhe he jẹnukọnna 1914 lẹ mẹ, omẹ Jehovah tọn lẹ tindo nukundido susu. Lẹnnupọndo apajlẹ Mẹmẹsunnu A. H. Macmillan tọn ji. Taidi mẹsusu lẹ to ojlẹ enẹ mẹ, Mẹmẹsunnu Macmillan lẹndọ emi na mọ ahọsumẹ olọn mẹ tọn emitọn yí to ojlẹ kleun de godo. To hodidọ de he e na mẹ to septembre 1914, e dọmọ: “Vlavo ehe wẹ togunmẹho godo tọn he n’na na.” Amọ́, enẹ ma yin hodidọ etọn godo tọn. To nukọn mẹ, Mẹmẹsunnu Macmillan wlan dọmọ: “Vlavo delẹ to mí mẹ ko to whlẹndo ji zẹjlẹgo bo lẹndọ mí na yì olọn mẹ to afọdopolọji.” E yidogọ dọmọ: “Nuhe mí na wà wẹ nado zindonukọn bo hẹn alọnu mítọn ján to azọ́n Oklunọ tọn mẹ.” Na nugbo tọn, Mẹmẹsunnu Macmillan zindonukọn bo hẹn alọnu etọn ján. E yin zohunhunnọ to lizọnyizọn lọ mẹ. E do lẹblanulọkẹyi lọ nado na tuli mẹmẹsunnu susu he yin súsú do gànmẹ na kadaninọ yetọn wutu lẹ. Podọ, e yì opli agun tọn lẹ to gbesisọ mẹ, etlẹ yin to yọnhowhe etọn lẹ mẹ. Nawẹ Mẹmẹsunnu Macmillan mọaleyi gbọn na e hẹn alọnu etọn ján to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ dile e to tepọn ahọsumẹ etọn? Ojlẹ kleun de jẹnukọnna okú etọn to 1966, e wlan dọmọ: “Yise ṣie lodo todin hugan gbede pọ́n.” Pọndohlan dagbe he mímẹpo dona tindo nankọ die, titengbe eyin mí ko to akọndonanu na ojlẹ dindẹn hú lehe mí lẹn do!—Heb. 13:7.

16. Avùnnukundiọsọmẹnu madonukun tẹwẹ Herbert Jennings po asi etọn po pehẹ? (Jakọbu 4:14)

16 Omẹ Jehovah tọn susu lẹ wẹ to ahidi hẹ nuhahun agbasalilo tọn madonukun lẹ. Di apajlẹ to otàn gbẹzan tọn etọn mẹ, Mẹmẹsunnu Herbert Jennings b basi zẹẹmẹ lehe uwọ po asi etọn po duvivi azọ́ndenamẹ yetọn taidi mẹdehlan lẹ to Ghana do tọn. Amọ́ to nukọn mẹ, doto lẹ mọ apọ̀nmẹ-zọ̀n sinsinyẹn de na ẹn. Mẹmẹsunnu Jennings yihodọ sọn Jakọbu 4:14 mẹ bo ylọ ninọmẹ yọyọ ehe dọ, “‘osọ’ de he mí ma donukun.” (Hia.) E wlan dọmọ: “Nado pannukọn ninọmẹ mítọn, mí basi tito nado tlọ́n Ghana bo jo họntọn vivẹ́ mítọn susu lẹ do bosọ lẹkọyi Canada [nado mọ nukunpedomẹgo dotowhé tọn yí].” Jehovah gọalọna Mẹmẹsunnu Jennings po asi etọn po nado zindonukọn to sinsẹ̀nzọn yetọn mẹ po nugbonọ-yinyin po mahopọnna avùnnukundiọsọmẹnu he yé pehẹ.

17. Nawẹ apajlẹ Mẹmẹsunnu Jennings tọn wà dagbe na yisenọ hatọ lẹ gbọn?

17 Numọtolanmẹ ahundopo tọn he Mẹmẹsunnu Jennings dọ to otàn gbẹzan tọn etọn mẹ lẹ yinuwado mẹdevo lẹ ji sisosiso. Mẹmẹyọnnu de wlan dọmọ: “N’ma ko yin whinwhàn sọmọ pọ́n dile n’yin whinwhàn do to whenuena n’hia hosọ ehe. . . . Hihia lehe Mẹmẹsunnu Jennings dona jo azọ́ndenamẹ etọn do nado penukundo azọ̀n etọn go gọalọna mi nado pọ́n ninọmẹ ṣie hlan to aliho he to jlẹkaji de mẹ.” Mọdopolọ mẹmẹsunnu de wlan dọmọ: “To devizọnwiwa taidi mẹho agun tọn na owhe ao godo, n’dona jo lẹblanulọkẹyi ṣie do na apọ̀nmẹ-zọ̀n de wutu. Numọtolanmẹ awugbopo tọn ṣie sinyẹn sọmọ bọ nado hia hosọ otàn gbẹzan tọn lẹ. . . nọ yin apọṣimẹnu na mi. Ṣigba linsinsinyẹn Mẹmẹsunnu Jennings tọn jlọ mi dote.” Ehe flinnu mí dọ eyin mí to akọndona nuhahun madonukun lẹ, mí gán na tuli mẹdevo lẹ. Eyin nulẹ ma tlẹ yì na mí to gbẹzan mítọn mẹ dile mí donukun do, mí gán gbẹ́ yin apajlẹ jọnun yise po akọndonanu po tọn de.—1 Pita 5:9.

Na nugbo tọn, eyin mí ganjẹ Jehovah go, ninọmẹ madonukun gbẹ̀mẹ tọn lẹ gán dọ̀n mí sẹpọ ewọ dogọ (Pọ́n hukan 18tọ)

18. Dile nujijọ he yin vivọ́ basi lọ lẹ dohia do to yẹdide lọ lẹ mẹ, etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ asuṣiọsi de tọn mẹ to Nigéria?

18 Nugbajẹmẹji delẹ taidi azọ̀n bẹplamẹ COVID-19 tọn ko yinuwado omẹ Jehovah tọn susu lẹ ji. Di apajlẹ, núdùdù ko dibla vọ̀ do asuṣiọsi de to Nigéria. To afọnnu dopo, viyọnnu etọn kanse e nuhe yé na dù to whenue yé na ko dà lẹsi vude he pò to yé si lọ bo ko dù i fó godo. Mẹmẹyọnnu mítọn dọna viyọnnu etọn dọ akuẹ kavi núdùdù depope ma pò to yé si, amọ́ yé dona hodo apajlẹ asuṣiọsi Zalefati tọn lọ tọn, bo dà núdùdù godo tọn yetọn bosọ ze jidide mlẹnmlẹn yetọn do Jehovah mẹ. (1 Ahọ. 17:8-16) Whẹpo yé tlẹ do jẹ nulẹnpọn do nuhe yé na dù to gbenẹgbe whèmẹ ji, yé mọ agbàn nunina kọgbọ tọn de tọn yí sọn yisenọ hatọ yetọn lẹ si. Núdùdù he to agbàn lọ mẹ lẹ na pé yé na osẹ awe linlán. Mẹmẹyọnnu lọ dọ dọ emi ma yọnẹn dọ Jehovah yí sọwhiwhe do to todoaina nuhe emi dọna viyọnnu emitọn sọmọ gba. Na nugbo tọn, eyin mí ganjẹ Jehovah go, ninọmẹ madonukun gbẹ̀mẹ tọn lẹ gán dọ̀n mí sẹpọ ewọ dogọ.—1 Pita 5:6, 7.

19. Homẹkẹn tẹwẹ Aleksey Yershov doakọnna?

19 To owhe agọe tọn lẹ mẹ, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn susu po ko doakọnna homẹkẹn he yé gán ko nọma donukun lẹ. Lẹnnupọndo apajlẹ Mẹmẹsunnu Aleksey Yershov he nọ nọ̀ Russie tọn ji. Omẹ Jehovah tọn he to lẹdo enẹ mẹ lẹ tindo mẹdekannujẹ jẹ obá de mẹ whenue Mẹmẹsunnu Yershov yí baptẹm to 1994. Amọ́ to owhe lẹ godo, ninọmẹ lọ diọ to Russie. To 2020, owhé Mẹmẹsunnu Yershov tọn yin kikejepọn, bọ nutindo etọn susu yin hihoyi gánnugánnu. To osun susu lẹ godo, gandudu lọ sawhẹ sẹ́nhẹngba tọn susu dokọna ẹn. Nuhe hẹn ninọmẹ lọ vantán wẹ yindọ, whẹsadokọnamẹ enẹlẹ sinai do hoyidokanji video tọn he dawe de he do ede hia taidi jlodotọ de na owhe dopo linlán basi lẹ ji. Pàdudu nankọ die!

20. Nawẹ Mẹmẹsunnu Yershov hẹn haṣinṣan etọn hẹ Jehovah lodo dogọ gbọn?

20 Be adán he gbò Mẹmẹsunnu Yershov hẹn ale de wá ya? Gbau. Haṣinṣan etọn po Jehovah po sọ lodo dogọ. E dọmọ: “Yẹn po asi ṣie po nọ hodẹ̀ dopọ whẹwhẹ hugan dai tọn. N’wá mọnukunnujẹemẹ dọ n’ma na ko penugo nado pannukọn ninọmẹ ehe eyin alọgọ Jehovah tọn dẹ́n.” E yidogọ dọmọ: “Oplọn mẹdetiti tọn gọalọna mi nado duto gbigbọjọ ji. N’lẹnayihamẹpọn do apajlẹ devizọnwatọ nugbonọ hohowhenu tọn lẹ tọn ji. Kandai susu wẹ tin to Biblu mẹ he zinnudeji dọ nujọnu wẹ e yin nado gbọṣi abọẹ bosọ dejido Jehovah go.”

21. Etẹwẹ mí plọn to hosọ ehe mẹ?

21 Etẹwẹ mí plọn to hosọ ehe mẹ? Ogbẹ̀ to titonu ehe mẹ ma do jide. Etomọṣo, Jehovah nọ gọalọna devizọnwatọ etọn lẹ to whelẹponu eyin yé ganjẹ ewọ go. Dile e yin didohia do to wefọ he ji hosọ mítọn sinai do mẹ, “susu wẹ awusinyẹn dodonọ tọn, ṣigba, Jehovah nọ whlẹn ẹn sọn popo mẹ.” (Salm. 34:19) Mì gbọ mí ni zindonukọn nado nọ ze ayiha do e ma yin awusinyẹnnamẹnu mítọn lẹ ji, amọ́ do huhlọn mẹhẹnlodo tọn Jehovah tọn ji. To whenẹnu taidi apọsteli Paulu, mí gán dọ dọ: “To nulẹpo mẹ, yẹn tindo huhlọn lọ gbọn mẹlọ he nọ na mi huhlọn dali.”—Flp. 4:13.

OHÀN 38 E Na Hẹn We Lodo

a Dile etlẹ yindọ gbẹninọ to titonu ehe mẹ gán hẹn avùnnukundiọsọmẹnu madonukun lẹ wá, mí gán kudeji dọ Jehovah na nọgodona sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ etọn lẹ. Nawẹ Jehovah ko gọalọna devizọnwatọ etọn lẹ to hohowhenu gbọn? Nawẹ e to huhlọn na mí to egbehe gbọn? Nulinlẹnpọn do apajlẹ Biblu tọn po egbezangbe tọn lẹ po ji na hẹn nujikudo mítọn lodo dọ eyin mí ganjẹ Jehovah go, ewọ na na huhlọn mílọsu.