1. Etẹwẹ mímẹpo dona wà?

BE A na jlo nado họ̀n alewezun de he a yọnẹn dọ e vẹawu, titengbe eyin a to azọ̀njẹ kavi agbọ́ ko pé we ya? E yọnbasi dọ a ma na wàmọ. Ṣigba, apọsteli Paulu dọ dọ, Klistiani nugbo lẹpo wẹ to alewezun de họ̀n. (Heb. 12:1) Podọ, vlavo mí yin jọja kavi mẹho, tindo huhlọn kavi ko vọgán, mímẹpo wẹ dona doakọnna kakajẹ opodo eyin mí jlo na mọ ahọsumẹ he Jehovah zedonukọnna mí lọ yí.—Mat. 24:13.

2. Dile 2 Timoti 4:7, 8 dohia do, naegbọn Paulu do tindo awuvivo hodidọ tọn?

² Paulu sọgan dọho po awuvivo po, na ewọ lọsu ko “họ̀n alewezun lọ jẹ vivọnu” po kọdetọn dagbe po wutu. (Hia 2 Timoti 4:7, 8.) Ṣigba na taun tọn, etẹwẹ yin alewezun he hodọ Paulu te lọ?

3. Etẹwẹ yin alewezun he go Paulu donù lọ?

³ To whedelẹnu, Paulu yí adà agbàwhinwhlẹn he nọ yin bibasi to Glẹki hohowhenu tọn delẹ zan di apajlẹ nado plọnmẹ onú titengbe lẹ. (1 Kọl. 9:25-27; 2 Tim. 2:5) To ninọmẹ susu lẹ mẹ, e yí gbẹzan Klistiani tọn jlẹdo wezundido afọ tọn go. (1 Kọl. 9:24; Gal. 2:2; Flp. 2:16) Mẹde nọ bẹ “alewezun” ehe jẹeji to whenue e klan ede do wiwe hlan Jehovah bo yí baptẹm. (1 Pita 3:21) E nọ dasá ohù vivọnu tọn lọ to whenue Jehovah na ẹn ahọsumẹ ogbẹ̀ madopodo tọn.—Mat. 25:31-34, 46; 2 Tim. 4:8.

4. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

⁴ Etẹwẹ yin delẹ to kanṣiṣa he tin to alewezun gaa de hinhọ̀n po gbẹzan Klistiani tọn po ṣẹnṣẹn? Kanṣiṣa lọ lẹ ma whè. Mì gbọ mí ni gbadopọnna atọ̀n to yé mẹ. Tintan, mí dona gbọn ali dagbe lọ ji; awetọ mí dona ze ayiha do ohù vivọnu tọn lọ ji; podọ atọ̀ntọ mí dona duto avùnnukundiọsọmẹnu he mí na pehẹ to aliji lẹ ji.

5. Aliho tẹ ji wẹ mí dona gbọn, podọ etẹwutu?

⁵ Eyin wezundotọ lẹ na mọ ahọsumẹ alewezun paa de tọn yí, yé dona gbọn ali he mẹhe basi tito aihundida lọ tọn lẹ ko wleawuna lọ ji. Mọdopolọ, eyin mí jlo na mọ ahọsumẹ ogbẹ̀ madopodo tọn lọ yí, mí dona zinzọnlin gbọn aliho ogbẹ̀ tọn lọ ji, enẹ wẹ nado zan gbẹzan Klistiani tọn. (Owalọ 20:24; 1 Pita 2:21) Ṣigba, Satani po mẹhe nọ nọgodona ẹn lẹ po jlo dọ mí ni basi nudide he gbọnvo de; yé jlo dọ mí ni “pò to wezundo hẹ yé.” (1 Pita 4:4) Yé nọ mọhodọdo aliho gbẹninọ tọn mítọn go, bo nọ dọ dọ ali he ji emi tin te pọnte, dọ e nọ namẹ mẹdekannujẹ. Amọ́ lalo wẹ.—2 Pita 2:19.

6. Etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ Brian tọn mẹ?

⁶ Mẹdepope he nọ họ̀nwezun hẹ mẹhe ji aihọn Satani tọn ko yinuwado lẹ, na mọ to ojlẹ kleun de godo dọ aliho he yé de lọ ma nọ hẹnmẹ jẹ mẹdekannu; ṣigba nọ hẹnmẹ zun afanumẹ. (Lom. 6:16) Lẹnnupọndo apajlẹ Brian tọn ji. Mẹjitọ etọn lẹ dotuhomẹna ẹn nado zan gbẹzan Klistiani tọn. Ṣigba, to whenue e to aflanmẹ, e tindo ayihaawe eyin aliho enẹ na hẹn ayajẹ wá na ẹn. Brian basi dide nado zọnhẹ mẹhe nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ pọndohlan Satani tọn lẹ. E dọmọ: “N’ma yọnẹn paali dọ mẹdekannujẹ he dín n’te lọ na wá hẹn mi zun afanumẹ na walọ gblezọn lẹ. To nukọn mẹ, n’tlọ biọ amasin adínọ lẹ zinzan, ahàn sinsinyẹn nùnù po gbẹzan fẹnnuwiwa tọn po mẹ. To owhe susu he bọdego lẹ gblamẹ, n’tẹ́n amasin adínọ he sinyẹn humọ lẹ pọ́n, bosọ lẹzun afanumẹ na susu yetọn. . . . N’wá jẹ amasin adínọ sà ji nado sọgan zindonukọn to gbẹzan ylankan enẹ mẹ.” To godo mẹ, Brian basi dide nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ. E diọ petepete bo yí baptẹm to 2001. Todin e tindo ayajẹ nujọnu tọn, na e to gbẹnọ taidi Klistiani de wutu. *

7. Sọgbe hẹ Matiu 7:13, 14, aliho awe tẹlẹ wẹ tin to nukọnna mí?

⁷ Lehe e yin nujọnu do sọ dọ mí de nado gbọn aliho dagbe lọ ji! Ojlo Satani tọn wẹ yindọ mímẹpo ni doalọtena wezundido to aliho bibó he “nọ planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ” lọ ji, bo wá jẹ aliho gblagada he ji suhugan gbẹtọvi he to aihọn ehe mẹ lẹ tọn tin te lọ ji. Gbẹtọ susu wẹ to aliho enẹ ji, podọ e sọ bọawu nado gbọn e ji. Ṣigba, e “nọ planmẹ yì vasudo.” (Hia Matiu 7:13, 14.) Nado gbọṣi aliho dagbe lọ ji bo ma tlọ́n e ji, mí dona dejido Jehovah go bosọ nọ dotoaina ẹn.

8. Etẹwẹ wezundotọ de nọ wà eyin e klẹnafọ?

⁸ Agbàwhlẹntọ he to wezun gaa de họ̀n lẹ nọ ze nukun yetọn do aliho he ji yé to gbingbọn lọ  ji, na yé nikaa klẹnafọ. Etomọṣo, wezundotọ lọ lẹ sọgan doafọgemẹ na yenọzo to mayọnẹn mẹ, kavi yé sọgan yìn afọ do odò de mẹ. Eyin e wá jọ bọ yé jai, yé nọ vọ́ fọnṣite bo nọ zindonukọn to wezundido lọ mẹ. Yé ma nọ ze ayiha do nuhe hẹn yé klẹnafọ lọ ji, ṣigba do ohù vivọnu tọn lọ po ajọ̀ he yé to nukundo lọ po ji.

9. Eyin mí klẹnafọ, etẹwẹ mí dona wà?

⁹ To alewezun ogbẹ̀ tọn he họ̀n mí te mẹ, mí sọgan klẹnafọ whlasusu, enẹ wẹ yindọ mí gán ṣinuwa to ohó mẹ kavi to walọ mẹ. Kavi wezundotọ hatọ mítọn lẹ sọgan ṣì nudelẹ wà he na gbleawuna mí. Enẹ ma dona paṣa mí. Mímẹpo wẹ yin mapenọ, podọ mímẹpo wẹ to wezunhọ̀n to aliho bibó dopolọ he nọ planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ ji. Enẹwutu, mí ma gán nọma “sisẹ́” ode awetọ to mayọnẹn mẹ to whedelẹnu. Paulu yigbe dọ mí sọgan tindo “whẹwhinwhẹ́n nado wọ́” po ode awetọ po to whedelẹnu. (Kol. 3:13) Ṣigba, kakati nado nọ ze ayiha do nuhe hẹn mí klẹnafọ lọ ji, mì gbọ mí ni nọ ze ayiha do ahọsumẹ he to nukọnna mí lọ ji. Eyin mí wá jai janwẹ, mì gbọ mí ni de nado vọ́ fọnṣite bo zindonukọn to wezundido lọ mẹ. Eyin mí gblehomẹ bo hẹnmẹdohomẹ bosọ gbẹ́ nado vọ́ fọnṣite, mí ma na dasá ohù vivọnu tọn lọ nado mọ ale lọ yí. Humọ, e yọnbasi dọ mí nisọ lẹzun aliglọnnamẹnu na mẹdevo lẹ, he to tintẹnpọn nado họ̀nwezun to ali bibó he nọ planmẹ yì ogbẹ̀ mẹ lọ ji.

10. Etẹwẹ mí sọgan wà ma nado lẹzun “zannu ahlida tọn” de na mẹdevo lẹ?

¹⁰ Nudevo he mí sọgan wà ma nado lẹzun “zannu ahlida tọn” de na wezundotọ hatọ mítọn lẹ wẹ nado nọ joawuna nujlomẹ yetọn lẹ to whedepopenu he e yọnbasi, kakati nado nọ tẹkudo jlọjẹ mítọn lẹ ji. (Lom. 14:13, 19-21; 1 Kọl. 8:9, 13) To aliho titengbe ehe mẹ, mí gbọnvona mẹhe to wezunhọ̀n to alewezun paa de mẹ lẹ. Yé nọ whlẹnagbà hẹ ode awetọ, podọ dopodopo yetọn nọ dovivẹnu na ajọ̀ lọ nido yin ewọ kẹdẹ tọn. Wezundotọ enẹlẹ nọ ze ayiha do ale yedetiti tọn lẹ ji jẹnukọn. Enẹwutu, yé sọgan tẹnpọn nado sisẹ́ hatọ yetọn lẹ do apadopo nado tọ́nta. To vogbingbọn mẹ, míwlẹ ma to agbàwhlẹn hẹ ode awetọ. (Gal. 5:26; 6:4) Yanwle mítọn wẹ nado gọalọna mẹsusu dile e yọnbasi do nado dasá ohù vivọnu tọn lọ to pọmẹ hẹ mí bo mọ ahọsumẹ ogbẹ̀ tọn lọ yí. Enẹwutu, mí nọ tẹnpọn nado yí ayinamẹ gbọdo Paulu tọn lọ do yizan mẹ, “ma [nado] nọ ze ayidonugo do ale mẹdetiti tọn [mítọn] lẹ kẹdẹ ji, ṣigba do ale mẹdevo lẹ tọn ji ga.”—Flp. 2:4.

11. Etẹ ji wẹ wezundotọ de nọ ze ayiha do, podọ etẹwutu?

 ¹¹ Gbọnvona nukun zizedo ali he gbọn yé te lọ ji, mẹhe to alewezun paa de họ̀n lẹ sọ nọ ze ayiha do ohù vivọnu tọn lọ ji. Eyin yé ma tlẹ sọgan mọ ohù vivọnu tọn enẹ po nukun po, yé sọgan yí nukun homẹ tọn do mọdọ emi dasá ohù lọ bo mọ ahọsumẹ lọ yí. Yé nọ hẹn zohunhun yetọn go eyin yé hẹn ahọsumẹ lọ do ayiha mẹ gligli.

12. Etẹwẹ Jehovah gbọn homẹdagbe dali zedonukọnna mí?

¹² To alewezun mítọn mẹ, Jehovah ko gbọn homẹdagbe dali ze ahọsumẹ he ma gán gblá de donukọnna omẹ etọn he na dotana alewezun lọ lẹ—enẹ wẹ ogbẹ̀ madopodo vlavo to olọn mẹ kavi to paladisi mẹ to aigba ji. Owe-wiwe lẹ basi zẹẹmẹ ahọsumẹ ehe tọn hezeheze, na mí nido sọgan yí nukun homẹ tọn do mọ lehe ogbẹ̀ mítọn na gọ́ na awuvivi do sọ. Lehe todido enẹ gbọṣi ayiha po ahun mítọn po mẹ sọ, mọ wẹ e na bọawuna mí dogọ nado dapana nudepope he gán hẹn mí dahli petepete do niyẹn.

13. Etẹwẹ mí yí do hugan wezundotọ paa lẹ?

¹³ Wezundotọ he nọ whlẹnagbà to Glẹki lẹ dona duto avùnnukundiọsọmẹnu susu lẹ ji, taidi nuṣikọ po awufiẹsa po. Ṣigba, nuhe go yé sọgan ganjẹ lẹpo ma hugan azọ́nplọnmẹ yetọn po huhlọn yetọn titi po. Mí taidi wezundotọ enẹlẹ, na mílọsu nọ mọ azọ́nplọnmẹ yí gando lehe mí na họ̀n alewezun he mẹ mí tin te lọ do go wutu. Amọ́, mí yí nude do hugan wezundotọ paa enẹlẹ. Mí sọgan mọ huhlọn yí sọn asisa huhlọn madodogbó de tọn mẹ. Eyin mí ganjẹ Jehovah go, ewọ na plọnazọ́n mí bo nasọ hẹn mí yin huhlọnnọ, dile e dopà etọn do!—1 Pita 5:10.

14. Nawẹ 2 Kọlintinu lẹ 12:9, 10 gọalọna mí nado pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ gbọn?

¹⁴ Paulu dona pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu susu lẹ. Gbọnvona dọ mẹdevo lẹ zun in bosọ dohomẹkẹn ẹn, e sọ nọ mọ ede di madogánnọ to whedelẹnu, podọ e dona doakọnna nuhe e ylọdọ ‘owùn de to agbasalan mẹ.’ (2 Kọl. 12:7) Ṣigba kakati ewọ ni pọ́n avùnnukundiọsọmẹnu enẹlẹ hlan taidi whẹwhinwhẹ́n de nado hònúpla, e mọ yé di dotẹnmẹ de nado ganjẹ Jehovah go. (Hia 2 Kọlintinu lẹ 12:9, 10.) Na Paulu wleawuna pọndohlan ehe wutu, Jehovah gọalọna ẹn to whlepọn etọn lẹpo mẹ.

15. Eyin mí nọ hodo apajlẹ Paulu tọn, etẹ sin vivi wẹ mí na dù?

¹⁵ Mílọsu sọgan pehẹ mẹzunzun kavi homẹkẹn na yise mítọn wutu. Mí sọgan sọ pehẹ manọna kavi nuṣikọ. Ṣigba, eyin mí hodo apajlẹ Paulu tọn, nuhahun enẹlẹ dopodopo sọgan hùn dotẹnmẹ dote na mí nado duvivi godonọnamẹ owanyinọ Jehovah tọn.

16. Eyin a tlẹ yin madogánnọ, etẹwẹ a sọgan wà?

¹⁶ Be a tin to azọ̀nzàn ji kavi to kẹkẹvi sẹkunọ tọn de mẹ wẹ ya? Be kligonu towe lẹ masọ ló kavi nukun towe lẹ masọ nọ mọnú ganji ba wẹ ya? Eyin mọ wẹ, be a gán họ̀nwezun dopọ hẹ mẹhe yin jọja bosọ to jogún-jogún lẹ ya? Ayihaawe ma tin dọ a sọgan! Mẹhomẹ po madogánnọ susu po wẹ to wezunhọ̀n to ali ogbẹ̀ tọn lọ ji. Yé ma sọgan wà azọ́n ehe po huhlọn yetọn titi po. Kakatimọ, yé nọ mọ huhlọn Jehovah tọn yí eyin yé dotoaina opli lẹ to alokan ji kavi pọ́n tito opli tọn he video yetọn ko yin yiyidokanji lẹ. Podọ yé nọ tindo mahẹ to azọ́n mẹhẹnzun devi tọn lọ mẹ gbọn kunnudide na doto lẹ, mẹgopọntọ dotowhé tọn lẹ po hẹnnumẹ lẹ po dali.

17. Etẹwẹ Jehovah nọ lẹn gando mẹhe tindo nuhahun agbasalilo tọn lẹ go?

¹⁷ Ma dike gbede na nuhahun agbasalilo tọn towe lẹ ni hẹn we gbọjọ, bọ a na lẹndọ emi ko  yin madogánnọ gbau nado họ̀nwezun to aliho ogbẹ̀ tọn lọ ji blo. Jehovah yiwanna we na yise he a tindo to ewọ mẹ wutu, podọ e nọ flin akọndonanu towe. A do hudo alọgọ etọn tọn todin hugan gbede pọ́n, podọ ewọ ma na gbẹ́ we dai. (Salm. 9:10) Kakatimọ, e nasọ dọnsẹpọ we dogọ. Doayi nuhe mẹmẹyọnnu de he pehẹ nuhahun agbasalilo tọn he kàn dẹpẹ biọ delẹ dọ go: “Dile nuhahun agbasalilo tọn ṣie lẹ to susudeji, n’mọdọ dotẹnmẹ hundote he n’tindo nado dekunnuna mẹdevo lẹ fọ́n bo to didepo. Ṣigba, n’yọnẹn dọ etlẹ yin vivẹnu kẹnnẹ-kẹnnẹ he do n’te lẹ nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, podọ enẹ nọ na mi ayajẹ.” Eyin e wá jọ bọ a gbọjọ, flindọ emi ma tin emide ṣo. Lẹnnupọndo apajlẹ he apọsteli Paulu zedai ji, bo flin hogbe tulinamẹ tọn etọn lẹ dọmọ: “Homẹ nọ hùn mi to madogán lẹ mẹ . . . Na to whenue yẹn yin madogánnọ, whenẹnu wẹ yẹn yin huhlọnnọ.”—2 Kọl. 12:10.

18. Nuhahun he sinyẹn taun tẹwẹ mẹdelẹ nọ pehẹ?

¹⁸ Mẹdelẹ he to wezunhọ̀n to aliho ogbẹ̀ tọn lọ ji nọ pannukọn avùnnukundiọsọmẹnu devo de. Yé to pipehẹ nuhahun mẹdetiti tọn delẹ he mẹdevo lẹ ma sọgan mọ kavi mọnukunnujẹemẹ. Di apajlẹ, yé dona doakọnna apọṣimẹ kavi numọtolanmẹ magbọjẹ tọn he húagbọ́mẹ lẹ. Naegbọn devizọnwatọ vivẹ́ Jehovah tọn ehelẹ do nọ pehẹ nuhahun he sinyẹn taun de? Whẹwhinwhẹ́n lọ wẹ yindọ eyin mẹde wẹ́n awà kavi nọ gbọṣi kẹkẹvi sẹkunọ tọn de mẹ, mẹlẹpo wẹ sọgan mọ nuhahun he pehẹ e te bo yin whinwhàn nado gọalọ. Ṣigba, awufiẹsa mẹhe to akọndona nuhahun de to numọtolanmẹ-liho kavi to apọ̀nmẹ lẹ tọn sọgan nọma sọawuhia to gbangba. Na nugbo tọn, yelọsu nọ sè vivẹ́ taidi mẹhe wẹ́n awutugonu de, ṣigba mẹlẹ sọgan nọma do awuvẹmẹ dopolọ hia yé.

19. Etẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ Mẹfiboṣẹti tọn mẹ?

¹⁹ Eyin a to pipehẹ madogán delẹ bo nọ mọdọ mẹdevo lẹ ma mọnukunnujẹ emi go, apajlẹ Mẹfiboṣẹti tọn sọgan hẹn we lodo. (2 Sam. 4:4) E dona doakọnna madogán agbasa tọn de, podọ Ahọlu Davidi ṣì whẹdana ẹn. E ma yin Mẹfiboṣẹti lọsu wẹ hẹn whlepọn ehelẹ wá ede ji. Etomọṣo, e ma wleawuna pọndohlan agọ̀ lẹ; e yí nukun nujọnu tọn do pọ́n onú dagbe he jọ dego to gbẹzan etọn mẹ lẹ. E yọ́n pinpẹn homẹdagbe he Davidi dohia ẹ wayi tọn. (2 Sam. 9:6-10) Enẹwutu, to whenue Davidi dawhẹ agọ̀ na ẹn, Mẹfiboṣẹti mọnú zẹ̀ nuhahun enẹ go. E ma na dotẹnmẹ nuṣiwa Davidi tọn nado hẹn ẹn gblehomẹ. Podọ e masọ dowhẹ Jehovah na nuhe Davidi wà. Mẹfiboṣẹti ze ayiha do nuhe e sọgan wà nado nọgodona ahọlu dide Jehovah tọn ji. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Jehovah hẹn ẹn diun dọ apajlẹ dagbe Mẹfiboṣẹti tọn yin kinkando Ohó Etọn mẹ na ale mítọn.—Lom. 15:4.

20. Nawẹ magbọjẹ sọgan yinuwado mẹdelẹ ji gbọn, ṣigba nujikudo tẹwẹ yé gán tindo?

 ²⁰ Na magbọjẹ sinsinyẹn he pehẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn delẹ po te wutu, ayiha yetọn ma nọ jai to nuwiwa egbesọegbesọ tọn yetọn lẹ mẹ hẹ mẹdevo lẹ. E sọgan nọ vẹawuna yé nado tin to gbẹtọgun de mẹ, ṣogan yé zindonukọn nado nọ yì opli agun tọn lẹ po plidopọ lẹ po. Avùnnukundiọsọmẹnu wẹ e nọ yin na yé nado dọhona mẹhe yé ma yọnẹn lẹ, ṣogan yé nọ dekunnuna mẹlẹ to lizọnyizọn lọ mẹ. Eyin ninọmẹ towe niyẹn, bo deji dọ e ma yin hiẹ kẹdẹ. Mẹsusu wẹ to ahidi hẹ avùnnukundiọsọmẹnu dopolọ. Flindọ homẹ Jehovah tọn nọ hùn gando vivẹnudido ahundopo tọn towe lẹ go. Nugbo lọ dọ a ma ko hònúpla, yin kunnudenu dọ ewọ to didona we bosọ to huhlọn he a do nuhudo etọn lọ na we. * (Flp. 4:6, 7; 1 Pita 5:7) Eyin a to Jehovah sẹ̀n mahopọnna madogán he a to akọndona to agbasa mẹ podọ to numọtolanmẹ-liho lẹ, a sọgan deji dọ emi to homẹ Jehovah tọn hẹn hùn.

21. Etẹwẹ mímẹpo na penugo nado wà po alọgọ Jehovah tọn po?

²¹ Mí dopẹ́ dọ vogbingbọn delẹ tin to alewezun paa de po dehe Paulu dọho etọn po ṣẹnṣẹn. To wezundido afọ tọn de mẹ to ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ, mẹdopo gee wẹ nọ mọ ajọ̀ lọ yí. To vogbingbọn mẹ, mẹhe doakọnnanu po nugbonọ-yinyin po to alewezun ogbẹ̀ tọn Klistiani tọn mẹ lẹpo wẹ na mọ ahọsumẹ ogbẹ̀ madopodo tọn yí. (Joh. 3:16) Podọ to alewezun paa de mẹ, wezundotọ lẹpo dona ló to agbasa mẹ; eyin e ma yinmọ, e na vẹawu dọ yé ni dudeji. To alọ devo mẹ, susu mítọn wẹ do madogán agbasa tọn lẹ, ṣogan bo ka to akọndonanu. (2 Kọl. 4:16) Po alọgọ Jehovah tọn po, mímẹpo wẹ na họ̀n alewezun lọ kakajẹ vivọnu!