Haykanush, yèdọ wẹnlatọ he ma yí baptẹm de bo nọ nọ̀ Arménie, mọ wema tògodo yìyì tọn de to owhé etọn pá. To wema lọ mẹ, e mọ kalti akuẹsẹdotẹn tọn delẹ po akuẹ he yinukunkẹ de po. E dọho lọ na asu etọn, mẹhe yin wẹnlatọ he ma yí baptẹm de ga.

Asu po asi po lọ tindo nuhahun akuẹ tọn bosọ duahọ; etomọṣo, yé basi dide nado hodo adlẹsi he yé mọ to wema lọ ji bo gọ̀ akuẹ lọ jo. E paṣa dawe he hẹn akuẹ bu lọ po whẹndo etọn po. Haykanush po asu etọn po basi zẹẹmẹ dọ nuhe yé to pinplọn sọn Biblu mẹ lẹ wẹ gọalọna yé nado yin nugbonọ. Yé mọdọ emi dona yin nugbonọ, podọ yé yí dotẹnmẹ lọ zan nado dọho gando Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go bosọ jo owe mítọn delẹ do na whẹndo lọ.

Whẹndo lọ jlo nado na akuẹ Haykanush taidi ahọsumẹ de, ṣigba e gbẹ́. To wunkẹngbe, asi lọ dla asu po asi po lọ pọ́n to whégbè bo tẹkudeji dọ Haykanush ni kẹalọyi alọkẹ diamọndi tọn de taidi ohia pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn whẹndo lọ tọn.

Mẹsusu wẹ nugbonọ-yinyin Haykanush po asu etọn po tọn na paṣa, dile e paṣa whẹndo enẹ do. Ṣigba, be enẹ na paṣa Jehovah wẹ ya? Nukun tẹwẹ e yí do pọ́n nugbonọ-yinyin yetọn? Ale tẹwẹ nugbonọ-yinyin yetọn hẹnwa na yé?

Gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn ma vẹawu. Whẹwhinwhẹ́n lọ wẹ yindọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yise dọ jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ didohia họakuẹ to nukun etọn mẹ hú diamọndi, sika kavi agbasanu devo lẹ. Mọwẹ, pọndohlan Jehovah tọn gando nuhe họakuẹ po nuhe ma họakuẹ po go gbọnvona pọndohlan suhugan gbẹtọvi lẹ tọn. (Isa. 55:8, 9) Podọ, na devizọnwatọ etọn lẹ, nuwadotana mayọnjlẹ de wẹ e yin nado do jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ hia jẹ obá he yiaga mẹ.

Nuhe Biblu dọ gando wuntuntun po nuyọnẹn po go do ehe hia ganji. Howhinwhẹn lẹ 3:13-15 dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ mẹlọ he mọ nuyọnẹn, podọ mẹlọ he tindo wuntuntun; e pọnte nado tindo e hú nado tindo fataka, podọ e pọnte nado tindo e di ale hú nado tindo sika. E họakuẹ hú aṣápán lẹ; nuhe hiẹ tindo ojlo na depope ma gán yin yiyijlẹdo e go.” E họnwun hezeheze dọ jẹhẹnu ehelẹ họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ hú adọkunnu depope.

Ṣigba, etẹwẹ dogbọn nugbonọ-yinyin dali?

Jehovah lọsu yin nugbonọ; ewọ “ma sọgan dolalo.” (Titu 1:2) Podọ, e gbọdo apọsteli Paulu nado kanwehlan Klistiani Heblu lẹ to owhe kanweko tintan whenu dọmọ: “Mì nọ hodẹ̀ na mí, na mí deji dọ mí tindo ayihadawhẹnamẹnu dagbe de, bọ mí jlo nado nọ yinuwa po ahundopo po to nulẹpo mẹ.”—Heb. 13:18.

Jesu Klisti ze apajlẹ dagbe nugbonọ-yinyin tọn dai. Flin whenue Yẹwhenọ Daho Kaifa dawhá dọmọ: “Yẹn biọ to hiẹ si nado yí Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ lọ do whlé nado dọna mí eyin hiẹ wẹ Klisti lọ, yèdọ Visunnu Jiwheyẹwhe tọn!” Jesu gbọn nugbonọ-yinyin dali yigbe dọ emi wẹ Mẹsia lọ dile etlẹ yindọ nugbodidọ enẹ sọgan na dotẹnmẹ Whẹdatẹn Daho Ju lẹ tọn nado dọ dọ ewọ zánnu, podọ enẹ sọgan dekọtọn do okú mẹ na ẹn.—Mat. 26:63-67.

Etẹwẹ dogbọn míwlẹ dali? Be mí na yin nugbonọ to ninọmẹ he mẹ nugbo agbòte didọ kavi kọsislona nudọnamẹ delẹ sọgan hẹn ale wá na mí te lẹ mẹ ya?

Na nugbo tọn, e vẹawu nado yin nugbonọ to azán godo tọn he mẹ mẹsusu yin “wanyina mẹdetiti tọ́, wanyina akuẹtọ” te ehelẹ mẹ. (2 Tim. 3:2) Nuhahun akuẹ tọn kavi obu lọ nado hẹn agbasazọ́n bu sọgan hẹn ẹn vẹawu nado yin  nugbonọ. Mẹsusu wẹ nọ lẹndọ owhẹ̀ emitọn whẹ́n nado jẹajo, hò ahizi, kavi doalọ to walọ nugbonọ-mayin tọn devo lẹ mẹ. Walọ enẹ gbayipe sọmọ bọ mẹsusu nọ lẹndọ lalodido wẹ aliho dopo gee lọ nado mọ akuẹ. Klistiani delẹ tlẹ basi nudide he ma sọgbe to adà ehe mẹ, podọ yé ko hẹn teninọ dagbe he yé tindo to agun mẹ bu, na “ale mawadodo tọn” lẹ wutu.—1 Tim. 3:8; Titu 1:7.

Ṣigba, suhugan Klistiani lẹ tọn nọ hodo apajlẹ Jesu tọn. Yé nọ mọnukunnujẹemẹ dọ jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ didohia yin nujọnu hugan adọkunnu kavi ale depope. Enẹwutu, jọja Klistiani lẹ ma nọ fìnwepọ́n nado tindo kọdetọn dagbe to wehọmẹ. (Howh. 20:23) Na nugbo tọn, e ma yin whelẹponu wẹ mí na mọ ahọsumẹ de yí na nugbonọ-yinyin mítọn taidi Haykanush. Etomọṣo, nugbonọ-yinyin sọgbe to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ, podọ e nọ hẹn ẹn yọnbasi na mí nado hẹn ayihadawhẹnamẹnu wiwe de go, yèdọ nude he họakuẹ tlala.

Apajlẹ Gagik tọn do enẹ hia ganji. E dọmọ: “Whẹpo n’do lẹzun Klistiani, n’nọ wazọ́n to azọ́nwhé daho de bọ mẹhe tindo azọ́nwhé lọ nọ dọ vude poun to ale he azọ́nwhé lọ nọ dù mẹ na takuẹ he e na sú nido depò. Na yẹn wẹ nọ deanana nulẹ to azọ́nwhé lọ wutu, mẹhe tindo azọ́nwhé lọ nọ donukun dọ ma bladọ hẹ takuẹ-ṣinyantọ lọ bo na ẹn alọgodo-kuẹ, na e nido miọnnukundo walọ nugbomadọ tọn azọ́nwhé lọ tọn lẹ. Ehe zọ́n bọ gbẹtọ lẹ yọ́n mi taidi nugbomadọtọ. To whenue n’plọn nugbo lọ, n’gbẹ́ nado zindonukọn to walọ enẹ mẹ, dile etlẹ yindọ akuẹ daho wẹ n’nọ dù to azọ́n lọ mẹ. Podọ, yẹnlọsu jẹ azọ́nwa na dee ji. Bẹsọn azán tintan lọ gbè, n’ze yinkọ azọ́nwhé ṣie tọn dai sọgbe hẹ osẹ́n bosọ nọ sú takuẹ ṣie lẹpo.”—2 Kọl. 8:21.

Gagik dọmọ: “Akuẹ he n’nọ dù dai sin daa wẹ n’nọ dù todin, enẹwutu e nọ vẹawuna mi nado penukundo whẹndo ṣie go. Ṣigba, ayajẹ ṣie jideji todin. N’tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de to nukun Jehovah tọn mẹ. N’yin apajlẹ dagbe de na visunnu ṣie awe lẹ, bosọ pegan na lẹblanulọkẹyi lẹ to agun mẹ. Takuẹ-ṣinyantọ po mẹdevo he n’nọ wàjọ hẹ lẹ po yọ́n mi todin taidi nugbodọtọ.”

Jehovah yiwanna mẹhe nọ doaṣọ́na nuplọnmẹ etọn gbọn jẹhẹnu vonọtaun etọn lẹ didohia dali, ehe bẹ nugbodidọ hẹn. (Titu 2:10) Ewọ gbọdo Ahọlu Davidi nado na jide ehe dọmọ: “Yẹn ko yin yọpọvu pọ́n, amọ́ n’ko whẹ́n mẹho todin, ṣigba, n’ma ko mọ dodonọ de bọ e yin gbigbẹdai, kavi ovi etọn lẹ to núdùdù biọ.”​—Salm. 37:25.

Numimọ Luti nugbonọ lọ tọn do ehe hia ganji. Ewọ tẹdo asu-nọ̀ etọn Naomi go kakati nado jo e do to yọnhowhe etọn mẹ. Luti sẹtẹn yì Islaeli fie ewọ sọgan sẹ̀n Jiwheyẹwhe nugbo lọ te. (Luti 1:16, 17) To whenue e to Islaeli, Luti dohia dọ emi yin nugbonọ podọ azọ́n sinsinyẹnwatọ, bo nọ yí sọwhiwhe do wé-wélu dile Osẹ́n lọ basi tito etọn do. Jehovah ma dike Naomi po Luti po ni jẹdò nude tọn dile Davidi wá tindo numimọ etọn do to godo mẹ. (Luti 2:2-18) E jẹna ayidego dọ, Jehovah wà nususu na Luti hugan nukunpipedo e go to agbasa-liho poun. E de e nado yin onọ̀-daho Ahọlu Davidi tọn podọ etlẹ yin Mẹsia dopagbe lọ tọn.—Luti 4:13-17; Mat. 1:5, 16.

Devizọnwatọ Jehovah tọn delẹ sọgan mọ yede to ninọmẹ he mẹ e nọ vẹawu taun nado dù akuẹ he pé nado tindo dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ te. Kakati nado dín aliho he bọawu ṣigba he yin nugbomadọ tọn nado luntọ́n, yé nọ dovivẹnu nado wazọ́n sinsinyẹn podọ azọ́n mimẹ́. Gbọnmọ dali, yé nọ dohia dọ yé yọ́n pinpẹn jẹhẹnu vonọtaun Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn, he bẹ nugbodidọ  hẹn, hugan agbasanu depope.—Howh. 12:24; Efe. 4:28.

Taidi Luti hohowhenu tọn, Klistiani lẹ lẹdo aihọn pé ko do yise hia to huhlọn he Jehovah tindo nado gọalọ mẹ. Yé ko dohia dọ emi tindo jide mlẹnmlẹn to Mẹhe dopà ehe to Ohó etọn mẹ lọ mẹ dọmọ: “Yẹn ma na jo mì do gbede podọ yẹn ma na gbẹ́ mì dai gbede.” (Heb. 13:5) Jehovah ko dohia pludopludo dọ emi penugo bo nasọ gọalọna agbátọnọ he nọ yin nugbonọ to whepoponu lẹ. E ko yin nugbonọ na opagbe he ewọ do nado nọ wleawuna dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ na mí.—Mat. 6:33.

Na nugbo tọn, diamọndi po núzinzan devo lẹ po sọgan họakuẹ taun to nukun gbẹtọvi lẹ tọn mẹ. Ṣigba mí sọgan deji dọ, to nukun Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn tọn mẹ, nugbonọ-yinyin po jẹhẹnu ewọ tọn devo lẹ po didohia họakuẹ tlala, mọwẹ, e họakuẹ tlala hugan nuhọakuẹ devo depope!