Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

“Mì Gbọ Akọndonanu Ni Wazọ́n Etọn Dotana”

“Mì Gbọ Akọndonanu Ni Wazọ́n Etọn Dotana”

“Mì gbọ akọndonanu ni wazọ́n etọn dotana, na mìwlẹ nido sọgan sọgbe bosọ pegan mlẹnmlẹn bo ma jẹdò nudepope tọn.”—JAK. 1:4.

OHÀN LẸ: 135, 139

1, 2. (a) Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn akọndonanu Gideoni po sunnu 300 he hodo e lẹ po tọn mẹ? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.) (b) Sọgbe hẹ Luku 21:19, naegbọn akọndonanu do yin dandannu?

AWHÀN lọ sinyẹn taun. Awhànfuntọ Islaeli tọn he yin anadena gbọn Whẹdatọ Gideoni dali lẹ ko yí ozán lọ blebu do dómọna kẹntọ yetọn lẹ, yèdọ awhànpa Midianinu lẹ tọn po mẹhe kọnawudopọ hẹ yé lẹ po, na nudi kilomẹtlu 32! Biblu dọ nuhe jọ bọdego dọmọ: “Enẹgodo, Gideoni wá Jọdani bo dasá ẹ. Agbọ́ ko pé ewọ po sunnu 300 he tin to e dè lẹ po.” Etomọṣo, Gideoni po sunnu he hodo e lẹ po ma ko duto awhàn lọ ji, na e gbẹ́ pò nudi awhànfuntọ 15 000 he yin kẹntọ yetọn lẹ. Islaelivi lẹ ko jiya to kọgbidinamẹ Midianinu lẹ tọn glọ na owhe susu, enẹwutu yé yọnẹn dọ e ma yin ojlẹ lọ niyẹn nado gbọjọ. Nado sukúndona kẹntọ yetọn lẹ, “yé gbẹ́ dómọna” yé bo hẹn Midianinu lẹ zun mẹmẹglọ.—Whẹ. 7:22; 8:4, 10, 28.

2 Mílọsu to awhàn he ma ko wá vivọnu de fùn. Kẹntọ mítọn lẹ wẹ Satani, aihọn etọn, po mapenọ-yinyin mítọn po. Mẹdelẹ to mí mẹ ko to awhàn lọ fùn sọn owhe susu die, podọ po alọgọ Jehovah tọn po, mí ko gbawhàn jẹ obá de mẹ. Ṣigba to ojlẹ delẹ mẹ, onú sọgan ṣikọna mí dile mí to awhànfun sọta kẹntọ mítọn lẹ bo to tenọpọn opodo titonu ehe tọn. Amọ́, mí ma ko gbawhàn mlẹnmlẹn. Jesu na avase dọ mí mẹhe to gbẹnọ to azán godo tọn mẹ lẹ na pehẹ whlepọn sinsinyẹn lẹ po nuyiwahẹmẹ agọ̀ lẹ po, ṣigba e yidogọ dọ eyin mí na gbawhàn lọ, mí dona doakọnnanu. (Hia Luku 21:19.) Etẹwẹ akọndonanu yin? Etẹwẹ na gọalọna mí nado doakọnnanu? Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn mẹhe ko doakọnnanu lẹ dè? Podọ nawẹ mí sọgan “gbọ akọndonanu ni wazọ́n etọn dotana” gbọn?—Jak. 1:4.

ETẸWẸ AKỌNDONANU YIN?

3. Etẹwẹ akọndonanu yin?

3 To Biblu mẹ, akọndonanu bẹ nususu hẹn hú nado sinyẹnlin to whlepọn lẹ kavi ninọmẹ sinsinyẹn lẹ whenu. Akọndonanu tindo kanṣiṣa hẹ ayiha po ahun mítọn po, kavi aliho he mẹ mí nọ yinuwa te to whlepọn lẹ whenu. Mẹhe nọ doakọnnanu nọ do adọgbigbo, tenọgli po homẹfa po hia. Owe alọdlẹndonu tọn de dọ dọ akọndonanu zẹẹmẹdo nado tindo “gbigbọ he sọgan sinyẹnlin, e ma yin gbọn alọkikẹyi whlepọn lẹ dali poun gba, ṣigba gbọn todido vẹkuvẹku tintindo dali ga. E yin jẹhẹnu de he nọ hẹn gbẹtọ dote to afọ etọn lẹ ji pannukọn jẹhọn. E yin jijọ dagbe de he sọgan diọ whlepọn sinsinyẹn lẹ zun gigo, na e nọ mọnú zẹ̀ awufiẹsa lọ go bo nọ ze nukun do kọdetọn lọ ji.”

4. Naegbọn mí sọgan dọ dọ owanyi wẹ nọ whànmẹ nado doakọnnanu?

4 Owanyi wẹ nọ whàn Klistiani lẹ nado doakọnnanu. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 13:4, 7.) Wanyina Jehovah nọ whàn mí nado doakọnna nudepope he tin to kọndopọ mẹ hẹ ojlo etọn. (Luku 22:41, 42) Wanyina mẹmẹsunnu mítọn lẹ nọ gọalọna mí nado doakọnna mape yetọn lẹ. (1 Pita 4:8) Wanyina alọwlemẹ mítọn nọ hẹn mí penugo nado doakọnna “nukunbibia” he asu po asi po he tlẹ tindo ayajẹ lẹ nọ pehẹ, podọ nado hẹn kanṣiṣa alọwle mítọn tọn lodo.—1 Kọl. 7:28.

ETẸWẸ NA GỌALỌNA WE NADO NỌ DOAKỌNNANU?

5. Naegbọn mí sọgan dọ dọ Jehovah kẹdẹ wẹ pegan nado gọalọna mí nado doakọnnanu?

5 Nọ lẹhlan Jehovah dè nado mọ huhlọn yí. Jehovah wẹ “Jiwheyẹwhe he nọ namẹ akọndonanu po homẹmimiọn po.” (Lom. 15:5) Ewọ kẹdẹ wẹ mọnukunnujẹ nuhahun he mí nọ pehẹ lẹ mẹ to gigọ́ mẹ, bosọ mọnukunnujẹ lehe mẹhe lẹdo mí lẹ, numọtolanmẹ mítọn lẹ, podọ etlẹ yin ogú he mí dù sọn mẹjitọ mítọn lẹ dè nọ yinuwado mí ji do mẹ. Enẹwutu, ewọ kẹdẹ wẹ pegan nado gọalọna mí nado doakọnnanu. Biblu dọmọ: “E nọ hẹn pekọ wá na ojlo mẹhe nọ dibusi i lẹ tọn; e nọ sè awhágbe yetọn na alọgọ bo nọ whlẹn yé.” (Salm. 145:19) Ṣigba, nawẹ Jiwheyẹwhe nọ na gblọndo odẹ̀ he mí hò nado mọ huhlọn yí nado doakọnnanu lẹ gbọn?

6. Dile Jehovah dopagbe to Biblu mẹ do, nawẹ ewọ nọ “deali de” na mí to whlepọn lẹ whenu gbọn?

6 Hia 1 Kọlintinu lẹ 10:13. To whenue mí biọ Jehovah dọ ni gọalọna mí nado doakọnna whlepọn lẹ, ewọ nọ “deali de.” Be Jehovah nọ de whlepọn lọ sẹ̀ wẹ ya? Vlavo e sọgan wàmọ. Ṣigba ewọ nọ saba deali de, “na [] nido penugo nado doakọnna ẹn.” Mọwẹ, Jehovah nọ na mí huhlọn na mí nido “sọgan yí homẹfa po ayajẹ po do doakọnnanu to gigọ́ mẹ.” (Kol. 1:11) Podọ na Jehovah yọ́n fie mí penugo jẹ to agbasa-liho, to apọ̀nmẹ, podọ to numọtolanmẹ-liho wutu, ewọ ma na dike gbede dọ ninọmẹ de ni sinyẹn jẹ obá lọ mẹ bọ mí ma na penugo nado hẹn nugbonọ-yinyin go.

7. Basi zẹẹmẹ nuhewutu mí tindo nuhudo núdùdù gbigbọmẹ tọn nado doakọnnanu tọn.

7 Nọ yí núdùdù gbigbọmẹ tọn do hẹn yise towe lodo. Eyin mẹde na penugo nado hẹ Osó Everest ji, yèdọ osó he yiaga hugan to aihọn lọ mẹ, mẹlọ dona nọ dù núdùdù he e na dù to azán atọ̀n kavi ẹnẹ gblamẹ to azán dopo ji. Eyin mẹlọ na doakọnna aga hihẹ lọ bo jẹ yanwle etọn kọ̀n, ewọ dona nọ dù núdùdù he na na ẹn huhlọn dile e yọnbasi do. Mọdopolọ, nado doakọnnanu to alewezun Klistiani tọn mítọn mẹ bo jẹ yanwle mítọn kọ̀n, mí dona nọ dù núdùdù gbigbọmẹ tọn to gbesisọ mẹ dile e yọnbasi do. Mí dona domẹplọnlọ míde go nado sọgan de whenu dovo na wehihia, nupinplọn, po opli Klistiani tọn mítọn lẹ po. Nuwiwa enẹlẹ nọ hẹn yise mítọn lodo dile mí to “núdùdù he nọ gbọṣi aimẹ kakajẹ ogbẹ̀ madopodo” enẹlẹ dù.—Joh. 6:27.

8, 9. (a) Sọgbe hẹ Jobu 2:4, 5, whẹho tẹwẹ nọ fọndote to whenue mí pehẹ whlepọn lẹ? (b) To whenue a to pipehẹ whlepọn lẹ, nujijọ mayinukundomọ tẹwẹ a sọgan yí nukun homẹ tọn do mọ?

8 Flin whẹho he wutu mí dona hẹn tenọgligo lọ. To whenue devizọnwatọ Jehovah tọn de pehẹ whlepọn de, nuhe nọ lẹdo whẹho lọ nọ sù taun hugan oyà he ji mẹlọ te. Aliho he mẹ mí nọ yinuwa te to whenue mí pehẹ whlepọn lẹ nọ dohia eyin mí nọ pọ́n Jehovah hlan taidi Nupojipetọ Wẹkẹ lọ tọn nugbonugbo kavi lala. Satani, yèdọ mẹhe yin kẹntọ nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn, vlẹ Jehovah kò dọmọ: “Nuhe gbẹtọ tindo lẹpo wẹ e na bẹ jo nado whlẹn ogbẹ̀ ede tọn. Ṣigba, nado diọ ninọmẹ lọ, dlẹnalọ towe bo doalọ ohú po agbasalan [Jobu tọn] po go bo pọ́n dọ ewọ ma na zánnu do gowe to nukun towe mẹ ya.” (Jobu 2:4, 5) Nuhe dọ Satani te wẹ yindọ, owanyi ṣejannabi tọn wẹ nọ whàn mí nado sẹ̀n Jehovah. Be Satani ko diọ sọn whenue gbọ́n e zan hogbe enẹlẹ wẹ ya? Paali! To whenue Satani wá yin yinyan sọn olọn mẹ to owhe kanweko susu lẹ godo, ewọ gbẹ́ yin yiylọdọ “whẹsadokọnamẹtọ mẹmẹsunnu mítọn lẹ tọn . . . , mẹhe nọ to whẹsadokọna yé to okle po ozán po to Jiwheyẹwhe mítọn nukọn!” (Osọ. 12:10) Satani ma ko wọn whẹho tenọgligo-hinhẹn tọn lọ. Ewọ nọ tin to jejeji nado mọdọ mí jogbe to whlepọn mítọn lẹ nukọn bo doalọtena godoninọna nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn.

9 Enẹwutu, to whenue a to ahidi hẹ ninọmẹ sinsinyẹn de, nọ yí nukun homẹ tọn do mọ nujijọ mayinukundomọ he bọdego ehe. Satani po aovi etọn lẹ po tin to awà de ji, bo to alọdlẹndo we bosọ to alọsọakọ́n dọ a na gbọjọ bo jogbe to whlepọn glọ. Ṣigba Jehovah, Visunnu etọn he to ahọludu, mẹyiamisisadode he yin finfọnsọnku lẹ, po angẹli madosọha lẹ po tin to awà devo ji. Yé to pẹ́hò na we, na homẹ yetọn hùn taun dọ a to akọndonanu bosọ to godonọna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn egbesọegbesọ wutu. A sọgan yinuwa sọgbe hẹ obiọ gbọdo Jehovah tọn lọ dọmọ: “Visunnu ṣie, yin nuyọnẹntọ bo hẹn homẹ ṣie hùn, na yẹn nido gblọnhona ewọ he to vivlẹ mi kò.”—Howh. 27:11.

10. Nawẹ a sọgan hodo apajlẹ lehe Jesu ze ayiha do ahọsumẹ akọndonanu etọn tọn ji do tọn gbọn?

10 Nọ ze ayiha do ahọsumẹ akọndonanu tọn lẹ ji. Mí ni dọ dọ a to gbejizọnlinzin gbọn ali dòglọ tọn gaa de ji, bo wá nọte to ṣẹnṣẹn etọn. Filẹpo wẹ dózin. Etomọṣo, a deji dọ eyin emi zindonukọn kakajẹ vivọnu ali lọ tọn, emi na mọ hinhọ́n whladopo dogọ. Mọdopolọ, a sọgan nọ tindo numọtolanmẹ to whedelẹnu dọ nuhahun he a to pipehẹ lẹ húagbọ́ we. Jesu lọsu sọgan ko tindo numọtolanmẹ enẹ. Ewọ pehẹ mẹdèpo, ‘hodidọ agọjẹdomẹ tọn lẹ sọn ylandonọ lẹ dè,’ etlẹ yin okú awufiẹsa tọn to “yatin” ji—e họnwun dọ ojlẹ ehe wẹ dózin do e hugan to gbẹzan aigba ji tọn etọn whenu! Etomọṣo, Jesu doakọnna ehe lẹpo “na ayajẹ he yin zizedonukọnna ẹn wutu.” (Heb. 12:2, 3) Ewọ ze ayiha do ahọsumẹ akọndonanu etọn tọn ji, titengbe lehe tenọgligo-hinhẹn etọn na yidogọna klandowiwe oyín Jiwheyẹwhe tọn bo na suwhẹna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn do. Whlepọn lẹ hẹn gbẹ̀mẹ dózin do Jesu na ojlẹ gli de, ṣigba ahọsumẹ madopodo de wẹ e mọyi to olọn mẹ. To egbehe, whlepọn he a nọ pehẹ lẹ sọgan nọ hẹn awufiẹsa wá na we bo tlẹ sọgan hẹn we jẹflumẹ. Ṣigba, flindọ nukunbibia ojlẹ gli tọn lẹ pehẹ wẹ a te to aliho ogbẹ̀ madopodo tọn lọ ji.

“MẸHE KO DOAKỌNNANU LẸ”

11. Naegbọn mí dona lẹnnupọndo numimọ “mẹhe ko doakọnnanu lẹ” tọn ji?

11 Mí ma to dandannu glọ nado doakọnnanu míde ṣo. Nado na tuli Klistiani lẹ nado doakọnna whlepọn he Satani hẹnwa yé ji lẹ, apọsteli Pita wlan dọmọ: “Mì diọnukunsọ ẹ, bo lodo to yise mẹ, to yinyọnẹn mẹ dọ, onú dopolọ lẹ to yajiji-liho wẹ to yinyin hinhẹnwa pipli mẹmẹsunnu mìtọn lẹ tọn pete ji to aihọn mẹ.” (1 Pita 5:9) Numimọ “mẹhe ko doakọnnanu lẹ” tọn nọ plọn mí lehe mí na gbọṣi tenọgli mẹ do, nọ vọ́ jide na mí dọ mí sọgan tindo kọdetọn dagbe, bosọ nọ flinnu mí dọ gbẹzan nugbonọ-yinyin tọn mítọn na yin ahọsuna. (Jak. 5:11) Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ delẹ. [1]

12. Etẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ kelubimi he yin zizedo Edẹni mẹ lẹ tọn mẹ?

12 Kelubimi lẹ. To whenue nudida gbigbọnọ delẹ sọawuhia gbẹtọvi lẹ whla tintan, apajlẹ he yé zedai sọgan plọn mí nado nọ doakọnnanu dile mí to azọ́ndenamẹ sinsinyẹn de hẹndi. Jehovah Jiwheyẹwhe “ze kelubimi lẹ do whèzẹtẹn jipa Edẹni tọn podọ ohí he to miyọ́n-gbò bo to lilẹ́-lilẹ́ mapote de nado ṣọ́ aliho he yì atin ogbẹ̀ tọn lọ kọ̀n.” [2] (Jen. 3:24) E họnwun dọ kelubimi enẹlẹ ma yin didá to dowhenu na azọ́ndenamẹ ehe! To popolẹpo mẹ, e ma yin lẹndai Jehovah tọn dọ gbẹtọvi lẹ ni waylando bo ṣiatẹ. Etomọṣo, mí ma hia to fidepope dọ kelubimi lọ lẹ, yèdọ nudida gbigbọnọ he to otẹn he yiaga mẹ lẹ wule dọ azọ́n enẹ de emi pò. Apọ̀ ma ṣì yé bọ yé jogbe gba. Kakatimọ, yé gbọn tonusise dali tẹdo azọ́ndenamẹ yetọn go bo doakọnnanu kakajẹ whenue azọ́n yetọn wá vivọnu, vlavo to owhe 1 600 linlán godo, enẹ wẹ to Singigọ lọ whenu!

13. Nawẹ Jobu penugo nado doakọnna whlepọn he e pehẹ lẹ gbọn?

13 Tọgbo Jobu. Eyin hodidọ mẹhẹngbọjọ tọn họntọn kavi hagbẹ whẹndo tọn de tọn lẹ hẹn we jẹflumẹ, azọ̀n sinsinyẹn de to tuklado we, kavi okú mẹyiwanna de tọn hẹn awubla wá na we, apajlẹ Jobu tọn sọgan miọnhomẹna we. (Jobu 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3) Dile Jobu ma tlẹ yọ́n nuhewutu e do to pipehẹ whlepọn lẹ, ewọ ma jogbe to flumẹjijẹ etọn mẹ. Etẹwutu? Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ, “e nọ dibusi Jiwheyẹwhe.” (Jobu 1:1) Jobu magbe nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn to ninọmẹ he bọawu po dehe vẹawu lẹ po mẹ. Po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, Jobu lẹnnupọndo nujiawu he Jehovah ko wà gbọn gbigbọ wiwe Etọn gblamẹ lẹ ji. Jobu tlẹ wá deji dogọ dọ Jehovah na hẹn whlepọn emitọn lẹ wá vivọnu to ojlẹ he sọgbe mẹ. (Jobu 42:1, 2) Podọ nuhe jọ lọ pẹpẹ niyẹn. “Jehovah de nukunbibia Jobu tọn sẹ̀ bosọ vọ́ hẹn onú yọ́n na ẹn. Jehovah na ẹn donu awe nuhe e ko tindo dai lẹ tọn.” Jobu nọgbẹ̀ bo “whẹ́n mẹho taun bo tindo pekọ to gbẹninọ mẹ.”—Jobu 42:10, 17.

14. Sọgbe hẹ 2 Kọlintinu lẹ 1:6, nawẹ akọndonanu Paulu tọn gọalọna mẹdevo lẹ gbọn?

14 Apọsteli Paulu. Be a to pipehẹ nukundiọsọmẹ kavi homẹkẹn sinsinyẹn sọn kẹntọ sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn lẹ dè wẹ ya? Be mẹho agun tọn wẹ a yin kavi nugopọntọ lẹdo tọn bo mọdọ azọngban pinpẹn towe lẹ húagbọ́ we wẹ ya? Eyin mọ wẹ, lẹnnupọndo apajlẹ Paulu tọn ji. Ewọ pehẹ “onú gbonu tọn” lẹ gbọn homẹkẹndomẹtọ ylankan lẹ dali, podọ e nọ tindo ayimajai egbesọegbesọ na magbọjẹ he e nọ tindo na agun lẹ wutu. (2 Kọl. 11:23-29) Etomọṣo, e ma jogbe, podọ apajlẹ etọn hẹn mẹdevo lẹ lodo. (Hia 2 Kọlintinu lẹ 1:6.) To whenue a to akọndona whlepọn lẹ, flindọ apajlẹ towe sọgan na tuli mẹdevo lẹ nado doakọnnanu.

BE AKỌNDONANU NA “WAZỌ́N ETỌN DOTANA” TO HIẸ MẸ YA?

15, 16. (a) ‘Azọ́n’ tẹwẹ akọndonanu dona wadotana? (b) Na apajlẹ delẹ nado do lehe mí sọgan “gbọ akọndonanu ni wazọ́n etọn dotana” do hia.

15 Jakọbu wlan to gbọdo glọ dọmọ: “Mì gbọ akọndonanu ni wazọ́n etọn dotana.” ‘Azọ́n’ tẹwẹ akọndonanu dona wadotana? E nọ gọalọna mí nado “sọgbe bosọ pegan mlẹnmlẹn bo ma jẹdò nudepope tọn.” (Jak. 1:4) Whlepọn lẹ nọ saba de madogán mítọn lẹ hia, yèdọ adà gbẹtọ-yinyin mítọn tọn he mí dona jlado lẹ. Ṣigba eyin mí nọ doakọnna whlepọn enẹlẹ, e nọ zọ́n bọ jẹhẹnu Klistiani tọn mítọn lẹ nọ sọgbe dogọ bọ mí nọ pegan dogọ. Di apajlẹ, e na zọ́n bọ mí na nọ do homẹfa, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn po awuvẹmẹ po hia dogọ.

To whenue mí doakọnna whlepọn lẹ, jẹhẹnu Klistiani tọn mítọn lẹ nọ sọgbe dogọ (Pọ́n hukan 15, 16)

16 Akọndonanu nọ wazọ́n titengbe de dotana, na e nọ gọalọna mí nado hẹn jẹhẹnu Klistiani tọn mítọn lẹ pọnte, enẹwutu ma nọ tùnafọ nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe lẹ tọn ji nado hẹn whlepọn he a pehẹ lẹ wá vivọnu blo. Di apajlẹ, nawẹ a na yinuwa gbọn eyin a to ahidi hẹ linlẹn mawé lẹ? Kakati nado joawuna whlepọn lọ, hodẹ̀ bo gbẹ́ ojlo enẹlẹ dai. Gbọnmọ dali, a na wleawuna mawazẹjlẹgo dogọ. Be a to pipehẹ nukundiọsọmẹ sọn hagbẹ whẹndo tọn mayisenọ de dè wẹ ya? Kakati nado jogbe to kọgbidinamẹ lọ glọ, magbe ma nado dekanpona sinsẹ̀n-bibasi ahundopo tọn towe. Taidi kọdetọn de, a na hẹn jidide towe to Jehovah mẹ lodo dogọ. Flindọ: Nado mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn yí, mí dona nọ doakọnnanu.—Lom. 5:3-5; Jak. 1:12.

17, 18. (a) Na apajlẹ nuhewutu e do yin nujọnu nado doakọnnanu kakajẹ opodo tọn. (b) Dile opodo lọ to sisẹpọ, nujikudo tẹwẹ mí sọgan tindo?

17 Mí dona doakọnnanu kakajẹ opodo, e ma yin na ojlẹ kleun de. Di apajlẹ: Mí ni dọ dọ bato de siọ to ohù ji. Nado luntọ́n, mẹhe to bato lọ mẹ lẹ dona lìnsin jẹ agé. Eyin mẹde to yé mẹ hònúpla to whenue e ko lìnsin sẹpọ agé pete, nuhe jọ do mẹhe yawu hònúpla go wẹ na jọ do mẹlọ lọsu go. Mọdopolọ, mí ko magbe nado doakọnnanu kakajẹ whenue mí na biọ titonu yọyọ lọ mẹ. Akọndonanu mítọn wẹ na zọ́n bọ mí na gán. Mí tindo pọndohlan dopolọ taidi apọsteli Paulu, mẹhe dọ whla awe dọmọ: “Mí ma gbọjọ.”—2 Kọl. 4:1, 16.

18 Mí sọgan kudeji mlẹnmlẹn dọ Jehovah na gọalọna mí nado doakọnnanu kakajẹ opodo. Mí tindo nujikudo dopolọ taidi apọsteli Paulu mẹhe dọ to Lomunu lẹ 8:37-39 mẹ dọmọ: “Mí gbawhàn mlẹnmlẹn . . . gbọn mẹlọ he yiwanna mí gblamẹ. Na yẹn tindo nujikudo dọ okú kavi ogbẹ̀ kavi angẹli lẹ kavi gandudu lẹ kavi nuhe tin tofi todin lẹ kavi nuhe ja lẹ kavi huhlọn lẹ kavi aga kavi odò kavi nudida devo depope ma na penugo nado klan mí sọn owanyi Jiwheyẹwhe tọn he tin to Klisti Jesu Oklunọ mítọn mẹ lọ go.” Nugbo wẹ dọ onú na ṣikọna mí to whedelẹnu. Ṣigba, mì gbọ mí ni doakọnnanu kakajẹ opodo. Gbọnmọ dali, nuhe yin didọ gando Gideoni po sunnu he hodo e lẹ po go na yin didọ gando mílọsu go dọmọ: “Yé gbẹ́ dómọna kẹntọ yetọn lẹ.”—Whẹ. 8:4.

^ [1] (hukan 11) A nasọ mọ tulinamẹ yí eyin a gbadopọnna lehe omẹ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn lẹ doakọnnanu do. Di apajlẹ, Annuaire 1992, 1999, po 2008 po tọn bẹ linlin he hẹn yise mẹtọn lodo lẹ hẹn gando mẹmẹsunnu mítọn lẹ go to Ethiopie, Malawi, po Russie po.

^ [2] (hukan 12) Biblu ma dọ sọha kelubimi he azọ́n ehe yin didena lẹ tọn.