1, 2. (a) Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ gbẹtọvi lẹ sọgan jihọntọn hẹ Jiwheyẹwhe? (b) Etẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

SỌN jiji-whenu jẹ kúdonu, nuhe mí tindo nuhudo etọn hugan wẹ owanyi. Gbẹtọvi lẹ tindo nuhudo owanyi tọn bo nọ dín in vẹkuvẹku​—podọ e ma yin owanyi to sunnu po yọnnu po ṣẹnṣẹn poun. Mí nọ jlo na jihọntọn hẹ mẹdevo lẹ bo dogbẹ́ hẹ yé. Ṣigba, owanyi wunmẹ de tin he mí tindo nuhudo etọn hugan devo depope​—enẹ wẹ owanyi Jehovah tọn. E nọ vẹawuna mẹsusu nado yise dọ gbẹtọvi lẹ sọgan jihọntọn pẹkipẹki hẹ Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ kavi wleawuna haṣinṣan owanyi tọn de hẹ ewọ he yin Gbigbọ mayinukundomọ de to olọn mẹ. Be mílọsu nọ tindo ayihaawe mọnkọtọn wẹ ya? Paali!

² Biblu dohia dọ gbẹtọvi mapenọ lẹ ko lẹzun họntọn Jiwheyẹwhe tọn. Apajlẹ yetọn lẹ jẹna ayidego, na yanwle dagbe hugan he mí sọgan doafọna to gbẹ̀mẹ wẹ nado wleawuna haṣinṣan mọnkọtọn. Mẹde he ze apajlẹ ayidego tọn dai to awuwiwlena haṣinṣan enẹ nkọ mẹ wẹ Ablaham. (Hia Jakọbu 2:23.) Etẹwẹ zọ́n bọ Ablaham do dọnsẹpọ Jehovah sọmọ? Yise wẹ gọalọ taun to họntọnjiji  enẹ mẹ. Na nugbo tọn, Biblu ylọ Ablaham dọ “otọ́ mẹhe tindo yise . . . lẹpo tọn.” (Lom. 4:11) Enẹwutu, mì gbọ mí ni pọ́n lehe yise Ablaham tọn gọalọna ẹn nado jihọntọn pẹkipẹki hẹ Jiwheyẹwhe do. Humọ, dopodopo mítọn na wà dagbe nado kanse ede dọ, ‘Nawẹ n’sọgan hodo apajlẹ yise Ablaham tọn bo hẹn haṣinṣan he n’tindo hẹ Jehovah lodo gbọn?’

3, 4. (a) Etẹwẹ na ko yin whlepọn yise tọn he sinyẹn hugan he Ablaham pehẹ? (b) Naegbọn Ablaham do desọn ojlo mẹ nado yí Isaki do sanvọ́?

³ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n dawe yọnhonọ lọ Ablaham, dile e to vivẹnudo nado hẹ osó de. Gbejizọnlin ehe wẹ na ko vẹawuna ẹn hugan to gbẹzan etọn mẹ. E ma yin owhe etọn wẹ zọ́n bọ gbejizọnlin lọ do vẹawu sọmọ. Ablaham na ko tindo nudi owhe 125, amọ́ e gbẹ́ pò to jogún-jogún. ^[1] Mẹhe hodo e gbẹ́ yin jọja bo tindo nudi owhe 25. Isaki visunnu etọn wẹ, podọ e hẹn nake. Ablaham tindo ohí de po nuhe sọgan flọ miyọ́n po. Jehovah ko biọ to e si nado yí visunnu etọn titi do sanvọ́!​—Gẹn. 22:1-8.

⁴ Whlepọn yise tọn he sinyẹn hugan wẹ Ablaham na ko to pipehẹ. Mẹdelẹ dọ dọ kanylantọ wẹ Jiwheyẹwhe yin to whenue e biọ onú mọnkọtọn to Ablaham si, podọ mẹdevo lẹ lẹndọ Ablaham setonu to wunvi mẹ bo ma tindo numọtolanmẹ. Yé nọ lẹnmọ, na yé ma tindo yise kavi mọnukunnujẹ lehe yise nọ wazọ́n do mẹ. (1 Kọl. 2:14-16) Ablaham ma setonuna Jiwheyẹwhe to wunvi mẹ. Kakatimọ e setonu, na e mọ onú delẹ wutu. Po nukun yise nujọnu tọn po, e mọdọ Jehovah, yèdọ Otọ́ olọn mẹ tọn emitọn, ma nọ biọ to devizọnwatọ nugbonọ Etọn lẹ si gbede nado wà nudepope he na hẹn awugble tẹgbẹ tọn wá na yé. Ablaham yọnẹn dọ eyin emi setonuna Jehovah, Jiwheyẹwhe emitọn na dona emi po visunnu yiwanna emitọn po. Etẹ ji wẹ yise enẹ sinai do? E sinai do oyọnẹn po numimọ po ji.

5. Nawẹ Ablaham na ko plọnnu gando Jehovah go gbọn, podọ numọtolanmẹ tẹwẹ oyọnẹn enẹ hẹn ẹn nado tindo?

⁵ Oyọnẹn. Mahopọnna dọ Uli he yin tòdaho he gọ́ na boṣiọ-sinsẹ̀n de mẹ wẹ Ablaham whẹ́n te, ewọ wá yọ́n Jehovah. Nawẹ ehe yọnbasi gbọn to whenuena e yindọ Tela otọ́ etọn yin boṣiọ-sẹ̀ntọ de? (Jọṣ. 24:2) Biblu ma dọ ẹ tlọlọ, ṣigba e dohia dọ Ablaham yin whẹndo ṣinẹnẹtọ sọn Ṣẹm ji, yèdọ dopo to visunnu Noa tọn lẹ mẹ podọ dawe he tindo yise ayidego tọn de. Ṣẹm nọgbẹ̀ kakajẹ whenue Ablaham tindo nudi owhe 150. Mí ma yọnẹn na taun tọn eyin Ṣẹm dè wẹ Ablaham plọnnu gando Jehovah go te. Ṣigba, mí sọgan dọ po nujikudo po dọ Ṣẹm dọ nuhe e yọnẹn gando Jehovah go lẹ na whẹndo etọn. To popolẹpo mẹ, oyọnẹn enẹ jẹ otó Ablaham tọn mẹ bo yinuwado ahun etọn ji. E wá yiwanna Jiwheyẹwhe he go e plọnnu gando lọ, podọ oyọnẹn enẹ gọalọna ẹn nado wleawuna yise.

6, 7. Nawẹ numimọ he Ablaham tindo lẹ hẹn yise etọn lodo gbọn?

⁶ Numimọ. Etẹwẹ gọalọna Ablaham nado tindo numimọ he hẹn yise etọn to Jehovah mẹ lodo? Gbẹtọ lẹ nọ saba dọ dọ nuhe mẹde lẹn nọ fọ́n numọtolanmẹ etọn dote bọ numọtolanmẹ lọ nọ hẹn ẹn nado yinuwa. Nuhe Ablaham plọn gando Jiwheyẹwhe go fọ́n sisi sisosiso ahundopo tọn na “OKLUNỌ Jiwheyẹwhe Gigogán didatọ olọn po [aigba] po tọn” do ahun etọn mẹ. (Gẹn. 14:22) Biblu ylọ numọtolanmẹ ehe dọ ‘budisi Jiwheyẹwhe,’ podọ enẹ yin dandannu eyin mí jlo na wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Jiwheyẹwhe. (Heb. 5:7; Ps. 25:14) Budisi Jiwheyẹwhe mọnkọtọn wẹ whàn Ablaham nado yinuwa.

⁷ Jiwheyẹwhe biọ to Ablaham po Sala po he ko poyọnho si nado tọ́n sọn Uli bo yì aigba he yé ma yọnẹn de ji. Yé na zan pipotọ  gbẹzan yetọn tọn to gòhọ lẹ mẹ. Gbọn tonusise dali, Ablaham hùn dotẹnmẹ dote na Jehovah nado dona ẹn bo basi hihọ́na ẹn. Di apajlẹ, Ablaham dibu dọ asi whanpẹnọ emitọn Sala, na yin yíyí sọn emi si bọ emi na yin hùhù. E sọgbe dọ Ablaham ni dibu, ṣigba e ma dike ahunmẹdunamẹnu enẹlẹ ni fẹayihasẹna ẹn nado setonuna Jehovah. Whlasusu wẹ Jehovah dademẹ bo basi hihọ́na Ablaham po Sala po, etlẹ yin to azọ́njiawu-liho. (Gẹn. 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18) Numimọ enẹlẹ hẹn yise Ablaham tọn lodo.

8. Nawẹ mí sọgan wleawuna oyọnẹn gọna numimọ he na hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah lodo gbọn?

⁸ Be mílọsu sọgan wleawuna haṣinṣan de hẹ Jehovah ya? Gbau! Oyọnẹn po numimọ he mí tindo nuhudo etọn po ko tin-to-aimẹ. Onú vude poun wẹ Ablaham yọnẹn yijlẹdo nuyọnẹn susugege he tin to Biblu mẹ todin lẹ go. (Dan. 12:4; Lom. 11:33) Ohó Jiwheyẹwhe tọn gọ́ na nuhọakuẹ lẹ he sọgan hẹn oyọnẹn he mí tindo gando ‘Didatọ olọn po aigba po tọn’ go siso deji bosọ gọalọna mí nado wleawuna sisi po owanyi po na ẹn. Dile numọtolanmẹ enẹlẹ to whinwhàn mí nado setonuna Jiwheyẹwhe, mí nọ tindo numimọ, na mí nọ mọ kọdetọn tonusisena ẹn tọn. Mí nọ doayi e go dọ ayinamẹ etọn lẹ nọ basi hihọ́na mí, podọ e nọ dona mí bo nọ hẹn mí lodo. Mí nọ mọdọ Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n po ahundopo po nọ hẹn pekọ, jijọho po ayajẹ po wá. (Ps. 34:8; Howh. 10:22) Dile oyọnẹn po numimọ enẹ po to jijideji, yise mítọn to Jehovah mẹ podọ haṣinṣan he mí tindo hẹ ẹ nọ jideji ga.

9, 10. (a) Etẹwẹ e nọ biọ nado hẹn haṣinṣan de lodo? (b) Etẹwẹ dohia dọ Ablaham wlebòna haṣinṣan etọn hẹ Jehovah bosọ hẹn e go?

⁹ Họntọnjiji sọgan yin yiyijlẹdo nuhọakuẹ de go. (Hia Howhinwhẹn lẹ 17:17.) Ṣigba, họntọnjiji ma taidi nude he mí sọgan họ̀ bo wọnji e go bọ afínfín na blá ẹ. Họntọnjiji taidi atinvu de he nọ biọ dọ yè ni na ẹn ayidonugo bo penukundego, na e nido whẹ́n bo vùn. Ablaham wlebòna haṣinṣan etọn hẹ Jehovah bosọ hẹn e go. Nawẹ e wàmọ gbọn?

¹⁰ Ablaham ma lẹn pọ́n gbede dọ budisi he emi ko tindo na Jiwheyẹwhe po tonusise emitọn po ko pé. Dile ewọ po whédo daho etọn po to gbejizọnlinzin jei Kenani, e zindonukọn nado dike Jehovah ni deanana ẹn to nudide etọn lẹ mẹ, yèdọ pẹvi po daho po. Owhe dopo whẹpo Isaki do yin jiji, to whenue Ablaham tindo owhe 99, Jehovah biọ dọ sunnu he to whédo Ablaham tọn mẹ lẹpo ni yin adàgbona. Be Ablaham mọhodọdo gbedide enẹ go kavi kàn ayiha ma nado setonu wẹ ya? Lala, e dejido Jiwheyẹwhe go bo setonu “to azán doponẹ lọ gbè.”​—Gẹn. 17:10-14, 23.

11. Naegbọn Ablaham hanú gando Sodọmi po Gomọla po go, podọ nawẹ Jehovah gọalọna ẹn gbọn?

¹¹ Na Ablaham hẹn ẹn zun aṣa nado nọ setonuna  Jehovah etlẹ yin to nuhe taidi whẹho flinflin lẹ mẹ wutu, enẹ hẹn haṣinṣan etọn hẹ Jiwheyẹwhe lodo dogọ. E nọ voawu nado hùn ahun etọn na Jehovah bo nọ biọ alọgọ to whenue kanbiọ sinsinyẹn lẹ to ahunmẹduna ẹn. Di apajlẹ, to whenue e sè dọ Jiwheyẹwhe jlo na và tòdaho Sodọmi po Gomọla po tọn sudo, Ablaham hanú dọ dodonọ sọgan yin vivasudo po mẹylankan po. Vlavo onú tavẹ-ylọvi etọn Lọti po whẹndo etọn, he nọ nọ̀ Sodọmi to whenẹnu po tọn wẹ na ko to ahunmẹduna Ablaham. E yí whiwhẹ nujọnu tọn do kàn kanbiọ lẹ sè Jiwheyẹwhe, “Whẹdatọ aihọn lẹpo tọn,” mẹhe go e dejido. Jehovah yí homẹfa do plọn Ablaham lehe Ewọ yin lẹblanunọ do, bo nọ mọ nuhe to ahun mẹlẹpo tọn mẹ bosọ nọ dín dodonọ lẹ nado whlá yé, etlẹ yin to whẹdida whenu.​—Gẹn. 18:22-33.

12, 13. (a) Nawẹ oyọnẹn po numimọ Ablaham tọn po wá gọalọna ẹn gbọn? (b) Etẹwẹ dohia dọ Ablaham dejido Jehovah go?

¹² Matin ayihaawe, oyọnẹn po numimọ he Ablaham tindo lẹpo po wẹ gọalọna ẹn nado wlebòna haṣinṣan pẹkipẹki he e tindo hẹ Jehovah. To whenue e wá pannukọn whlepọn he kàn dẹpẹ biọ de​—yèdọ whenue Jehovah biọ to e si nado yí visunnu etọn Isaki do sanvọ́​—Ablaham penugo nado lẹnnupọndo Omẹ wunmẹ he e yọnẹn dọ Họntọn olọn mẹ tọn emitọn yin ji. Enẹwutu, mì gbọ mí ni vọ́ nulẹnpọn do dawe nugbonọ enẹ ji dile e to osó lọ hẹ jei to aigba Molia tọn ji. Be e lẹndọ Jehovah na diọ to ajiji mẹ bo na lẹzun kanylantọ he ma tindo lẹblanu de wẹ ya? Na Ablaham, enẹ ma sọgan jọ! Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn?

¹³ Whẹpo Ablaham do jo devizọnwatọ he hodo yé lẹ do, e dọmọ: ‘Mì nọfi po kẹtẹkẹtẹ lọ po; yẹn po ovi he po na yidọn; míwlẹ na sẹ̀n, bosọ lẹgọ wá mì dè.’ (Gẹn. 22:5) Etẹ dọ wẹ Ablaham te taun? Be lalodo wẹ Ablaham te na devizọnwatọ etọn lẹ bo do dọna yé dọ Isaki na lẹkọwa to whenue e yọnẹn dọ Isaki na yin yíyí do sanvọ́ ya? Lala. Biblu tá hinhọ́n do nuhe Ablaham to linlẹn ji na mí. (Hia Heblu lẹ 11:19.) Ablaham “mọdọ Jiwheyẹwhe tlẹ penugo nado fọ́n [Isaki] sọn oṣiọ lẹ mẹ.” Mọwẹ, Ablaham tindo yise to fọnsọnku mẹ. E yọnẹn dọ Jehovah ko hẹn huhlọn vijiji tọn ewọ po Sala po tọn lẹ gọwá to yọnhowhe yetọn mẹ. (Heb. 11:11, 12, 18) Ablaham mọdọ nudepope ma glo Jehovah. Enẹwutu, e kudeji dọ mahopọnna nudepope he na jọ to azán tangan enẹ gbè, emi na vọ́ visunnu yiwanna emitọn mọ, na opagbe Jehovah tọn lẹpo nido mọ hẹndi. Abajọ Ablaham do yin yiylọdọ “otọ́ mẹhe tindo yise . . . lẹpo tọn”!

14. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ a nọ pehẹ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, podọ nawẹ apajlẹ Ablaham tọn sọgan gọalọna we gbọn?

¹⁴ Míwlẹ lo? Nugbo wẹ dọ to egbehe, Jiwheyẹwhe ma nọ biọ onú mọnkọtọn lẹ to mí si. Ṣigba, nuhe e nọ biọ to mí si wẹ nado nọ setonuna gbedide etọn lẹ, etlẹ yin to whenue mọwiwà vẹawuna mí kavi dọ mí ma mọnukunnujẹ nuhewutu gbedide lọ lẹ  do yin nina mẹ. Be a flin nude he Jiwheyẹwhe biọ to asi we bọ a mọdọ e vẹawu nado wà ya? Na mẹdelẹ, e sọgan yin azọ́n yẹwhehodidọ tọn. Vlavo winyan nọ hù yé, ehe zọ́n bọ e ma nọ bọawuna yé nado hẹn wẹndagbe lọ jẹ mẹhe yé ma yọnẹn lẹ dè. Na mẹdevo lẹ, e sọgan yin avùnnukundiọsọmẹnu lọ nado gbọnvo, vlavo to wehọmẹ kavi to azọ́nmẹ. (Eks. 23:2; 1 Tẹs. 2:2) Be a ko tindo numọtolanmẹ Ablaham tọn nkọ pọ́n, taidi dọ hiẹ wẹ to osó enẹ hẹ to aigba Molia tọn ji bọ azọ́ndenamẹ towe taidi nuhe húagbọ́ we ya? Eyin mọ wẹ, nulinlẹnpọn do apajlẹ po yise Ablaham tọn po ji na na we adọgbigbo! Ayihamẹlinlẹnpọn do apajlẹ sunnu po yọnnu nugbonọ lẹ tọn po ji sọgan whàn mí nado hodo apajlẹ yetọn bo dọnsẹpọ Jehovah taidi Họntọn mítọn.​—Heb. 12:1, 2.

15. Naegbọn mí sọgan kudeji dọ e ma vẹna Ablaham gbede dọ e setonuna Jehovah mlẹnmlẹn?

¹⁵ Be a lẹndọ e wá vẹna Ablaham pọ́n gbede dọ e setonu mlẹnmlẹn na Jehovah wẹ ya? Pọ́n lehe Biblu basi zẹẹmẹ vivọnu gbẹzan etọn tọn do dọmọ: “Ablaham sọ jo gbigbọ do, bosọ kú to yọnho mẹ, mẹhoho he gọ́ na owhe susu.” (Gẹn. 25:8) To whenue Ablaham tindo owhe 175, huhlọn etọn wá depò pete, amọ́ gbẹzan dagbe he e zan wayi na ko hẹn pekọ wá na ẹn. Haṣinṣan etọn hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ deanana ẹn to gbẹzan etọn mẹ. Ṣigba, to whenue mí hia dọ Ablaham ko yin “mẹhoho he gọ́ na owhe susu,” mí ma dona wá tadona kọ̀n dọ e ko dọ́jì gbau bo ma na tindo ojlo nado nọgbẹ̀ to sọgodo ba.

16. Etẹlẹ wẹ na hẹn ayajẹ wá na Ablaham to Paladisi mẹ?

¹⁶ Biblu dọ gando Ablaham go dọmọ: “Ewọ to nukundo tòdaho lọ he tindo dodonu nujọnu tọn lẹ, yèdọ tòdaho he Jiwheyẹwhe wẹ yin didotọ po basitọ etọn po.” (Heb. 11:10) Ablaham yise dọ to gbèdopo emi na mọ tòdaho enẹ, yèdọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn he na to gandu do aigba ji​—podọ e na wá mọ ẹn nugbo! Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe homẹ Ablaham tọn na hùn do sọ nado nọgbẹ̀ to Paladisi aigba ji tọn de mẹ bo nasọ to haṣinṣan etọn hẹ Jehovah hẹn lodo dogọ! Lehe e na yinuwadeji nado sè dọ apajlẹ yise tọn etọn ko gọalọna devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ to owhe fọtọ́n susu he bọdo okú etọn go lẹ gblamẹ do sọ! To Paladisi mẹ, e na tlẹ sọ sè dọ aliho he mẹ e gọ̀ Isaki mọyi te yin “yẹhiadonu” nuhe klohugan de tọn. (Heb. 11:19) E nasọ sè ga dọ vivẹ́ he emi sè to whenue emi wleawufo nado yí Isaki do sanvọ́ ko gọalọna omẹ nugbonọ livi susu nado yọ́n vivẹ́ he Jehovah lọsu sè to whenue e ze Visunnu etọn, Jesu Klisti jo taidi ofligọ. (Joh. 3:16) Apajlẹ Ablaham tọn ko gọalọna mímẹpo nado yọ́n pinpẹn ofligọ lọ tọn dogọ, yèdọ dohia owanyi tọn daho hugan to whenuho mẹ!

17. Etẹwẹ yin gbemima towe, podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

¹⁷ Na dopodopo mítọn ni magbe nado hodo apajlẹ yise Ablaham tọn. Dile mí zindonukọn nado to Jehovah yọnẹn dogọ, mí nọ wleawuna kandai tenọgligo-hinhẹn tọn de to e dè bo nọ tindo numimọ dogọ dọ ewọ nọ suahọ mẹhe yin nugbonọ na ẹn lẹ. (Hia Heblu lẹ 6:10-12.) Na Jehovah ni yin Họntọn mítọn kakadoi! To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna apajlẹ omẹ atọ̀n devo lẹ tọn he lẹzun họntọn vivẹ́ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.