N’YIN jiji to 1926 to Crooksville, Ohio to États-Unis. Papa po Mama po ma yin sinsẹ̀nnọ, amọ́ yé dọna mí ovi ṣinatọ̀n yetọn lẹ nado nọ yì ṣọṣi. N’nọ yì Ṣọṣi Méthodiste tọn. To whenue n’do owhe 14, sinsẹ̀ngán lọ na mi nunina de, na n’ma gọ̀n ṣọṣi to Sẹgbe na owhe dopo wutu.

Diblayin to ojlẹ enẹ mẹ, kọmẹnu de he nọ yin Margaret Walker bo yin Kunnudetọ Jehovah tọn jẹ onọ̀ ṣie dlapọn ji bọ e nọ dọhodo Biblu ji hẹ ẹ. To gbèdopo, n’basi dide nado plọnnu hẹ yé. Mama lẹndọ n’jlo na dotukla emi, enẹwutu e dọna mi dọ ma tọ́n sọn owhé lọ gbè. Amọ́, n’tẹnpọn nado to todoaina hodọdopọ yetọn. To dlapọn Margaret tọn delẹ godo, e kanse mi dọ, “Be a yọ́n yinkọ Jiwheyẹwhe tọn ya?” N’dọ dọ, “Mẹlẹpo wẹ yọnẹn be​—Jiwheyẹwhe wẹ.” E dọmọ, “Ze Biblu towe bo hia Psalm 83:18.” N’wàmọ, bo mọdọ Jehovah wẹ yinkọ Jiwheyẹwhe tọn. N’họ̀nwezun yì họntọn ṣie lẹ dè bo dọna yé dọ, “Eyin mì yì whégbè to whèjai, mì hia Psalm 83:18 to Biblu mẹ, mì na mọ yinkọ Jiwheyẹwhe tọn.” Mì sọgan dọ dọ n’ko bẹ kunnudide ján niyẹn.

N’plọn Biblu bo yí baptẹm to 1941. Ojlẹ vude to enẹgodo, n’yin azọ́ndena nado deanana  oplọn agunwe de. N’na tuli onọ̀ ṣie po nọvi ṣie lẹ po nado nọ wá bọ yemẹpo jẹ oplọn agunwe he n’nọ deanana lọ wá ji. Ṣigba, Papa ma tindo ojlo.

Azọngban devo lẹ yin didena mi to agun lọ mẹ bọ n’wleawuna wesẹdotẹn de na owe mítọn lẹ. To gbèdopo, Papa dlẹnalọdo owe ṣie lẹ bo dọmọ: “A mọ onú enẹlẹ? N’ma jlo na mọ yé to whégbè fi ba, etlẹ yin hiẹ lọsu.” Enẹwutu, n’tọ́n sọn whégbè bo haya ohọ̀ de sẹpọ Zanesville to Ohio, amọ́ n’nọ lẹkọwa whégbè nado na tuli whẹndo lọ.

Papa nọ tẹnpọn nado glọnalina Mama ma nado yì opli lẹ. Eyin e jei to whedelẹnu, Papa nọ dómọna ẹn bo nọ dọ̀n ẹn wá whégbè. Ṣigba, e nọ họ̀nwezun gbọn ohọ̀n devo nù bo nọ yì pli. N’nọ dọna Mama dọmọ: “Mì ma hanú blo. Wezunhinhọ̀n to godona mì na wá pé agbọ́ yé to nukọn mẹ.” Dile ojlẹ to yìyì, Papa masọ nọ tẹnpọn nado glọnalina ẹn ba bọ Mama nọ yì opli lẹ matin whẹgbè.

To 1943, agun mítọn jẹ Wehọmẹ Lizọnyizọn Yẹwhehọluduta tọn basi ji, podọ n’jẹ azọ́nwa ji to wehọmẹ. Ayinamẹ he n’nọ mọyi eyin n’wazọ́n to wehọmẹ lọ godo lẹ gọalọna mi nado hẹn nugopipe hodidọ tọn ṣie pọnte dogọ.

To whenẹnu, akọta lẹ to Wẹkẹ-Whàn II fùn. To 1944, n’yin yiylọ nado plọn awhànzọ́n. N’yì Fort Hayes to Columbus to Ohio, bọ yè gbeje agbasalilo ṣie pọ́n, podọ n’kannu gọ́ wema de. N’sọ dọna ahọluzọnwatọ lọ lẹ dọ n’ma jlo na lẹzun awhànfuntọ. Yé jo mi. To azán delẹ godo, awhàngán de wá ohọ̀n ṣie nù bo dọna mi dọmọ: “Corwin Robison, n’yin gbedena nado wle we.”

To osẹ awe godo, to owhẹ̀ nukọn, whẹdatọ lọ dọmọ: “Eyin yẹn kẹdẹ tọn wẹ, a na nọ gànmẹ na pipotọ gbẹzan towe tọn. Etẹ a lẹn?” N’gblọn dọmọ: “Mẹdaho Gigonọ E, n’dona ko yin pinpọnhlan di lizọnyizọnwatọ de. Họntonu mẹlẹpo tọn wẹ yin oplò hodidọ tọn ṣie, podọ n’ko dọyẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn na mẹsusu.” Whẹdatọ lọ dọna wedegbẹ́ lọ dọmọ: “Mì ma wáfi nado magbe eyin dẹpẹ ehe yin lizọnyizọnwatọ de kavi lala. Nuhe mì wáfi na wẹ nado magbe eyin e wá nado biọ awhàn mẹ kavi lala.” To nuhe ma pé nukunwhiwhe 30 godo, wedegbẹ́ lọ lẹkọwa po nudide lọ po dọ n’hùwhẹ. Whẹdatọ lọ dawhẹna mi dọ n’na sẹ̀ngàn na owhe atọ́n to gànpa otò tọn Ashland tọn mẹ, to Kentucky.

N’yí osẹ awe tintan lẹ zan to gànpa Columbus tọn mẹ to Ohio, bọ yẹn kẹdẹ nọ gànhọ mẹ to azán tintan gbè. N’hodẹ̀ hlan Jehovah dọmọ: “N’ma gán nọ gànhọ de mẹ na owhe atọ́n. N’ma yọ́n nue n’na wà.”

To wunkẹngbe, gàntọ-ṣọ́tọ lọ lẹ de mi tọ́n. N’zinzọnlin yì gàntọ he tli bo súnte de dè, podọ mí nọte to finẹ bo to nupọn gbọn fleṣe de nù. E kanse mi dọ, “Dawe gli, etẹwẹ hẹn we wáfi?” N’gblọn dọmọ, “Kunnudetọ Jehovah tọn wẹ n’yin.” E sọ dọmọ, “Nugbo a? Bọ naegbọn a do  wáfi?” N’dọ dọ, “Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ma nọ yì awhàn bo nọ hùmẹ.” E sọ gblọn dọmọ, “Yé ze we do gànmẹ, na a ma jlo na hùmẹ wutu. Yé bẹ dẹpẹ enẹlẹ do gànmẹ, na yé hùmẹ wutu. Be e sọgbe domọ ya?” N’dọmọ, “Lala, e ma sọgbe.”

Enẹgodo, e dọ dọ, “Owhe 15 wẹ n’ko yizan to gànpa devo mẹ, finẹ wẹ n’hia owe mìtọn delẹ te.” N’hodẹ̀ dọ, “Jehovah, gọalọna mi nado nọ ofi dopolọ po dawe ehe po.” To whenẹnu, dawe lọ​—he nọ yin Paul​—dọmọ: “Eyin depope to dẹpẹ enẹlẹ mẹ doalọ gowe, dawhá poun. N’na wanu yetọn.” Dile nulẹ wayi do, n’ma tindo nuhahun depope hẹ hatọ 50 he to adà gànpa lọ tọn enẹ mẹ lẹ.

To whenue ogán gànpa lọ tọn lẹ sẹtẹn na mi yì Ashland, n’mọdọ mẹmẹsunnu he whèwhín delẹ ko to finẹ. Gbẹdido hẹ yé gọalọna yẹn po mẹdevo lẹ po nado gbẹ́ lodo to gbigbọ-liho. Yé nọ deazọ́n Biblu hihia to sẹmẹsẹmẹ tọn de na mí, podọ mí nọ wleawuna kanbiọ po gblọndo lẹ po na opli he mẹmẹsunnu lẹ basi tito etọn lẹ. Mẹde sọ yin dide nado nọ penukundo aigba-denamẹ lẹ go. Adọtẹn daho de mẹ wẹ mí nọ nọ̀, ehe tindo akanma lẹ to adógo lẹdo. Mẹhe nọ penukundo aigba-denamẹ go lọ nọ dọna mi dọ: “Robison, hiẹ wẹ na nọ penukundo akanma ehe po enẹ po go. Mẹdepope he akanma enẹlẹ yin didena yin aigba-denamẹ towe. Nọ hẹn diun dọ a dekunnuna ẹn whẹpo nido yì.” Lehe mí nọ dekunnu to aliho he yin tito-basina te de mẹ do niyẹn.

Wẹkẹ-Whàn II wá vivọnu to 1945, amọ́ n’nọ gànmẹ na ojlẹ de dogọ. N’hanú gando whẹndo ṣie go, na Papa ko dọna mi dọ, “Eyin n’hẹnalọdotena hiẹ, mẹhe pò lẹ tọn ma do ohó de.” To whenue yè jo mi, nuhe n’ma donukun wẹ n’mọ. Mahopọnna nukundiọsọmẹ Papa tọn, omẹ ṣinawe to whẹndo lọ mẹ wẹ nọ yì opli lẹ bọ dopo to nọviyọnnu ṣie lẹ mẹ ko yí baptẹm.

To whenue awhàn Corée tọn bẹjẹeji to 1950, n’yin yiylọ nado biọ awhàn mẹ whla awetọ to Fort Hayes. To whenue n’ko basi tẹnpọn he na zọ́n bọ yè na yọnẹn eyin n’pegan godo, awhàngán de dọna mi dọ, “Hiẹ wẹ pegan hugan to pipli towe mẹ.” N’dọ dọ, “Enẹ yọ́n taun, amọ́ n’ma jlo na biọ awhàn mẹ.” N’yihodọ sọn 2 Timoti 2:3 mẹ bo dọ, “N’ko yin awhànfuntọ Klisti tọn.” To whenue e ko nabọẹ na ojlẹ dindẹn godo, e dọ, “A gán tọ́n.”

 To ojlẹ vude godo, n’yì opli he nọ yin bibasi hẹ mẹhe jlo na yì Bẹtẹli lẹ to plidopọ daho de whenu to Cincinnati to Ohio. Mẹmẹsunnu Milton Henschel dọna mí dọ eyin mẹmẹsunnu de jlo na wazọ́n sinsinyẹn na Ahọluduta lọ, titobasinanu lọ sọgan yí i zan to Bẹtẹli. N’doalọwemẹ na sinsẹ̀nzọn Bẹtẹli tọn bo yin alọkẹyi bosọ yì Bẹtẹli Brooklyn tọn to août 1954. Sọn whenẹnu gbọ́n wẹ n’ko to Bẹtẹli.

N’ma ba azọ́n pò to Bẹtẹli pọ́n gbede. Na owhe susu, n’wazọ́n to fihe maṣinu lẹ nọ hẹn osin hùn miyọ́nawu te to wezintẹn po fie azọ́nwatẹn lẹ te po, bo jla maṣinu lẹ po họnhungan lẹ po do. N’sọ wazọ́n to Plitẹnhọ Plidopọ tọn to New York City.

N’wá yiwanna aṣa gbigbọmẹ tọn Bẹtẹli tọn lẹ, ehe bẹ sinsẹ̀n-bibasi afọnnu tọn yìyì po Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn pinplọn to pọmẹ po hẹn, gọna mahẹ tintindo to lizọnyizọn lọ mẹ hẹ agun ṣie. Nugbo lọ wẹ yindọ whẹndo Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn lẹpo dona ko nọ tindo mahẹ to adà enẹlẹ mẹ. Eyin mẹjitọ lẹ po ovi lẹ po nọ gbadopọnna wefọ egbesọ tọn to pọmẹ, bo nọ basi sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn to gbesisọ mẹ bosọ nọ tindo mahẹ gigọ́ to opli agun tọn lẹ mẹ podọ to yẹwheho wẹndagbe lọ tọn didọ mẹ, e yọnbasi dọ whẹndo lọ blebu ni lodo to gbigbọ-liho.

N’ko jihọntọn susu to Bẹtẹli podọ to agun mẹ. Mẹdelẹ yin mẹyiamisisadode bo ko mọ ahọsumẹ olọn mẹ tọn yetọn yí. Mẹdevo lẹ ma yin mẹyiamisisadode. Ṣigba, devizọnwatọ Jehovah tọn lẹpo​—kakajẹ mẹhe to Bẹtẹli lẹ ji​—wẹ yin mapenọ. Eyin n’tindo dẹ́sọ-dẹ́mẹ hẹ mẹmẹsunnu de, n’nọ tẹnpọn janwẹ nado dín jijọho. N’nọ lẹnnupọndo Matiu 5:23, 24 ji, gọna lehe mí dona nọ didẹ gbemanọpọ mítọn lẹ do. E ma nọ bọawu nado vẹvẹ, amọ́ e ma yá bọ nuhahun he n’tindo hẹ họntọn de ni zindonukọn to whenue n’ko dọ jaale na ẹn godo.

Na owhe he n’tindo wutu, e ma nọ bọawuna mi sọmọ nado yì sọn họndekọn jẹ họndekọn ba, amọ́ n’ma jogbe. N’ko plọn Chine-gbè he  nọ yin dido to paa mẹ, podọ hodidọ hẹ mẹhe nọ do Chine-gbè lẹ to aliji nọ hẹn ayajẹ wá na mi. Afọnnu delẹ, n’nọ do linlinnamẹwe 30 kavi 40 gbonu na mẹhe tindo ojlo lẹ.

N’tlẹ sọ basi gọyìpọn to Chine pọ́n! To gbèdopo, viyọnnu dagbedagbe de konu do mi dile e to ajọjijla basi na fie atin-sinsẹ́n nọ yin sisà te de. N’konu bo yí Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn po Réveillez-vous! po na ẹn to Chine-gbè mẹ. E kẹalọyi yé bo dọna mi dọ Katie wẹ emi nọ yin. Enẹgodo, whedepopenu he Katie mọ mi, e nọ wá dè e nado dọho hẹ mi. N’plọn ẹn yinkọ atin-sinsẹ́n po omá lẹ po tọn to Glẹnsigbe mẹ bọ e nọ vọ́ yinkọ lọ lẹ dopodopo dọ. N’sọ basi zẹẹmẹ wefọ delẹ tọn na ẹn podọ e kẹalọyi owe Biblu Plọn Mí. Ṣigba to osẹ delẹ godo, n’masọ mọ ẹn ba.

To osun delẹ godo, viyọnnu devo he to ajọjijla basi kẹalọyi linlinnamẹwe he n’zedonukọnna ẹn lẹ. To osẹ he bọdego mẹ, e dlẹn alokan etọn do mi bo dọ, “Mẹde jlo na dọho hẹ mì to Chine.” N’dọ, “Ma yọ́n mẹdepope to Chine.” Ṣigba e tẹkudeji, enẹwutu n’yí alokan lọ bo dọ, “Alo, yẹn Robison wẹ.” Mẹhe to okàn lọ nù to dọ̀n dọ, “Robby, Katie wẹ. N’ko lẹkọyi Chine.” N’dọ dọ, “Chine a dọ a?” Katie gblọn dọ, “Ẹn-ẹn. Robby, be mì yọ́n mẹhe ze alokan lọ na mì ya? Nọviyọnnu ṣie wẹ. Mì plọn mi nudagbe susu. Mì jaale bo plọnnu in to aliho he mẹ mì plọnnu mi te.” N’dọmọ, “Katie, n’na wà nue go n’pé. A wanu dọ a dọ fie a te na mi.” E ma dẹn bọ n’dọho hẹ nọviyọnnu Katie tọn whla godo tọn. N’tindo todido dọ fidepope he viyọnnu awe enẹlẹ na te, yé na plọnnu dogọ gando Jehovah go.

Owhe 73 wẹ n’ko yí do wà sinsẹ̀nzọn wiwe hlan Jehovah. Homẹ ṣie hùn dọ e gọalọna mi nado hẹn kadaninọ go bo yin nugbonọ to gànmẹ. Humọ, nọvisunnu po nọviyọnnu ṣie lẹ po dọna mi dọ lehe n’pehẹ nukundiọsọmẹ Papa tọn do nọ na yé adọgbigbo. Mama po nọvi ṣie ṣidopo po wá yí baptẹm. Papa lọsu tlẹ johodo bo yì opli delẹ whẹpo do kú.

Eyin Jiwheyẹwhe jlo, hagbẹ whẹndo ṣie tọn po họntọn ṣie he ko kú lẹ po na gọwá ogbẹ̀ to aihọn yọyọ lọ mẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayajẹ he mí na tindo to whenue mí na sẹ̀n Jehovah kakadoi to pọmẹ hẹ mẹhe mí yiwanna lẹ! *