Hodo Apajlẹ Yise Gọna Tonusise Noa, Daniẹli po Jobu po Tọn
“Noa, Daniẹli po Jobu po, yede kẹdẹ wẹ yé na whlẹn na dodowiwa yetọn wutu.”—EZEK. 14:14.
1, 2. (a) Naegbọn apajlẹ Noa, Daniẹli po Jobu po tọn sọgan na mí adọgbigbo? (b) Ninọmẹ tẹlẹ mẹ wẹ Ezekiẹli basi kandai nuhe tin to Ezekiẹli 14:14 mẹ lẹ tọn te?
BE A to pipehẹ whlepọn delẹ taidi azọ̀n, nuhahun akuẹ tọn kavi homẹkẹn wẹ ya? Be a nọ mọ to whedelẹnu dọ e vẹawu nado hẹn ayajẹ towe go to Jehovah sinsẹ̀n mẹ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, apajlẹ Noa, Daniẹli po Jobu po tọn sọgan na we adọgbigbo. Mapenọ wẹ yé yin, podọ yé diahi hẹ avùnnukundiọsọmẹnu susu he mílọsu nọ pehẹ lẹ nkọ, kakajẹ dehe nọ ze ogbẹ̀ mẹtọn do owù mẹ lẹ ji. Etomọṣo, yé hẹn tenọgli yetọn go, bo lẹzun apajlẹ yise po tonusise po tọn lẹ to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ.—Hia Ezekiẹli 14:12-14.
2 Ezekiẹli kàn nuhe tin to wefọ he ji hosọ mítọn sinai do mẹ lẹ to Babilọni to 612 J.W.M. * (Ezek. 1:1; 8:1) Jelusalẹm he mẹ atẹṣiṣi gbayipe te lọ sin vasudo ko to sisẹpọ dile e yin didọdai do, podọ ehe wá aimẹ to 607 J.W.M. Omẹ vude poun wẹ do jẹhẹnu Noa, Daniẹli po Jobu po tọn nkọ hia, ehe zọ́n bọ yé yin hiadogona nado yin whinwhlẹngán. (Ezek. 9:1-5) Omẹ vude ehelẹ bẹ Jelemia, Baluki, Ebẹdi-melẹki po Lekabinu lẹ po hẹn.
3. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?
3 Mọdopolọ to egbehe, mẹhe Jehovah nọ pọnhlan di madoblọnọ lẹ kẹdẹ, yèdọ gbẹtọ he taidi Noa, Daniẹli po Jobu po lẹ wẹ na yin hiadogona na whlẹngán to whenue titonu ehe na wá opodo. (Osọ. 7:9, 14) Enẹwutu, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhewutu Jehovah do dlẹnalọdo sunnu enẹlẹ taidi apajlẹ dodowiwa tọn. Dile mí na to hodọdo dopodopo yetọn ji, mí na gbadopọnna (1) avùnnukundiọsọmẹnu he mẹlọ pehẹ, podọ (2) lehe mí sọgan hodo apajlẹ yise po tonusise etọn po tọn do.
NOA YIN NUGBONỌ PODỌ TONUSETỌ NA OWHE KANWEKO DONU ṢINẸNẸ
4, 5. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ Noa pehẹ, podọ naegbọn akọndonanu etọn do jẹna ayidego?
4 Avùnnukundiọsọmẹnu he Noa pehẹ lẹ. To ojlẹ Enọku, yèdọ tọgbo Noa tọn mẹ, gbẹtọ lẹ ma tindo walọ jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn paali. Yé tlẹ nọ to “ohó mẹhẹnjọsi tọn” lẹ dọ sọta Jehovah. (Juda 14, 15) Danuwiwa fọ́n bo to jijideji. Na nugbo tọn, to azán Noa tọn gbè, “aigba . . . gọ́ na danuwiwa.” Angẹli ylankan lẹ diọ yede zun gbẹtọ, bo dà asi lẹ, bosọ ji ovi kanylantọ he yin gbẹtọ-daa angẹli-daa lẹ. (Jen. 6:2-4, 11, 12) Amọ́, walọyizan Noa tọn gbọnvo taun. “Noa mọ nukundagbe Jehovah tọn. . . . E yin madoblọnọ to mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ hẹ ẹ lẹ ṣẹnṣẹn. Noa sọ zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe nugbo lọ.”—Jen. 6:8, 9.
5 Lẹnnupọndo nuhe hogbe enẹlẹ dohia gando dawe dodonọ enẹ go ji. Doayi e go dọ Noa ma zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe to ojlẹ ylankan he jẹnukọnna Singigọ lọ mẹ na owhe 70 kavi 80 poun gba—yèdọ owhe he gbẹtọvi susu nọ nọgbẹ̀ na to egbehe. E nọgbẹ̀ to aihọn whenẹnu tọn mẹ diblayin na owhe 600! (Jen. 7:11) Podọ to vogbingbọn mẹ na míwlẹ to egbehe, ewọ ma tindo pipli yisenọ hatọ lẹ tọn de—kavi vlavo nọvisunnu po nọviyọnnu lẹ po—he e na lẹhlan nado mọ alọgọ yí to gbigbọ-liho. *
6. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Noa do adọgbigbo ayidego tọn hia te?
6 Na Noa, e ma ko pé nado zan gbẹzan dagbe de poun gba. E sọ lẹzun “yẹwhehodọtọ dodo tọn” adọgbotọ de, he nọ dọho to gbangba gando yise etọn to Jehovah mẹ go. (2 Pita 2:5) Apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Gbọn yise ehe dali, e gblewhẹdo aihọn lọ.” (Heb. 11:7) Enẹwutu, e sọgbe nado lẹndọ Noa pehẹ mẹṣanko po nukundiọsọmẹ po, bọ vlavo danuwatọ lẹ na ko nọ sìn-adán na ẹn. Ṣigba, ewọ ma nọ to “sisọsisọ to gbẹtọ nukọn.” (Howh. 29:25) Kakatimọ, e do adọgbigbo he Jehovah nọ na devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ hia.
7. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ Noa pehẹ to whenue e to aki lọ gbá?
7 To whenue Noa ko zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe na nuhe hugan owhe kanweko donu atọ́n godo, Jehovah dọna ẹn nado gbá aki de nado whlẹn ogbẹ̀ gbẹtọ po kanlin po tọn gán. (Jen. 5:32; 6:14) Gbọnvona azọ́n aki gbigbá tọn lọ, nuhe tito lọ blebu bẹhẹn lẹ ma na ko yin onú zedo adò ji yọpọvu sẹ̀ miyọ́n do! Noa na ko yọnẹn dọ enẹ na tlẹ sọ hẹn mẹṣanko po nukundiọsọmẹ po wá dogọ. Etomọṣo, e gbọn tonusise dali, yinuwa po yise po. “E wà domọ pẹpẹ.”—Jen. 6:22.
8. Nawẹ Noa dohia dọ ewọ dejido Jehovah go taidi Awuwledainanutọ etọn gbọn?
8 Avùnnukundiọsọmẹnu devo he Noa pehẹ wẹ lehe ewọ na penukundo nuhudo agbasa tọn asi etọn po ovi etọn lẹ po tọn go do. Jẹnukọnna Singigọ lọ, gbẹtọ lẹ dona nọ wazọ́n sinsinyẹn whẹpo do mọ núdùdù, podọ ayihaawe ma tin dọ nuhe Noa lọsu nọ wà niyẹn. (Jen. 5:28, 29) Mahopọnna enẹ, Jiwheyẹwhe wẹ e zedo otẹn tintan mẹ to gbẹzan etọn mẹ, e ma yin agbasanu lẹ. Etlẹ yin to aki lọ gbigbá whenu, yèdọ nuhe sọgan ko yí owhe 40 kavi 50, Noa gbẹ́ ze ayiha do gbigbọnu lẹ ji. Podọ e zindonukọn nado to mọwà na owhe 350 dogọ to Singigọ lọ godo. (Jen. 9:28) Apajlẹ yise po tonusise po tọn dagbe nankọ die!
9, 10. (a) Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ yise po tonusise Noa tọn po gbọn? (b) Nukun tẹwẹ Jiwheyẹwhe nọ yí do pọ́n mẹhe nọ tẹdo nujinọtedo etọn lẹ go lẹpo?
9 Lehe mí sọgan hodo apajlẹ yise po tonusise Noa tọn po do. Mí nọ wàmọ gbọn titẹdo dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn go, gbigbẹ́ nado yin apadewhe aihọn Satani tọn po Ahọluduta lọ zizedo otẹn tintan mẹ po dali. (Mat. 6:33; Joh. 15:19) E họnwun dọ homẹ mẹhe lẹdo mí lẹ tọn ma nọ hùn, na aliho gbẹninọ tọn mítọn wutu. Na nugbo tọn, etlẹ yin to alọnu, gbemima mítọn nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ, taidi dehe gando alọwle po zanhẹmẹ po go, ko zọ́n bọ linlin agọ̀ lẹ yin hinhẹn gbayipe gando mí go to otò delẹ mẹ. (Hia Malaki 3:17, 18.) Ṣigba taidi Noa, Jehovah wẹ mí nọ dibusi, e ma yin gbẹtọ. Mí yọnẹn dọ ewọ kẹdẹ wẹ nọ namẹ ogbẹ̀ madopodo.—Luku 12:4, 5.
10 Ṣigba, etẹwẹ dogbọn hiẹ dali? Be a na zindonukọn nado to ‘zọnlinzin hẹ Jiwheyẹwhe,’ etlẹ yin to whenue mẹdevo lẹ to ṣinṣàn we kò kavi to homọdọdo gowe, kavi to whenue nuhahun akuẹ tọn lẹ whlé yise towe to Awuwledainanutọ towe mẹ pọ́n ya? Eyin a nọ hodo apajlẹ yise po tonusise Noa tọn po, a sọgan kudeji dọ Jehovah na penukundo gowe.—Flp. 4:6, 7.
DANIẸLI YIN NUGBONỌ PODỌ TONUSETỌ TO TÒDAHO YLANKAN DE MẸ
11. Avùnnukundiọsọmẹnu sinsinyẹn tẹlẹ wẹ Daniẹli po gbẹdohẹmẹtọ etọn atọ̀n lẹ po pehẹ to Babilọni? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)
11 Avùnnukundiọsọmẹnu he Daniẹli pehẹ lẹ. Daniẹli nọgbẹ̀ taidi kanlinmọ to Babilọni, yèdọ tòdaho de he gọ́ na boṣiọ-sinsẹ̀n po afinyọnnuwiwa po. Humọ, Babilọninu lẹ nọ yí nukunpẹvi do pọ́n Ju lẹ, bo nọ to yewlẹ po Jiwheyẹwhe yetọn Jehovah po ṣanko. (Salm. 137:1, 3) Lehe enẹ na ko nọ gbleawuna Ju nugbonọ lẹ taidi Daniẹli do sọ! Podọ, nukun mẹsusu tọn sọ nọ tin to ewọ po gbẹdohẹmẹtọ etọn atọ̀n lẹ po, yèdọ Hanania, Miṣaẹli po Azalia po ji, na yé ko yin dide nado mọ azọ́nplọnmẹ yí nado wà sinsẹ̀nzọn na ahọlu wutu. Nuhe yé na nọ dù tlẹ nọ yin dide na yé wẹ. Na nugbo tọn, e ma dẹn bọ dùdù po nùnù po hẹn nuhahun wá, na Daniẹli ma jlo na “yí onú dojó ahọlu tọn lẹ . . . do hẹn ede flu” wutu.—Dan. 1:5-8, 14-17.
12. (a) Jẹhẹnu dagbedagbe tẹlẹ wẹ Daniẹli dohia? (b) Nukun tẹwẹ Jehovah yí do pọ́n Daniẹli?
12 Nugopipe ayidego tọn he Daniẹli tindo lẹ sọgan ko bẹ avùnnukundiọsọmẹnu he ma yin tlọlọ tọn devo de hẹn, na nugopipe ehelẹ zọ́n bọ e mọ lẹblanulọkẹyi vonọtaun lẹ yí wutu. (Dan. 1:19, 20) Ṣigba kakati nado lẹzun goyitọ podọ hẹngogonọ, e gbẹ́ yin whiwhẹnọ bo nọ nọ̀ jlẹkaji, bosọ nọ na Jehovah pipà he Ewọ jẹna to whelẹponu. (Dan. 2:30) E jẹna ayidego dọ Daniẹli gbẹ́ yin jọja de to whenue Jehovah mọdọ ewọ jẹ nado yin alọdlẹndo taidi apajlẹ dodowiwa tọn de, to pọmẹ hẹ Noa po Jobu po. Be Jiwheyẹwhe ṣinuwa bo do dejido Daniẹli go wẹ ya? Paali! Daniẹli hẹn nugbonọ-yinyin po tonusise etọn po go kakajẹ vivọnu gbẹzan etọn tọn. Na nugbo tọn, Daniẹli na ko dibla tindo owhe 100, to whenue angẹli Jiwheyẹwhe tọn de zan hogbe he dọnmẹdogo ehelẹ na ẹn dọmọ: “Daniẹli, hiẹ omẹ họakuẹ tlala E.”—Dan. 10:11.
13. Naegbọn mí sọgan dọ dọ Daniẹli yin dona de na Juvi hatọ etọn lẹ?
13 Gbọn nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn dali, Daniẹli yin dide taidi ahọluzọnwatọ nukundeji de to gandudu Babilọninu lẹ po Medo-Pẹlsianu lẹ po tọn glọ. (Dan. 1:21; 6:1, 2) E yọnbasi dọ Jehovah lọsu wẹ deanana nujijọ lẹ to aliho de mẹ na Daniẹli nido sọgan yin dona de na omẹ etọn lẹ, kẹdẹdile Josẹfu yindo to Egipti, podọ Ẹsteli po Mọldekai po to Pẹlsia. * (Dan. 2:48) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe enẹ na ko miọnhomẹna Ju he to kanlinmọgbenu lẹ do, ehe Ezekiẹli yin dopo to yé mẹ, nado mọdọ Jehovah deanana whẹho lẹ to aliho ehe mẹ!
Mẹhe nọ hẹn tenọgli yetọn go lẹ nọ họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ (Pọ́n hukan 14, 15)
14, 15. (a) Aliho tẹlẹ mẹ wẹ ninọmẹ mítọn lẹ taidi Daniẹli tọn te? (b) Etẹwẹ mẹjitọ egbezangbe tọn lẹ sọgan plọn sọn apajlẹ mẹjitọ Daniẹli tọn lẹ tọn mẹ?
14 Lehe mí sọgan hodo apajlẹ yise po tonusise Daniẹli tọn po do. To egbehe, to aliho de mẹ, mí taidi jonọ lẹ to aihọn he ko yin hinhẹnflu to walọyizan-liho podọ to gbigbọ-liho gbọn Babilọni Daho lọ dali de mẹ, yèdọ sinsẹ̀n lalo lẹpo to pọmẹ he yin “fininọ de na aovi lẹ.” (Osọ. 18:2) Enẹwutu, mílọsu nọ dohia dọ mí gbọnvo, bo tlẹ nọ lẹzun aṣagbọ́nu. (Malku 13:13) Taidi Daniẹli, mì gbọ mí ni dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe mítọn Jehovah. Eyin mí gbọn whiwhẹ po tonusise po dali dejido ewọ go, mílọsu na yin omẹ họakuẹ to nukun etọn mẹ.—Hag. 2:7.
15 Mẹjitọ lẹ sọgan plọnnu sọn apajlẹ mẹjitọ Daniẹli tọn lẹ tọn mẹ. Gbọnna? Mahopọnna dọ kanyinylan gbayipe to Juda whenue Daniẹli pò to pẹvi, jọja ehe hẹn owanyi etọn na Jiwheyẹwhe go dile e to whinwhẹ́n. Na nugbo tọn, enẹ ma yin gbọn kosọ dali gba. Kọdetọn azọ́nplọnmẹ dagbe he e mọyi sọn mẹjitọ etọn lẹ dè tọn wẹ. (Howh. 22:6) Yinkọ Daniẹli tọn lọsu he zẹẹmẹdo “Jiwheyẹwhe Wẹ Whẹdatọ Ṣie,” dohia dọ mẹjitọ etọn lẹ nọ dibusi Jiwheyẹwhe. (Dan. 1:6, Odò.) Enẹwutu, mẹjitọ lẹ emi, mì ma gbọjọ blo, ṣigba mì nọ yí homẹfa do nọ plọn ovi mìtọn lẹ. (Efe. 6:4) Humọ, mì nọ hodẹ̀ dopọ hẹ yé podọ do ota yetọn mẹ. Eyin mì nọ dovivẹnu nado zín nugbo Biblu tọn lẹ do ahun yetọn mẹ, Jehovah na dona vivẹnudido mìtọn lẹ.—Salm. 37:5.
JOBU YIN NUGBONỌ BOSỌ YIN TONUSETỌ TO WHENUE E YIN ADỌKUNNỌ PODỌ TO WHENUE E JẸHẸ́N
16, 17. Avùnnukundiọsọmẹnu voovo tẹlẹ wẹ Jobu pehẹ?
16 Avùnnukundiọsọmẹnu he Jobu pehẹ lẹ. Whlasusu wẹ gbẹzan Jobu tọn diọ to aliho ayidego tọn mẹ. Jẹnukọnna whlepọn etọn lẹ, ewọ yin “mẹhe klohugan to omẹ Whèzẹtẹn tọn lẹpo mẹ.” (Jobu 1:3) E yin adọkunnọ bo diyin, podọ gbẹtọ lẹ nọ na ẹn sisi taun. (Jobu 29:7-16) Ṣigba, mahopọnna ehe lẹpo, Jobu ma nọ mọ ede mẹ kavi nọ lẹndọ emi ma do hudo Jiwheyẹwhe tọn gba. Na nugbo tọn, Jehovah ylọ ẹ dọ “devizọnwatọ ṣie,” bo yidogọ dọmọ: “Dawe nugbonọ podọ tenọglinọ de wẹ ewọ, he nọ dibusi Jiwheyẹwhe bo nọ họ̀nna oylan.”—Jobu 1:8.
17 To ojlẹ kleun de gblamẹ, gbẹzan Jobu tọn diọ pete. Ewọ yin hinhẹn biọ ohẹ́n klókló po flumẹjijẹ sinsinyẹn po mẹ. Mí yọnẹn dọ mẹhe to godona ehe lẹpo wẹ Satani mẹhẹngbletọ lọ, yèdọ mẹhe sawhẹ lalo dokọna Jobu dọ ewọ to Jiwheyẹwhe sẹ̀n na ale ṣejannabi tọn wutu. (Hia Jobu 1:9, 10.) Jehovah ma miọnnukundo whẹsadokọnamẹ ylankan ehe gba. Kakatimọ, ewọ na dotẹnmẹ Jobu nado do tenọgligo-hinhẹn etọn hia, yèdọ nado dohia dọ ewọ to emi sẹ̀n po ahun wiwe he ma yin ṣejannabi tọn de po.
18. (a) Etẹwẹ yinuwado ji we to tenọgligo-hinhẹn Jobu tọn mẹ? (b) Etẹwẹ aliho he mẹ Jehovah yinuwa hẹ Jobu te dohia gando Ewọ go?
18 Satani hẹn nugbajẹmẹji sinsinyẹn debọdo-dego lẹ wá Jobu ji, bo hẹn ẹn nado lẹndọ Jiwheyẹwhe wẹ to whlepọn lẹ hẹnwa e ji. (Jobu 1:13-21) Enẹgodo, homẹmiọnnamẹtọ lalo atọ̀n delẹ sọ wá bo yí hogbe whánsọmẹ tọn lẹ do dọhona Jobu, bo dọ dọ nuhe e ko wà lẹ sin ahọsu i wẹ Jiwheyẹwhe te! (Jobu 2:11; 22:1, 5-10) Etomọṣo, Jobu hẹn tenọgli etọn go. Nugbo wẹ dọ to ojlẹ delẹ mẹ Jobu ma lẹnnupọn whẹpo do dọho, amọ́ Jehovah mọnukunnujẹ awufiẹsa etọn mẹ. (Jobu 6:1-3) Jiwheyẹwhe mọdọ Jobu yin hinhẹn jẹflumẹ sinsinyẹn ṣogan bo gbẹ́ tẹdo Emi go, mahopọnna dọ Satani hẹn gbẹzan etọn gble bosọ yí whẹsadokọnamẹ lalo lẹ do hẹn awugblena ẹn. Whenue whlepọn lọ wá doalọte, Jehovah na Jobu nuhe e ko tindo jẹnukọnna whlepọn lọ lẹ donu awe, bosọ hẹn ẹn nado nọgbẹ̀ na owhe 140 dogọ. (Jak. 5:11) To ojlẹ enẹlẹ mẹ, e zindonukọn nado to Jehovah sẹ̀n po mẹdezejo mlẹnmlẹn po. Etẹwẹ hẹn mí kudeji dọ ewọ wàmọ? Na owhe kanweko susu to okú Jobu tọn godo wẹ Ezekiẹli wá kàn nuhe tin to wefọ he ji hosọ ehe sinai do mẹ lẹ wutu.
19, 20. (a) Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ yise po tonusise Jobu tọn po gbọn? (b) To nuyiwa mítọn hẹ mẹdevo lẹ mẹ, nawẹ mí sọgan nọ do awuvẹmẹ Jiwheyẹwhe tọn nkọ hia gbọn?
19 Lehe mí sọgan hodo apajlẹ yise po tonusise Jobu tọn po do. Mahopọnna ninọmẹ depope he mẹ mí tin te, mì gbọ mí ni nọ ze Jehovah do otẹn tintan mẹ to whepoponu to gbẹzan mítọn mẹ, bo nọ dejido ewọ go mlẹnmlẹn, bosọ nọ setonuna ẹn po ahun pipé de po. Na nugbo tọn, mí tlẹ sọ tindo whẹwhinwhẹ́n susu hú Jobu nado wàmọ! Lẹnnupọndo ehe ji: Mí yọ́n nususu gando Satani po wlẹnwin etọn lẹ po go. (2 Kọl. 2:11) Owe Jobu tọn gọalọna mí nado yọ́n delẹ to nuhewutu Jiwheyẹwhe nọ jotẹnna yajiji lẹ mẹ. Dọdai Daniẹli tọn gọalọna mí nado mọnukunnujẹemẹ dọ, Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin gandudu lẹdo aihọn pé de he tin to alọ Klisti Jesu tọn mẹ. (Dan. 7:13, 14) Podọ mí yọnẹn dọ to madẹnmẹ, Ahọluduta ehe na hẹn yajiji lẹpo wá opodo mlẹnmlẹn.
20 Numimọ Jobu tọn sọ zinnudeji dọ, mí dona nọ do awuvẹmẹ hia Klistiani hatọ he sọgan to akọndona ninọmẹ sinsinyẹn lẹ. Taidi Jobu, delẹ to yé mẹ sọgan nọma nọ lẹnnupọn to whedelẹnu whẹpo do dọho. (Yẹwh. 7:7) Amọ́, kakati nado nọ dawhẹna yé, mì gbọ mí ni nọ do zinzin po awuvẹmẹ po hia. Gbọnmọ dali, mí na hodo apajlẹ Otọ́ owanyinọ podọ lẹblanunọ mítọn Jehovah tọn.—Salm. 103:8.
JEHOVAH “NA HẸN MÌ YIN HUHLỌNNỌ”
21. Nawẹ nuhe 1 Pita 5:10 dọ lẹ yin nugbo to whẹho Noa, Daniẹli po Jobu po tọn mẹ gbọn?
21 Dile etlẹ yindọ Noa, Daniẹli po Jobu po nọgbẹ̀ to ojlẹ voovo lẹ mẹ, podọ to ninọmẹ he gbọnvo taun lẹ mẹ, yé doakọnna avùnnukundiọsọmẹnu he yé pehẹ lẹ. Otàn gbẹzan tọn yetọn nọ flin mí hogbe apọsteli Pita tọn lẹ, mẹhe wlan dọmọ: “To whenue mì ko jiya na ojlẹ vude godo, Jiwheyẹwhe nukundagbe majẹhẹ lẹpo tọn . . . na dotana azọ́nplọnmẹ mìtọn. E na hẹn mì lodo, e na hẹn mì yin huhlọnnọ, e na hẹn mì nọtegli.”—1 Pita 5:10.
22. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?
22 Gbọn hogbe gbọdo Pita tọn lẹ gblamẹ, Jehovah na mí jide dọ emi na hẹn devizọnwatọ emitọn lẹ lodo bosọ hẹn yé yin huhlọnnọ. Hogbe ehelẹ sọ gando omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ go to egbehe. Mímẹpo wẹ nọ jlo dọ Jehovah ni hẹn mí yin huhlọnnọ, podọ dọ mí ni hẹn tenọgli mítọn go dile mí to sinsẹ̀n basi hlan ẹn. Enẹwutu, ojlo mítọn wẹ nado hodo apajlẹ yise gọna tonusise Noa, Daniẹli po Jobu po tọn! Dile mí na mọ to hosọ he bọdego mẹ do, aṣli tenọgligo-hinhẹn yetọn tọn wẹ yindọ yé yọ́n Jehovah ganji. Na nugbo tọn, yé “mọnukunnujẹ nulẹpo mẹ” gando nuhe ewọ biọ to yé si lẹ go. (Howh. 28:5) E sọgan yin nudopolọ na mílọsu ga.
^ huk. 2 Ezekiẹli yin zize yì kanlinmọgbenu to 617 J.W.M. E kàn Ezekiẹli 8:1–19:14 “to owhe ṣidopotọ” kanlinmọgbenu-ninọ tọn etọn mẹ, kavi to 612 J.W.M.
^ huk. 5 Otọ́ Noa tọn Lamẹki, he yin budisi Jiwheyẹwhe tọ́ de kú to nudi owhe atọ́n jẹnukọnna Singigọ lọ. Eyin onọ̀ Noa tọn gọna nọvisunnu po nọviyọnnu etọn lẹ po tin togbẹ̀ to whenue Singigọ lọ bẹjẹeji, be yé ma lùn in tọ́n.
