Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Jehovah Yiwanna Mẹhe Nọ “Yí Akọndonanu Do De Sinsẹ́n Tọ́n” Lẹ

Jehovah Yiwanna Mẹhe Nọ “Yí Akọndonanu Do De Sinsẹ́n Tọ́n” Lẹ

“Na nuhe dù dehe tin to aigba dagbe ji, ehelẹ wẹ mẹhe . . . yí akọndonanu do de sinsẹ́n tọ́n.”​—LUKU 8:15.

OHÀN LẸ: 68, 72

1, 2. (a) Nawẹ apajlẹ mẹhe yí nugbonọ-yinyin do to yẹwhehodọ to aigba-denamẹ he ma nọ de sinsẹ́n tọ́n lẹ ji tọn nọ na mí tuli gbọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.) (b) Etẹwẹ Jesu dọ gando yẹwhehodidọ to “otò etọn titi” mẹ go? (Pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)

SERGIO PO OLINDA PO yin asu po asi po gbehosọnalitọ de he nọ nọ̀ États-Unis bo tindo owhe 80 linlán. To agọe, afọ yetọn lẹ he nọ to dùdù nọ hẹn zọnlinzinzin vẹawuna yé dogọ. Etomọṣo, dile yé ko wà do na owhe susu, to afọnnu lẹ yé nọ zọ̀n afọ yì nọtẹn tòdaho lọ tọn he gbẹtọ susu nọ gbọn de, bo nọ jẹ dọ́n to ogàn ṣinawe mẹ. Yé nọ sinai do fie sẹpọ húnglintẹn de bo nọ ze owe sinai do Biblu ji mítọn lẹ donukọnna aligbọntọ lẹ. Suhugan gbẹtọ lẹ tọn wẹ nọ dekọ sọn asu po asi po lọ go, ṣigba yé nọ gbọṣi otẹn yetọn mẹ, bo nọ konu do mẹhe pọ́n yé lẹ. Eyin e jẹ whèmẹ, yé nọ zinzọnlin dẹẹdẹ lẹkọyi whé. To wunkẹngbe to ogàn ṣinawe mẹ afọnnu, yé nọ lẹkọwa nọtẹn lọ. Na nugbo tọn, asu po asi po nugbonọ ehe nọ yí afọnnu ṣidopo zan to sẹmẹsẹmẹ to owhe lọ gblamẹ nado lá owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn to nọtẹn lọ.

2 Taidi Sergio po Olinda po, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu nugbonọ susu po lẹdo aihọn pé wẹ ko to yẹwhehodọ na owhe susu to aigba-denamẹ yetọn he ma nọ de sinsẹ́n tọ́n lẹ ji. Eyin nuhahun enẹ nkọ lẹ pehẹ a te, mí to pipà we po zohunhun po na akọndonanu towe. * Tenọgligo-hinhẹn towe to Jehovah sinsẹ̀n mẹ yin asisa tulinamẹ tọn de na mẹsusu—etlẹ yin na yisenọ hatọ numimọnọ lẹ. Doayi nuhe nugopọntọ lẹdo tọn delẹ dọ go: “Eyin n’to azọ́nwadopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu nugbonọ mọnkọtọn lẹ po to lizọnyizọn lọ mẹ, apajlẹ yetọn nọ dozolanmẹna mi.” “Nugbonọ-yinyin yetọn nọ na mi tuli nado zindonukọn bo yin adọgbotọ to lizọnyizọn yẹnlọsu tọn mẹ.” “Apajlẹ yetọn nọ whàn mi taun.”

3. Kanbiọ atọ̀n tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna, podọ etẹwutu?

3 Nado vọ́ huhlọnna gbemima mítọn nado dotana azọ́n yẹwhehodidọ tọn he Jesu dena mí lọ, mì gbọ mí ni gbadopọnna kanbiọ atọ̀n delẹ: Naegbọn mí sọgan nọ gbọjọ to whedelẹnu? Nawẹ mí sọgan nọ de sinsẹ́n tọ́n gbọn? Etẹwẹ na gọalọna mí nado yí akọndonanu do to sinsẹ́n detọ́n zọnmii?

NAEGBỌN MÍ SỌGAN NỌ GBỌJỌ?

4. (a) Nawẹ nuyiwahẹmẹ agọ̀ suhugan Ju lẹ tọn yinuwado Paulu ji gbọn? (b) Naegbọn Paulu do tindo numọtolanmẹ mọnkọtọn lẹ?

4 Eyin a ko gbọjọ pọ́n to whenue a to yẹwhehodọ to aigba-denamẹ he ma nọ de sinsẹ́n tọ́n sọmọ de ji, a sọgan mọnukunnujẹ numọtolanmẹ apọsteli Paulu tọn mẹ. To lizọnyizọn etọn he dẹn na nudi owhe 30 lọ whenu, e gọalọna mẹsusu nado lẹzun devi Klisti tọn. (Owalọ 14:21; 2 Kọl. 3:2, 3) Etomọṣo, e ma penugo nado whàn Ju susu nado lẹzun sinsẹ̀n-basitọ nugbo. Kakatimọ, suhugan yetọn wẹ jẹagọdo Paulu, podọ delẹ to yé mẹ tlẹ dohomẹkẹn ẹn. (Owalọ 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Nawẹ nuyiwahẹmẹ agọ̀ Ju lẹ tọn enẹ yinuwado Paulu ji gbọn? Ewọ yigbe dọmọ: “Nugbo wẹ yẹn to didọ to Klisti mẹ . . . yẹn tindo awubla daho po awufiẹsa po to ahun ṣie mẹ to whepoponu.” (Lom. 9:1-3) Naegbọn Paulu do tindo numọtolanmẹ mọnkọtọn lẹ? Na ahun etọn tin to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ ji wutu wẹ. E dọyẹwheho na Ju lẹ na onú yetọn nọ duahunmẹna ẹn sisosiso wutu. Enẹwutu, e vẹna Paulu taun dọ yé gbẹ́ lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn dai.

5. (a) Etẹwẹ nọ whàn mí nado dọyẹwheho na kọmẹnu mítọn lẹ? (b) Naegbọn e ma do yin nupaṣamẹnu dọ mí nọ gbọjọ to ojlẹ delẹ mẹ?

5 Taidi Paulu, mí nọ dọyẹwheho na gbẹtọ lẹ, na onú yetọn nọ duahunmẹna mí sisosiso wutu. (Mat. 22:39; 1 Kọl. 11:1) Naegbọn e do yinmọ? Mí yọnẹn sọn numimọ mẹdetiti tọn mẹ dọ dona susu lẹ wẹ to tepọn mẹhe de nado sẹ̀n Jehovah lẹ. Eyin mí lẹnnupọndo mẹhe to aigba-denamẹ mítọn ji lẹ ji, mí nọ dọna míde dọ ‘Ṣo, eyin mí sọgan gọalọna yé nado mọ nuhe to gbigbọ yé go wẹ!’ Enẹwutu, mí nọ to tulina yé zọnmii nado plọn nugbo lọ gando Jehovah po lẹndai etọn na gbẹtọvi lẹ po go. To linlẹn de mẹ, mí nọ dọna mẹhe mí nọ dọyẹwheho na lẹ dọ: ‘Mí hẹn nunina dagbedagbe de wá na mì. Mì jaale bo kẹalọyi i.’ Enẹwutu, eyin gbẹtọ lẹ gbẹ́ nunina lọ dai, e ma yin nupaṣamẹ de dọ mí sọgan tindo ‘awufiẹsa to ahun mítọn mẹ.’ Numọtolanmẹ mọnkọtọn lẹ ma nọ dohia dọ mí ma tindo yise gba, ṣigba dọ, ahun mítọn tin to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ ji. Enẹwutu, mahopọnna dọ mí nọ gbọjọ to ojlẹ delẹ mẹ, mí nọ doakọnnanu. Elena he ko yin gbehosọnalitọ na owhe 25 linlán to hodọna susu mítọn to whenuena e dọmọ: “N’mọdọ azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ vẹawu. Ṣigba, azọ́n devo de ma tin he n’na ko jlo nado wà.”

NAWẸ MÍ SỌGAN DE SINSẸ́N TỌ́N GBỌN?

6. Kanbiọ tẹwẹ mí na gbadopọnna, podọ nawẹ mí na mọ gblọndo na kanbiọ enẹ gbọn?

6 Naegbọn mí sọgan kudeji dọ lizọnyizọn mítọn sọgan de sinsẹ́n tọ́n mahopọnna fie mí to yẹwhehodọ te? Nado na gblọndo kanbiọ titengbe enẹ tọn, mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ Jesu tọn awe delẹ he mẹ e dohia te dọ nujọnu wẹ e yin nado nọ “de sinsẹ́n tọ́n.” (Mat. 13:23) Tintan lọ gando vẹntin de go.

7. (a) Mẹnu wẹ “glesi lọ,” “vẹntin lọ” po “alà lẹ” po nọtena? (b) Kanbiọ tẹwẹ mí na dín gblọndo na?

7 Hia Johanu 15:1-5, 8. Doayi e go dọ Jesu dọna apọsteli etọn lẹ dọmọ: “Ehe mẹ wẹ Otọ́ ṣie yin gigopana te, dọ mì ni nọ to sinsẹ́n susu detọ́n bo do mìde hia di devi ṣie lẹ.” Jesu dohia dọ Jehovah wẹ “glesi lọ,” emi lọsu wẹ “vẹntin nugbo lọ,” podọ devi emitọn lẹ wẹ “alà lẹ.” * To whelọnu lo, etẹwẹ yin sinsẹ́n he hodotọ Klisti tọn lẹ dona detọ́n? To apajlẹ ehe mẹ, Jesu ma dọ nuhe sinsẹ́n lọ yin tlọlọ, ṣigba e na nudọnamẹ titengbe de he gọalọna mí nado yọ́n gblọndo lọ.

8. (a) To apajlẹ ehe mẹ, naegbọn sinsẹ́n lọ lẹ ma sọgan dlẹnalọdo devi yọyọ lẹ? (b) Etẹwẹ nọ dohiagona nubiọtomẹsi Jehovah tọn lẹ?

8 To whenue Jesu to hodọ gando Otọ́ etọn go, e dọmọ: “Alà depope he to go e bo ma to sinsẹ́n detọ́n wẹ ewọ nọ desẹ.” To hogbe devo mẹ, Jehovah nọ pọ́n mí hlan di devizọnwatọ etọn lẹ kiki eyin mí nọ de sinsẹ́n tọ́n. (Mat. 13:23; 21:43) Enẹwutu to apajlẹ ehe mẹ, sinsẹ́n he Klistiani dopodopo dona detọ́n ma sọgan dlẹnalọdo mẹyọyọ he mí tindo lẹblanulọkẹyi nado hẹn zun devi lẹ. (Mat. 28:19) Eyin mọ wẹ e yin dai, be Kunnudetọ nugbonọ he ma nọ penugo nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi, na yé nọ dọyẹwheho to aigba-denamẹ he ji gbẹtọ lẹ ma nọ do ojlo hia te lẹ wẹ alà he ma de sinsẹ́n tọ́n he go Jesu donù to apajlẹ lọ mẹ lẹ nọtena niyẹn. Ṣigba, e ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado wá tadona enẹ kọ̀n! Etẹwutu? Na mí ma sọgan hẹn gbẹtọ lẹ gánnugánnu nado lẹzun devi lẹ. E na jẹagọdo aliho owanyinọ Jehovah tọn lẹ, eyin ewọ gblewhẹdo devizọnwatọ etọn lẹ na yé gboawupo nado wà nude he zẹ̀ nugopipe yetọn go wutu. Nuhe go mí pé lẹ kẹdẹ wẹ Jehovah nọ biọ to mí si to whelẹponu.—Deut. 30:11-14.

9. (a) Gbọn azọ́n tẹ wiwà gblamẹ wẹ mí nọ de sinsẹ́n tọ́n te? (b) Apajlẹ tẹwẹ mí na gbadopọnna, podọ etẹwutu?

9 To whelọnu lo, etẹwẹ yin sinsẹ́n he mí dona detọ́n lọ? E họnwun dọ sinsẹ́n lọ to alọdlẹndo azọ́n de he dopodopo mítọn lẹ penugo nado hẹndi. Azọ́n tẹwẹ ‘sinsẹ́n didetọn’ to alọdlẹndo na taun tọn? Yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lọ didọ wẹ. * (Mat. 24:14) Apajlẹ nudotọ tọn he Jesu na dohia dọ e sọgbe nado wá tadona enẹ kọ̀n. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ awetọ ehe.

10. (a) To apajlẹ ehe mẹ, etẹwẹ okún lọ po aigba lọ po nọtena? (b) Sinsẹ́n tẹwẹ likun getin de nọ detọ́n?

10 Hia Luku 8:5-8, 11-15. To apajlẹ nudotọ lọ tọn mẹ, “ohó Jiwheyẹwhe tọn” kavi owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn wẹ okún lọ nọtena. Aigba lọ nọtena ahun yẹhiadonu tọn gbẹtọvi tọn. Okún he flẹ jẹ aigba dagbe ji lọ doadọ̀do, tọ́nkun bo whẹ́n, bosọ lẹzun likun getin. Enẹgodo, e “de sinsẹ́n tọ́n, yèdọ donu 100.” Ṣigba, sinsẹ́n wunmẹ tẹwẹ likun getin lọ detọ́n? Be e nọ de likun getin pẹvipẹvi devo lẹ tọ́n wẹ ya? Lala, e nọ de okún yọyọ devo tọ́n, ehe sọgan wá whẹ́n bo lẹzun getin lẹ to godo mẹ. To apajlẹ ehe mẹ, okún dopo gee de okún kanweko tọ́n. Nawẹ adà apajlẹ lọ tọn enẹ gando lizọnyizọn mítọn go gbọn?

Nawẹ mí nọ “yí akọndonanu do de sinsẹ́n tọ́n” gbọn? (Pọ́n hukan 11tọ)

11. (a) Nawẹ apajlẹ nudotọ lọ tọn gando lizọnyizọn mítọn go gbọn? (b) Nawẹ mí nọ de sinsẹ́n okún Ahọluduta lọ tọn yọyọ tọ́n gbọn?

11 Mí ni dọ dọ to owhe delẹ die, Kunnudetọ delẹ kavi mẹjitọ mítọn Klistiani lẹ má owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn hẹ mí. Homẹ yetọn hùn to whenue yé mọdọ mí kẹalọyi owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn he taidi okún de. Kẹdẹdile aigba dagbe apajlẹ Jesu tọn lọ yí okún lọ hẹn do, mọdopolọ mí kẹalọyi owẹ̀n lọ bosọ yí i hẹn. Taidi kọdetọn de, owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn he taidi okún de doadọ̀do bo whẹ́n, bo lẹzun likun getin, ehe nọ wá wleawufo nado de sinsẹ́n tọ́n dile ojlẹ to yìyì. Podọ, kẹdẹdile sinsẹ́n he likun getin de nọ detọ́n ma nọ yin likun getin yọyọ devo lẹ, ṣigba okún yọyọ devo lẹ do, sinsẹ́n he mílọsu nọ detọ́n ma nọ yin devi yọyọ devo lẹ gba, ṣigba okún Ahọluduta lọ tọn yọyọ lẹ. * Nawẹ mí nọ de sinsẹ́n Ahọluduta lọ tọn yọyọ lẹ tọ́n gbọn? Whedepopenu he mí dọyẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn to aliho de kavi devo mẹ, to linlẹn de mẹ, mí to okún he ko yin dido do ahun mítọn mẹ lọ hẹn jideji bosọ to vúnvúnvún in pé. (Luku 6:45; 8:1) Enẹwutu, apajlẹ ehe plọn mí dọ dile e na dẹnsọ bọ mí na to wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn lá, mí ‘yí akọndonanu do to sinsẹ́n detọ́n’ niyẹn.

12. (a) Etẹwẹ apajlẹ Jesu tọn lẹ gando vẹntin po nudotọ lọ po go sọgan plọn mí? (b) Nawẹ nuplọnmẹ enẹ yinuwado ji we gbọn?

12 Etẹwẹ apajlẹ Jesu tọn lẹ gando vẹntin po nudotọ lọ po go plọn mí? Yé gọalọna mí nado mọnukunnujẹemẹ dọ nugopipe mítọn nado de sinsẹ́n tọ́n ma nọ sinai do nuyiwa mẹlẹ tọn to aigba-denamẹ mítọn ji gba. Kakatimọ, nugbonọ-yinyin mítọn titi ji wẹ e nọ sinai do. Paulu donù nugbo dopolọ go to whenuena e dọmọ: “Mẹdopodopo na mọ ale etọn titi yí sọgbe hẹ azọ́n etọn titi.” (1 Kọl. 3:8) Ale lọ nọ sọgbe hẹ azọ́n lọ, e ma yin sọgbe hẹ kọdetọn azọ́n lọ tọn lẹ gba. Matilda he ko yin gbehosọnalitọ na owhe 20 dọmọ: “Homẹ ṣie nọ hùn nado yọnẹn dọ Jehovah nọ suahọ vivẹnudido mítọn lẹ tọn.”

NAWẸ MÍ SỌGAN YÍ AKỌNDONANU DO TO SINSẸ́N DETỌ́N GBỌN?

13, 14. Sọgbe hẹ Lomunu lẹ 10:1, 2, whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wutu wẹ agbọ́ mẹhe yinuwa to aliho agọ̀ mẹ gando owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn go lẹ tọn ma pé Paulu?

13 Etẹwẹ na gọalọna mí nado yí akọndonanu do to sinsẹ́n detọ́n zọnmii? Dile mí ko dọ do wayi, aliho agọ̀ he mẹ Ju lẹ yinuwa gando owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn go te hẹn Paulu gbọjọ. Etomọṣo, agbọ́ yetọn ma pé Paulu. Pọ́n nuhe e yidogọ to wekanhlanmẹ etọn hlan Klistiani Lomu tọn lẹ mẹ gando numọtolanmẹ he e tindo na Ju enẹlẹ go, dọmọ: “Na nugbo tọn, ojlo dagbe ahun ṣie mẹ tọn podọ ovẹvivẹ ṣie hlan Jiwheyẹwhe do ota yetọn mẹ wẹ yindọ yé ni yin whinwhlẹngán. Na yẹn dekunnu gando yé go dọ yé tindo zohunhun na Jiwheyẹwhe, ṣigba e ma yin sọgbe hẹ oyọnẹn he pegan gba.” (Lom. 10:1, 2) Whẹwhinwhẹ́n he wutu Paulu do zindonukọn to lizọnyizọn etọn mẹ tẹlẹ ji wẹ ewọ zinnudo?

14 Tintan, Paulu dọ nuhewutu ewọ do zindonukọn to yẹwhehodidọ na Ju lẹ mẹ. Ewọ yin whinwhàn gbọn “ojlo dagbe ahun [etọn] mẹ tọn” dali. Ojlo ahun mẹ tọn etọn wẹ yindọ Ju delẹ ni mọ whlẹngán. (Lom. 11:13, 14) Awetọ, Paulu donù “ovẹvivẹ [etọn] hlan Jiwheyẹwhe do ota yetọn mẹ” go. E vẹvẹna Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ dọ Ewọ ni gọalọna Ju lẹ dopodopo nado kẹalọyi owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn. Atọ̀ntọ, Paulu yidogọ dọ: “Yé tindo zohunhun na Jiwheyẹwhe.” Ewọ nọ mọdọ gbẹtọ lẹ tindo nugopipe nado wà dagbe. Dile Paulu yọnẹn do ganji, eyin zohunhun yin didohia to aliho he sọgbe mẹ, e sọgan hẹn gbẹtọ ahundoponọ lẹ zun devi Klisti tọn zohunhunnọ lẹ.

15. Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Paulu tọn gbọn? Na apajlẹ delẹ.

15 Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Paulu tọn gbọn? Tintan, mí nọ dovivẹnu nado hẹn ojlo ahun mẹ tọn mítọn lọ go, yèdọ nado dín “mẹhe tindo ninọmẹ ahun mẹ tọn he jẹna ogbẹ̀ madopodo” lẹpo mọ. Awetọ, mí nọ vẹ̀ Jehovah to odẹ̀ mẹ nado hùn ahun gbẹtọ ahunjijlọnọ lẹ tọn. (Owalọ 13:48; 16:14) Silvana he ko yin gbehosọnalitọ na nudi owhe 30 dọmọ: “Whẹpo n’nọ biọ owhé de gbè to aigba-denamẹ ṣie ji, n’nọ hodẹ̀ bo nọ biọ dọ Jehovah ni gọalọna mi nado tindo pọndohlan dagbe.” Mí sọ nọ hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe dọ angẹli lẹ ni gọalọna mí nado mọ ahunjijlọnọ lẹ. (Mat. 10:11-13; Osọ. 14:6) Robert he ko yin gbehosọnalitọ na owhe 30 linlán doayi e go dọ, “Ojlofọndotenamẹnu de wẹ e yin nado wazọ́n to pọmẹ hẹ angẹli lẹ he yọ́n nuhe to jijọ to gbẹzan whétọ lẹ tọn mẹ.” Atọ̀ntọ, mí nọ dovivẹnu nado mọdọ gbẹtọ lẹ tindo nugopipe nado wà dagbe. Carl, yèdọ mẹho agun tọn de he ko yí baptẹm sọn owhe 50 linlán die dọmọ: “N’nọ dín ohia kleun depope he sọgan dohia dọ whétọ de yin ahunjijlọnọ, vlavo nukiko yẹsẹ de, nukunta he dọnmẹdogo de, kavi kanbiọ ahundopo tọn de.” Na nugbo tọn, taidi Paulu, mí sọgan yí akọndonanu do to sinsẹ́n detọ́n.

‘A DIKE ALỌ TOWE GBỌJẸ BLO’

16, 17. (a) Etẹwẹ anademẹ he tin to Yẹwhehodọtọ 11:6 mẹ sọgan plọn mí? (b) Na apajlẹ de he do lehe azọ́n nudido tọn mítọn nọ yinuwado mẹhe to mí pọ́n lẹ ji do hia.

16 Eyin etlẹ taidi dọ owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn he lá mí te ma to ahun gbẹtọ lẹ tọn mẹ jẹ, mí ma dona yí nukunpẹvi do pọ́n nuyiwadomẹji he azọ́n nudido tọn mítọn nọ tindo. (Hia Yẹwhehodọtọ 11:6.) Nugbo wẹ dọ mẹsusu ma nọ dotoaina mí, ṣigba yé nọ to mí pọ́n. Yé nọ doayi nusisọ́ mítọn he wesin, nuyiwa mítọn he do sisi hia po nukiko yẹsẹ mítọn po go. Dile ojlẹ to yìyì, walọyizan mítọn sọgan gọalọna delẹ to yé mẹ nado mọdọ pọndohlan agọ̀ he yé tindo gando mí go sọgan nọma sọgbe paali. Sergio po Olinda po he yin nùdego wayi doayi diọdo mọnkọ go.

17 Sergio dọmọ: “Na manọna wutu, mí gọ̀n nọtẹn kunnudide tọn lọ na ojlẹ de. To whenue mí lẹkọwa, aligbọntọ lẹ nọ kanse mí dọ ‘Etẹwẹ jọ? Mí jẹdò mìtọn taun.’” Olinda yidogọ po nukiko yẹsẹ de po dọmọ: “Húnkùntọ lẹ nọ bayi alọ na mí sọn mọto yetọn mẹ bo nọ dọmọ, ‘Mì kudo azọ́n!’ Yé tlẹ nọ biọ linlinnamẹwe mítọn lẹ.” Podọ, e paṣa asu po asi po lọ dọ dawe de tlẹ nọte to kẹkẹvi kunnudide tọn yetọn kọ̀n, bo na yé vounvoun de bosọ dọnudo yé na azọ́n he wà yé te.

18. Naegbọn a do magbe nado nọ “yí akọndonanu do de sinsẹ́n tọ́n”?

18 Na nugbo tọn, dile e na dẹnsọ bọ mí ma na “dike alọ [mítọn ni] gbọjẹ” sọn okún Ahọluduta lọ tọn dido mẹ, be mí to mahẹ gigọ́ tindo to ‘kunnudidena akọta lẹpo’ mẹ niyẹn. (Mat. 24:14) Hú popolẹpo, mí nọ tindo ayajẹ sisosiso he nọ wá sọn yinyọnẹn mẹ dọ mí tindo nukundagbe Jehovah tọn, na ewọ yiwanna mẹhe nọ “yí akọndonanu do de sinsẹ́n tọ́n” lẹpo wutu!

^ huk. 2 Jesu lọsu tlẹ kẹalọyi dọ avùnnukundiọsọmẹnu wẹ e nọ yin nado dọyẹwheho to “otò etọn titi” mẹ—yèdọ nugbo de he go Wẹndagbe-kantọ ẹnẹ lẹpo donù.—Mat. 13:57; Malku 6:4; Luku 4:24; Joh. 4:44.

^ huk. 7 Dile etlẹ yindọ to apajlẹ ehe mẹ, alà lẹ to alọdlẹndo mẹhe tindo todido olọn mẹ tọn lẹ, devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo wẹ sọgan mọaleyi sọn nuplọnmẹ he apajlẹ ehe bẹhẹn lẹ mẹ.

^ huk. 9 Dile etlẹ yindọ ‘sinsẹ́n didetọn’ sọ nọ dlẹnalọdo “sinsẹ́n gbigbọ tọn” didetọn, to hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ, mí na zinnudo “sinsẹ́n nùflo mítọn tọn” didetọn kavi yẹwheho Ahọluduta lọ tọn didọ ji.—Gal. 5:22, 23; Heb. 13:15.

^ huk. 11 To ninọmẹ devo lẹ mẹ, Jesu yí azọ́n gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi tọn jlẹdo nudido po jibẹwawhé po go.—Mat. 9:37; Joh. 4:35-38.