Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

Jọja lẹ Emi, Mì Hẹn Yise Mìtọn Lodo

Jọja lẹ Emi, Mì Hẹn Yise Mìtọn Lodo

“Yise wẹ yin . . . kunnudenu he họnwun onú tangan he ma yin mimọ lẹ tọn.”—HEB. 11:1.

OHÀN LẸ: 41, 69

1, 2. Kọgbidinamẹ tẹwẹ jọja lẹ nọ pehẹ to egbehe, podọ afọdide tẹlẹ wẹ yé sọgan ze nado duto e ji?

WEHỌMẸVIGBẸ́ de dọna mẹmẹyọnnu jọja de to Grande-Bretagne dọmọ: “Nawẹ hiẹ he yọnnuin sọmọ na yise dọ Jiwheyẹwhe tin gbọn?” Mẹmẹsunnu de to Allemagne wlan dọmọ: “Mẹplọntọ ṣie lẹ nọ pọ́n kandai Biblu tọn gando nudida lẹ go hlan taidi otàngblo. Podọ yé nọ mọdọ nuhe sọgbe wẹ e yin dọ wehọmẹvi lẹ ni tindo yise to nulẹ tin yededenu mẹ.” Mẹmẹyọnnu jọja de to France dọmọ: “To wehọmẹ, e nọ paṣa mẹplọntọ ṣie lẹ dọ wehọmẹvi delẹ gbẹ́ tindo yise to Biblu mẹ.”

2 Taidi sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn jọja de kavi taidi mẹhe to nuplọn gando Ewọ go de, be a nọ yin kọgbidina nado hodo nuyise he mẹlẹpo kẹalọyi lẹ, taidi nuyise lọ dọ nulẹ tin yededenu, kakati nido yindọ Mẹdatọ de tin wẹ ya? Eyin mọ wẹ, afọdide delẹ tin he a sọgan ze nado na huhlọn yise towe bo hẹn ẹn lodo. Afọdide dopo wẹ nado yí nugopipe nulẹnpọn tọn he Jiwheyẹwhe na we zan, ehe “na nọ họ́ we.” E na basi hihọ́na we sọta tamẹnuplọnmẹ aihọn tọn he sọgan hù yise towe lẹ.—Hia Howhinwhẹn lẹ 2:10-12.

3. Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ?

3 Yise nujọnu tọn nọ sinai do oyọnẹn he pegan tintindo gando Jiwheyẹwhe go ji. (1 Tim. 2:4) Enẹwutu, to whenue a to Ohó Jiwheyẹwhe tọn po owe Klistiani tọn mítọn lẹ po plọn, ma nọ hia nudọnamẹ lọ lẹ poun blo. Nọ yí nugopipe nulẹnpọn tọn towe zan nado “mọnukunnujẹ zẹẹmẹ” nuhe hia a te tọn mẹ. (Mat. 13:23) Gbọ mí ni pọ́n lehe mọwiwà sọgan gọalọna we nado hẹn yise towe lodo to Jiwheyẹwhe Mẹdatọ lọ mẹ podọ to Biblu mẹ do—“kunnudenu he dutomẹji” susu lẹ wẹ tin gando hosọ ehelẹ go.—Heb. 11:1, nudọnamẹ odò tọn.

LEHE A SỌGAN HẸN YISE TOWE LODO DO

4. Naegbọn alọkikẹyi tintin Jiwheyẹwhe tọn po lehe ogbẹ̀ wá aimẹ do po nọ biọ yise didohia, podọ afọdide nuyọnẹn tọn tẹwẹ mí dona ze?

4 Be gbẹtọ lẹ ko dọna we pọ́n dọ emi kẹalọyi dọ nulẹ tin yededenu, na lẹnunnuyọnẹn ji wẹ e sinai do, ṣigba linlẹn lọ dọ Jiwheyẹwhe de tin sinai do yise ji wutu ya? Mẹsusu wẹ tindo pọndohlan enẹ. Ṣigba, e yọ́n dọ mí ni hẹn do ayiha mẹ dọ: Mahopọnna nuhe mẹde kẹalọyi gando Jiwheyẹwhe kavi nuplọnmẹ nulẹ tin yededenu tọn go, e nọ biọ yise didohia. Gbọnna? Mẹdepope to mí mẹ ma mọ Jiwheyẹwhe kavi mọ bọ nude to yinyin didá. (Joh. 1:18) Podọ gbẹtọvi depope, vlavo e yin lẹnunnuyọnẹntọ kavi lala, ma ko mọ pọ́n bọ ogbẹ̀ wunmẹ de diọ zun ogbẹ̀ wunmẹ devo. Di apajlẹ, mẹdepope ma ko mọ bọ odàn, alọtlọ, oló kavi kanlin mọnkọtọn de diọ zun kanlin wunmẹ he nọ na anọ́ ovi yetọn lẹ nkọ. (Jobu 38:1, 4) Enẹwutu, mímẹpo dona gbeje kunnudenu lẹ pọ́n bo yí nugopipe nulẹnpọn tọn mítọn zan nado wá tadona he sọgbe lẹ kọ̀n. Na nuhe dù nudida lẹ, apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Jẹhẹnu mayinukundomọ [Jiwheyẹwhe tọn] lẹ to yinyin mimọ hezeheze sọn whenue gbọ́n aihọn ko yin didá, na yé yin ayidego gbọn nuhe yin bibasi lẹ dali, yèdọ huhlọn madopodo po Jiwheyẹwhe-yinyin etọn po, sọmọ bọ yé ma tindo whẹjijọ.”—Lom. 1:20.

To whenue a to hoyijlẹdohogo hẹ mẹdevo lẹ, nọ yí azọ́nwanu he tin to ogbè towe mẹ lẹ zan ganji (Pọ́n hukan 5tọ)

5. Taidi omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, azọ́nwanu tẹlẹ wẹ mí ko mọyi nado yí huhlọn nulẹnpọn tọn mítọn lẹ zan?

5 Hogbe lọ “nado doayinugo” zẹẹmẹdo nado mọnukunnujẹ nude mẹ, ehe sọgan nọma sọawuhia kavi họnwun to afọdopolọji. (Heb. 11:3) Enẹwutu, gbẹtọ ayidonugotọ lẹ nọ yí ayiha yetọn zan, e ma yin nukun po otó yetọn lẹ po poun gba. Titobasinanu Jehovah tọn ko wleawuna azọ́nwanu he yin awuwlena po sọwhiwhe po susu lẹ nado gọalọna mí. Azọ́nwanu enẹlẹ sọgan gọalọna mí nado “mọ” Mẹdatọ mítọn po nukun yise tọn po. (Heb. 11:27) Nuyizan enẹlẹ bẹ video lọ Les merveilles de la création révèlent la gloire de Dieu, alọnuwe lọ lẹ La vie a-t-elle été créée? po Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie po gọna owe lọ Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous? hẹn. Mí sọ nọ mọ nuplọnmẹ dagbe lẹ to linlinnamẹwe mítọn lẹ mẹ. Réveillez-vous! nọ saba bẹ hokinkanse lẹnunnuyọnẹntọ lẹ po mẹdevo he dọ nuhewutu yé do yise todin dọ Jiwheyẹwhe tin lẹ po hẹn. Hosọ debọdo-dego lọ he nọ yin “Hasard ou conception?” ko zinnudo aliho jiawu voovo he mẹ nulẹ yin didá te ji. Lẹnunnuyọnẹntọ lẹ nọ saba dovivẹnu nado hodo aliho jiawu voovo he mẹ nulẹ yin didá te enẹlẹ tọn.

6. Ale tẹlẹ wẹ azọ́nwanu he tin-to-aimẹ lẹ yiyizan sọgan hẹnwa, podọ nawẹ yé ko hẹn ale wá na we gbọn?

6 Mẹmẹsunnu de to États-Unis he tindo owhe 19 dọ gando alọnuwe awe he go mí ṣẹṣẹ donù lẹ go dọmọ: “Yé ko gọalọna mi taun. Whlasusu wẹ n’ko hia alọnuwe ehelẹ.” Mẹmẹyọnnu de to France wlan dọmọ: “N’mọdọ hosọ lọ lẹ “Hasard ou conception?” jiawu taun! Yé dohia dọ anazọ́nwatọ he diyin taun lẹ sọgan jlo nado hodo aliho gigẹdẹ he mẹ nulẹ yin didá te tọn to azọ́n yetọn lẹ mẹ, ṣigba yé ma sọgan pé e go to gigọ́ mẹ gbede.” Mẹjitọ jọja owhe 15 mẹvi de tọn lẹ tọn to Afrique du Sud dọmọ: “Onú tintan he viyọnnu mítọn nọ saba hia to Réveillez-vous lẹ mẹ wẹ hosọ lọ ‘Hokansemẹ.’” Etẹwẹ dogbọn hiẹ dali? Be a nọ yí awuwledainanu ehelẹ zan to gigọ́ mẹ ya? Yé sọgan zọ́n bọ yise towe na taidi atin de he adọ̀ etọn lẹ hẹnai taun. Gbọnmọ dali, yise towe na hẹn we penugo nado nọavùnte sọta nuhe sọgan taidi jẹhọn nuplọnmẹ lalo tọn lẹ.—Jel. 17:5-8.

YISE TOWE TO BIBLU MẸ

7. Naegbọn Jiwheyẹwhe jlo dọ a ni nọ yí huhlọn nulẹnpọn tọn towe zan?

7 Be e ylan nado kàn kanbiọ ahundopo tọn lẹ sè gando Biblu go wẹ ya? Paali! Jehovah jlo dọ a ni nọ yí ‘huhlọn nulẹnpọn tọn towe’ zan nado tindo nujikudo gando nugbo lọ go. E ma jlo dọ a ni yí nulẹ sè na mẹdevo lẹ nọ wàmọ poun wutu gba. Enẹwutu, nọ yí nugopipe nulẹnpọn tọn towe zan nado tindo oyọnẹn he pegan. Whenẹnu, oyọnẹn enẹ sọgan lẹzun dodonu dolido de na yise towe. (Hia Lomunu lẹ 12:1, 2; 1 Timoti 2:4.) Aliho dopo nado tindo oyọnẹn mọnkọtọn sinai do tito nupinplọn tọn he a de nado doafọna lẹ ji.

8, 9. (a) Tito nupinplọn tọn tẹlẹ wẹ mẹdelẹ sọgan duvivi etọn? (b) Nawẹ mẹdelẹ mọaleyi sọn ayihamẹlinlẹnpọn do nuhe yé plọn ji mẹ gbọn?

8 Mẹdelẹ ko de tito nupinplọn tọn lẹ taidi dọdai Biblu tọn lẹ pinplọn kavi gbesisọ-yinyin Biblu tọn to whenuho-liho, to dodinnanu dòkunkun tọn liho podọ to lẹnunnuyọnẹn-liho. Dopo to dọdai ojlofọndotenamẹ tọn lẹ mẹ wẹ Jenẹsisi 3:15. Wefọ enẹ dlẹnalọdo hosọ tangan Biblu tọn, enẹ wẹ whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn po klandowiwe oyín etọn tọn po gbọn Ahọluduta lọ gblamẹ. Wefọ enẹ sọ yí hogbe yẹhiadonu tọn lẹ zan nado do lehe Jehovah na hẹn pọngbọ wá na yajiji lẹpo he gbẹtọvi lẹ ko tindo numimọ etọn sọn Edẹni mẹ do hia. Nawẹ a sọgan gbadopọnna Jenẹsisi 3:15 gbọn? Aliho dopo wẹ nado wleawuna todohukanji ojlẹ tọn de. Ehe sọgan bẹ wefọ tangan lẹ hẹn, yèdọ wefọ he do lehe Jiwheyẹwhe tá hinhọ́n vudevude do omẹ voovo po awuwledainanu he yin nùdego to Jenẹsisi 3:15 mẹ lẹ po ji do hia bosọ dohia dọ dọdai lọ na mọ hẹndi lẹ. To whenue a mọ kanṣiṣa debọdo-dego he tin to wefọ lọ lẹ mẹ, ayihaawe ma tin dọ a na wá tadona kọ̀n dọ yẹwhegán po wekantọ Biblu tọn lẹ po dona ko yin “anadena gbọn gbigbọ wiwe dali.”—2 Pita 1:21.

9 Mẹmẹsunnu de to Allemagne wlan dọmọ: “Ahọluduta lọ wẹ hosọ he nọ sọawuhia to filẹpo to Biblu mẹ, yèdọ taidi okàn sika tọn de. Ehe yin nugbo, dile etlẹ yindọ nudi sunnu 40 wẹ kàn Biblu. Podọ susu to yé mẹ nọgbẹ̀ to ojlẹ voovo lẹ mẹ bo ma tlẹ yọ́n yede.” Hosọ oplọn tọn de to zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 décembre 2013 tọn mẹ he dọho gando zẹẹmẹ Juwayi tọn go whàn mẹmẹyọnnu Australie tọn de. Hùnwhẹ vonọtaun enẹ tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ Jenẹsisi 3:15 po wiwá Mẹsia lọ tọn po. E wlan dọmọ: “Nupinplọn enẹ hùn nukun ṣie lẹ bọ n’mọ lehe Jehovah jiawu sọ. Linlẹn lọ dọ Islaelivi lẹ wẹ tito ehe yin awú etọn wle na bọ Jesu wẹ hẹn ẹn di yinuwado ji e taun. E biọ dọ ma yiagbọji bo lẹnayihamẹpọn do lehe núdùdù Juwayi tọn he yin didọdai enẹ jiawu do ji!” Naegbọn mẹmẹyọnnu ehe do tindo numọtolanmẹ enẹ? E lẹnnupọn sisosiso do nuhe e hia ji bo mọnukunnujẹ “zẹẹmẹ etọn mẹ.” Ehe gọalọna ẹn nado hẹn yise etọn lodo bo hẹn ẹn dọnsẹpọ Jehovah dogọ.—Mat. 13:23.

10. Nawẹ nugbodidọ Biblu kantọ lẹ tọn nọ hẹn yise mítọn lodo to nuhe yé kàn lẹ mẹ gbọn?

10 Nudevo he sọgan hẹn yise mẹtọn lodo he ji a sọgan lẹnnupọndo wẹ adọgbigbo po nugbodidọ sunnu he kàn Biblu lẹ tọn po. Wekantọ hohowhenu tọn susu wẹ nọ na pipà oklọ tọn nukọntọ yetọn lẹ bo nọ pà gandudu yetọn lẹ. Ṣigba, yẹwhegán Jehovah tọn lẹ nọ dọ nugbo to whepoponu. Yé nọ jlo nado dọ awugbopo akọta yetọn lẹ tọn, etlẹ yin ahọlu yetọn lẹ tọn. (2 Otàn. 16:9, 10; 24:18-22) Podọ yé dọ nugbo gando nuṣiwa yetọn titi lẹ gọna devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn devo lẹ tọn go. (2 Sam. 12:1-14; Malku 14:50) Mẹmẹsunnu jọja de to Grande-Bretagne dọmọ: “Nugbodidọ mọnkọ ma yá mimọ. Ehe nọ yidogọna jidide mítọn dọ Biblu wá sọn Jiwheyẹwhe dè nugbo.”

11. Nawẹ jọja lẹ sọgan hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn yetọn na nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ jideji gbọn?

11 Na Biblu bẹ nunọwhinnusẹ́n he nọ deananamẹ lẹ hẹn wutu, mẹsusu kudeji dọ e yin gbigbọdo gbọn Jiwheyẹwhe dali. (Hia Salmu lẹ 19:7-11.) Mẹmẹyọnnu de to Japon wlan dọmọ: “To whenue whẹndo ṣie yí nuplọnmẹ Biblu tọn lẹ do yizan mẹ, mí yin ayajẹnọ nugbonugbo. Mí tindo numimọ jijọho, pọninọ po owanyi po tọn.” Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ nọ basi hihọ́na mí sọn mahẹ tintindo to sinsẹ̀n-bibasi lalo po otàngblo he nọ hẹn mẹsusu lẹzun afanumẹ lẹ po si. (Salm. 115:3-8) Be tamẹnuplọnmẹ he nọ dọ dọ Jiwheyẹwhe de ma tin lẹ nọ yinuwado gbẹtọ lẹ ji ya? Nuplọnmẹ mọnkọtọn lẹ taidi nulẹ tin yededenu nọ do nudida lẹ hia taidi yẹwhe de bo nọ na yé gigo he Jehovah kẹdẹ wẹ jẹna. Mẹhe nọ dọ dọ Jiwheyẹwhe de ma tin lẹ nọ sọalọakọ́n dọ alọ emi lọsu tọn mẹ wẹ sọgodo emitọn tin te. Etomọṣo, yé ma nọ namẹ todido dejidego de gando sọgodo he pọnte de go.—Salm. 146:3, 4.

NỌ YIHOJLẸDOHOGO HẸ MẸDEVO LẸ

12, 13. Etẹwẹ yin aliho dagbe de nado dọhodo nudida kavi Biblu ji hẹ wehọmẹvigbẹ́ lẹ, mẹplọntọ lẹ, kavi mẹdevo lẹ?

12 Nawẹ a sọgan tindo kọdetọn dagbe to whenue a to hoyijlẹdohogo hẹ mẹdevo lẹ gando nudida lẹ po Biblu po go gbọn? Tintan, ma nọ yawu wá tadona kọ̀n dọ a yọ́n nuhe yé yise blo. Mẹdelẹ nọ dọ dọ emi tindo yise to nulẹ tin yededenu mẹ, ṣigba yé sọ nọ lẹndọ Jiwheyẹwhe tin. Yé nọ lẹndọ Jiwheyẹwhe yí tito wunmẹ didiọ ogbẹ̀ lẹ tọn zan nado dá ogbẹ̀ voovo lẹ. Mẹdevo lẹ nọ dọ dọ emi yí nulẹ tin yededenu sè, na yé nọ lẹndọ e ma na yin pinplọnmẹ to wehọmẹ eyin e ma yin nugbo. Podọ mẹdelẹ masọ nọ tindo yise to Jiwheyẹwhe mẹ ba, na yé jẹflumẹ gando sinsẹ̀n go wutu. Enẹwutu, to whenue a to hodọdo lehe ogbẹ̀ wá aimẹ do ji hẹ mẹde, e nọ saba yin nuyọnẹnnu nado kàn kanbiọ lẹ sè whẹ́. Tẹnpọn nado yọ́n nuhe mẹlọ yise. Eyin a yin lẹnpọn dagbenọ bo tindo ojlo nado dotoai, e sọgan yin whinwhàn nado dotoaina we.—Titu 3:2.

13 Eyin e taidi dọ mẹde jlo na mọhodọdo nuyise towe dọ nulẹ yin didá go, a sọgan yí zinzin zan bo hẹn ẹn nado dọhodo nuyise etọn ji. A sọgan biọ to e si nado basi zẹẹmẹ lehe ogbẹ̀ sọgan ko bẹjẹeji matin Mẹdatọ de do tọn. Na ogbẹ̀ wunmẹ tintan lọ nido tin zọnmii, e dona penugo nado ji wunmẹ etọn devo lẹ. Mẹplọntọ wehọmẹ alavọ tọn de he nọ plọnmẹ chimie dọ dọ delẹ to nuhe sin hudo tin lẹ mẹ wẹ (1) ayú hihọ́-basinamẹ tọn de (2) nugopipe nado mọ huhlọn yí bo yí i zan (3) nudọnamẹ lẹ to nuvikun gududu tọn mẹ, podọ (4) nugopipe nado hẹn nudọnamẹ ehelẹ jideji. E yidogọ dọmọ: “Ogbẹ̀ wunmẹ he ma tlẹ gẹdẹ sọmọ lẹ nọ hẹn awujimẹ tlala.”

14. Etẹwẹ a sọgan wà eyin a mọdọ emi ma ko wleawu nado dọhodo nulẹ tin yededenu kavi nudida lẹ ji?

14 Eyin a mọdọ emi ma ko wleawu nado dọhodo nulẹ tin yededenu kavi nudida lẹ ji, a sọgan zan aliho hoyijlẹdohogo tọn he bọawu bọ apọsteli Paulu yizan lọ. E wlan dọmọ: “Ohọ̀ lẹpo wẹ nọ yin gbigbá gbọn mẹde dali, ṣigba mẹhe basi nulẹpo wẹ Jiwheyẹwhe.” (Heb. 3:4) Aliho mẹhẹnlẹnnupọn tọn enẹ sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe taun bo yọ́n-na-yizan! Na nugbo tọn, aliho nudida tọn he gẹdẹ lẹ yin kunnudenu dọ mẹhe tindo nuyọnẹn de wẹ to godo na tito mọnkọtọn lẹ. Hiẹ sọgan sọ yí owe he jẹ de zan. Mẹmẹyọnnu de yí alọnuwe awe he go mí donù wayi lẹ zan nado dọho hẹ sunnu jọja de he dọ dọ emi ma yise dọ Jiwheyẹwhe de tin, ṣigba dọ emi kẹalọyi dọ nulẹ tin yededenu. Nudi osẹ dopo godo, jọja lọ yigbe dọ, “Todin, n’yise dọ Jiwheyẹwhe tin.” Ehe dekọtọn do plọnmẹ Biblu de mẹ, podọ dawe ehe lẹzun dopo to mẹmẹsunnu mítọn lẹ mẹ.

15, 16. Nawẹ a sọgan hẹn aliho he mẹ a nọ dọhodo Biblu ji te pọnte dogọ gbọn, podọ etẹwẹ dona yin yanwle towe?

15 A sọgan yí nunọwhinnusẹ́n dodonu tọn ehelẹ zan to whenue a to hodọ hẹ mẹde he tindo ayihaawe gando Biblu go. Tẹnpọn nado yọ́n nuhe ewọ yise taun po hosọ he mẹ e sọgan tindo ojlo te lẹ po. (Howh. 18:13) Eyin ewọ yiwanna lẹnunnuyọnẹn, e sọgan tindo ojlo eyin a donù nuagokun delẹ go he do gbesisọ-yinyin Biblu tọn to lẹnunnuyọnẹn-liho hia. Mẹdevo lẹ sọgan yin whinwhàn gbọn apajlẹ lẹ he dohia dọ Biblu bẹ dọdai he yin nugbo po whenuho he sọgbe lẹ po hẹn dali. Kavi a sọgan donù nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he nọ deananamẹ lẹ go, taidi dehe sọawuhia to Yẹwhehodidọ Osó ji tọn mẹ lẹ.

16 Flindọ nuhe dona yin yanwle towe wẹ nado jẹ ahun gbẹtọ lẹ tọn mẹ, e ma yin nado duto nudindọn ji. Enẹwutu, yin todoaitọ dagbe. Nọ kàn kanbiọ ahundopo tọn lẹ sè, bo nọ do walọmimiọn po sisi po hia to hodidọ towe mẹ, titengbe eyin a to hodọ hẹ mẹhomẹ lẹ. Enẹ sọgan zọ́n bọ e na bọawuna yé nado na sisi nuyise towe. Yé nasọ mọdọ a lẹnnupọn yinukọn do nuyise dodonu tọn towe lẹ ji. Ehe yin nude he jọja susu ma nọ wà. Na nugbo tọn, nuyọnẹnnu wẹ e yin nado hẹn do ayiha mẹ dọ a ma tin to dandannu glọ nado na gblọndo mẹhe ma yin lẹnpọn dagbenọ lẹ kavi mẹhe jlo nado ṣàn nuhe a yise kò poun lẹ.—Howh. 26:4.

HẸN NUGBO LỌ ZUN TOWE

17, 18. (a) Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado hẹn nugbo lọ zun towe? (b) Kanbiọ tẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

17 Yise dolido ma sinai do oyọnẹn dodonu tọn Biblu tọn kẹdẹ tintindo ji gba. Enẹwutu, nọ dindonanu sisosiso to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, taidi dọ a to adọkunnu whiwhla lẹ dín wẹ nkọ. (Howh. 2:3-6) Nọ yí azọ́nwanu devo he tin-to-aimẹ to ogbè towe mẹ lẹ zan ganji, taidi Watchtower Library to DVD ji, WESẸDOTẸN INTẸNẸT JI TỌN Watchtower tọn, gọna Index des publications Watch Tower kavi Anademẹwe Dodinnanu Tọn Na Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ. Humọ, yí Biblu blebu hihia do basi yanwle towe. A sọgan tẹnpọn nado fó e to osun 12 gblamẹ. Biblu hihia wẹ nọ gọalọna mí nado hẹn yise mítọn lodo hugan nudevo depope. Nugopọntọ lẹdo tọn de dọ gando jọja whenu etọn go dọmọ: “Biblu lọ blebu hihia wẹ gọalọna mi nado mọnukunnujẹemẹ dọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn wẹ e yin. Otàn Biblu tọn he n’ko plọn sọn whenue gbọ́n n’gbẹ́ yin jọja taun lẹ wá họnwun na mi to godo mẹ. Ehe yí adà titengbe de wà to whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn ṣie mẹ.”

18 Mẹjitọ lẹ emi, mì tindo adà nujọnu tọn de nado yiwà to whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn ovi mìtọn lẹ tọn mẹ. Nawẹ mì sọgan gọalọna yé nado wleawuna yise he lodo de gbọn? Hosọ he bọdego na dọhodo whẹho ehe ji.