Be a yise dọ gbẹtọvi lẹ gán didẹ nuhahun susu he nọ hẹn hihọ́ matindo wá na mí bo nọ hẹn sọgodo dózin wẹ ya? Eyin nuhahun de na yin didesẹ mlẹnmlẹn, yè dona yọ́n nuhe hẹn nuhahun lọ wá.

Di apajlẹ, dawe de he nọ yin Tom jẹazọ̀n bo wá kú to godo mẹ. Naegbọn e do kú? Doto he nọ wazọ́n to dotowhé he Tom yì whẹpo do kú wlan dọmọ: “Whenue yè mọ ohia azọ̀n he jẹ e te lẹ tọn, mẹde ma dovivẹnu nado yọ́n nuhe hẹn azọ̀n lọ wá.” E di dọ doto he penukundo Tom go jẹnukọn lẹ na ẹn amasin poun wẹ bo lẹndọ e na jẹgangan.

Be afọdide mọnkọtọn de wẹ gbẹtọvi lẹ to zize gando nuhahun aihọn tọn lẹ go ya? Di apajlẹ, nado de sẹ́nhẹngba pò, gandudu lẹ nọ de osẹ́n lẹ tọ́n, nọ ze fọto-dènu aliji tọn lẹ do ofi taun-taun lẹ bo nọ họ̀ azọ́nwanu dagbe lẹ na ponọ lẹ. Amọ́, dile etlẹ yindọ onú ehelẹ nọ gọalọ taun, yé ma nọ de nuhe nọ hẹn nuhahun lọ wá lẹ sẹ̀. Na taun tọn, nuyiwa mẹlẹ tọn wẹ nọ do linlẹn, nuhe to ahun mẹ po nuhe yin ojlo yetọn lẹ po hia.

To otò Amérique du Sud tọn he wá lẹzun hẹntọnọ de mẹ, dawe de he nọ yin Daniel dọmọ: “Mí vò dai taun. Mí ma nọ hanú dọ ajotọ lẹ gán wá gbà mí. Amọ́ todin, jijọho masọ tin to tòdaho kavi gbétatò de mẹ ba. Ninọmẹ akuẹzinzan tọn he wá gble dohia dọ mẹsusu wẹ yin nukunkẹnnọ bo ma nọ tindo sisi na ogbẹ̀ kavi nutindo mẹdevo lẹ tọn.

Dawe de he mí na ylọdọ Elias họ̀nna awhàn sọn Ṣẹnṣẹn Whèzẹtẹn tọn bo wá plọn Biblu to godo mẹ. E dọmọ: “Whẹndo lẹ po aṣẹpatọ he yin sinsẹ̀ngán lẹ po nọ na tuli jọja sunnu lẹ to otò ṣie mẹ nado biọ awhàn mẹ na yé nido diyin. Nudopolọ janwẹ sọ nọ yin didọna mẹhe yé na wá funawhàn sọta lẹ! Ehe lẹpo zọ́n bọ n’mọdọ jidide do gandutọ lẹ go nọ hẹnmẹ jẹflumẹ taun.”

Abajọ owe hohowhenu tọn de he gọ́ na nuyọnẹn do dọmọ:

• “Oylan wẹ ayilinlẹn ahun gbẹtọ tọn sọn ovu whenu etọn gbọ́n.”—Jenẹsisi 8:21.

• “Ahun nọ klọmẹ hú nulẹpo bosọ yin owùnu. Mẹnu wẹ sọgan yọnẹn?”—Jelemia 17:9.

• “Ahun mẹ wẹ linlẹn ylankan, hlọnhuhu, . . . fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn, ajojijẹ, kunnudide lalo . . . nọ wá sọn.”—Matiu 15:19.

Gbẹtọvi lẹ ma penugo nado mọ pọngbọ na linlẹn ylankan he whlá do ahun mítọn mẹ lẹ. Podọ, linlẹn enẹlẹ nọ fọ́n bo to yinylan deji, dile nuhahun he ji mí dọhodo to hosọ he wayi mẹ lẹ dohia do. (2 Timoti 3:1-5) Nulẹ fọ́n bo to yinylan deji mahopọnna dọ nudọnamẹ lẹ gbọn kámẹ-gòmẹ to egbehe bọ aliho hodọdopọ tọn susu sọ tin! Bọ naegbọn mí ma gán hẹn jijọho po hihọ́ po tin to aihọn lọ mẹ? Be nuhe go mí ma pé wẹ mí to jijlo na wà ya? Be e ma yọnbasi wẹ ya?

Eyin mí tlẹ penugo nado diọ linlẹn ylankan he gbẹtọ lẹ tindo, mí ma sọgan hẹn hihọ́ tin to aihọn lọ blebu mẹ. Etẹwutu? Na mí do dogbó.

Nugbo lọ wẹ yindọ: “E ma tin to huhlọn [gbẹtọ] tọn mẹ nado deanana afọdide etọn lẹ.” (Jelemia 10:23) Mí ma yin didá nado deanana míde. Dile mí  ma yin didá nado nọgbẹ̀ to osin glọ kavi to planẹti devo ji do, mọ wẹ mí ma yin didá nado deanana gbẹtọvi hatọ mítọn do niyẹn!

Lẹnnupọndo ehe ji: Be gbẹtọ lẹ nọ jlo dọ mẹdevo ni dọ lehe yé na zan gbẹ̀ yetọn do kavi dọ nuhe sọgbe lẹ na yé ya? Be gbẹtọ lẹ nọ jlo dọ mẹdevo lẹ ni dọ nudide he yé na basi na nuhe dù hòdide, kú-whẹ̀ didá namẹ kavi lehe yé na plọn ovi yetọn lẹ do na yé ya? Vude poun die to nuhe nọ hẹn kinklan wá gbẹtọ lẹ ṣẹnṣẹn lẹ mẹ. Enẹwutu, e gán vẹawu nado kẹalọyi nuhe Biblu dọ, amọ́ nugbo lọ niyẹn. Mí ma tindo nugopipe lọ kavi jlọjẹ nado dugán do hatọ mítọn ji, bọ e fó. Bọ mẹnu dè wẹ mí gán lẹhlan lo?

Mẹdatọ mítọn dè janwẹ mí gán lẹhlan. Na ewọ wẹ dá mí! E ma ko gbẹkọ mí go dile mẹdelẹ nọ lẹn do. Ohó nuyọnẹn tọn he to Biblu mẹ lẹ dohia dọ ewọ nọ dọ mítọn. Eyin mí nọ plọn owe titengbe enẹ ganji, enẹ na zọ́n bọ mí na yọ́n míde dogọ. E gán sọ zọ́n bọ mí na yọ́n nuhewutu ninọmẹ gbẹtọvi lẹ tọn do wá ylan to egbehe. Podọ dile tamẹnuplọnmẹtọ Allemagne tọn de dọ do, mí gán mọ nuhewutu, “gbẹtọvi lẹ po gandudu lẹ po ma plọn nudepope sọn nue ko jọ wayi lẹ mẹ.”

Dawe nuyọnẹntọ de dọ to gbèdopo dọ, “nuyọnẹn nọ yin didohia di dodonọ gbọn ovi etọn lẹpo” kavi sinsẹ́n etọn lẹ dali. (Luku 7:35) Di apajlẹ, Isaia 2:22 dọmọ: “Na dagbe mìtọn titi wutu, mì sọ ze jidide mìtọn do gbẹtọvi tata mẹ ba blo.” Ayinamẹ dagbe enẹ gán gọalọna mí ma nado nọ ze todido do nue ma na jọ gbede lẹ ji. Kenneth he nọ nọ̀ tòdaho Amérique du Nord tọn de he mẹ danuwiwa sù te dọmọ: “Tonudọtọ lẹ nọ dopà nado hẹn nulẹ pọnte, amọ́ yé ma nọ penugo. Nugomape yetọn nọ dohia dọ nuhe Biblu dọ yin nugbo bosọ sọgbe.”

Daniel he go mí donù wayi dọmọ: “Egbesọegbesọ wẹ n’nọ to mimọ dọ gbẹtọvi lẹ ma gán deanana nulẹ ganji. . . . Eyin a tlẹ do akuẹ susu to akuẹsẹdotẹn kavi adọkun susu, enẹ ma dohia dọ a na tindo hihọ́ to sọgodo. N’ko mọ lehe enẹ hẹn mẹsusu jẹflumẹ sinsinyẹn do.”

Gbọnvona dọ Biblu nọ gọalọna mí ma nado ze todido do nue ma do jide lẹ mẹ, e sọ na mí todido de. Enẹ wẹ mí na mọ bọdego.