Họntọn Lalo De

Mí ni dọ dọ a “jihọntọn” de to jọja whenu towe. E nọ yinuwa hẹ we to aliho de mẹ bọ a nọ mọdọ emi lọsu whẹ́n bosọ biọ mẹmẹ. Eyin a to ayimajai mẹ, a nọ mọdọ e nọ na emi “kọgbọ” jẹ obá de mẹ. Na nugbo tọn, a ma gán wà nude matin ewọ to ninọmẹ susu mẹ.

Amọ́ to nukọn mẹ, a wá doayi adà ylankan etọn lẹ go. E nọ jẹ gómẹ na we bo nọ jlo na yì filẹpo hẹ we to whelẹponu, eyin ehe na tlẹ zọ́n bọ a ma na voawu to fidelẹ. Podọ dile etlẹ yindọ e nọ hẹn we nado mọdọ a ko whẹ́n, to ojlẹ dopolọ mẹ, owùnu wẹ e yin na agbasalilo towe. Hú popolẹpo, e nọ dù akuẹ susu na we.

To agọe, a dovivẹnu nado gbà-gbẹ́ etọn, amọ́ e ma ko pà we. To linlẹn de mẹ, a ko lẹzun afanumẹ etọn. E nọ vẹna we dọ a jihọntọn hẹ ẹ.

HAṢINṢAN mọnkọ wẹ to ṣẹnṣẹn na azọ̀-nùtọ susu po siga po. Whenue nawe de he nọ yin Earline ko nù azọ̀ na owhe 50 godo, e dọmọ: “Nuhe siga nọ wà na mi, mẹdevo depope he to apá ṣie ma gán wà na mi. E họakuẹ na mi hú họntọn hoho de poun—whedelẹnu ewọ kẹdẹ wẹ nọ yin họntọn ṣie.” Ṣigba, Earline wá mọnukunnujẹemẹ dọ siga ma yin họntọn lalo de poun gba, amọ́ e sọ yin owùnu de. Ayihaawe ma tin dọ, nuhe yin didọ to bẹjẹeji hosọ ehe tọn na ko to alọdlẹndo Earline, amọ́ e wá basi vọjlado. To whenue e wá plọn dọ Jiwheyẹwhe gbẹwanna azọ̀-nùnù, na e nọ hẹn agbasa he Jiwheyẹwhe na mí flu wutu, e doalọtena aṣa enẹ.—2 Kọlintinu lẹ 7:1.

Dawe de he nọ yin Frank lọsu de nado jo azọ̀-nùnù do, na e jlo na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn wutu. Ṣigba, azán dopo kavi humọ to whenue e ko nù siga godo tọn etọn godo, ewọ lọsu ma tlẹ yọ́n whenue e jẹ sisá ji nado dín siga-nùpò hoho he flẹ do nugblamẹ to owhé etọn gbè lẹ. Frank dọmọ: “Gbenẹgbe wẹ n’magbe nado jo azọ̀-nùnù do. Adì do mi whenue n’mọdọ n’jẹklo bo yí alọ do to siga-nùpò lẹ dín to nugblamẹ bo blu afínfín. Sọn gbẹnẹgbe gbọ́n wẹ n’doalọtena azọ̀-nùnù.”

Naegbọn e nọ vẹawu sọmọ nado doalọtena taba nùnù? Whẹwhinwhẹ́n delẹ die he dodinnanutọ lẹ na: (1) Yè gán lẹzun afanumẹ na taba dile yè nọ lẹzun afanumẹ na amasin adínọ he osẹ́n jẹagọdo lẹ do. (2) Nicotine gbingbọ́n do awọntin mẹ sọgan jẹ nuyiwa ji do apọ̀n ji to nukunwhiwhe ṣinawe poun gblamẹ. (3) Azọ̀-nùnù nọ lẹzun apadewhe gbẹzan mẹde tọn, eyin e nọ saba nù azọ̀ to dùdù po nùnù po whenu, to hodọdopọ lẹ whenu, kavi nado de lẹnpọn po mọmọ po sọyi.

Ṣigba, dile numimọ Earline po Frank po tọn dohia do, e yọnbasi nado doalọtena aṣa he nọ hẹnmẹ zun afanumẹ enẹ. Eyin a nọ nù azọ̀ bo jlo na doalọtena aṣa enẹ, hosọ he bọdego lẹ hihia sọgan gọalọna we nado bẹ gbẹzan yọyọ de jẹeji.