1. Etẹwẹ nọ wá ayiha mẹ na mí eyin mí lẹnnupọndo nuhe Jehovah ko dá lẹpo ji?

EYIN mí lẹnnupọndo wẹkẹ gblagada he Jehovah dá lọ ji, mí gán do numọtolanmẹ salmu-kantọ Davidi tọn nkọ, mẹhe kanse to odẹ̀ mẹ dọmọ: “To whenue yẹn mọ olọn lẹ, alọnuzọ́n towe lẹ, yèdọ osun po sunwhlẹvu lẹ po he hiẹ basi, etẹwẹ gbẹtọ tata de yin bọ hiẹ do nọ hẹn ẹn do ayiha mẹ, podọ etẹwẹ gbẹtọvi yin bọ hiẹ do nọ penukundo e go?” (Salm. 8:3, 4) Taidi Davidi, mí gán lẹnnupọndo lehe mí whè sọ yijlẹdo wẹkẹ lọ go ji, bọ e na jiawu na mí dọ Jehovah nọ doayi mí go. Ṣigba, dile mí na mọ do, e ma yin dọ Jehovah doayi gbẹtọvi tintan lọ lẹ Adam po Evi po go kẹdẹ wẹ gba, amọ́, e sọ na yé otẹn de to whẹndo etọn mẹ.

2. Etẹwẹ yin lẹndai Jehovah tọn na ovi aigba ji tọn etọn tintan lẹ?

² Adam po Evi po wẹ yin ovi tintan Jehovah tọn lẹ to aigba ji, podọ Jehovah wẹ yin Otọ́ owanyinọ olọn mẹ tọn yetọn. E jlo dọ asu po asi po ehe ni jigbà. Jiwheyẹwhe dọna yé dọmọ: “Mì yin sinsẹ́nnọ bo sudeji bosọ gọ́ aigba ji bo dugán do e ji.” (Jen. 1:28) Yé dona ji ovi lẹ, bosọ penukundo owhé yetọn he yin aigba lọ go ganji. Eyin Adam po Evi po ko setonu bo kọngbedopọ hẹ lẹndai he Jehovah tindo na yé wẹ, yewlẹ po kúnkan yetọn po na ko zindonukọn bo to hagbẹ whẹndo Jiwheyẹwhe tọn yin zọnmii.

3. Naegbọn mí gán dọ dọ otẹn he doyẹyi de wẹ yin nina Adam po Evi po to whẹndo Jehovah tọn mẹ?

³ Adam po Evi po do otẹn he doyẹyi de to whẹndo Jehovah tọn mẹ. Dile Salmu lẹ 8:5 po nudọnamẹ odò tọn po dohia do, Davidi dọ gando gbẹtọvi he Jehovah dá go dọmọ: “Hiẹ hẹn ẹn yìdo vude hú angẹli lẹ, hiẹ sọ yí gigo po whanpẹ daho po do ṣinyọ́n  jẹgbakun na ẹn.” Nugbo wẹ dọ e ma yin huhlọn, nuyọnẹn po nugopipe dopolọ po wẹ yin nina gbẹtọvi lẹ po angẹli lẹ po. (Salm. 103:20) Amọ́, gbẹtọvi lẹ “yìdo vude” poun hú nudida gbigbọnọ huhlọnnọ enẹlẹ wẹ. Be enẹ ma jiawu ya? Na nugbo tọn, bẹjẹeji dagbe de wẹ Jehovah na mẹjitọ mítọn tintan lẹ whenue e dá yé.

4. Etẹwẹ jọ do otẹn Adam po Evi po tọn go to whẹndo Jehovah tọn mẹ, podọ etẹlẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ?

 ⁴ E blawu dọ Adam po Evi po hẹn otẹn yetọn bu to whẹndo Jehovah tọn mẹ. Ehe hẹn kọdetọn vẹadi lẹ wá na kúnkan yetọn lẹ, dile mí na mọ do to hosọ ehe mẹ. Amọ́, lẹndai Jehovah tọn ma ko diọ. E jlo dọ gbẹtọvi tonusetọ lẹ ni yin ovi emitọn lẹ kakadoi. Jẹnukọn whẹ́, mì gbọ mí ni dọhodo lehe Jehovah doyẹyigona mí do ji. Enẹgodo, mí na dọhodo nuhe mí gán wà todin nado dohia dọ mí jlo na yin hagbẹ whẹndo Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji. Podọ gbọngodo, mí na gbadopọnna dona he ovi aigba ji tọn Jehovah tọn lẹ na duvivi etọn kakadoi lẹ.

5. Nawẹ mí gán dohia dọ mí yọ́n pinpẹn etọn dọ Jiwheyẹwhe dá mí to apajlẹ etọn mẹ gbọn?

⁵Jehovah doyẹyigona mí bo dá mí to apajlẹ etọn mẹ. (Jen. 1:26, 27) Na mí yin didá to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ wutu, mí gán wleawuna jẹhẹnu etọn dagbe susu lẹ taidi owanyi, awuvẹmẹ, nugbonọ-yinyin po dodowiwa po bosọ nọ do yé hia. (Salm. 86:15; 145:17) Dile mí to awuwlena jẹhẹnu mọnkọ lẹ, mí nọ gbògbéna Jehovah bosọ nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn nuhe e wà na mí tọn. (1 Pita 1:14-16) Eyin mí nọ yinuwa to aliho he nọ hẹn homẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn tọn hùn mẹ, mí nọ do ayajẹ po pekọ po. Podọ, na Jehovah dá mí to apajlẹ etọn mẹ wutu, mí gán lẹzun gbẹtọ wunmẹ he ewọ jlo to whẹndo etọn mẹ.

6. Nawẹ Jehovah doyẹyigona gbẹtọvi lẹ whenue e wleawuna aigba lọ gbọn?

⁶Jehovah wleawuna owhé vonọtaun de na mí. Ojlẹ dindẹn whẹpo Jehovah do dá sunnu tintan lọ, e wleawuna aigba lọ na gbẹtọvi lẹ. (Jobu 38:4-6; Jel. 10:12) Na Jehovah yin homẹdagbenọ, podọ alọtlútọ wutu, e wleawu onú dagbedagbe susugege lẹ tọn, na mí nido duvivi yetọn. (Salm. 104:14, 15, 24) To ojlẹ delẹ mẹ, e lẹnnupọndo azọ́n nudida tọn etọn ji, bo “mọdọ e yọ́n.” (Jen. 1:10, 12, 31) E doyẹyigona gbẹtọvi lẹ gbọn dotẹnmẹ nina yé nado “dugán do” nudida jiawu aigba ji tọn etọn lẹpo ji dali. (Salm. 8:6) Lẹndai Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ gbẹtọvi pipé lẹ ni tindo ayajẹ dile yé to nukunpedo nujiawu ehelẹ go kakadoi. Be a nọ dopẹna Jehovah whẹwhẹ na opagbe dagbedagbe ehe ya?

7. Nawẹ Jọṣua 24:15 dohia gbọn dọ gbẹtọvi lẹ do mẹdekannujẹ nudide bibayi tọn?

⁷Jehovah na mí mẹdekannujẹ nudide bibayi tọn. Mí gán de nuhe mí jlo na wà to gbẹ̀mẹ. (Hia Jọṣua 24:15.) Nugopipe lọ nado bayi nudide nọ yin yiylọdọ mẹdekannujẹ nudide bibayi tọn. Homẹ Jiwheyẹwhe owanyinọ mítọn tọn nọ hùn eyin mí de nado sẹ̀n ẹn. (Salm. 84:11; Howh. 27:11) Mí gán yí mẹdekannujẹ nudide bibayi tọn mítọn zan ganji to aliho susu mẹ. Lẹnnupọndo apajlẹ he Jesu zedai ji.

8. Etẹwẹ yin dopo to aliho he mẹ Jesu yí mẹdekannujẹ nudide bibayi tọn etọn zan te lẹ mẹ?

⁸ Mí gán hodo apajlẹ Jesu tọn, bo nọ bayi dide nado ze nujlomẹ mẹdevo lẹ tọn donukọnna mídetiti tọn lẹ. To gbèdopo, whenue agbọ́ ko pé Jesu po apọsteli etọn lẹ po taun, yé zingbejizọnlin yì fie to abọẹ de, po linlẹn lọ po nado gbọjẹ vude. Amọ́, e ma pà yé. Gbẹtọgun de mọ yé, bo jlo vẹkuvẹku dọ Jesu ni plọnnu yé. Amọ́, Jesu ma gblehomẹ. Kakatimọ, onú gbẹtọ lọ lẹ tọn wàlẹblanuna ẹn. Enẹwutu, etẹwẹ Jesu wà? ‘E jẹ nususu plọn yé ji.’ (Malku  6:30-34) Eyin mí nọ hodo apajlẹ Jesu tọn bo nọ yí whenu po huhlọn mítọn po do gọalọna mẹdevo lẹ, mí nọ hẹn gigo wá na Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn. (Mat. 5:14-16) Mí sọ nọ dohia Jehovah dọ mí jlo na yin apadewhe whẹndo etọn tọn.

9. Etẹwẹ mẹjitọ lẹ dona nọ hẹn do ayiha mẹ?

⁹Jehovah ko na gbẹtọvi lẹ nugopipe lọ nado ji ovi lẹ gọna azọngban lọ nado nọ plọn yé nado yiwanna ewọ bosọ nọ sẹ̀n ẹn. Eyin mẹjitọ de wẹ a yin, be a nọ yọ́n pinpẹn nunina vonọtaun ehe tọn ya? Dile etlẹ yindọ Jehovah na angẹli lẹ nugopipe jiawu susu lẹ, e ma na yé lẹblanulọkẹyi ehe. Po ehe po to ayiha mẹ, mẹhe do ovi bo to pinplọn whẹ́n lẹ dona wlebòna lẹblanulọkẹyi ehe he yé tindo. Azọngban daho de wẹ yin zizedo alọmẹ na mẹjitọ lẹ, yèdọ azọngban wiwe lọ nado plọn ovi yetọn lẹ whẹ́n to “mẹplọnlọ po tudohomẹnamẹ Jehovah tọn po mẹ.” (Efe. 6:4; Deut. 6:5-7; Salm. 127:3) Nado gọalọna mẹjitọ lẹ, titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn ko wleawuna azọ́nwanu sinai do Biblu ji susu lẹ taidi owe zinjẹgbonu lẹ, video lẹ, nuhiho lẹ po nudevo he nọ yin zizedo Intẹnẹt ji lẹ po. Na nugbo tọn, Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn po Visunnu etọn po yiwanna ovi mítọn lẹ taun. (Luku 18:15-17) Homẹ Jehovah tọn nọ hùn, eyin mẹjitọ lẹ nọ ganjẹ ewọ go bo nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado penukundo ovi vivẹ́ yetọn lẹ go. Podọ, mẹjitọ mọnkọ lẹ nọ gọalọna ovi yetọn lẹ nado wá lẹzun apadewhe whẹndo Jehovah tọn kakadoi!

10, 11. Etẹwẹ Jehovah hẹn ẹn yọnbayi na mí gbọn ofligọ lọ gblamẹ?

¹⁰Jehovah na mí Visunnu họakuẹ hugan etọn, na mí nido sọgan lẹzun hagbẹ whẹndo Etọn tọn whladopo dogọ. Dile mí dọ do to  hukan 4tọ mẹ, Adam po Evi po hẹn otẹn yewlẹ po ovi yetọn lẹ po tọn bu to whẹndo Jehovah tọn mẹ. (Lom. 5:12) Yé desọn ojlo mẹ bo vẹtolina Jiwheyẹwhe, enẹwutu, e gbẹ́ yé dai sọn whẹndo etọn mẹ. Amọ́, etẹwẹ dogbọn kúnkan yetọn dali? Jehovah gbọn owanyi dali hùn dotẹnmẹ dote na mẹhe na yin tonusetọ to yé mẹ lẹ nado lẹzun ovi etọn lẹ to whẹndo etọn mẹ. E wà ehe gbọn avọ́sinsan Visunnu detọ́n dopo akàn etọn Jesu Klisti tọn gblamẹ. (Joh. 3:16; Lom. 5:19) Na avọ́sinsan Jesu tọn ehe wutu, gbẹtọvi 144 000 he na hẹn tenọgligo lẹ na yin sisọdodovi taidi visunnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ.—Lom. 8:15-17; Osọ. 14:1.

¹¹ Humọ, gbẹtọvi nugbonọ livi madosọha devo lẹ wẹ desọn ojlo mẹ bo to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà. Yé tindo todido lọ nado wá lẹzun hagbẹ whẹndo Jiwheyẹwhe tọn to gigọ́ mẹ to mẹtẹnpọn godo tọn lọ godo, yèdọ to vivọnu Owhe Fọtọ́n lọ tọn. (Salm. 25:14; Lom. 8:20, 21) Po todido enẹ po to ayiha mẹ, etlẹ yin todin, yé nọ ylọ Jehovah, yèdọ Mẹdatọ yetọn dọ “Otọ́.” (Mat. 6:9) Mẹhe na yin finfọnsọnku lẹ lọsu na tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado plọn nuhe Jehovah to nukundo sọn yé si lẹ. Mẹhe de nado setonuna anademẹ etọn lẹ na wá lẹzun hagbẹ whẹndo etọn tọn ga to godo mẹ.

12. Kanbiọ tẹwẹ mí na na gblọndo na todin?

¹² Dile mí ko mọ do, Jehovah ko ze afọdide tintan lọ nado doyẹyigona gbẹtọvi lẹ to aliho susu mẹ. E ko kẹalọyi mẹyiamisisadode lẹ taidi visunnu etọn lẹ, podọ e ko na “gbẹtọ susugege” lọ todido lọ nado lẹzun visunnu etọn lẹ to gigọ́ mẹ to aihọn yọyọ lọ mẹ. (Osọ. 7:9) Etẹwẹ mí gán wà din nado dohia Jehovah dọ mí jlo na yin apadewhe whẹndo etọn tọn kakadoi?

13. Etẹwẹ mí gán wà nado lẹzun apadewhe whẹndo Jiwheyẹwhe tọn? (Malku 12:30)

¹³Nọ dohia dọ a yiwanna Jehovah gbọn ahun towe lẹpo yíyí do sẹ̀n ẹn dali. (Hia Malku 12:30.) To nunina he Jiwheyẹwhe ko gbọn homẹdagbe dali na mí lẹpo mẹ, vlavo dehe  klohugan wẹ nugopipe lọ nado nọ sẹ̀n ewọ. Mí nọ dohia Jehovah dọ mí yiwanna ẹn, eyin mí nọ “yìn gbedide etọn lẹ.” (1 Joh. 5:3) Dopo to gbedide he Jehovah jlo dọ mí ni yìn lẹ mẹ wẹ dehe Jesu na nado hẹn gbẹtọ lẹ zun devi bo nọ baptizi yé. (Mat. 28:19) Jesu sọ degbena mí nado nọ yiwanna ode awetọ. (Joh. 13:35) Jehovah na hẹn gbẹtọvi tonusetọ lẹ zun apadewhe whẹndo etọn tọn, ehe bẹ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ hẹn lẹdo aihọn pé.—Salm. 15:1, 2.

14. Nawẹ mí gán nọ do owanyi hia mẹdevo lẹ gbọn? (Matiu 9:36-38; Lomunu lẹ 12:10)

¹⁴Nọ do owanyi hia mẹdevo lẹ. Owanyi wẹ yin jẹhẹnu tintan Jehovah tọn. (1 Joh. 4:8) Jehovah do owanyi hia mí whẹpo mí tlẹ do yọ́n ewọ. (1 Joh. 4:9, 10) Mí nọ hodo apajlẹ etọn eyin mí nọ do owanyi hia mẹdevo lẹ. (Efe. 5:1) Dopo to aliho dagbe hugan he mẹ mí gán do owanyi hia mẹlẹ te lẹ mẹ wẹ nado gọalọna yé nado nọ plọnnu gando Jehovah go to whenue dotẹnmẹ etọn gbẹ́ tin. (Hia Matiu 9:36-38.) Eyin mí nọ wàmọ, be dotẹnmẹ hundote na yé wẹ mí te nado wá biọ whẹndo Jiwheyẹwhe tọn mẹ. To whenue mẹde ko yí baptẹm godo, mí dona zindonukọn nado nọ do owanyi po sisi po hia ẹ. (1 Joh. 4:20, 21) Etẹwẹ ehe nọ biọ? Dopo to nuhe e nọ biọ lẹ mẹ wẹ yindọ mí ni ma nọ vẹnudo mẹlọ gbede blo. Di apajlẹ, eyin mí ma yọ́n nuhewutu e do wà nude, mí ma na nọ lẹndọ ṣejannabi wẹ sisẹ́ ẹ nado wà nulọ. Kakatimọ, mí na jlo nado nọ do gbégbò hia mẹmẹsunnu mítọn, bo nọ pọ́n ẹn di mẹhe yiaga hú mí.—Hia Lomunu lẹ 12:10; Flp. 2:3.

15. Mẹnu lẹ wẹ mí dona nọ do lẹblanu po homẹdagbe po hia?

¹⁵Nọ do lẹblanu po homẹdagbe po hia gbẹtọ lẹpo. Eyin mí jlo na yin dopo to mẹhe gán gbọn jlọjẹ dali ylọ Jehovah dọ Otọ́ yetọn kakadoi lẹ mẹ, mí dona nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn to gbẹzan mítọn mẹ. Di apajlẹ, Jesu plọn mí dọ mí dona nọ do lẹblanu po homẹdagbe po hia gbẹtọ lẹpo, etlẹ yin kẹntọ mítọn lẹ. (Luku 6:32-36) Mọwiwà gán taidi nuhe vẹawuna mí to whedelẹnu. Eyin mọ wẹ, mí dona plọn nado nọ lẹnnupọn bo nọ yinuwa di Jesu. Eyin mí nọ wà nuhe go mí pé lẹpo nado setonuna Jehovah bo nọ hodo apajlẹ Jesu tọn, mí nọ dohia Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn dọ mí jlo na yin apadewhe whẹndo etọn tọn kakadoi.

16. Nawẹ mí gán bayi hihọ́na oyín dagbe he whẹndo Jehovah tọn tindo gbọn?

¹⁶Nọ bayi hihọ́na oyín dagbe he whẹndo Jehovah tọn tindo. To whẹndo jọnun de mẹ, visunnu pẹvi de nọ saba wà nuhe e mọ bọ mẹdaho etọn sunnu to wiwà. Eyin mẹdaho lọ nọ yí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do yizan mẹ, e na yin apajlẹ dagbe de na nọvisunnu etọn. Eyin mẹdaho lọ jẹ nuylankan lẹ wà ji, nọvisunnu lọ gán hodo apajlẹ ylankan etọn. Nudopolọ wẹ nọ jọ to whẹndo Jehovah tọn mẹ. Eyin Klistiani he ko yin nugbonọ wayi de wá lẹzun atẹṣitọ kavi jẹ walọ mawé kavi gbigble lẹ zan ji, mẹdevo lẹ gán yin whiwhlepọn nado hopódona ẹn bo jẹ nuylankan wà ji. Mẹhe nọ wà onú mọnkọ lẹ to masin kọ̀n do yinkọ dagbe whẹndo Jehovah tọn he bẹ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ hẹn go. (1 Tẹs. 4:3-8) Mí dona dapana apajlẹ ylankan enẹlẹ hihodo, bo ma na dotẹnmẹ nudepope nado hẹn mí jẹla sọn Otọ́ owanyinọ olọn mẹ tọn mítọn dè.

17. Pọndohlan nankọ wẹ mí dona dapana, podọ etẹwutu?

¹⁷Nọ dejido Jehovah go kakati ni yin do agbasanu lẹ go. Jehovah dopà nado wleawu núdùdù, avọ̀ po adọtẹn po tọn na mí eyin mí dín Ahọluduta lọ whẹ́ bosọ nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo dodo tọn etọn lẹ. (Salm. 55:22; Mat. 6:33) Po ehe po to ayiha mẹ, mí ma dona nọ lẹndọ agbasanu aihọn ehe tọn lẹ na na mí hihọ́ po ayajẹ tẹgbẹ tọn po. Mí yọnẹn dọ aliho dopo gee he mẹ mí gán mọ jijọho nujọnu tọn te wẹ gbọn ojlo Jehovah tọn wiwà dali. (Flp. 4:6, 7)  Eyin mí tlẹ do akuẹ bo gán họ̀ nususu lẹ, mí dona pọ́n eyin mí do whenu kavi huhlọn lọ nugbonugbo nado zan onú ehelẹ bosọ penukundo yé go. Be mí gán wá yiwanna agbasanu mítọn lẹ zẹjlẹgo wẹ ya? Mí dona nọ flindọ Jiwheyẹwhe ko deazọ́n de na mí to whẹndo etọn mẹ. Ehe dohia dọ mí ma dona dike nude ni fẹayihasẹna mí. Matin ayihaawe, mí ma na jlo nado taidi dẹpẹ he gbẹkọ dotẹnmẹ hundote lọ nado sẹ̀n Jehovah, gọna todido lọ nado yin dopo to visunnu sọdodovi etọn lẹ mẹ go, na e yiwanna nutindo aigba ji tọn lẹ poun wutu!—Malku 10:17-22.

18. Gbégbò daho po dona tẹlẹ po sin vivi wẹ gbẹtọvi tonusetọ lẹ na dù kakadoi?

¹⁸ Gbẹtọvi tonusetọ lẹ na duvivi gbégbò daho hugan lọ, yèdọ lẹblanulọkẹyi lọ nado yiwanna Jehovah bosọ nọ sẹ̀n ẹn kakadoi tọn! Mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹ lọsu na tindo ayajẹ lọ nado penukundo planẹti whanpẹnọ he Jehovah ko wleawu etọn taidi owhé yetọn lọ go. To madẹnmẹ, aigba lọ po nuhe to e ji lẹpo po na yin hinhẹn jẹ yọyọ to gandudu Ahọluduta lọ tọn glọ. Jesu na vọ́ nuhe Adam po Evi po ko hẹngble to whenue yé bayi dide nado tlọ́n whẹndo Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹpo jlado. Jehovah na fọ́n gbẹtọ livi susu lẹ bo hùn dotẹnmẹ dote na yé nado nọgbẹ̀ kakadoi to agbasalilo pipé mẹ to aigba he yin hinhẹn zun paladisi de ji. (Luku 23:42, 43) Dile hagbẹ whẹndo aigba ji tọn Jehovah tọn he bẹ sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ hẹn na to yinyin hinhẹn jẹ pipé kọ̀n, dopodopo yetọn na nọ do “gigo po whanpẹ daho po” he Davidi dọho etọn hia.—Salm. 8:5.

19. Etẹwẹ mí dona nọ hẹn do ayiha mẹ?

¹⁹ Eyin a tin to “gbẹtọ susugege” lọ mẹ, be todido dagbedagbe de wẹ a do. Jiwheyẹwhe yiwanna we; bosọ jlo dọ a ni tin to whẹndo emitọn mẹ. Enẹwutu, nọ wà nuhe go a pé lẹpo nado hẹn homẹ etọn hùn. Nọ nọgbẹ̀ to azán dopodopo ji po opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ po to ayiha po ahun towe po mẹ. Nọ yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi he a do nado nọ sẹ̀n Otọ́ vivẹ́ olọn mẹ tọn mítọn tọn, bosọ wlebòna todido he a tindo nado nọ pà ẹ kakadoi!