1. Etẹwẹ Jehovah biọ to mí si?

 NUJIJỌ vude poun wẹ nọ hẹn ayajẹ wá na asu po asi po de sọ jiji viyẹyẹ he to jogún-jogún de tọn. Etomọṣo, eyin mẹjitọ lọ lẹ tlẹ yiwanna viyẹyẹ yetọn he họakuẹ na yé, yé ma nọ jlo dọ ni to viyẹyẹ de yin zọnmii. Na nugbo tọn, yé na hanú taun eyin e ma to whinwhẹ́n. Mọdopolọ, homẹ Jehovah tọn nọ hùn whenue mí jẹ afọdide tintan lẹ ze ji taidi hodotọ Jesu tọn lẹ, amọ́ E ma nọ jlo dọ mí ni to ovi pẹvi lẹ yin zọnmii to gbigbọ-liho. (1 Kọl. 3:1) Kakatimọ, e biọ to mí si nado “lẹzun [Klistiani he] whẹ́n ganji” lẹ.—1 Kọl. 14:20.

2. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

² Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado lẹzun Klistiani he whẹ́n ganji de? Nawẹ mí gán whẹ́n bo lẹzun Klistiani he whèwhín de gbọn? Adà tẹwẹ núdùdù sinsinyẹn gbigbọmẹ tọn nọ yiwà to whinwhẹ́n mítọn mẹ? Podọ, naegbọn mí dona dapana jidide do míde go zẹjlẹgo? To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo gblọndo kanbiọ ehelẹ tọn ji.

ETẸWẸ E ZẸẸMẸDO NADO LẸZUN KLISTIANI HE WHÈWHÍN DE?

3. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado lẹzun Klistiani he whẹ́n ganji de?

³ To Biblu mẹ, hogbe Glẹkigbe tọn he yin lilẹdo “whẹ́n ganji” gán sọ zẹẹmẹdo “whèwhín,” “pipé,” podọ “pete.” a (Efe. 4:13, Odò.) Mí nọ lẹzun Klistiani he whẹ́n ganji kavi whèwhín lẹ whenue mí tlọ́n ninọmẹ yọpọvu tọn mẹ to gbigbọ-liho bo lẹzun sunnu kavi yọnnu gbigbọnọ lẹ. Na nugbo tọn, eyin mí tlẹ ko jẹ yanwle enẹ kọ̀n, mí ma dona doalọtena nukọnyiyi gbede to gbigbọ-liho. (1 Tim. 4:15) Mímẹpo kakajẹ mẹhe gbẹ́ yin jọja  lẹ ji wẹ gán whèwhín to gbigbọ-liho. Amọ́, etẹwẹ nọ dohia dọ Klistiani de ko whẹ́n bo lẹzun mẹhe whèwhín?

4. Etẹwẹ nọ do Klistiani he whèwhín de hia?

⁴ Klistiani he whèwhín de yin mẹde he nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn lẹpo, bo ma nọ ṣinyan kavi basi dide dehe e jlo na hodo lẹ tọn. Nugbo wẹ dọ taidi gbẹtọvi mapenọ, e na ṣinuwa. Amọ́, e nọ dohia to gbẹzan egbesọegbesọ tọn etọn mẹ dọ emi nọ lẹnnupọn bosọ nọ yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ ojlo Jiwheyẹwhe tọn. E ko ze gbẹtọ-yinyin yọyọ lọ dogo bosọ nọ to vivẹnudo to whelẹponu nado hẹn linlẹn etọn lẹ sẹpọ Jiwheyẹwhe tọn dogọ. (Efe. 4:22-24) E ko plọnazọ́n ede nado basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ sinai do osẹ́n po nunọwhinnusẹ́n Jehovah tọn lẹ po ji, enẹwutu e ma do hudo todohukanji gaa osẹ́n he na nọ deanana walọyizan etọn lẹ tọn de tọn. Eyin e basi nudide de, e nọ domẹplọnlọ ede go nado yinuwa sọgbe hẹ nudide enẹ.—1 Kọl. 9:26, 27.

5. Owù tẹlẹ wẹ Klistiani he ma whèwhín de nọ pannukọn? (Efesunu lẹ 4:14, 15)

⁵ To alọ devo mẹ, e bọawu dọ Klistiani de he ma whèwhín ni yin yẹdoklọ gbọn “ayiha gigẹdẹ” po “ayikinkan gigẹdẹ oklọ tọn lẹ” po dali, podọ gbọn atẹṣitọ lẹ po mẹhe nọ hẹn linlẹn sébibla tọn kavi yèdọ-yèdọ lẹ gbayipe lẹ po dali. b (Hia Efesunu lẹ 4:14, 15.) E gán do ayilinlẹn lọ nado nọ whànwu, nọ dà avùn dai, nọ hẹnmẹdohomẹ kavi nọ joawuna mẹtẹnpọn.—1 Kọl. 3:3.

6. Apajlẹ tẹwẹ do lehe mẹde gán whẹ́n bo lẹzun mẹhe whèwhín do hia? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁶ Dile mí dọ do wayi, Owe-wiwe lẹ nọ yí whínwhiwhè to gbigbọ-liho jlẹdo whinwhẹ́n to agbasa-liho go. Ovi pẹvi de ma nọ do wuntuntun, enẹwutu e nọ do hudo hihọ́ po ayidonugo mẹho de tọn po tọn. Di apajlẹ, onọ̀ de gán biọ to viyọnnu pẹvi etọn si nado hẹn alọ emitọn go whenue yé jlo na dasá alihogbó de. Dile viyọnnu lọ to whinwhẹ́n, onọ̀ lọ gán dike bọ e na nọ dasá ali edeṣo, amọ́ e na gbẹ́ nọ flinnu viyọnnu etọn nado nọ pọ́n ali ganji whẹpo do dasá. Whenue viyọnnu lọ whẹ́n mẹho, e na nọ dapana owùnu lẹ na ede. Kẹdẹdile yọpọvu lẹ nọ do hudo mẹho lẹ tọn nado dapana owùnu lẹ do, Klistiani he ma whèwhín lẹ nọ saba do hudo Klistiani he whèwhín lẹ tọn nado  dapana owùnu lẹ to gbigbọ-liho bosọ basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ. To vogbingbọn mẹ, eyin Klistiani he whèwhín lẹ jlo na basi nudide, yé nọ lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji nado yọ́n linlẹn Jehovah tọn do whẹho lọ ji bo wá yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ ẹ.

7. Be Klistiani he whèwhín lẹ do hudo alọgọ mẹdevo lẹ tọn ya?

⁷ Be enẹ zẹẹmẹdo dọ Klistiani he whèwhín de ma nọ do hudo mẹdevo tọn pọ́n gbede wẹ ya? Lala. Mẹhe whèwhín lẹ lọsu dona nọ biọ alọgọ to whedelẹnu. Amọ́, mẹhe yin ovivu to gbigbọ-liho de gán nọ donukun dọ mẹdevo lẹ ni dọ nuhe emi dona wà na emi, kavi basi nudide he ewọ lọsu dona basi de do otẹn etọn mẹ. To alọ devo mẹ, Klistiani he whèwhín de na plọnnu sọn nuyọnẹn po numimọ mẹdevo lẹ tọn po mẹ, bosọ flindọ Jehovah nọ donukun dọ e ni “hẹn agbàn edetiti tọn.”—Gal. 6:5.

8. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mẹhe whèwhín lẹ nọ gbọnvona ode awetọ te?

⁸ Kẹdẹdile awusọhia mẹhe ko whẹ́n mẹho lẹ tọn nọ gbọnvo do, mọ wẹ mẹhe whèwhín to gbigbọ-liho lẹ nọ gbọnvo do niyẹn na nuhe dù jẹhẹnu delẹ taidi nuyọnẹn, adọgbigbo, alọtútlú po awuvẹmẹ po. Humọ, eyin Klistiani he whèwhín awe pehẹ ninọmẹ dopolọ, yé gán basi nudide he gbọnvo amọ́ bo sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ. Enẹ yin nugbo titengbe to whẹho he gando ayihadawhẹnamẹnu go lẹ mẹ. Enẹwutu, yé ma nọ dawhẹna ode awetọ na vogbingbọn mọnkọ lẹ wutu. Kakatimọ, yé nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado gbọṣi pọninọ mẹ.—Lom. 14:10; 1 Kọl. 1:10.

NAWẸ MÍ NỌ WHẸ́N BO NỌ LẸZUN KLISTIANI HE WHÈWHÍN LẸ GBỌN?

9. Be mí nọ lẹzun mẹhe whèwhín to gbigbọ-liho domọ poun wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

⁹ Dile ojlẹ to yìyì, mí gán whẹ́n mẹho to jọwamọ-liho, amọ́ mẹdepope ma nọ whèwhín to gbigbọ-liho domọ poun. Di apajlẹ, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu Kọlinti tọn lẹ po kẹalọyi wẹndagbe lọ bo yí baptẹm bosọ mọ gbigbọ wiwe yí, podọ yé mọaleyi sọn nuplọnmẹ apọsteli Paulu lọsu tọn mẹ. (Owalọ 18:8-11) Ṣogan, owhe delẹ to baptẹm yetọn godo, susu yetọn ma ko whèwhín to gbigbọ-liho janwẹ. (1 Kọl. 3:2) Etẹwẹ mí gán wà na onú mọnkọ nikaa jọ do mí go?

10. Etẹwẹ mí dona wà nado whèwhín? (Juda 20)

¹⁰ Nado whèwhín to gbigbọ-liho, jẹnukọn whẹ́, mí dona wleawuna ojlo lọ nado lẹzun mẹhe whèwhín. E na vẹawuna mẹhe ‘yiwanna wunvi’ bo nọ jlo nado to ovivu yin zọnmii to gbigbọ-liho lẹ nado yinukọn. (Howh. 1:22) Mí ma na jlo nado taidi mẹhe ko whẹ́n pete to agbasa-liho, amọ́ bo gbẹ́ nọ ganjẹ mẹjitọ yetọn lẹ go nado nọ basi nudide lẹ na yé. Kakatimọ, mílọsu nọ jlo na didá azọngban lọ nado whèwhín to gbigbọ-liho. (Hia Juda 20.) Eyin a to vivẹnudo nado whèwhín, nọ hodẹ̀ dọ Jehovah ni na we ‘ojlo lọ po huhlọn lọ po nado yinuwa.’—Flp. 2:13.

11. Awuwledainanu tẹlẹ wẹ nọ gọalọna mí nado yinukọn bo whèwhín? (Efesunu lẹ 4:11-13)

¹¹ Jehovah yọnẹn dọ mí do hudo alọgọ tọn nado whẹ́n bo lẹzun mẹhe whèwhín lẹ. Mẹhe to sinsẹ̀n taidi lẹngbọhọtọ podọ mẹplọntọ to agun mẹ lẹ ko mọ azọ́nplọnmẹ yí nado gọalọna mẹdopodopo nado lẹzun mẹhe “whẹ́n ganji” to gbigbọ-liho bo gbọnmọ dali “whẹ́n pete zun sunnu, jẹ obá ninọmẹ he yin gigọ́-yinyin Klisti tọn kọ̀n.” (Hia Efesunu lẹ 4:11-13.) Jehovah sọ nọ yí gbigbọ wiwe etọn do gọalọna mí nado tindo “ayiha Klisti tọn.” (1 Kọl. 2:14-16) Humọ, owe Wẹndagbe tọn ẹnẹ lẹ yin gbigbọdo sọn Jiwheyẹwhe dè nado dohia mí lehe Jesu lẹnnupọn, dọho bosọ yinuwa do to lizọnyizọn aigba ji tọn etọn whenu. Eyin a nọ hodo apajlẹ aliho he mẹ Jesu nọ lẹnnupọn bosọ nọ yinuwa te tọn, a gán jẹ yanwle towe kọ̀n nado lẹzun Klistiani he whèwhín de.

 ADÀ HE NÚDÙDÙ SINSINYẸN GBIGBỌMẸ TỌN NỌ YIWÀ

12. Etẹwẹ yin “nuplọnmẹ dodonu tọn Klisti tọn”?

¹² Na mí nido lẹzun mẹhe whèwhín, mí sọ dona “yinukọn zẹ̀ nuplọnmẹ dodonu tọn Klisti tọn go,” enẹ wẹ nuplọnmẹ dodonu tọn Klistiani tọn lẹ. Apajlẹ nuplọnmẹ enẹlẹ tọn delẹ wẹ lẹnvọjọ, yise, baptẹm po fọnsọnku po. (Heb. 6:1, 2) Nuplọnmẹ enẹlẹ wẹ yin delẹ to nuplọnmẹ dodonu tọn Klistiani tọn lẹ mẹ. Enẹwutu wẹ apọsteli Pita do dọho gando yé go whenue e to yẹwhehodọ na gbẹtọgun de to Pẹntikọsti whenu. (Owalọ 2:32-35, 38) Mí dona kẹalọyi nuplọnmẹ dodonu tọn ehelẹ nado lẹzun devi Klisti tọn lẹ. Di dohia, Paulu na avase dọ mẹdepope he mọ́n nuplọnmẹ fọnsọnku tọn, jẹagọdo nuyise Klistiani lẹ tọn blebu. (1 Kọl. 15:12-14) Amọ́, mí dona nọ do ojlo nado plọnnu zẹ̀ onú dodonu tọn ehelẹ go nado lẹzun mẹhe whèwhín.

13. Etẹwẹ mí dona wà nado mọaleyi sọn núdùdù sinsinyẹn gbigbọmẹ tọn he yin nùdego to Heblu lẹ 5:14 mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹³ To vogbingbọn mẹ na nuplọnmẹ dodonu tọn lẹ, núdùdù sinsinyẹn gbigbọmẹ tọn ma nọ bẹ osẹ́n Jehovah tọn lẹ kẹdẹ hẹn gba, amọ́ e sọ nọ bẹ nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ hẹn ga, ehe nọ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ linlẹn etọn mẹ. Nado mọaleyi sọn núdùdù mọnkọ mẹ, mí dona nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn, nọ lẹnayihamẹpọn deji bosọ nọ yí sọwhiwhe do yí nuhe mí plọn lẹ zan. Dile mí to mọwà, mí to míde plọn nado nọ basi nudide he nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn lẹ. c—Hia Heblu lẹ 5:14.

14. Nawẹ Paulu gọalọna Kọlintinu lẹ nado lẹzun mẹhe whèwhín lẹ gbọn?

¹⁴ Klistiani he ma whèwhín lẹ nọ saba biọ bẹwlu mẹ whenue yé pehẹ ninọmẹ he nọ biọ dọ yé ni lẹnayihamẹpọn do nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji bosọ yí yé do yizan mẹ lẹ. Eyin osẹ́n Biblu tọn de ma gando whẹho lọ go, mẹdelẹ gán nọ mọdọ emi vò nado wà nudepope he jlo emi. Mẹdevo lẹ gán nọ dín osẹ́n tangan de to fie e ma biọ te. Di apajlẹ, e taidi dọ Klistiani Kọlinti tọn lẹ biọ dọ Paulu ni na yé osẹ́n de nado yọnẹn eyin vlavo yé gán dù núdùdù he yin yíyí do sanvọ́ na boṣiọ lẹ kavi lala.  Kakati Paulu ni dọna yé nuhe yé na wà, e kẹalọyi adà he ayihadawhẹnamẹnu nọ yiwà, podọ nugbo lọ dọ mẹdopodopo wẹ do ‘jlọjẹ nado basi nudide.’ E hẹn yé lẹnnupọndo nunọwhinnusẹ́n he na gọalọna mẹdopodopo nado tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de bo masọ hẹn mẹdevo lẹ dahli lẹ ji. (1 Kọl. 8:4, 7-9) Gbọnmọ dali, Paulu to alọgọna Kọlintinu lẹ nado whẹ́n to gbigbọ-liho, na yé nido sọgan yí huhlọn wuntuntun tọn yetọn lẹ zan kakati yé ni nọ ganjẹ mẹdevo go kavi nọ dín osẹ́n lẹ poun.

15. Nawẹ Paulu gọalọna Klistiani Heblu lẹ nado yinukọn to gbigbọ-liho gbọn?

¹⁵ Mí plọn nuhọakuẹ de sọn nuhe Paulu kàn hlan Klistiani Heblu lẹ mẹ. Delẹ to yé mẹ ma zindonukọn nado to whinwhẹ́n to gbigbọ-liho; na taun tọn yé ko “gọyìgodo jẹ obá lọ mẹ nado tindo nuhudo anọ́sin tọn, e ma yin núdùdù sinsinyẹn [gbigbọmẹ] tọn gba.” (Heb. 5:12) Yé gboawupo nado to nukọnyi to kọndopọ mẹ hẹ nugbo lọ, ehe to yinyin didehia vudevude gbọn agun lọ gblamẹ. (Howh. 4:18) Di apajlẹ, yisenọ Ju susu gbẹ́ to Osẹ́n Mose tọn zedaga dile etlẹ yindọ nudi owhe 30 jẹnukọn, avọ́sinsan Klisti tọn ko doalọtena Osẹ́n lọ. (Lom. 10:4; Titu 1:10) Matin ayihaawe, owhe 30 enẹlẹ dona ko pé na Klistiani Ju lẹ nido mọnukunnujẹemẹ dọ e masọ yin dandan nado nọ yìn Osẹ́n Mose tọn ba! Mẹdepope he hia wekanhlanmẹ gbọdo Paulu tọn hlan Heblu lẹ gán yigbe dọ owe ehe bẹ núdùdù sinsinyẹn gbigbọmẹ tọn hẹn nugbonugbo. Nuhe Klistiani enẹlẹ do hudo etọn pẹẹ niyẹn nado hẹn yise yetọn lodo dọ aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn Klistiani lẹ tọn wẹ yiaga hugan, podọ e na yé adọgbigbo nado zindonukọn bo to yẹwhehodọ mahopọnna nukundiọsọmẹ sọn Ju lẹ dè.—Heb. 10:19-23.

MA NỌ DEJIDO DEWE GO ZẸJLẸGO BLO

16. Gbọnvona dọ mí ni yinukọn bo whèwhín, nudevo tẹwẹ mí sọ dona wà?

¹⁶ Mí dona dovivẹnu sinsinyẹn nado lẹzun mẹhe whèwhín, podọ nado to mọwà zọnmii. Ehe nọ biọ dọ mí ni dapana jidide do míde go zẹjlẹgo. (1 Kọl. 10:12) Mí dona ‘nọ tẹ́n míde pọ́n’ nado hẹn ẹn diun dọ mí zindonukọn nado to nukọnyiyi basi.—2 Kọl. 13:5.

17. Nawẹ wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Kolosinu lẹ dohia dọ nujọnu wẹ e yin nado to mẹhe whèwhín lẹ yin zọnmii gbọn?

¹⁷ To wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Kolosinu lẹ mẹ, e sọ zinnudeji dọ nujọnu wẹ e yin nado  to mẹhe whèwhín de yin zọnmii. Dile etlẹ yindọ yé ko lẹzun Klistiani he whẹ́n ganji lẹ, Paulu na yé avase dọ yé ni ma dike linlẹn aihọn tọn ni doyẹklọ yé blo. (Kol. 2:6-10) Podọ Epafla, mẹhe ayihaawe matin dọ e yọ́n mẹhe to agun lọ mẹ lẹ ganji nọ to dẹ̀ho whepoponu, na yé nido sọgan “nọte to pipé mẹ,” kavi lẹzun mẹhe whèwhín lẹ. (Kol. 4:12) Etẹwẹ yin nuagokun lọ? Paulu po Epafla po mọnukunnujẹemẹ dọ e nọ biọ vivẹnudido mẹdetiti tọn po godonọnamẹ Jiwheyẹwhe tọn po nado to mẹhe whèwhín de yin zọnmii. Yé jlo dọ Kolosinu lẹ ni to mẹhe whèwhín lẹ yin zọnmii, yèdọ Klistiani he whẹ́n ganji lẹ mahopọnna nuhahun depope he yé to pipehẹ lẹ.

18. Etẹwẹ gán jọ do Klistiani he whèwhín de go? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁸ Paulu na avase Heblu lẹ dọ Klistiani he whèwhín de gán hẹn nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn bu kakadoi. Ahun Klistiani de tọn gán sinyẹn sọmọ bọ e ma nasọ penugo nado lẹnvọjọ bo mọ jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn ba. Mí dopẹ́ dọ Heblu lẹ ma buali jẹ obá mọnkọ mẹ. (Heb. 6:4-9) Etẹwẹ lo na nuhe dù mẹhe nọ gbọjọ kavi nọ yin didesẹ sọn agun mẹ to egbehe bo nọ wá lẹnvọjọ to godo mẹ lẹ? Na yé nọ yí whiwhẹ do lẹnvọjọ wutu, enẹ nọ dohia dọ yé gbọnvona mẹhe go Paulu kanwe gando lẹ. Amọ́, eyin yé lẹkọwa Jehovah dè, yé nọ do hudo alọgọ he e nọ namẹ tọn. (Ezek. 34:15, 16) Mẹho agun tọn lẹ gán basi tito na Kunnudetọ numimọnọ de nido gọalọna yé nado vọ́ lodo whladopo dogọ to gbigbọ-liho.

19. Yanwle tẹwẹ mí dona zedai?

¹⁹ Eyin a to vivẹnudo nado lẹzun Klistiani he whèwhín de, a gán jẹ yanwle towe kọ̀n! Zindonukọn nado nọ dù núdùdù sinsinyẹn gbigbọmẹ tọn bosọ nọ hẹn linlẹn towe lẹ sẹpọ Jehovah tọn dogọ. Podọ eyin a ko lẹzun mẹhe whèwhín de, wà nuhe go a pé lẹpo ma nado gọyìgodo gbede.