1. Naegbọn e do yin nuyọnẹnnu nado nọ wleawudaina nugbajẹmẹji lẹ?

 AWUWIWLEDAI nọ whlẹn ogbẹ̀ gán. Di apajlẹ, eyin nugbajẹmẹji de jọ, e nọ bọawuna mẹhe ko wleawudaina ẹn lẹ hugan nado luntọ́n, podọ yé sọ nọ penugo nado gọalọna mẹdevo lẹ. Titobasinanu he nọ na alọgọ kọgbọ tọn to Europe de dọmọ: “Awuwiwle dagbe gán whlẹn ogbẹ̀ gán.”

2. Naegbọn mí dona wleawudaina nukunbibia daho lọ? (Matiu 24:44)

² “Nukunbibia daho” lọ na gbajẹgbonu to ajiji mẹ. (Mat. 24:21) Amọ́ nukunbibia daho lọ na gbọnvona nugbajẹmẹji susu devo lẹ na mí yọnẹn dọ e na wá wutu. Nudi owhe 2000 die wayi, Jesu na avase hodotọ etọn lẹ nado wleawudaina azán enẹ. (Hia Matiu 24:44.) Eyin mí wleawudai, e na bọawuna mí dogọ nado jugbọn ojlẹ sinsinyẹn enẹ mẹ, bosọ gọalọna mẹdevo lẹ nado wà nudopolọ.—Luku 21:36.

3. Nawẹ akọndonanu, awuvẹmẹ, po owanyi po nọ gọalọna mí nado to gbesisọ mẹ na nukunbibia daho lọ gbọn?

³ Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo jẹhẹnu atọ̀n delẹ he gán gọalọna mí nado to gbesisọ mẹ na nukunbibia daho lọ ji. Nawẹ mí na yinuwa gbọn eyin yè biọ to mí si nado lá owẹ̀n whẹdida tọn sinsinyẹn de bọ mayisenọ lẹ diọnukunsọ mí? (Osọ. 16:21) Mí na do hudo akọndonanu tọn nado setonuna Jehovah, bosọ deji dọ ewọ na basi hihọ́na mí. Etẹwẹ mí na wà, eyin mẹmẹsunnu mítọn lẹ hẹn nutindo agbasa tọn yetọn delẹ kavi popolẹpo bu? (Hab. 3:17, 18) Mí na do hudo awuvẹmẹ tọn nado na yé alọgọ kọgbọ tọn. Nawẹ mí na yinuwa gbọn, eyin mẹgbeyinyan bẹplidopọ akọta lẹ tọn zọ́n bọ mí dona nọ fidopolọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po to nọtẹn he ma klo sọmọ de na ojlẹ de? (Ezek. 38:10-12) Owanyi sisosiso he mí do na yé wẹ na gọalọna mí nado jugbọn ojlẹ sinsinyẹn enẹ mẹ.

4. Nawẹ Biblu dohia gbọn dọ mí dona zindonukọn nado to awuwlena akọndonanu, awuvẹmẹ po owanyi po?

⁴ Ohó Jiwheyẹwhe tọn dotuhomẹna mí nado zindonukọn bo  to awuwlena akọndonanu, awuvẹmẹ po owanyi po. Luku 21:19 dọ dọ: “Gbọn akọndonanu mìtọn dali wẹ mì na whlẹn ogbẹ̀ mìtọn gán.” Kolosinu lẹ 3:12 dọmọ: ‘Mì yí awuvẹmẹ dogo.’ Podọ 1 Tẹsalonikanu lẹ 4:9, 10 dọmọ: “Mìlọsu lẹ ko yin pinplọn gbọn Jiwheyẹwhe dali nado nọ yiwanna ode awetọ. . . . Ṣigba, mẹmẹsunnu lẹ emi, mí to tudohomẹna mì, nado nọ to mọwà to gigọ́ mẹ dogọ.” Wefọ ehe lẹpo wẹ yin kinkan na devi he ko nọ do akọndonanu, awuvẹmẹ po owanyi po hia lẹ. Etomọṣo, yé dona zindonukọn nado to awuwlena jẹhẹnu ehelẹ. Mílọsu dona wà nudopolọ. Nuhe na gọalọna mí wẹ nado lẹnnupọndo lehe Klistiani dowhenu tọn lẹ do jẹhẹnu ehelẹ dopodopo hia do ji. Enẹgodo, mí na mọ lehe mí gán hodo apajlẹ devi enẹlẹ tọn do, bo gbọnmọ dali dohia dọ mí ko wleawudaina nukunbibia daho lọ.

5. Nawẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ doakọnna whlepọn yetọn lẹ gbọn?

⁵ Klistiani dowhenu tọn lẹ dona doakọnnanu. (Heb. 10:36) Gbọnvona dọ yé dona pehẹ nuhahun he to paa mẹ na gbẹtọvi lẹpo, yé sọ pannukọn whlepọn devo lẹ. Susu yetọn lẹ wẹ pehẹ homẹkẹn, e ma yin sọn sinsẹ̀ngán Ju lẹ po aṣẹpatọ Lomunu lẹ kẹdẹ po dè gba, amọ́ sọn hagbẹ whẹndo tọn yetọn titi lẹ dè ga. (Mat. 10:21) Podọ to agun mẹ, whedelẹnu yé dona diahi hẹ nuyiwadomẹji atẹṣitọ lẹ tọn po nuplọnmẹ yetọn he nọ hẹn kinklan wá lẹ po. (Owalọ 20:29, 30) Etomọṣo, Klistiani enẹlẹ doakọnnanu. (Osọ. 2:3) Gbọnna? Yé lẹnnupọndo apajlẹ akọndonanu tọn Owe-wiwe lẹ tọn susu ji, taidi Jobu tọn. (Jak. 5:10, 11) Yé hodẹ̀ nado mọ huhlọn yí. (Owalọ 4:29-31) Podọ yé ze ayiha do kọdetọn dagbe he akọndonanu yetọn hẹnwa lẹ ji.—Owalọ 5:41.

6. Etẹwẹ nuhe Merita wà nado doakọnna nukundiọsọmẹ plọn we?

⁶ Mílọsu lẹ sọgan doakọnnanu, eyin mí nọ plọnnu gando apajlẹ akọndonanu tọn he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn gọna owe mítọn lẹ mẹ go to gbesisọ mẹ bosọ nọ lẹnayihamẹpọn do yé ji. Mọwiwà gọalọna Merita, yèdọ mẹmẹyọnnu de to Albanie bọ e penugo bo pehẹ nukundiọsọmẹ kanyinylan tọn sọn whẹndo etọn dè. E dọmọ: “Whenue n’plọnnu gando kandai Jobu tọn he to Biblu mẹ go, ehe yinuwado ji e sisosiso. E jiya taun bo ma tlẹ yọ́n mẹhe yin adọ̀ whlepọn etọn lẹ tọn, ṣogan e dọmọ: ‘Kaka yẹn nado kú, yẹn ma na jo tenọgli ṣie do!’ (Jobu 27:5) N’lẹnnupọndo lehe whlepọn ṣie lẹ whè sọ yijlẹdo dehe Jobu pehẹ lẹ go ji. To vogbingbọn mẹ na ewọ, n’yọ́n mẹhe yin adọ̀ whlepọn ṣie lẹ tọn.”

7. Eyin mí ma tlẹ to pipehẹ whlepọn sinsinyẹn de to alọnu, etẹwẹ mí dona plọn nado wà todin?

⁷ Mílọsu gán hẹn akọndonanu mítọn lodo, eyin mí nọ yí ahundopo do dọ ahunmẹdunamẹnu mítọn lẹ na Jehovah to gbesisọ mẹ. (Flp. 4:6; 1 Tẹs. 5:17) Vlavo a ma to pipehẹ whlepọn sinsinyẹn de to alọnu. Eyin etlẹ yin mọ, be a nọ dín anademẹ Jehovah tọn whedepopenu he ninọmẹ de hẹn we jẹflumẹ, hẹn we biọ bẹwlu mẹ kavi húagbọ́ we ya? Eyin a nọ lẹhlan Jiwheyẹwhe mítọn to gbesisọ mẹ nado pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu egbesọegbesọ tọn towe lẹ todin, a ma na whleawu nado wàmọ to whenue a na pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu he sinyẹn hugan mọ lẹ to sọgodo. To whenẹnu, a na kudeji dọ ewọ yọ́n ojlẹ tangan he mẹ e na yinuwa do ota towe mẹ te po lehe e na wàmọ do po.—Salm. 27:1, 3.

8. Nawẹ apajlẹ Mira tọn dohia gbọn dọ akọndidona whlepọn to egbehe gán gọalọna mí nado pannukọn whlepọn sọgodo tọn lẹ? (Jakọbu 1:2-4) (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁸ E na bọawuna mí dogọ nado doakọnna nukunbibia daho he ja lọ, eyin mí nọ doakọnna whlepọn lẹ todin. (Lom. 5:3) Naegbọn mí gán dọ mọ? Mẹmẹsunnu susu wẹ mọdọ whlepọn yise tọn dopodopo he yé doakọnna gọalọna yé  nado pannukọn nuhahun he bọdego. Akọndonanu hẹn yé pọnte dogọ, bo hẹn yise yetọn lodo dọ Jehovah ko wleawufo nado gọalọna yé podọ e tindo ojlo nado wàmọ. Humọ yise enẹ gọalọna yé nado doakọnna whlepọn he bọdego. (Hia Jakọbu 1:2-4.) Mira, yèdọ gbehosọnalitọ de to Albanie, ko mọdọ nuhe emi doakọnna wayi lẹ nọ gọalọna emi nado zindonukọn bo to akọndonanu. E yigbe dọ to whedelẹnu, emi lẹndọ emilẹ ṣo wẹ do nuhahun susu sọmọ. Amọ́ to enẹgodo, e flin onú planplan he Jehovah ko wà to owhe 20 he wayi lẹ gblamẹ nado gọalọna ẹn, bọ e nọ dọna ede dọ: ‘Hẹn nugbonọ-yinyin towe go. A dike owhe planplan enẹlẹ gọna ahididi he ji Jehovah ko gọalọna we nado dute lẹ ni yin to ovọ́ mẹ blo.’ Hiẹ lọsu gán lẹnnupọndo lehe Jehovah ko gọalọna we nado doakọnnanu do ji. Nọ deji dọ ewọ nọ doayi ojlẹ dopodopo he mẹ a doakọnna whlepọn de te go, podọ ewọ nasọ suahọ we. (Mat. 5:10-12) To whenẹnu whenue nukunbibia daho lọ na bẹjẹeji, a na ko plọn lehe yè nọ doakọnnanu do, podọ a na magbe nado to akọndonanu zọnmii.

9. Nawẹ Klistiani he to Antioku Silia tọn lẹ do awuvẹmẹ hia gbọn?

⁹ Lẹnnupọndo nuhe jọ whenue Klistiani Jude tọn lẹ jiya huvẹ sinsinyẹn de tọn te ji. Whenue mẹhe to agun Antioku Silia tọn mẹ lẹ sèhó gando huvẹ lọ go, ayihaawe ma tin dọ yé na ko tindo numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn na mẹmẹsunnu yetọn he to Jude lẹ. Amọ́ enẹgodo, yé yinuwa sọgbe hẹ awuvẹmẹ yetọn. Yé “magbe, yèdọ mẹdopodopo sọgbe hẹ nuhe go e pé, nado do alọgọ kọgbọ tọn hlan mẹmẹsunnu he nọ nọ̀ Jude lẹ.” (Owalọ 11:27-30) Dile etlẹ yindọ fie mẹmẹsunnu he to oyà huvẹ lọ tọn ji lẹ te dẹn do yé, Klistiani Antioku tọn lẹ magbe nado gọalọna yé.—1 Joh. 3:17, 18.

10. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí gán do awuvẹmẹ hia te whenue sinsẹ̀n-basitọ hatọ lẹ jiya nugbajẹmẹji de tọn? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁰ To egbehe mílọsu gán do awuvẹmẹ hia, eyin mí sè dọ sinsẹ̀n-basitọ hatọ mítọn lẹ jiya nugbajẹmẹji de tọn. Mí nọ yinuwa to afọdopolọji, vlavo bo nọ kanse mẹho agun tọn lẹ eyin mí gán nọgodona tito de, nọ basi nunina na azọ́n lẹdo aihọn pé tọn lọ, kavi nọ hodẹ̀ do mẹhe jiya nugbajẹmẹji lọ tọn lẹ tamẹ. b (Howh. 17:17) Di apajlẹ to 2020, Wedegbẹ́ Kọgbọ tọn 950 linlán wẹ yin didoai lẹdo aihọn pé nado gọalọna mẹhe jiya COVID-19 tọn lẹ. E jẹ dọ mí ni pà mẹhe gọalọ to wedegbẹ́ kọgbọ tọn enẹlẹ mẹ lẹ po zohunhun po. Awuvẹmẹ he yé do na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu yetọn lẹ po wẹ whàn yé nado má alọgọ kọgbọ tọn, wleawuna nukunpedomẹgo gbigbọmẹ tọn, podọ to ninọmẹ delẹ mẹ, nado vọ́ owhé po nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn delẹ po jlado kavi vọ́ yé gbá.—Yijlẹdo 2 Kọlintinu lẹ 8:1-4 go.

11. Nawẹ nuyiwa awuvẹmẹ tọn lẹ nọ doyẹyigona Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn gbọn?

¹¹ Whenue mí do awuvẹmẹ hia to nugbajẹmẹji de whenu godo, mẹdevo lẹ nọ doayi avọ́sinsan he mí basi lẹ go. Di apajlẹ to 2019, jẹhọn ahizi Dorian hẹn Plitẹnhọ Ahọluduta tọn de gble to Bahamas. Whenue mẹmẹsunnu mítọn lẹ to plitẹnhọ lọ vọ́ gbá, yé kanse họ̀gbatọ he ma yin Kunnudetọ de akuẹ nẹmu he e na yí nado wazọ́n he yin dandan tọn de. E dọmọ: “N’jlo na basi nunina . . . azọ́nwanu lọ lẹ, azọ́n he na yin wiwà lọ po nuyizan lọ lẹ po tọn. . . . N’jlo na wà ehe na titobasinanu mìtọn poun wẹ. Lehe [mì] nọ yinuwa hẹ họntọn mìtọn lẹ do nọ jẹeji na mi taun.” Suhugan mẹlẹ tọn to aihọn lọ mẹ ma yọ́n Jehovah. Amọ́ susu yetọn  wẹ nọ doayi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go. Lẹblanulọkẹyi nankọ die nado yọnẹn dọ nuyiwa awuvẹmẹ tọn mítọn lẹ gán nọ dọ̀n mẹlẹ wá Mẹhe “lẹblanu etọn sù tlala” lọ dè!—Efe. 2:4.

12. Nawẹ awuwiwlena awuvẹmẹ todin na gọalọna mí nado wleawudaina nukunbibia daho lọ gbọn? (Osọhia 13:16, 17)

¹² Naegbọn e na biọ dọ mí ni do awuvẹmẹ hia to nukunbibia daho lọ whenu? Biblu dohia dọ mẹhe ma na litaina titonu tonudidọ tọn lẹ na pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ todin podọ to nukunbibia daho lọ whenu. (Hia Osọhia 13:16, 17.) Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po gán do hudo alọgọ tọn nado mọ dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ. Whenue Ahọlu mítọn Klisti Jesu na wá nado hẹn whẹdida ṣẹ̀, mì gbọ e ni mọdọ mí to awuvẹmẹ dohia, podọ ewọ na basi oylọna mí nado “dugu Ahọluduta lọ tọn.”—Mat. 25:34-40.

13. Sọgbe hẹ Lomunu lẹ 15:7, nawẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ hẹn kanṣiṣa owanyi tọn yetọn lodo gbọn?

¹³ Owanyi wẹ yin ohia lọ he yè do yọ́n Klistiani dowhenu tọn lẹ. Amọ́, be e bọawuna yé nado do owanyi hia ya? Lẹnnupọndo gbẹtọ voovo he agun Lomu tọn bẹhẹn lẹ ji. E ma yin Ju lẹ kẹdẹ wẹ e bẹhẹn, yèdọ mẹhe ko yin pinplọn nado setonuna Osẹ́n Mose tọn lẹ, amọ́ e sọ bẹ Kosi lẹ hẹn ga, yèdọ mẹhe ninọmẹ yetọn lẹ gbọnvona Ju lẹ tọn taun. Klistiani delẹ gán ko yin afanumẹ lẹ, whenuena mẹdevo lẹ yin mẹhe to yedekannu lẹ, podọ delẹ to yé mẹ tlẹ gán ko tindo afanumẹ susu. Nawẹ Klistiani enẹlẹ gán duto vogbingbọn mọnkọ lẹ ji bo hẹn owanyi yetọn lodo gbọn? Apọsteli Paulu dotuhomẹna yé nado nọ “kẹalọyi ode awetọ.” (Hia Lomunu lẹ 15:7.) Etẹ na dọ e te taun? Hogbe he yin lilẹdo “kẹalọyi” zẹẹmẹdo nado yí homẹdagbe do yí mẹde kavi nado hẹjó mẹlọ, enẹ wẹ nado yí mẹlọ do owhé mẹtọn gbè kavi nado kẹalọyi mẹlọ taidi họntọn. Di apajlẹ, Paulu dọna Filemọni lehe e na kẹalọyi Onesimu do, yèdọ afanumẹ he họ̀njẹgbé lọ dọmọ: “Kẹalọyi i po homẹdagbe po.” (File. 17) Podọ Pliskila po Akuila po kẹalọyi Apolo he ma yọ́n nususu gando sinsẹ̀n Klistiani tọn go sọ yé, podọ “yé dọ̀n ẹn do ogbẹ́ mẹ.” (Owalọ 18:26) Kakati Klistiani enẹlẹ ni dike na vogbingbọn yetọn lẹ ni klan yé, yé duto yé ji bosọ kẹalọyi ode awetọ.

14. Nawẹ Anna po asu etọn po do owanyi hia gbọn?

¹⁴ Mílọsu gán nọ do owanyi hia mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po, eyin mí nọ dọ̀n yé do ogbẹ́ mẹ. Gbọnmọ dali, yelọsu na nọ saba do owanyi hia mí. (2 Kọl. 6:11-13) Lẹnnupọndo numimọ Anna po asu etọn po tọn ji. Ojlẹ kleun de whenue yé sẹtẹn wá azọ́ndenamẹ yọyọ de mẹ taidi mẹdehlan lẹ to Whèyihọ-waji Aflika tọn, azọ̀n COVID-19 tọn gbajẹgbonu. Taidi mẹyọyọ lẹ to lẹdo lọ mẹ, yé ma gán nọpọ́ hẹ hagbẹ agun tọn yetọn lẹ nukun sọ nukun. Nawẹ asu po asi po lọ na do owanyi hia gbọn? Yé nọ yí hodọdopọ video ji tọn lẹ zan nado dọhodopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu he to agun lọ mẹ lẹ po, bo nọ dọna yé dọ e na ko jlo emi taun nado jẹakọ hẹ yé dogọ. E yinuwado whẹndo lọ lẹ ji taun dọ asu po asi po lọ nọ ylọ yé bosọ nọ kanwehlan yé whẹwhẹ. Naegbọn asu po asi po lọ do dovivẹnu enẹlẹ? Anna dọmọ: “Nuyiwa owanyi tọn he yin didohia yẹn po whẹndo ṣie po to ojlẹ dagbe po ojlẹ sinsinyẹn lẹ po mẹ gbọṣi ayiha po ahun ṣie po mẹ gligli bosọ nọ whàn mi nado do owanyi hia.”

15. Etẹwẹ a plọn sọn Vanessa dè gando lehe mí gán yiwanna mẹmẹsunnu gọna mẹmẹyọnnu mítọn lẹpo do go? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁵ Susu mítọn lẹ wẹ to agun he bẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he wá sọn ninọmẹ voovo lẹ mẹ bosọ tindo gbẹtọ-yinyin voovo lẹ hẹn. Mí gán hẹn owanyi he mí do na yemẹpo lodo dogọ, eyin mí nọ ze ayiha do jẹhẹnu dagbe yetọn lẹ ji. E nọ saba vẹawuna mẹmẹyọnnu  Vanessa, he wá sọn Nouvelle-Zélande nado wanu dopọ hẹ mẹdelẹ to agun etọn mẹ. Amọ́ kakati nado nọ nọla na mẹhe onú yetọn ma nọ jẹ etọn ji lẹ, e basi dide nado nọ yí whenu zan dopọ hẹ yé dogọ. Mọwiwà ko gọalọna ẹn nado mọ nuhe Jehovah yiwanna to yé go lẹ. E dọmọ: “Sọn whenue asu ṣie lẹzun nugopọntọ lẹdo tọn, mí nọ wanu dopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu susu po he gbẹtọ-yinyin yetọn gbọnvo lẹ dogọ, podọ e ko bọawuna mi dogọ nado nọ nọpọ́ hẹ yé. Todin, n’yiwanna yemẹpo mahopọnna vogbingbọn yetọn lẹ. E họnwun dọ Jehovah lọsu yiwanna enẹ ga, na e ko dọ̀n mí wá pipli de mẹ he bẹ gbẹtọ he gbọnvona yede taun lẹ hẹn.” Eyin mí nọ plọn nado pọ́n mẹdevo lẹ dile Jehovah nọ wà do, mí na dohia dọ mí yiwanna yé.—2 Kọl. 8:24.

16. Naegbọn owanyi na yin dandan to nukunbibia daho lọ whenu? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁶ Owanyi na yin dandan to nukunbibia daho lọ whenu. Whenue nukunbibia daho lọ na bẹjẹeji, fitẹ wẹ mí na mọ hihọ́ te? Lẹnnupọndo nuhe Jehovah na anademẹ omẹ etọn lẹ nado wà ji, whenue yè tọ́nawhàn Babilọni hohowhenu tọn, e dọmọ: “Omẹ ṣie lẹ emi, mì yì bo biọ abò mìtọn lẹ mẹ, bosọ sú ohọ̀n mìtọn lẹ. Mì ze mìde whlá na ojlẹ kleun de kaka homẹgble lọ nido juwayi.” (Isa. 26:20) E taidi dọ hogbe enẹlẹ nasọ gando mí go whenue mí na pannukọn nukunbibia daho lọ. Hodidọ lọ “abò” lẹ gán to alọdlẹndo agun mítọn lẹ. To nukunbibia daho lọ whenu, mí na mọ hihọ́ he Jehovah dopà etọn lọ, dile mí gbọṣi kọndopọ mẹ hẹ yisenọ hatọ mítọn lẹ. Enẹwutu, mí dona dovivẹnu sinsinyẹn todin, e ma yin nado nọ kẹalọyi mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po poun, amọ́ nado nọ yiwanna yé. Enẹ gán zọ́n bọ mí na mọ whlẹngán!

17. Eyin mí wleawudai todin, etẹwẹ mí na penugo nado wà to nukunbibia daho lọ whenu?

¹⁷ “Azán daho Jehovah tọn” na hẹn ayimajai wá gbẹtọvi lẹ ji. (Zef. 1:14, 15) Omẹ Jehovah tọn lẹ na pehẹ awusinyẹnnamẹnu lẹ ga. Amọ́ eyin mí wleawudai todin, mí na penugo bo deji bosọ gọalọna mẹdevo lẹ. Mí na doakọnna avùnnukundiọsọmẹnu depope he mí pehẹ. Whenue yisenọ hatọ mítọn lẹ to yaji, mí na wà nuhe go mí pé lẹpo nado na yé alọgọ kọgbọ tọn, eyin mí nọ do awuvẹmẹ hia bosọ nọ na yé nuhe sin hudo yé do lẹ. Podọ, mí na vẹ́ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn he mí ko plọn nado yiwanna lẹ po. To whenẹnu, Jehovah na suahọ mí bo na mí dotẹnmẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to aihọn de mẹ fie nugbajẹmẹji po nuhahun depope po ma nasọ yin finflin te ba.—Isa. 65:17.