BE A nọ mọ dewe di mẹhe nọ yọ́n pinpẹn-nutọn bosọ nọ dopẹ́ ya? Kanbiọ de wẹ he ji dopodopo mítọn dona lẹnnupọndo. Biblu dọ dọdai dọ to ojlẹ mítọn mẹ, mẹsusu na yin “mayọndagbenọ.” (2 Tim. 3:2) A sọgan ko dukosọ hẹ mẹdelẹ he nọ mọdọ emi tindo jlọjẹ na nuhe to emi si lẹpo, taidi dọ suhugan nuhe tin lẹ tọn wẹ yé jẹna nkọ. Vlavo yé nọ lẹndọ e ma biọ dọ emi ni do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na nuhe emi mọyi lẹ. A sọgan mọdọ mẹde ma nọ jlo na nọpọ́ hẹ omẹ mọnkọ lẹ.

To vogbingbọn mẹ, devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ yin tudohomẹna dọmọ: “Mì . . . nọ dopẹ́.” Mí dona “nọ dopẹ́ to nulẹpo mẹ.” (Kol. 3:15; 1 Tẹs. 5:18) Na nugbo tọn, awuwiwlena gbigbọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn nọ hẹn ale wá na mí. Whẹwhinwhẹ́n susu wẹ do enẹ hia.

Whẹwhinwhẹ́n titengbe dopo he wutu mí dona wleawuna pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn wẹ yindọ, e sọgan gọalọna mí nado tindo pọndohlan dagbe gando míde go. Mẹhe nọ dopẹ́ gando nuhe yè wà na ẹn go nọ saba tindo pọndohlan dagbe gando ede go, podọ nudopolọ wẹ e nọ yin na mẹhe e do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia lọ. Naegbọn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn do nọ wà dagbe na yé omẹ awe lẹ? Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji: Eyin a doayi e go dọ mẹdevo lẹ jlo na jẹtukla do ota towe mẹ, be enẹ ma na dohia we dọ, na yé yí nukun nujọnu tọn do pọ́n we wutu wẹ ya? Yé nọ hò towe pọ́n. Eyin a doayi mẹtọnhopọn enẹ go, e na zọ́n bọ a na tindo pọndohlan dagbe gando dewe go. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe onú mọnkọ jọ to whẹho Luti tọn mẹ do. Boazi do alọtútlú hia Luti. Ayihaawe ma tin dọ e vivi na Luti taun nado mọdọ mẹde nọ hò emitọn pọ́n.—Luti 2:10-13.

Nuhe sọgbe taun wẹ e yin nado nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia Jiwheyẹwhe. Matin ayihaawe, a na ko nọ lẹnnupọndo nunina susugege he ewọ ko wleawu etọn na mí bosọ zindonukọn nado to nina mí to gbigbọ-liho podọ to agbasa-liho lẹ ji. (Deut. 8:17, 18; Owalọ 14:17) Ṣigba, kakati nado nọ lẹnnupọn na ojlẹ kleun de do dagbewà Jiwheyẹwhe tọn ji, lehe e na yọ́n do sọ dọ hiẹ ni nọ yí whenu do lẹnayihamẹpọn sisosiso do dona susu he Jiwheyẹwhe ko kọ̀n do hiẹ po mẹyiwanna towe lẹ po ji! Eyin a nọ lẹnayihamẹpọn do alọtútlú Mẹdatọ towe tọn ji, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe na ewọ na jideji, podọ a nasọ kudeji dogọ dọ ewọ yiwanna we bosọ nọ yọ́n pinpẹn towe taun.—1 Joh. 4:9.

Ṣigba, ma nọte do nulinlẹnpọn do alọtútlú po dona Jehovah tọn lẹ po ji poun blo; nọ dopẹna ẹn na dagbewà etọn ga. (Salm. 100:4, 5) Mẹlẹ nọ dọ dọ “pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn didohia nọ yidogọna ayajẹ gbẹtọ tọn to aliho ayidego tọn mẹ.”

Whẹwhinwhẹ́n devo he wutu e yọ́n nado nọ do pinpẹn-nutọn hia wẹ yindọ, e nọ zọ́n bọ họntọn lẹ nọ vẹ́ dogọ. Mímẹpo wẹ nọ jlo dọ yè ni yọ́n pinpẹn mítọn. Eyin a yí ahundopo do dopẹna mẹde na nuyiwa homẹdagbe tọn etọn, mì omẹ awe lẹ nasọ vẹ́ dogọ. (Lom. 16:3, 4) Humọ, e yọnbasi taun dọ mẹhe nọ yọ́n pinpẹn-nutọn lẹ ni gọalọna mẹdevo lẹ. Yé nọ doayi homẹdagbe he mẹde dohia yé go bo nọ yin whinwhàn nado do homẹdagbe hia mẹlọ lọsu. Na nugbo tọn, alọgigọna mẹdevo lẹ nọ hẹn ayajẹ wá. Abajọ Jesu dọ dọ: “Ayajẹ sù to nunamẹ mẹ hú to mimọyi mẹ.”—Owalọ 20:35.

Robert Emmons, he deanana dodinnanu de to Wehọmẹ Alavọ tọn Californie tọn gando pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn go dọmọ: “Nado wleawuna pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn, mí dona mọnukunnujẹemẹ dọ mímẹpo wẹ nọ do hudo ode awetọ tọn.  To whedelẹnu mí nọ nanúmẹ, podọ to ojlẹ devo mẹ mílọsu nọ mọyi.” Nugbo lọ wẹ yindọ nado nọgbẹ̀ bosọ do ayajẹ, mí do hudo mẹdevo lẹ tọn to aliho susu mẹ. Di apajlẹ, e yọnbasi dọ mẹdevo lẹ wẹ nọ wleawu nuhe mí nọ dù lẹ tọn kavi na mí nukunpedomẹgo dotowhé tọn. (1 Kọl. 12:21) E họnwun dọ mẹhe yin pinpẹn-nutọn-yọnẹntọ nọ dopẹ́ na nuhe mẹdevo lẹ nọ wà na ẹn. Eyin mọ wẹ, be a tindo aṣa lọ nado nọ yọ́n pinpẹn nuhe mẹdevo lẹ wà na we tọn ya?

Whẹwhinwhẹ́n devo he wutu mí dona wleawuna pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn wẹ yindọ, e nọ gọalọna mí nado nọ ze ayiha do nudagbe lẹ ji kakati ni yin do nuylankan lẹ ji. To linlẹn de mẹ, apọ̀n towe nọ wazọ́n taidi nujànnú de. E nọ gọalọna we nado ze ayiha do nuhe lẹdo we delẹ ji, bo nọ glọnalina devo lẹ. Enẹ na zọ́n bọ a na nọ na ayidonugo nudagbe lẹ bo ma na nọ ze ayiha do nuhahun lẹ ji sọmọ. Lehe a nọ yọ́n pinpẹn-nutọn sọ, mọ wẹ a sọgan nọ mọ adà dagbe nulẹ tọn dogọ do niyẹn, ehe na zọ́n bọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe nasọ jideji. Eyin a nọ ze ayiha do nuhewutu a dona nọ dopẹ́ to gbẹ̀mẹ lẹ ji, a na penugo nado wà nuhe apọsteli Paulu dọ dọmọ: “Mì nọ jaya to Oklunọ mẹ to whepoponu.”—Flp. 4:4.

A na wá mọdọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn nọ hù aṣẹ na pọndohlan agọ̀ tintindo. Be a ma mọdọ e na vẹawu nado nọ yọ́n pinpẹn-nutọn bo ka sọ nọ whànwu, blawu, kavi tindo nuvẹun to ojlẹ dopolọ mẹ ya? Humọ, mẹhe nọ yọ́n pinpẹn-nutọn lẹ ma nọ saba yiwanna agbasanu lẹ sọmọ. Yé nọ tindo pekọ to nuhe to yé si lẹ mẹ bo ma nọ to kanhò nado tindo susu dogọ.—Flp. 4:12.

Taidi Klistiani, a yọnẹn dọ ojlo Satani tọn wẹ yindọ avùnnukundiọsọmẹnu he a nọ pehẹ to azán godo tọn ehelẹ mẹ ni gbàhundona we bosọ hẹn we gbọjọ. Homẹ etọn na hùn taun eyin a tindo pọndohlan agọ̀ bosọ nọ wule. Ayilinlẹn mọnkọ sọgan dekanpona kọdetọn dagbe he a sọgan tindo to azọ́n wẹndagbe lọ tọn mẹ. Na nugbo tọn, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn nọ zọnpọ hẹ sinsẹ́n gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn, ehe bẹ ayajẹ tintindo to nudagbe he Jiwheyẹwhe ko na we lẹ mẹ gọna yise tintindo to opagbe etọn lẹpo mẹ hẹn.—Gal. 5:22, 23.

Taidi dopo to omẹ Jehovah tọn lẹ mẹ, ayihaawe ma tin dọ a kọngbedopọ hẹ nuhe yin didọ to hosọ ehe mẹ gando pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn go lẹ. Etomọṣo, a yọnẹn dọ pinpẹn-nutọn gọna pọndohlan dagbe tintindo ma nọ wá to jọwamọ-liho. Ṣigba, ma dike enẹ ni hẹn we gbọjọ blo. A sọgan wleawuna gbigbọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn bosọ hẹn e go. Gbọnna? Nọ yí whenu zan egbesọegbesọ nado lẹnnupọndo adà gbẹzan towe tọn he a sọgan nọ yọ́n pinpẹn yetọn delẹ ji. Lehe a to mọwà sọ, mọ wẹ e na bọawuna we dogọ nado nọ yọ́n pinpẹn-nutọn do niyẹn. Enẹ na hẹn ayajẹ towe jideji tlala hugan mẹhe nọ ze ayiha do nuhahun gbẹ̀mẹ tọn lẹ ji lẹ. Nọ lẹnnupọndo nudagbe he Jiwheyẹwhe po mẹdevo lẹ po nọ wà bọ e nọ na we tuli bosọ nọ hẹn awuvivi wá na we lẹ ji. A tlẹ sọgan jẹ onú enẹlẹ kàn dai ji. A sọgan kàn onú awe kavi atọ̀n he whàn we nado dopẹ́ to azán enẹ ji.

Mẹdelẹ he basi dodinnanu do whẹho ehe ji dọ dọ “pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn didohia whẹwhẹ sọgan diọ aliho he mẹ apọ̀n mítọn nọ wazọ́n te, ehe na zọ́n bọ e na nọ bọawuna mí dogọ nado ze ayiha do nudagbe lẹ ji to gbẹ̀mẹ.” Mẹhe nọ yọ́n pinpẹn-nutọn nọ tindo ayajẹ dogọ. Enẹwutu, nọ lẹnnupọndo dona he a ko mọyi lẹ ji, numimọ dagbe he a tindo to gbẹ̀mẹ lẹ ni nọ hẹn awuvivi wá na we, bo nọ dopẹ́! Kakati nado nọ pọ́n nudagbe he a tindo lẹ taidi nuhe a jẹna poun, “nọ dopẹna Jehovah, na ewọ yọ́n.” Na nugbo tọn, “nọ dopẹ́ to nulẹpo mẹ.”—1 Otàn. 16:34; 1 Tẹs. 5:18.