HOSỌ OPLỌN TỌN 49

“Ojlẹ Dide de Tin” Nado Wazọ́n Podọ Nado Gbọjẹ

MÌ HÒ (video kavi hoyidokanji lọ)

“Mì wá . . . mí ni sẹ̀ jẹ fie to olá de bo gbọjẹ vude.” —MALKU 6:31.

OHÀN 143 Nọtegli, Wazọ́n Towe bo Họ́ali

BLADOPỌ *

1. Pọndohlan tẹwẹ mẹsusu tindo gando azọ́n go?

TO FIE a nọ nọ̀, pọndohlan tẹwẹ suhugan gbẹtọ lẹ tọn nọ tindo gando azọ́n go? To otò susu mẹ, gbẹtọ lẹ nọ wazọ́n sinsinyẹn, podọ na ojlẹ dindẹn hugan gbede pọ́n. Mẹhe nọ wazọ́n zẹjlẹgo lẹ ma nọ saba tindo whenu nado gbọjẹ, nọpọ́ hẹ whẹndo yetọn lẹ kavi hẹn pekọ wá na nuhudo gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ. (Yẹwh. 2:23) To alọ devo mẹ, mẹdelẹ ma nọ jlo paali nado wazọ́n bosọ nọ dín whẹjijọ ma nado wà nude.—Howh. 26:13, 14.

2, 3. Apajlẹ tẹwẹ Jehovah po Jesu po zedai gando azọ́n go?

²To vogbingbọn mẹ na pọndohlan aihọn tọn he ma sọgbe, lẹnnupọndo nukun he Jehovah po Jesu po nọ yí do pọ́n azọ́n ji. Ayihaawe depope ma tin dọ Jehovah yiwanna azọ́nwiwa. Jesu hẹn ehe họnwun to whenue e dọmọ: “Otọ́ ṣie zindonukọn to azọ́nwiwa mẹ kakajẹ din, yẹnlọsu sọ to nukọnzindo to azọ́nwiwa mẹ.” (Joh. 5:17) Lẹnnupọndo azọ́n planplan he Jiwheyẹwhe wà lẹ ji to whenue ewọ basi nudida gbigbọnọ madosọha lẹ po wẹkẹ gblagada lọ po. Mí sọ mọ kunnudenu azọ́n nudida tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ susu to aigba whanpẹnọ mítọn ji. Abajọ salmu-kantọ lọ dọmọ: “Lehe azọ́n towe lẹ sù do sọ, Jehovah E! Nuyọnẹn mẹ wẹ hiẹ basi yemẹpo te. Aigba gọ́ na nuhe hiẹ ko dá lẹ.”—Salm. 104:24.

³Jesu hodo apajlẹ Otọ́ etọn tọn. Visunnu lọ, yèdọ apajlẹ pipé nuyọnẹn tọn tindo mahẹ to azọ́n lọ mẹ to whenue Jiwheyẹwhe “wleawuna olọn lẹ.” Ewọ tin po Jehovah po “taidi azọ́nwatọgan de.” (Howh. 8:27-31) To ojlẹ susu godo, whenue Jesu to aigba ji, ewọ wà azọ́n ayidego tọn de. Azọ́n enẹ taidi núdùdù de na ẹn, podọ nuhe e wà lẹ dohia dọ Jiwheyẹwhe wẹ do e hlan.—Joh. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn Jehovah po Jesu po dè gando gbọjẹ go?

⁴Be apajlẹ azọ́n sinsinyẹn wiwà tọn he Jehovah po Jesu po zedai dohia dọ e ma yin dandan dọ mí ni nọ gbọjẹ wẹ ya? Paali. Agbọ́ ma nọ pé Jehovah gbede, enẹwutu, ewọ ma do hudo gbọjẹ tọn. Nugbo wẹ dọ Biblu dọ dọ to whenue Jehovah dá olọn po aigba po godo, “e doalọtena azọ́nwiwa bosọ gbọjẹ.” (Eks. 31:17) Ṣigba, e họnwun dọ nuhe dọ e te wẹ yindọ Jehovah yiagbọji vude nado mọ awuvivi to nuhe e ko dá lẹ mẹ. Podọ dile etlẹ yindọ Jesu wazọ́n sinsinyẹn to whenue e to aigba ji, e nọ hẹn diun dọ emi de whenu dovo nado gbọjẹ, podọ nado dùnú dopọ hẹ họntọn emitọn lẹ.—Mat. 14:13; Luku 7:34.

5. Etẹwẹ nọ vẹawuna mẹsusu?

⁵Biblu na tuli omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado yin azọ́nwatọ. Devizọnwatọ etọn lẹ dona nọ vánkan, kakati nado nọ wàdidọ. (Howh. 15:19) Vlavo a nọ wà agbasazọ́n de nado hẹn whẹndo towe. Podọ devi Klisti tọn lẹpo sọ tindo azọngban lọ nado nọ lá wẹndagbe. Humọ, a sọ dona nọ gbọjẹ ganji. Be to whedelẹnu, e nọ vẹawuna we nado mọ whenu he pé na agbasazọ́n, lizọnyizọn lọ podọ na gbọjẹ wẹ ya? Nawẹ mí na wagbọn do yọ́n whenu nẹmu he mí na yizan nado wazọ́n podọ nado gbọjẹ?

NỌ NỌ̀ JLẸKAJI

6. Nawẹ Malku 6:30-34 dohia dọ Jesu tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando azọ́n po gbọjẹ po go gbọn?

⁶Nujọnu wẹ e yin nado nọ nọ̀ jlẹkaji gando azọ́n go. Ahọlu Sọlomọni yin gbigbọdo nado wlan dọmọ: ‘Ojlẹ dide de tin na nuwiwa lẹpo.’ E donù nudido, họ̀gbigbá, avi, nukiko, wedudu po nuwiwa devo lẹ po go. (Yẹwh. 3:1-8) E họnwun dọ azọ́n po gbọjẹ po yin onú titengbe awe delẹ to gbẹ̀mẹ. Jesu tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando azọ́n po gbọjẹ po go. To gbèdopo, apọsteli lẹ lẹkọ sọn gbejizọnlin yẹwhehodidọ tọn de. Alọnu yetọn ján sọmọ bọ “yé ma tlẹ mọ whenu nado dùnú.” Jesu dọmọ: “Mì wá bo gbọ mí ni sẹ̀ jẹ fie to olá de bo gbọjẹ vude.” (Hia Malku 6:30-34.) Mahopọnna dọ Jesu po devi etọn lẹ po ma nọ penugo to whelẹponu nado gbọjẹ dile yé na ko jlo do, e yọnẹn dọ yemẹpo wẹ do hudo gbọjẹ tọn.

7. Nawẹ dogbigbapọnna osẹ́n Gbọjẹzan tọn na gọalọna mí gbọn?

⁷To whedelẹnu, e nọ biọ nugbonugbo dọ mí ni gbọjẹ kavi diọalọ vude. Tito de he Jiwheyẹwhe zedai na omẹ etọn lẹ to hohowhenu, yèdọ Gbọjẹzan sẹmẹsẹmẹ tọn lọ sọgan gọalọna mí nado mọnukunnujẹ enẹ mẹ. Dile etlẹ yindọ mí masọ tin to Osẹ́n Mose tọn glọ ba, mí sọgan mọaleyi eyin mí gbadopọnna nuhe yin didọ gando Gbọjẹzan go lẹ. Nuhe mí plọn sọgan gọalọna mí nado vọ́ nulẹnpọn do pọndohlan mítọn gando azọ́n po gbọjẹ po go ji.

GBỌJẸZAN—OJLẸ DE NADO GBỌJẸ PODỌ NADO BASI SINSẸ̀N

8. Sọgbe hẹ Eksọdusi 31:12-15, etẹwẹ Gbọjẹzan lọ tin na?

⁸Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọ dọ to whenue ewọ ko dá nulẹ na “azán” ṣidopo godo, e gbọjẹ vude sọn azọ́n nudida tọn etọn he gando aigba go lẹ mẹ. (Jen. 2:2) Ṣigba, Jehovah yiwanna azọ́n, podọ to aliho devo lẹ mẹ, ewọ “zindonukọn to azọ́nwiwa mẹ.” (Joh. 5:17) Owe Jenẹsisi tọn dọ dọ Jehovah gbọjẹ to azán nudida tọn ṣinawetọ gbè. Tito mọnkọtọn wẹ Jehovah zedai na nuhe dù Gbọjẹzan sẹmẹsẹmẹ tọn to Islaeli. Jiwheyẹwhe dọ dọ Gbọjẹzan lọ yin ohia de to ewọ po Islaeli po ṣẹnṣẹn. E yin azán ‘gbọjẹ mlẹnmlẹn tọn de, onú wiwe de hlan Jehovah.’ (Hia Eksọdusi 31:12-15.) Osẹ́n he yin dido ma nado wazọ́n to azán lọ gbè gando mẹlẹpo go, ehe bẹ yọpọvu lẹ, afanumẹ lẹ, podọ etlẹ yin kanlin whégbè tọn lẹ lọsu hẹn. (Eks. 20:10) E nọ na dotẹnmẹ mẹlẹ nado na ayidonugo onú gbigbọmẹ tọn lẹ dogọ.

9. Pọndohlan he ma sọgbe tẹwẹ tin to azán Jesu tọn gbè gando Gbọjẹzan go?

⁹Gbọjẹzan lọ nọ wà dagbe na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ; ṣigba to azán Jesu tọn gbè, sinsẹ̀ngán lẹ tindo pọndohlan he zẹ̀pá kavi hẹngogo tọn lẹ gandego. Yé nọ dọ dọ e ma sọgbe hẹ osẹ́n nado tlẹ wẹ́n ota likun tọn delẹ kavi nado gbọazọ̀nna mẹde to Gbọjẹzangbe. (Malku 2:23-27; 3:2-5) Pọndohlan mọnkọ lẹ ma do linlẹn Jiwheyẹwhe tọn hia, podọ Jesu hẹn ehe họnwun na mẹhe jlo na dotoai lẹ.

Whẹndo Jesu tọn nọ na ayidonugo nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ to Gbọjẹzangbe (Pọ́n hukan 10tọ) *

10. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn Matiu 12:9-12 mẹ gando nukun he Jesu nọ yí do pọ́n Gbọjẹzan go?

¹⁰Jesu po hodotọ etọn Ju lẹ po yìn Gbọjẹzan lọ, na yé tin to Osẹ́n Mose tọn glọ wutu. * Amọ́ Jesu dohia to ohó po walọ po mẹ dọ yè dona yin lẹnpọn dagbenọ gando Gbọjẹzan yìnyìn go, podọ e ma ylan nado yin homẹdagbenọ bosọ nọ gọalọna mẹdevo lẹ. E dọ to aliho he họnwun mẹ dọmọ: “E sọgbe nado wà nudagbe to Gbọjẹzangbe.” (Hia Matiu 12:9-12.) Ewọ ma mọdọ homẹdagbe didohia po alọgigọna mẹdevo lẹ po gbà osẹ́n Gbọjẹzan tọn. Nuyiwa Jesu tọn lẹ tá hinhọ́n do adà Gbọjẹzan lọ tọn titengbe de ji. Na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ gbọjẹ sọn azọ́n egbesọegbesọ tọn yetọn lẹ mẹ wutu, yé nọ penugo nado ze ayiha do onú gbigbọmẹ tọn lẹ ji. Jesu whẹ́n to whẹndo de mẹ, he dona ko nọ na ayidonugo nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ to Gbọjẹzangbe. Nuhe mí hia gando Jesu go to whenue e tin to gbétatò etọn Nazalẹti mẹ do enẹ hia: “Dile e ko yin aṣa [Jesu tọn] to Gbọjẹzangbe do, e biọ sinagọgu mẹ bo ṣite nado hiawe.”—Luku 4:15-19.

ETẸWẸ YIN PỌNDOHLAN TOWE GANDO AZỌ́N GO?

11. Mẹnu wẹ ze apajlẹ dagbe dai na Jesu gando azọ́n go?

¹¹Ayihaawe ma tin dọ Josẹfu tindo pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn nkọ gando azọ́n go dile e to azọ́nplọn visunnu sọdodovi etọn Jesu nado lẹzun whlẹpatọ de. (Mat. 13:55, 56) Podọ, Jesu na ko mọdọ Josẹfu nọ wazọ́n sinsinyẹn egbesọegbesọ nado penukundo whẹndo etọn he bẹ mẹsusu hẹn lọ go. Abajọ to nukọn mẹ, Jesu dọna devi etọn lẹ dọmọ: “Azọ́nwatọ jẹna azọ́nkuẹ etọn.” (Luku 10:7) Na nugbo tọn, Jesu jẹakọ hẹ azọ́n sinsinyẹn wiwà.

12. Wefọ tẹlẹ wẹ do pọndohlan Biblu tọn gando azọ́n sinsinyẹn wiwà go hia?

¹²Apọsteli Paulu lọsu yin yinyọnẹn na azọ́n sinsinyẹn wiwà. Azọ́n titengbe etọn wẹ nado dekunnu gando yinkọ po owẹ̀n Jesu tọn po go. Etomọṣo, Paulu nọ wà agbasazọ́n nado penukundo ede go. Tẹsalonikanu lẹ yọ́n “tuklajijẹ po magbọjẹ [etọn] po,” gọna ‘azọ́nwiwa etọn to ozán po okle po’ ma nado ‘doagban pinpẹn na mẹdepope to akuẹzinzan-liho.’ (2 Tẹs. 3:8; Owalọ 20:34, 35) Paulu sọgan ko to hodọ gando azọ́n gòhọ gbigbá tọn he e nọ wà go. To whenue e to Kọlinti, ewọ nọpọ́ hẹ Akuila po Pliskila po bo nọ “wazọ́n hẹ yé, na gòhọ-gbátọ lẹ wẹ yé” wutu. Linlẹn lọ dọ Paulu nọ wazọ́n “to ozán po okle po” ma zẹẹmẹdo dọ ewọ nọ to azọ́nwa madoalọte gba. Di apajlẹ, ewọ ma nọ wazọ́n gòhọ gbigbá tọn to Gbọjẹzangbe lẹ. Azán enẹ nọ yin dotẹnmẹ hundote de na ẹn nado dekunnuna Ju lẹ, na yelọsu ma nọ wazọ́n to Gbọjẹzangbe wutu.—Owalọ 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Paulu tọn mẹ?

¹³Apọsteli Paulu ze apajlẹ dagbe de dai. Ewọ dona wà agbasazọ́n; ṣogan, e nọ hẹn ẹn diun dọ emi tindo mahẹ “to azọ́n wiwe wẹndagbe Jiwheyẹwhe tọn lọ mẹ” to gbesisọ mẹ. (Lom. 15:16; 2 Kọl. 11:23) Ewọ dotuhomẹna mẹdevo lẹ nado wà nudopolọ. Enẹwutu wẹ ewọ ylọ Akuila po Pliskila po dọ “azọ́nwatọ hatọ [etọn] lẹ to Klisti Jesu mẹ.” (Lom. 12:11; 16:3) Paulu na tuli Kọlintinu lẹ nado nọ tindo “nususu nado wà to azọ́n Oklunọ tọn mẹ.” (1 Kọl. 15:58; 2 Kọl. 9:8) Jehovah tlẹ gbọdo apọsteli Paulu nado wlan dọmọ: “Eyin mẹdepope ma jlo na wazọ́n, mọdopolọ mì dike ewọ dùnú blo.”—2 Tẹs. 3:10.

14. Etẹwẹ nuhe Jesu dọ to Johanu 14:12 mẹ zẹẹmẹdo?

¹⁴Azọ́n he yin nujọnu hugan to azán godo tọn ehelẹ mẹ wẹ nado dọyẹwheho bosọ hẹn gbẹtọ lẹ zun devi. Na nugbo tọn, Jesu dọ dọdai dọ devi emitọn lẹ na wà azọ́n he tlẹ klohu emitọn lẹ! (Hia Johanu 14:12.) E ma to didọ dọ mí na wà azọ́njiawu lẹ dile ewọ wà do gba. Kakatimọ, hodotọ etọn lẹ na dọyẹwheho bosọ plọnmẹ to aigba-denamẹ he klohugan de ji, na gbẹtọ susu dogọ, podọ na ojlẹ he dẹn hú dehe ewọ yizan.

15. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí dona nọ kanse míde, podọ etẹwutu?

¹⁵Eyin a nọ wà agbasazọ́n de, bo kàn kanbiọ ehelẹ sè dewe: ‘Be n’yin yinyọnẹn to azọ́n ṣie mẹ taidi azọ́n sinsinyẹnwatọ de ya? Be n’nọ fó azọ́n ṣie do gànmẹ bosọ nọ wà nuhe go n’pé lẹpo ya?’ Eyin gblọndo towe sọgan yin mọwẹ, to whenẹnu, e yọnbasi dọ azọ́nmẹyimẹdotọ towe ni nọ dejido gowe. Ehe nasọ zọ́n bọ owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn na dọ̀n mẹhe to pinpọn we lẹ dogọ. Na nuhe dù azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn po tọn lọ, nọ kàn kanbiọ ehelẹ sè dewe: ‘Be n’yin yinyọnẹn taidi azọ́n sinsinyẹnwatọ to lizọnyizọn lọ mẹ ya? Be n’nọ wleawu ganji na dlapọn tintan lẹ ya? Be n’nọ yawu lẹkọyi jlodotọ lẹ dè nado dọho hẹ yé ya? Podọ be n’nọ tindo mahẹ gbesisọ tọn to adà voovo lizọnyizọn lọ tọn lẹ mẹ ya?’ Eyin gblọndo towe sọgan yin mọwẹ, a na mọ ayajẹ to azọ́n towe mẹ.

ETẸWẸ YIN PỌNDOHLAN TOWE GANDO GBỌJẸYÍYÍ GO?

16. Nawẹ pọndohlan Jesu po apọsteli lẹ po tọn gando gbọjẹyíyí go gbọnvona dehe mẹsusu tindo to egbehe gbọn?

¹⁶Jesu yọnẹn dọ to whedelẹnu, e nọ biọ dọ emilẹ po apọsteli emitọn lẹ po ni gbọjẹ vude. Ṣigba, mẹsusu to ojlẹ lọ mẹ podọ to egbehe wẹ sọgan yin yiyijlẹdo dawe adọkunnọ he go Jesu donù to apajlẹ de mẹ go. Dawe enẹ dọna ede po nujikudo po dọmọ: “Hiẹ ni vò, bo nọ dù, bo nọ nù bosọ nọ dugbẹ.” (Luku 12:19; 2 Tim. 3:4) Nuhe to ahunmẹduna ẹn wẹ nado gbọjẹ bosọ dugbẹ. To vogbingbọn mẹ, Jesu po apọsteli lẹ po ma yí homẹ yedetiti tọn hinhẹn hùn do basi yanwle tintan to gbẹ̀mẹ.

Eyin mí nọ tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando azọ́n po gbọjẹ po go, enẹ na gọalọna mí nado ze ayiha do azọ́n dagbe he na fakọna mí lẹ wiwà ji (Pọ́n hukan 17tọ) *

17. Nawẹ mí nọ yí ojlẹ gbọjẹyíyí tọn mítọn lẹ zan gbọn?

¹⁷To egbehe, mí nọ tẹnpọn nado hodo apajlẹ Jesu tọn bo nọ yí ojlẹ gbọjẹyíyí to azọ́nmẹ tọn mítọn lẹ zan, e ma yin nado gbọjẹ kẹdẹ gba, ṣigba nado nọ wà onú dagbe devo lẹ taidi kunnudidena mẹdevo lẹ po opli Klistiani tọn lẹ yìyì po. Na nugbo tọn, azọ́n mẹhẹnzun devi tọn lọ po opli lẹ yìyì po yin nujọnu na mí sọmọ bọ mí nọ wà nuhe go mí pé lẹpo nado nọ tindo mahẹ gbesisọ tọn to nuwiwa wiwe enẹlẹ mẹ. (Heb. 10:24, 25) Etlẹ yin to whenue mí tọ́nwhẹ̀n nado gbọjẹ, mí gbẹ́ nọ hẹn aṣa gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ go, taidi opli lẹ yìyì to fidepope he mí te, podọ mí nọ dín dotẹnmẹ hundote lẹ nado dọhodopọ hẹ mẹhe mí nọ dukosọna lẹ.—2 Tim. 4:2.

18. Etẹwẹ Ahọlu mítọn, Klisti Jesu jlo dọ mí ni nọ wà?

¹⁸Lehe mí gọ́ na pinpẹn-nutọn do sọ dọ Ahọlu mítọn Klisti Jesu yin lẹnpọn dagbenọ, bosọ gọalọna mí nado nọ tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando azọ́n po gbọjẹ po go! (Heb. 4:15) Ewọ jlo dọ mí ni nọ gbọjẹ dile e jẹ do. E sọ jlo dọ mí ni nọ wazọ́n sinsinyẹn nado penukundo nuhudo agbasa tọn mítọn lẹ go, podọ nado nọ tindo mahẹ to azọ́n gbẹtọ lẹ hinhẹn zun devi tọn he nọ fakọnamẹ lọ mẹ. To hosọ he bọdego mẹ, mí na dọhodo nuhe Jesu wà nado tún mí dote sọn afanumẹ-yinyin wunmẹ he ylan taun de si ji.

OHÀN 38 E Na Hẹn We Lodo

^ huk. 5 Owe-wiwe lẹ plọn mí lehe mí sọgan nọ tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando azọ́n po gbọjẹ po go do. Gbọn Gbọjẹzan sẹmẹsẹmẹ tọn he yin nina Islaelivi lẹ yiyizan taidi apajlẹ dali, hosọ ehe na gọalọna mí nado gbeje pọndohlan mítọn gando azọ́n po gbọjẹ po go pọ́n.

^ huk. 10 Devi lẹ tindo sisi sisosiso na osẹ́n Gbọjẹzan tọn sọmọ bọ yé doalọtena nuhe sin awuwle yé te na ṣiọdidi Jesu tọn lẹ kakajẹ Gbọjẹzan lọ godo.—Luku 23:55, 56.

^ huk. 55 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Josẹfu nọ plan whẹndo etọn yì sinagọgu mẹ to Gbọjẹzangbe.

^ huk. 57 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Otọ́ de he nọ wazọ́n nado penukundo whẹndo etọn go nọ yí gbọjẹ whenu etọn zan na nuwiwa yẹwhehọluduta tọn lẹ, etlẹ yin to whenue ewọ po whẹndo etọn po tọ́nwhẹ̀n nado gbọjẹ.

ATỌ̀HỌ̀-NUHIHỌ́ LỌ TỌN—ZINJẸGBONU OPLỌN TỌN