1. Etẹwẹ “jijọho Jiwheyẹwhe tọn” yin, podọ nawẹ mí nọ mọaleyi gbọn eyin mí tindo e? (Filipinu lẹ 4:6, 7)

 JIJỌHO wunmẹ de tin he aihọn ehe ma yọ́n nudepope gandego. “Jijọho Jiwheyẹwhe tọn” wẹ, yèdọ vivomẹninọ he nọ wá sọn haṣinṣan pẹkipẹki de tintindo hẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn mẹ. Eyin mí tindo jijọho Jiwheyẹwhe tọn, mí nọ do numọtolanmẹ hihọ́ tọn. (Hia Filipinu lẹ 4:6, 7.) Mí nọ duvivi họntọnjiji pẹkipẹki de tọn hẹ mẹhe yiwanna ewọ lẹ. Podọ, mí nọ duvivi haṣinṣan dagbe podọ mẹdetiti tọn de hẹ “Jiwheyẹwhe jijọho tọn” lọ. (1 Tẹs. 5:23) Eyin mí yọ́n Otọ́ mítọn, nọ dejidego bosọ nọ setonuna ẹn, jijọho Jiwheyẹwhe tọn gán hohuwhẹ ahun mítọn he to magbọjẹ mẹ, na mí to pipehẹ ninọmẹ flumẹjijẹ tọn de wutu.

2. Naegbọn mí gán kudeji dọ e yọnbasi nado tindo jijọho Jiwheyẹwhe tọn?

² Be e yọnbasi nugbonugbo nado tindo jijọho Jiwheyẹwhe tọn whenue mí pehẹ ninọmẹ sinsinyẹn de taidi azọ̀nylankan de he gbajẹgbonu, nugbajẹmẹji, hunyanhunyan tonudidọ tọn kavi homẹkẹn ya? Depope to ninọmẹ sinsinyẹn ehelẹ mẹ wẹ gán dobuna mí taun. Amọ́ Jesu na ayinamẹ hodotọ etọn lẹ dọmọ: “Mì dike ahun mìtọn biọ bẹwlu mẹ kavi gbàdo na obu wutu blo.” (Joh. 14:27) Mí dopẹ́ dọ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po ko hodo ayinamẹ Jesu tọn. Po alọgọ Jehovah tọn po, yé ko penugo nado tindo jijọho dile yé tlẹ to pipehẹ whlepọn he kàn dẹpẹ biọ lẹ.

3. Nawẹ azọ̀nylankan kavi azọ̀n bẹplamẹ de gán yinuwado jijọho mítọn ji gbọn?

³ Azọ̀nylankan de kavi azọ̀n bẹplamẹ de gán diọ diblayin adà gbẹzan tọn mítọn lẹpo to aliho sinsinyẹn mẹ. Lẹnnupọndo lehe COVID-19 yinuwado mẹsusu ji do ji. Dodinnanu de dohia dọ to  azọ̀n bẹplamẹ ehe whenu, hugan gbẹtọ kande ao to kanweko ji wẹ nọ ba amlọn pò. Azọ̀n bẹplamẹ lọ ko yidogọna magbọjẹ, apọṣimẹ-zọ̀n, ahàn sinsinyẹn po amasin adínọ po nùnù, danuwiwa to whégbè gọna ojlo lọ nado hù mẹdetiti. Eyin azọ̀nylankan de ko gbajẹgbonu to fie a nọ nọ̀, nawẹ a gán dava magbọjẹ towe bo duvivi jijọho Jiwheyẹwhe tọn gbọn?

4. Naegbọn dọdai Jesu tọn gando azán godo tọn lẹ go yinyọnẹn nọ zọ́n bọ mí nọ tindo jijọho?

⁴ Jesu dọ dọdai dọ to azán godo tọn lẹ mẹ, azọ̀nylankan lẹ kavi awutu he mẹsusu nọ bẹ lẹ na tin “sọn fide jẹ fide.” (Luku 21:11) Nawẹ ehe yinyọnẹn nọ zọ́n bọ mí nọ tindo jijọho gbọn? Eyin azọ̀nylankan de gbajẹgbonu, enẹ ma nọ paṣa mí. Mí yọnẹn dọ onú ehelẹ to jijọ dile Jesu dọ do. Enẹwutu, e na yọ́n dọ mí ni hodo ayinamẹ he Jesu na mẹhe to gbẹnọ to ojlẹ opodo tọn mẹ lẹ, e dọmọ: “Mì dike budi mì blo.”—Mat. 24:6.

5. (a) Sọgbe hẹ Filipinu lẹ 4:8, 9, etẹ go wẹ mí dona nọ hodẹ̀ gando whenue azọ̀nylankan de gbajẹgbonu? (b) Nawẹ todidoaina hoyidokanji Biblu tọn lẹ gán wà dagbe na mí gbọn?

⁵ To whenue azọ̀nylankan de gbajẹgbonu, e bọawu dọ mí ni hanú bọ ahun mítọn ni tlẹ gbàdo. Nuhe jọ do mẹmẹyọnnu de he nọ yin Desi b go niyẹn. To whenue COVID-19 ko hù tavẹ etọn, tavẹ-vi etọn po doto etọn po godo, e dibu dọ emilọsu na bẹ azọ̀n lọ bo nasọ bẹpla onọ̀ emitọn he ko yin mẹhomẹ. Azọ̀nylankan lọ sọ zọ́n bọ e hanú dọ emi na hẹn agbasazọ́n emitọn bú, enẹwutu e nọ kanse ede fie e na nọ mọ akuẹ te nado họ̀ núdùdù bosọ sú họkuẹ eyin enẹ jọ. Nuhiha ehelẹ zọ́n bọ e masọ nọ mọ amlọndọ to zánmẹ ba. Amọ́ Desi gọ̀ jijọho etọn mọyi. Gbọnna? Na taun tọn, e hodẹ̀ dọ Jehovah ni gọalọna emi na ahun emitọn ni ma gbàdo blo, podọ na emi nido ze ayiha do onú dagbe lẹ ji. (Hia Filipinu lẹ 4:8, 9.) E dotoai dile Jehovah to “hodọ” na ẹn gbọn hoyidokanji Biblu tọn lẹ gblamẹ. E dọmọ, “Ogbè fifá wehiatọ lọ lẹ tọn nọ de magbọjẹ ṣie pò bo nọ flin mi dọ Jehovah to ṣie dọ.”—Salm. 94:19.

6. Nawẹ oplọn mẹdetiti tọn po opli lẹ po na gọalọna we gbọn?

⁶ Matin ayihaawe, azọ̀nylankan de he gbajẹgbonu na yinuwado nuwiwa egbesọegbesọ tọn towe delẹ ji, amọ́ ma dike enẹ ni yinuwado oplọn mẹdetiti tọn towe kavi opli lẹ yìyì ji blo. Apajlẹ jọnun he tin to owe po video mítọn lẹ po mẹ lẹ na flin we dọ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po to tenọgli yetọn go hẹn mahopọnna avùnnukundiọsọmẹnu mọnkọ lẹ. (1 Pita 5:9) Opli lẹ na gọalọna we nado nọ lẹnnupọndo linlẹn tulinamẹ tọn he to Owe-wiwe lẹ mẹ lẹ ji. Yé nasọ nọ hùn dotẹnmẹ dote na we nado nọ na tuli mẹdevo lẹ podọ nado nọ mọ tuli yí. (Lom. 1:11, 12) Dile a to nulẹnpọndo lehe Jehovah ko nọgodona sinsẹ̀n-basitọ etọn  lẹ to whenue yé jẹazọ̀n, dibu kavi to ṣokẹdẹ ji do, yise towe na lodo dogọ, podọ a na kudeji dọ e na nọgodona hiẹ lọsu.

7. Etẹwẹ a gán plọn sọn apọsteli Johanu dè?

⁷ Nọ dovivẹnu nado dọhodopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po. Azọ̀nylankan he gbajẹgbonu de gán zọ́n bọ mí dona nọla na mẹdevo lẹ etlẹ yin whenue mí topọ hẹ sinsẹ̀n-basitọ hatọ mítọn lẹ. To ojlẹ mọnkọ lẹ mẹ, a gán tindo numọtolanmẹ apọsteli Johanu tọn nkọ. E jlo na mọ họnton etọn Gaiu nukun sọ nukun. (3 Joh. 13, 14) Amọ́ Johanu yọnẹn dọ na ojlẹ de, emi ma gán mọ Gaiu. Enẹwutu, Johanu wà nuhe go e pé; e do wekanhlanmẹ de hlan Gaiu. Eyin e ma yọnbasi na we to whelẹponu nado yì dla mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po pọ́n nukun sọ nukun, tẹnpọn nado nọ ylọ yé to alokan ji, gbọn oylọ video ji tọn lẹ gblamẹ kavi nọ do wekanhlanmẹ lẹ hlan yé. Eyin a nọ dọhodopọ hẹ Klistiani hatọ lẹ, a na nọ tindo numọtolanmẹ hihọ́ po jijọho po tọn dogọ. Nọ dọhodopọ hẹ mẹho agun tọn lẹ titengbe eyin a mọdọ emi do magbọjẹ, podọ nọ kẹalọyi tulinamẹ owanyinọ yetọn.—Isa. 32:1, 2.

8. Nawẹ nugbajẹmẹji de gán yinuwado jijọho towe ji gbọn?

⁸ Eyin a ko jiya tọ̀gbamẹ tọn, aigba sisọsisọ tọn, kavi miyọ́n ko jinu na we pọ́n, a gán do magbọjẹ sinsinyẹn delẹ na ojlẹ dindẹn. Eyin a hẹn nutindo kavi mẹyiwanna towe lẹ bu to okú mẹ, a gán tindo numọtolanmẹ awubla tọn, hẹn todido bu kavi tlẹ gblehomẹ. Enẹ ma dohia dọ a yin gbẹtọ agbasanọ kavi yise whèdo we gba. Whlepọn sinsinyẹn de mẹ wẹ a jugbọn, podọ mẹdelẹ gán donukun dọ a ni yinuwa to aliho agọ̀ mẹ. (Jobu 1:11) Amọ́, mahopọnna ninọmẹ flumẹjijẹ tọn lẹ, a gán tindo jijọho. Gbọnna?

9. Etẹwẹ Jesu dọ nado wleawudaina mí na nugbajẹmẹji lẹ?

⁹ Flin dọdai he Jesu dọ. To vogbingbọn mẹ na mẹdelẹ to aihọn lọ mẹ he gán lẹndọ nugbajẹmẹji de ma gán jọ do yé go gbede lẹ, mí nọ donukun dọ nujijọ ylankan lẹ na fọ́n bo to jijọ, ehe delẹ to yé mẹ gán gando mí go ga. Jesu dọna hodotọ etọn lẹ dọ “aigba sisọsisọ daho lẹ” gọna nugbajẹmẹji devo lẹ na wá aimẹ whẹpo opodo lọ nido wá. (Luku 21:11) E sọ dọ dọdai dọ ‘sẹ́nhẹngba na jideji.’ Di apajlẹ, walọ ylankan, danuwiwa po mẹgbeyinyan nukunbianamẹtọ lẹ tọn po he mí nọ mọ to egbehe lẹ yin kunnudenu enẹ tọn. (Mat. 24:12) Jesu ma dọ gbede dọ nugbajẹmẹji ehelẹ na jọ do mẹhe Jehovah ko gbẹdai lẹ kẹdẹ go gba. Na nugbo tọn, devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn susu lẹ wẹ ko jiya nugbajẹmẹji lẹ tọn. (Isa. 57:1; 2 Kọl. 11:25) Jehovah ma gán basi hihọ́na mí sọn nugbajẹmẹji lẹpo mẹ to azọnjiawu-liho, amọ́ e na na mí nudepope he mí do hudo etọn nado tindo jijọho.

10. Naegbọn awuwiwledai todin na nugbajẹmẹji de do yin dohia yise tọn? (Howhinwhẹn lẹ 22:3)

¹⁰ Eyin mí ko wleawudai jẹnukọn gando lehe mí na yinuwa do go, e na bọawuna mí dogọ nado hẹn jijọho mítọn go to nujijọ ajiji lẹ whenu. Amọ́, be awuwiwledai nọ dohia dọ yise mítọn to Jehovah mẹ ma lodo wẹ ya? Paali. Na nugbo tọn, awuwiwledai na nugbajẹmẹji de nọ dohia dọ mí tindo yise nugbonugbo to nugopipe etọn nado penukundo mí go mẹ. Gbọnna? Ohó Jiwheyẹwhe tọn na mí ayinamẹ nado wleawudai na nugbajẹmẹji he gán wá to nukọn mẹ lẹ. (Hia Howhinwhẹn lẹ 22:3.) Podọ, gbọn owe lẹ, opli agun tọn lẹ gọna nulila he wá do ganmẹ lẹ gblamẹ, titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn ko na mí ayinamẹ pludopludo nado wleawudaina nujijọ ajiji lẹ. c Be mí nọ dejido  Jehovah go ya? Eyin mí nọ wàmọ, mí na nọ hodo ayinamẹ enẹ todin—whẹpo nugbajẹmẹji de nido jọ.

11. Etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ Margaret tọn mẹ?

¹¹ Lẹnnupọndo numimọ mẹmẹyọnnu de he nọ yin Margaret tọn ji. E mọ gbedide lọ yí nado tọ́n sọn owhé etọn gbè na miyọ́n daho de wle to lẹdo etọn mẹ wutu. Na mẹsusu to tintẹnpọn nado họ̀n to ojlẹ dopolọ mẹ wutu, sẹkli-masẹ to ali lẹ ji bọ mẹde ma gán yì. Azọ̀ titli lẹ gọ́ jẹhọn mẹ bọ Margaret ma gán jẹte sọn mọto etọn mẹ na ojlẹ de. Amọ́ e penugo bo luntọ́n na e wleawudai wutu. Kalti alidohiamẹ tọn de to saki pẹvi etọn mẹ he gọalọna ẹn nado mọ ali devo nado tọ́n sọn lẹdo lọ mẹ. E tlẹ ko kùnhún gbọn ali lọ ji pọ́n nado sọgan yọ́n ali he e na ze to nujijọ ajiji de whenu. Podọ, na Margaret wleawudai wutu, e penugo bo lùn nujijọ lọ tọ́n.

12. Naegbọn mí dona nọ hodo anademẹ hihọ́-basinamẹ tọn lẹ?

¹² Nado basi hihọ́na míwlẹ po mẹdevo lẹ po, aṣẹpatọ lẹ gán de ogàn tangan de he mẹ mẹlẹpo na to whégbè te to zánmẹ, yé gán degbè dọ mẹlẹ ni tọ́n sọn lẹdo de mẹ kavi ze afọdide titengbe devo lẹ. Mẹdelẹ nọ dọngbàn kavi nọ dán lẹkan-lẹkan na yé ma jlo na jo nutindo yetọn lẹ do wutu. Nawẹ Klistiani lẹ nọ yinuwa gbọn? Biblu dọna mí dọmọ: “Na Oklunọ tọn wutu, mì yin mẹmẹglọ na nuzedai gbẹtọ tọn lẹpo, vlavo na ahọlu taidi mẹhe yiaga kavi na ayimatẹn-gán lẹ taidi mẹhe yin didohlan gbọn ewọ dali.” (1 Pita 2:13, 14) Titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn lọsu nọ na mí anademẹ lẹ nado basi hihọ́na mí. Mí nọ yin nuflin whẹwhẹ nado na adlẹsi mítọn alọnu tọn lẹ mẹho agun tọn lẹ na yé nido sọgan dọhodopọ hẹ mí to nujijọ ajiji lẹ whenu. Be a ko wàmọ ya? Mí gán mọ anademẹ lẹ yí vlavo nado gbọṣi whégbè kavi nado họnyi. Mí gán sọ mọ anademẹ lẹ yí gando lehe mí gán mọ nunina kọgbọ tọn lẹ yí kavi lehe podọ whenue mí na gọalọna mẹdevo lẹ do go. Eyin mí ma setonu, mí gán ze ogbẹ̀ mítọn po mẹho agun tọn lẹ po tọn do owù mẹ. Flindọ sunnu nugbonọ ehelẹ nọ họ́ mí. (Heb. 13:17) Margaret dọmọ, “N’kudeji mlẹnmlẹn dọ anademẹ mẹho agun tọn lẹ tọn po titobasinanu lọ tọn lẹ po hihodo wẹ whlẹn ogbẹ̀ ṣie.”

13. Etẹwẹ ko na Klistiani susu he ko sẹtẹn lẹ ayajẹ po jijọho po?

¹³ Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po susu he sẹtẹn na nugbajẹmẹji kavi awhàn kavi hunyanhunyan tonudidọ tọn wutu lẹ, dona wà nuhe go yé pé lẹpo nado diọada sọgbe hẹ ninọmẹ yọyọ yetọn bosọ wà nususu to sinsẹ̀nzọn  yetọn na Jehovah mẹ. Taidi Klistiani dowhenu tọn he gbape na homẹkẹn wutu lẹ, yé nọ zindonukọn nado “to wẹndagbe ohó lọ tọn lá.” (Owalọ 8:4) Yẹwhehodidọ nọ gọalọna yé nado ze ayiha do Ahọluduta lọ ji kakati ni yin do ninọmẹ sinsinyẹn lẹ ji. Taidi kọdetọn de, yé nọ hẹn ayajẹ po jijọho yetọn po go.

14. Nawẹ homẹkẹn gán yinuwado jijọho mítọn ji gbọn?

¹⁴ Homẹkẹn gán hò nususu he nọ zọ́n bọ mí nọ tindo jijọho lẹ yí sọn mí si. Mí nọ jaya bosọ nọ tindo pekọ whenue mí pli dopọ po awuvivo po, dọyẹwheho to gbangba bosọ penukundo nuwiwa egbesọegbesọ tọn mítọn lẹ go matin obu lọ nado yin wiwle. Eyin mẹdekannujẹ enẹlẹ yin yíyí sọn mí si, mí gán do magbọjẹ, na mí to budi gando nuhe na jọ bọdego go wutu. E sọgbe dọ mí ni do numọtolanmẹ enẹlẹ. Amọ́ mí dona to aṣeji. Jesu dohia dọ homẹkẹn gán zọ́n bọ hodotọ emitọn lẹ na dahli. (Joh. 16:1, 2) Enẹwutu, nawẹ mí gán hẹn jijọho mítọn go to whenue mí yin homẹkẹndo gbọn?

15. Naegbọn mí ma dona dibuna homẹkẹn? (Johanu 15:20; 16:33)

¹⁵ Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọna mí dọmọ: “Mẹhe to jijlo nado nọgbẹ̀ po mẹdezejo na Jiwheyẹwhe po to kọndopọ mẹ hẹ Klisti Jesu lẹpo na yin homẹkẹndo ga.” (2 Tim. 3:12) E vẹawuna mẹmẹsunnu de he nọ yin Andrei nado kẹalọyi nugbo enẹ to whenue azọ́n lọ yin alọhẹndotena to otò etọn mẹ. E dọna ede dọ: ‘Kunnudetọ sù tofi taun. Nawẹ aṣẹpatọ lẹ gán wle mímẹpo gbọn?’ Amọ́, kakati pọndohlan enẹ ni zọ́n bọ Andrei ni tindo jijọho, magbọjẹ wẹ e do na ẹn. Mẹmẹsunnu devo lẹ dejido Jehovah go bo ma tẹnpọn nado hẹn yede kudeji dọ yé ma na yin wiwle. Yé kẹalọyi dọ yé gán yin wiwle, amọ́ yé ma hanú sọ Andrei. Enẹwutu, uwọ lọsu wleawuna pọndohlan yetọn nkọ bo ze jidide etọn do Jiwheyẹwhe mẹ. E ma dẹn bọ e tindo jijọho, podọ to alọnu, e do ayajẹ mahopọnna avùnnukundiọsọmẹnu lẹ. E gán yinmọ na mílọsu. Dile etlẹ yindọ Jesu dọna mí dọ mí ni donukun homẹkẹn, e sọ hẹn mí deji dọ mí gán hẹn nugbonọ-yinyin mítọn go.—Hia Johanu 15:20; 16:33.

16. Anademẹ tẹlẹ wẹ mí dona setonuna whenue mí to homẹkẹn glọ?

¹⁶ Eyin azọ́n mítọn yin alọhẹndotena kavi yin aliglọnna sinsinyẹn, mí gán mọ anademẹ lẹ yí sọn wekantẹn alahọ tọn po mẹho agun tọn lẹ po dè. Yanwle lọ wẹ nado basi hihọ́na mí bo  hẹn ẹn diun dọ mí zindonukọn nado to núdùdù gbigbọmẹ tọn lẹ mọyi, podọ nado gọalọna mí nado to yẹwhehodọ zọnmii jẹ obá he mẹ e yọnbasi jẹ. Nọ wà nuhe go a pé lẹpo nado setonuna anademẹ he a nọ mọyi lẹ, eyin a ma tlẹ mọnukunnujẹ nuhewutu yé do yin nina mẹ to gigọ́ mẹ. (Jak. 3:17) Humọ, ma nọ de nudọnamẹ he gando mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po kavi nuwiwa agun lọ tọn lẹ go lẹ gbà na mẹhe ma do jlọjẹ nado yọnẹn lẹ blo.—Yẹwh. 3:7.

17. Taidi apọsteli lẹ to owhe kanweko tintan whenu, etẹwẹ mí magbe nado wà?

¹⁷ Dopo to whẹwhinwhẹ́n titengbe he wutu Satani to awhànfun sọta omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ wẹ yindọ yé “yin azọ́ndena nado dekunnu gando Jesu go.” (Osọ. 12:17) A dike Satani po aihọn etọn po dobuna we blo. Eyin mí nọ dekunnu bosọ nọ plọnmẹ mahopọnna nukundiọsọmẹ, mí na do jijọho po ayajẹ po. To owhe kanweko tintan whenu, to whenue aṣẹpatọ Ju lẹ gbẹ́ na apọsteli lẹ ma nado sọ dọyẹwheho ba, sunnu nugbonọ enẹlẹ basi dide nado setonuna Jiwheyẹwhe. Yé zindonukọn nado to yẹwhehodọ, podọ azọ́n enẹ hẹn ayajẹ wá na yé. (Owalọ 5:27-29, 41, 42) Na nugbo tọn, eyin azọ́n mítọn yin aliglọnna, mí dona yí zinzin zan to whenue mí to yẹwhehodọ. (Mat. 10:16) Podọ, eyin mí wà nuhe go mí pé lẹpo, mí na tindo jijọho he nọ wá sọn homẹ Jehovah tọn hinhẹn hùn po owẹ̀n gbẹwhlẹngán tọn de mimá hẹ mẹdevo lẹ po mẹ.

18. Etẹwẹ mí dona nọ flin gando mẹhe yin Asisa jijọho he mí do hudo etọn lọ tọn go?

¹⁸ Kudeji dọ etlẹ yin to ojlẹ he sinyẹn hugan lẹ mẹ, mí gán tindo jijọho. To ojlẹ mọnkọ lẹ mẹ, mí dona nọ flindọ jijọho he sin hudo mí do wẹ jijọho Jiwheyẹwhe tọn, enẹ wẹ jijọho he Jehovah kẹdẹ gán namẹ. Nọ ganjẹ e go whenue azọ̀nylankan de gbajẹgbonu, nugbajẹmẹji de jọ kavi whenue a pehẹ homẹkẹn. Tẹdo titobasinanu etọn go gligli. Nọ pọ́n dona jiawu he to tepọn we to sọgodo lẹ hlan. Eyin a wàmọ, “Jiwheyẹwhe jijọho tọn nasọ nọhẹ” we. (Flp. 4:9) To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna lehe mí gán gọalọna Klistiani hatọ he to pipehẹ nukunbibia lẹ nado mọ jijọho Jiwheyẹwhe tọn do.