HOSỌ OPLỌN TỌN 50
Yise po Azọ́n lẹ po Gán Dekọtọn Do Dodowiwa Mẹ
‘Nọ to zọnlin jijlọ zìn to afọdò yise he otọ́ mítọn Ablaham tindo tọn lẹ mẹ.’—LOM. 4:12.
OHÀN 119 Mí Dona Tindo Yise
BLADOPỌ a
1. Eyin mí lẹnnupọndo yise Ablaham tọn ji, kanbiọ tẹwẹ mí gán kanse?
DILE etlẹ yindọ mẹsusu ko sèhó gando Ablaham go, suhugan yetọn ma yọ́n nukaka de gando ewọ go. Amọ́, a yọ́n nususu gando Ablaham go. Di apajlẹ, a yọnẹn dọ Ablaham yin yiylọdọ ‘otọ́ mẹhe tindo yise lẹpo tọn.’ (Lom. 4:11) Amọ́, a gán to kinkanse dewe dọ, ‘Be n’gán zinzọnlin to afọdò Ablaham tọn lẹ mẹ bo tindo yise etọn nkọ ya?’ Mọwẹ, e gán pà we.
2. Naegbọn e do yin nujọnu nado plọnnu gando apajlẹ Ablaham tọn go? (Jakọbu 2:22, 23)
2 Dopo to aliho he mẹ mí gán wleawuna yise Ablaham tọn nkọ te lẹ mẹ wẹ nado nọ plọnnu gando apajlẹ etọn go. Ablaham setonuna gbedide Jiwheyẹwhe tọn bo sẹtẹn yì otò dindẹn de mẹ, e nọ gòhọ lẹ mẹ na owhe susu lẹ, podọ e wleawufo nado yí visunnu yiwanna etọn Isaki do sanvọ́. Nuyiwa enẹlẹ do yise dolido hia. Yise Ablaham tọn gọna azọ́n etọn lẹ zọ́n bọ e mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn bosọ yin họntọn etọn. (Hia Jakọbu 2:22, 23.) Jehovah jlo dọ mílọsu kakajẹ hiẹ lọsu ji ni duvivi dona dopolọ lẹ tọn. Enẹwutu, e gbọdo Biblu-kantọ lọ lẹ Paulu po Jakọbu po nado donù apajlẹ Ablaham tọn go. Mì gbọ mí ni na ayidonugo apajlẹ etọn dile e yin hodọdeji do to Lomunu lẹ weta 4tọ po Jakọbu weta 2tọ po mẹ. Weta awe enẹlẹ donù nudọnamẹ titengbe de go gando Ablaham go.
3. Wefọ Biblu tọn titengbe tẹ mẹ wẹ Paulu po Jakọbu po yihodọ sọn?
3 Paulu po Jakọbu po yihodọ sọn Jenẹsisi 15:6 mẹ, he dọmọ: “[Ablaham] do yise hia to Jehovah mẹ, Ewọ sọ hia hlan ẹn di dodowiwa.” To paa mẹ, dodowiwa nọ dlẹnalọdo ninọmẹ mẹde tọn he nọ zọ́n bọ Jiwheyẹwhe nọ kẹalọyi i bo tlẹ nọ mọ ẹn di madoblọnọ. Lehe e gán jiawu do sọ dọ Jiwheyẹwhe ni pọ́n gbẹtọvi mapenọ he yin ylandonọ de hlan taidi madoblọnọ! Vlavo a na jlo dọ e ni yinmọ na hiẹ lọsu, podọ e gán yinmọ. Nado mọ lehe e gán yinmọ na mílọsu do, mí dona mọnukunnujẹ nuhewutu enẹ gán yin didọ gando Ablaham go mẹ.
YISE YIN DANDAN NADO YIN DODONỌ
4. Etẹwẹ nọ glọnalina gbẹtọvi lẹ nado yin dodonọ?
4 To wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Lomunu lẹ mẹ, e dọ dọ gbẹtọvi lẹpo wẹ yin ylandonọ. (Lom. 3:23) To whelọnu lo, nawẹ mẹde gán yin mimọ taidi dodonọ kavi madoblọnọ bo gbọnmọ dali mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn gbọn? Nado gọalọna Klistiani ahundoponọ lẹpo nado mọ gblọndo na kanbiọ enẹ, Paulu donù apajlẹ Ablaham tọn go.
5. Dodonu tẹ ji wẹ Jehovah lá Ablaham taidi dodonọ te? (Lomunu lẹ 4:2-4)
5 Jehovah ylọ Ablaham dọ dodonọ whenue e to aigba Kenani tọn ji. Naegbọn Jehovah do lá Ablaham di dodonọ? Be na Ablaham yìn Osẹ́n Mose tọn to aliho pipé mẹ wutu wẹ ya? Paali. (Lom. 4:13) Osẹ́n enẹ yin nina akọta Islaeli tọn nudi owhe 400 linlán whenue Jiwheyẹwhe ko lá Ablaham di dodonọ godo. Eyin mọ wẹ, dodonu tangan tẹ ji wẹ Jiwheyẹwhe lá Ablaham di dodonọ te? Jehovah gbọn nukundagbe majẹhẹ Etọn gblamẹ lá Ablaham di dodonọ na yise etọn wutu.—Hia Lomunu lẹ 4:2-4.
6. Nawẹ Jehovah nọ lá gbẹtọvi ylandonọ de di dodonọ gbọn?
6 Paulu dọ dọ eyin mẹde do yise hia to Jiwheyẹwhe mẹ, “yise etọn nọ yin pinpọnhlan taidi dodowiwa.” (Lom. 4:5) Paulu yidogọ dọmọ: “Kẹdẹdile Davidi lọsu dọho gando ayajẹ he mẹhe Jiwheyẹwhe nọ pọnhlan taidi dodonọ bọ e ma yin gbọn azọ́n lẹ dali nọ tindo go do dọmọ: ‘Ayajẹnọ wẹ mẹhe walọ sẹ́nhẹngba tọn yetọn lẹ ko yin jijona yé bọ ylando yetọn lẹ ko yin nuṣinyọndo; ayajẹnọ wẹ mẹhe Jehovah ma na hia ylando etọn dokọna to aliho depope mẹ.’” (Lom. 4:6-8; Salm. 32:1, 2) Jiwheyẹwhe nọ jona kavi nọ ṣinyọnnudo ylando mẹhe do yise hia to ewọ mẹ lẹ tọn. E nọ jona yé mlẹnmlẹn bo masọ nọ yinuwa sọgbe hẹ ylando yetọn lẹ ba. E nọ pọ́n omẹ enẹlẹ hlan taidi madoblọnọ podọ dodonọ to dodonu yise yetọn tọn ji.
7. Linlẹn tẹ mẹ wẹ sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ yin dodonọ te?
7 Mahopọnna dọ Ablaham po Davidi po gọna sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn delẹ yin lilá di dodonọ, yé gbẹ́ yin mapenọ lẹ. Amọ́ na yise yetọn wutu, Jiwheyẹwhe nọ pọ́n yé hlan taidi madoblọnọ titengbe eyin ewọ yí yé jlẹdo mẹhe ma tindo nukundagbe etọn lẹ go. (Efe. 2:12) Dile Paulu hẹn ẹn họnwun do to wekanhlanmẹ etọn mẹ, yise yin dandan nado tindo haṣinṣan mẹdetiti tọn de hẹ Jiwheyẹwhe. Enẹ yin nugbo to whẹho Ablaham po Davidi po tọn mẹ, podọ e sọ yin nugbo to whẹho mílọsu tọn mẹ ga.
KANṢIṢA TẸWẸ TIN TO YISE PO AZỌ́N LẸ PO ṢẸNṢẸN?
8, 9. Tadona he ma sọgbe tẹ kọ̀n wẹ mẹdelẹ ko wá gando kandai Paulu po Jakọbu po tọn lẹ go, podọ etẹwutu?
8 Na owhe kanweko susu lẹ, kanṣiṣa he tin to yise po azọ́n lẹ po ṣẹnṣẹn ko hẹn nudindọn sinsinyẹn wá to Sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ mẹ. Sinsẹ̀ngán delẹ nọ plọnmẹ dọ nuhe a na wà nado mọ whlẹngán lẹpo ma hugan nado yise to Oklunọ Jesu Klisti mẹ. A gán ko nọ sè bọ yé nọ dọ dọ, “Yí Jesu sè, bo mọ whlẹngán.” Sinsẹ̀ngán delẹ tlẹ nọ dọ dọ nuhe Paulu do to ayiha mẹ niyẹn whenue e dọmọ: ‘Jiwheyẹwhe nọ pọ́n mẹlẹ hlan taidi dodonọ bọ e ma yin gbọn azọ́n lẹ dali.’ (Lom. 4:6) Amọ́, mẹdevo lẹ nọ jẹagọdo bo nọ dọ dọ a gán “whlẹn dewe” eyin a nọ yì nọtẹn he ṣọṣi nọ pọnhlan taidi fiwiwe lẹ, podọ eyin a nọ wà dagbe. Vlavo yé nọ dlẹnalọdo Jakọbu 2:24 he dọ dọ: “Gbọn azọ́n lẹ dali wẹ mẹde na yin lilá di dodonọ, e ma yin gbọn yise kẹdẹ dali gba.”
9 Kọdetọn pọndohlan mọnkọ lẹ tọn wẹ yindọ, wekantọ sinsẹ̀n tọn delẹ ko wá tadona kọ̀n dọ Paulu po Jakọbu po jẹagọdo yede na nuhe dù yise po azọ́n lẹ po. Sinsẹ̀ngán lẹ gán dọ dọ to whenuena Paulu lẹndọ mẹde na yin lilá di dodonọ gbọn yise matin azọ́n lẹ dali, Jakọbu lẹndọ azọ́n lẹ yin dandan nado mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn. Sinsẹ̀n-nuplọnmẹtọ de dọ ẹ to aliho ehe mẹ dọmọ: “Jakọbu ma mọnukunnujẹ nuhewutu Paulu do zinnudeji dọ yise kẹdẹ ko pé na mẹde nido yin lilá di dodonọ mẹ, podọ dọ Jakọbu ma kọngbedopọ hẹ zẹẹmẹ Paulu tọn.” Amọ́, Jehovah wẹ gbọdo Paulu po Jakọbu po nado kàn nuhe yé kàn lẹ. (2 Tim. 3:16) Enẹwutu, aliho he bọawu de dona tin nado mọ kanṣiṣa he to hodidọ yetọn lẹ ṣẹnṣẹn. Aliho lọ wẹ nado lẹnnupọndo lẹdo hodidọ yetọn lẹ tọn ji.
10. “Azọ́n” titengbe tẹlẹ ji wẹ Paulu dọhodo? (Lomunu lẹ 3:21, 28) (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)
10 “Azọ́n” tẹlẹ ji wẹ Paulu zinnudo to Lomunu lẹ weta 3 po 4tọ po mẹ? Na taun tọn, e to alọdlẹndo “azọ́n osẹ́n tọn lẹ,” yèdọ osẹ́n he yin nina Mose to Osó Sinai ji. (Hia Lomunu lẹ 3:21, 28.) E taidi dọ to ojlẹ Paulu tọn mẹ, Klistiani Ju delẹ nọ lẹndọ e gbẹ́ yin dandan nado yìn Osẹ́n Mose tọn. Enẹwutu, Paulu dlẹnalọdo apajlẹ Ablaham tọn nado dohia dọ, e ma yin “azọ́n osẹ́n tọn lẹ” wẹ nọ zọ́n bọ mẹde do nọ tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn. Yise wẹ nọ hẹn enẹ yọnbasi. Enẹ na tulimẹ, na ehe yinyọnẹn hẹn mí kudeji dọ e yọnbasi na mí nado tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn. Ehe dohia dọ mí gán wleawuna yise to Jiwheyẹwhe po Klisti po mẹ, podọ ehe gán zọ́n bọ mí na mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn.
11. “Azọ́n” wunmẹ tẹlẹ ji wẹ Jakọbu zinnudo?
11 To alọ devo mẹ, “azọ́n” he go Jakọbu weta 2tọ donù lẹ ma yin “azọ́n osẹ́n tọn lẹ” he go Paulu donù gba. Jakọbu to hodọ gando azọ́n kavi nuhe Klistiani lẹ nọ wà to gbẹzan egbesọegbesọ tọn yetọn lẹ mẹ go. Azọ́n enẹlẹ nọ dohia eyin vlavo Klistiani de tindo yise nujọnu tọn to Jiwheyẹwhe mẹ kavi lala. Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo apajlẹ awe delẹ he Jakọbu yizan ji.
12. Nawẹ Jakọbu basi zẹẹmẹ kanṣiṣa he to yise po azọ́n lẹ po ṣẹnṣẹn tọn gbọn? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)
12 To apajlẹ tintan lọ mẹ, Jakọbu dohia dọ Klistiani lẹ ma dona nọ homẹnukuntapọn to nuyiwa yetọn hẹ mẹdevo lẹ mẹ. E yí apajlẹ dawe he do nukundagbe hia adọkunnọ de bo yí nukunpẹvi do pọ́n wamọnọ de tọn lọ zan nado zinnudo nuagokun ehe ji. Jakọbu dohia dọ dawe enẹ gán sọalọakọ́n dọ emi do yise, amọ́ azọ́n etọn lẹ ma do enẹ hia. (Jak. 2:1-5, 9) To apajlẹ awetọ lọ mẹ, ‘Jakọbu donù mẹde he mọ bọ mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu de ma tindo avọ̀ kavi núdùdù’ go, amọ́ e ma yí nude wà nado gọalọ. Eyin omẹ enẹ tlẹ sọalọakọ́n dọ emi do yise, yise etọn ma zọnpọ hẹ azọ́n lẹ; enẹwutu, ovọ́ wẹ yise etọn. Dile Jakọbu wlan do, “matin azọ́n lẹ, yise kẹdẹ na ede yin oṣiọ.”—Jak. 2:14-17.
13. Apajlẹ tẹwẹ Jakọbu na nado dohia dọ e yin nujọnu nado tindo yise bosọ nọ wà azọ́n dagbe lẹ? (Jakọbu 2:25, 26)
13 Jakọbu dlẹnalọdo Lahabi taidi mẹde he dohia gbọn nuyiwa etọn lẹ gblamẹ dọ emi tindo yise. (Hia Jakọbu 2:25, 26.) E sèhó gando Jehovah go bosọ mọnukunnujẹemẹ dọ ewọ wẹ to godo na Islaelivi lẹ. (Jọṣ. 2:9-11) E do yise etọn hia gbọn nuyiwa etọn lẹ gblamẹ bo basi hihọ́na amẹ́ Islaelivi awe lọ lẹ whenue ogbẹ̀ yetọn to owù mẹ. Taidi kọdetọn de, nawe kosi mapenọ ehe yin lilá di dodonọ kẹdẹdile e yin do na Ablaham. Apajlẹ he e zedai zinnudeji dọ nujọnu wẹ e yin dọ azọ́n lẹ ni nọ zọnpọ hẹ yise.
14. Nawẹ kandai Paulu po Jakọbu po tọn lẹ tindo kanṣiṣa hẹ yede gbọn?
14 Biblu-kantọ awe lọ lẹ, enẹ wẹ Paulu po Jakọbu po donù whẹho yise po azọ́n lẹ po tọn go to aliho voovo lẹ mẹ poun wẹ. Paulu to didọna Klistiani Ju lẹ dọ e ma yin azọ́n he Osẹ́n Mose tọn biọ lẹ wiwà poun wẹ na zọ́n bọ yé na mọ nukundagbe Jehovah tọn. Podọ, Jakọbu to nuzindeji dọ Klistiani lẹpo dona nọ do yise yetọn hia gbọn onú dagbe lẹ wiwà na mẹdevo lẹ dali.
15. Etẹwẹ yin aliho delẹ he mẹ mí gán do yise mítọn hia gbọn azọ́n lẹ gblamẹ te? (Sọ pọ́n yẹdide lọ lẹ.)
15 Jehovah ma dọ dọ eyin mí jlo na yin lilá di dodonọ, mí dona wà nuhe Ablaham wà pẹpẹ gba. Na nugbo tọn, aliho susu lẹ mẹ wẹ mí gán do yise mítọn hia gbọn azọ́n lẹ gblamẹ te. Mí gán nọ dokuavọna mẹyọyọ lẹ to agun mẹ, gọalọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po he do nuhudo nujọnu tọn lẹ, bosọ nọ wà dagbe na hagbẹ whẹndo tọn mítọn lẹ, podọ onú ehe lẹpo wẹ Jiwheyẹwhe nọ kẹalọyi bosọ nọ dona. (Lom. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Joh. 3:18) Azọ́n titengbe de he nọ do yise mítọn hia wẹ wẹndagbe lọ lilá na mẹdevo lẹ po zohunhun po. (1 Tim. 4:16) Mímẹpo wẹ gán dohia gbọn nuyiwa mítọn lẹ gblamẹ dọ mí tindo yise dọ opagbe Jehovah tọn lẹ na mọ hẹndi, podọ dọ aliho etọn lẹ wẹ yin dagbe hugan lẹ. Humọ eyin mí wàmọ, mí nọ do nujikudo mlẹnmlẹn dọ Jiwheyẹwhe na hia mí di dodonọ bo nasọ ylọ mí dọ họntọn etọn lẹ.
TODIDO YIN NUJỌNU NADO TINDO YISE
16. Kanṣiṣa tẹwẹ tin to todido po yise Ablaham tọn po ṣẹnṣẹn?
16 Lomunu lẹ weta 4tọ zinnudo onú titengbe devo he mí gán plọn sọn Ablaham dè ji, enẹ wẹ nujọnu-yinyin todido tọn. Jehovah dopà dọ gbọn Ablaham gblamẹ, “akọta susu lẹ” na yin didona. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n todido jiawu he Ablaham tindo! (Jen. 12:3; 15:5; 17:4; Lom. 4:17) Amọ́, etlẹ yin whenue Ablaham ko do owhe 100 bọ Sala ko do owhe 90, visunnu he opà etọn yin didona yé lọ ma ko yin jiji. To pọndohlan gbẹtọvi tọn mẹ, e taidi nuhe ma yọnbasi dọ Ablaham po Sala po ni ji visunnu de. Enẹ yin whlepọn sinsinyẹn de na Ablaham. “Ṣogan e tindo yise he sinai do todido ji, dọ ewọ na lẹzun otọ́ akọta susu tọn.” (Lom. 4:18, 19) Podọ to godo mẹ, nukundido enẹ mọ hẹndi. E wá lẹzun otọ́ Isaki tọn, yèdọ visunnu he yé ko to nukundo na ojlẹ dindẹn lọ.—Lom. 4:20-22.
17. Nawẹ mí yọnẹn gbọn dọ mí gán yin hihia taidi dodonọ, podọ taidi họntọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ?
17 Mí gán mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn bosọ yin hihia di dodonọ, podọ họntọn etọn lẹ dile e yin do na Ablaham. Na nugbo tọn, Paulu donù enẹ go bo wlan dọmọ: “Hodidọ lọ ‘e yin hihia hlan ẹn’ ma yin kinkandai na [Ablaham] kẹdẹ gba, amọ́ na mílọsu lẹ ga he e na yin hihia hlan, na míwlẹ tindo yise to Ewọ he fọ́n Jesu” lọ mẹ. (Lom. 4:23, 24) Taidi Ablaham, mí dona tindo yise po azọ́n lẹ po gọna todido. Paulu zindonukọn bo dọhodo todido mítọn ji to Lomunu lẹ weta 5tọ mẹ, enẹ wẹ nuhe mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ.
OHÀN 28 Họntọnjiji hẹ Jehovah
a Mí nọ jlo na tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn bosọ yin pinpọnhlan taidi dodonọ gbọn ewọ dali. To hosọ ehe mẹ, mí na yí kandai Paulu po Jakọbu po tọn lẹ zan nado gbadopọnna lehe enẹ yọnbasi do gọna lehe yise po azọ́n mítọn lẹ po yin dandan nado mọ nukundagbe Jehovah tọn do.
b ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ : Paulu dotuhomẹna Klistiani Ju lẹ nado na ayidonugo yise, e ma yin “azọ́n osẹ́n tọn lẹ,” taidi okàn juju de tintindo to awugbo lẹ go, Hùnwhẹ Juwayi tọn dùdù, gọna alọkiklọ to aṣa-liho.
c ZẸẸMẸ YẸDIDE TỌN: Jakọbu dotuhomẹna mí nado nọ do yise hia gbọn dagbewiwa na mẹdevo lẹ dali taidi alọgigọna wamọnọ lẹ.