HOSỌ OPLỌN TỌN 6
Nọ Hẹn Tenọgli Towe Go!
“Kaka yẹn nado kú, yẹn ma na jo tenọgli ṣie do!”—JOBU 27:5.
OHÀN 34 Zọnlinzinzin to Tenọgli Mẹ
BLADOPỌ *
1. Nawẹ Kunnudetọ Jehovah tọn atọ̀n he yin nùdego to hukan ehe mẹ lẹ hẹn nugbonọ-yinyin yetọn na Jehovah go gbọn?
YÍ NUKUN homẹ tọn do pọ́n nujijọ atọ̀n he gando Kunnudetọ Jehovah tọn delẹ go. (1) Jọja yọnnu de to wehọmẹ to gbèdopo, bọ mẹplọntọ lọ biọ to wehọmẹvi he to klasi lọ lẹpo si nado tindo mahẹ to whedudu de mẹ. Viyọnnu lọ yọnẹn dọ whedudu ehe ma na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn, enẹwutu, e gbẹ́ po sisi po nado doalọ to e mẹ. (2) Dẹpẹ winyankutọ de to yẹwhehodọ sọn họndekọn jẹ họndekọn. E doayi e go dọ wehọmẹvigbẹ́ etọn de nọ nọ̀ owhé he bọdego gbè, yèdọ hagbẹ de he ko nọ ṣàn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ kò dai. Mahopọnna enẹ, dẹpẹ lọ dedo owhé lọ gbè bo húhúhọ̀n. (3) Dawe de nọ wazọ́n sinsinyẹn nado penukundo whẹndo etọn go, podọ to gbèdopo, ogán etọn biọ to e si nado wà nude he na zẹẹmẹdo nugbonọ-mayin kavi sẹ́nhẹngba. Dile etlẹ yindọ azọ́n sọgan gbledo e, dawe lọ basi zẹẹmẹ dọ, emi dona yin nugbonọ bo setonuna osẹ́n, na nuhe Jiwheyẹwhe biọ sọn devizọnwatọ etọn lẹ si niyẹn.—Lom. 13:1-4; Heb. 13:18.
2. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna, podọ etẹwutu?
2 Jẹhẹnu tẹ go wẹ a doayi to omẹ atọ̀n enẹlẹ dè? Vlavo a doayi delẹ go, taidi adọgbigbo po nugbonọ-yinyin po. Amọ́, jẹhẹnu họakuẹ he sọawuhia hugan wẹ tenọgligo-hinhẹn. Dopodopo yé omẹ atọ̀n lẹ tọn dohia dọ yé yin nugbonọ na Jehovah. Dopodopo yetọn gbẹ́ nado tùnafọ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji. Tenọgli wẹ whàn omẹ ehelẹ nado yinuwa domọ. Ayihaawe ma tin dọ homẹ Jehovah tọn na hùn do dopodopo yetọn go, na jẹhẹnu enẹ he yé dohia. Mọdopolọ, mí nọ jlo na hẹn homẹ Otọ́ mítọn he to olọn mẹ tọn hùn. Enẹwutu, mì gbọ mí ni gbadopọnna kanbiọ ehelẹ: Etẹwẹ tenọgli zẹẹmẹdo? Naegbọn mí do dó nuhudo tenọgli tọn? Podọ nawẹ mí sọgan na huhlọn gbemima mítọn nado to tenọgligo hẹn zọnmii to ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ mẹ gbọn?
ETẸWẸ TENỌGLI ZẸẸMẸDO?
3. (a) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo dọ mí ni nọ hẹn tenọgligo? (b) Apajlẹ tẹlẹ wẹ dohia dọ mí dona ylọ blebu-yinyin kavi madoblọnọ-yinyin dọ nujọnu?
3 Eyin yè dọ dọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ hẹn tenọgligo, e zẹẹmẹdo dọ mí nọ yí ahun lẹpo do yiwanna Jehovah bo nọ ze míde jo na ẹn mlẹnmlẹn, taidi Omẹ nujọnu tọn de, bo nọ lẹnnupọndo ewọ ji whẹpo do basi nudide mítọn lẹpo. Pọ́n ninọmẹ delẹ he mẹ hogbe ehe ko yin yiyizan te to Biblu mẹ. Dopo to zẹẹmẹ dowhenu tọn he hogbe Biblu tọn “tenọgli” tindo lẹ mẹ wẹ: madoblọ kavi blebu. Di apajlẹ, Islaelivi lẹ nọ yí kanlin lẹ do sanvọ́ hlan Jehovah, podọ Osẹ́n lọ dọ dọ kanlin lọ lẹ dona to gángán kavi yin madoblọnọ. * (Lev. 22:21, 22) Dotẹnmẹ ma yin nina omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado nọ yí kanlin he ma do afọ, otó kavi nukun dopo kavi dehe yin awutunọ de do basi nunina. Nujọnu wẹ e yin na Jehovah dọ kanlin lọ ni yin madoblọnọ, kavi to blebu. (Mal. 1:6-9) Mí sọgan mọnukunnujẹ nuhewutu madoblọnọ-yinyin kavi blebu-yinyin do nọ duahunmẹna Jehovah mẹ. Whenue mí jlo na họ̀ nude, vlavo atin-sinsẹ́n, owe kavi azọ́nwanu de, mí ma nọ jlo dehe go odò te kavi dehe go adà delẹ whè sọn. Dehe madoblọ kavi to blebu lẹ wẹ mí nọ dín. Numọtolanmẹ dopolọ wẹ Jehovah nọ tindo gando owanyi he mí tindo na ẹn po nugbonọ-yinyin mítọn na ewọ po go. E dona yin madoblọnọ kavi to blebu.
4. (a) Naegbọn gbẹtọvi mapenọ de sọgan hẹn tenọgligo? (b) Sọgbe hẹ Salmu lẹ 103:12-14, etẹwẹ Jehovah nọ donukun sọn mí si?
4 Be mí dona wá tadona lọ kọ̀n dọ mí dona yin mẹpipe nado penugo bo hẹn tenọgligo wẹ ya? To popolẹpo mẹ, mí sọgan nọ mọdọ mí nọ ṣinuwa kavi tlẹ tindo awugbopo susu. Lẹnnupọndo whẹwhinwhẹ́n awe delẹ ji he wutu mí ma dona dibu. Tintan, Jehovah ma nọ ze ayidonugo do awugbopo mítọn lẹ ji. Ohó etọn dọna mí dọmọ: “Jah E, eyin nuṣiwa lẹ wẹ hiẹ nọ ṣinyan, to whenẹnu, mẹnu wẹ sọgan nọte to nukọn towe, Jehovah E?” (Salm. 130:3) E yọnẹn dọ gbẹtọvi mapenọ podọ ylandonọ lẹ wẹ mí, bo nọ jo ylando mítọn lẹpo na mí. (Salm. 86:5) Awetọ, Jehovah yọ́n dogbó mítọn lẹ, podọ e ma nọ donukun nususu sọn mí si hugan nuhe mí gán wà. (Hia Salmu lẹ 103:12-14.) Eyin mọ wẹ, linlẹn tẹ mẹ wẹ mí sọgan yin madoblọnọ kavi to blebu to nukun etọn mẹ te?
5. Nawẹ owanyi yin onú titengbe de na tenọgligo-hinhẹn devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn gbọn?
5 Na devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ, owanyi yin onú titengbe de na nuhe dù tenọgligo-hinhẹn. Owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe, yèdọ mẹdezejo nugbo mítọn hlan ewọ taidi Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn dona yin madoblọnọ kavi to blebu. Eyin owanyi mítọn na ẹn zindonukọn domọ, etlẹ yin to whenue mí yin whiwhlepọn, ehe na dohia dọ mí nọ hẹn tenọgligo. (1 Otàn. 28:9; Mat. 22:37) Flin Kunnudetọ atọ̀n he yin nùdego to bẹjẹeji lẹ. Naegbọn yé do yinuwa dile yé wà do? Be jọja yọnnu lọ gbẹwanna aihundida to wehọmẹ, kavi dẹpẹ lọ jlo na yin winyando to ohọ̀n de nukọn, kavi tatọ́ whẹndo tọn lọ jlo dọ azọ́n ni gbledo emi wẹ ya? Paali. Kakatimọ, yé yọnẹn dọ Jehovah tindo nujinọtedo dodo lẹ, podọ yé ze ayiha yetọn do nuhe nọ hẹn homẹ Otọ́ olọn mẹ tọn yetọn tọn hùn lẹ ji. Owanyi he yé tindo na ẹn wẹ whàn yé nado nọ lẹnnupọndo ewọ ji whẹpo do basi nudide lẹ. Gbọnmọ dali, yé yinuwa nado do tenọgli yetọn hia.
NUHEWUTU MÍ DO HUDO TENỌGLI TỌN
6. (a) Naegbọn mí do dó hudo tenọgli tọn? (b) Nawẹ Adam po Evi po gboawupo nado hẹn tenọgligo gbọn?
6 Etẹwutu tenọgli do yin dandannu sọmọ na dopodopo mítọn? A do hudo tenọgli tọn, na Satani ko diọavunnukunsọ Jehovah, podọ e Jen. 3:1-6) Gbẹninọ to Edẹni mẹ ko hùn dotẹnmẹ susugege lẹ dote na yé nado hẹn owanyi yetọn na Jehovah lodo. Ṣigba, to ojlẹ he mẹ avùnnukundiọsọmẹ Satani tọn fọndote, owanyi yetọn na ewọ tindo oblọ kavi ma to blebu. Enẹwutu, kanbiọ devo he fọndote wẹ: Be gbẹtọvi depope sọgan desọn owanyi mẹ bo hẹn nugbonọ-yinyin etọn na Jehovah Jiwheyẹwhe go ya? To hogbe devo mẹ, be gbẹtọvi lẹ tindo nugopipe lọ nado nọ hẹn tenọgligo ya? Kanbiọ enẹ ko fọndote wayi to whẹho Jobu tọn mẹ.
ko wà nudopolọ na hiẹ lọsu ga. To ojlẹ de mẹ wayi to jipa Edẹni tọn mẹ, angẹli atẹṣitọ enẹ hẹn ede zun Satani kavi “Nukundiọsọmẹtọ.” E kọnmasin do yinkọ dagbe Jehovah tọn go bo dohia dọ, Jiwheyẹwhe yin Gandutọ ylankan, ṣejannabinọ, podọ lalonọ de. E blawu dọ Adam po Evi po kọnawudopọ hẹ Satani nado ṣiatẹ sọta Jehovah. (7. Dile e yin didohia do to Jobu 1:8-11 mẹ, etẹwẹ Jehovah lẹn gando tenọgligo-hinhẹn Jobu tọn go, podọ etẹwẹ Satani uwọ lẹn?
7 Jobu nọgbẹ̀ to ojlẹ he mẹ Islaelivi lẹ tin to Egipti. Ewọ hẹn tenọgligo to aliho vonọtaun mẹ. Gbẹtọvi mapenọ de wẹ ewọ taidi míwlẹ. E nọ ṣinuwa. Ṣigba, Jehovah yiwanna Jobu na tenọgligo-hinhẹn etọn. E taidi dọ Satani ko deafu do Jehovah gando tenọgligo-hinhẹn gbẹtọvi tọn go. Enẹwutu, Jehovah dọ̀n ayidonugo Satani tọn wá Jobu ji. Aliho gbẹninọ tọn dawe enẹ tọn do Satani hia taidi lalonọ! Satani biọ dọ tenọgligo-hinhẹn Jobu tọn ni yin whiwhlepọn. Jehovah dejido họntọn etọn Jobu go, bo na dotẹnmẹ Satani nado yì whlé e pọ́n.—Hia Jobu 1:8-11.
8. Nawẹ Satani yangbé Jobu tọn gbọn?
8 Satani yin kanylantọ, podọ hlọnhutọ de. E yangbé Jobu tọn gbọn nutindo etọn lẹ hinhẹngble, adọkun etọn lẹ hihòyi, devizọnwatọ etọn Jobu 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.
lẹ hùhù, gọna masinkinkọn do yinkọ dagbe he e tindo to lẹdo etọn mẹ go dali. E hẹn gbakija wá whẹndo Jobu tọn mẹ gbọn ovi yiwanna etọn ao lẹ hùhù dali. Enẹgodo, e hẹn awufiẹsa wá na Jobu to agbasa mẹ, bo do e azọ̀n nutitẹ̀ fifiẹ tọn sọn ota wá afọ. Asi Jobu tọn jẹflumẹ bo gọ́ na awubla; e na tuli Jobu nado jogbe, nado zánnu do Jiwheyẹwhe go bo kú. Jobu lọsu biọ okú na ede, etomọṣo e hẹn tenọgli etọn go. To whenẹnu, Satani tẹ́n aliho mẹgbeyinyan tọn devo pọ́n. E yí sunnu atọ̀n he yin gbẹdohẹmẹtọ Jobu tọn delẹ zan. Sunnu lọ lẹ dla Jobu pọ́n na azán susu, amọ́ yé ma miọnhomẹna ẹn. Kakatimọ, yé gblewhẹdo e sinsinyẹn bo mọhodọdo e go po kanyinylan po. Yé dọ dọ Jiwheyẹwhe wẹ hẹn nugbajẹmẹji wá e ji, podọ dọ ewọ ma to tenọgli Jobu tọn hò pọ́n. Yé tlẹ dọ dọ Jobu yin mẹylankan bo jẹna adán he to gbigbò e lẹ.—9. Etẹwẹ Jobu gbẹ́ nado wà etlẹ yin to whlepọn lẹ nukọn?
9 Nawẹ Jobu pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu enẹ lẹpo gbọn? Ewọ ma yin mẹpipe. E yí homẹgble do gbẹnuna homẹmiọnnamẹtọ lalo etọn lẹ, podọ e dọ nudelẹ he ewọ lọsu wá mọ taidi hoṣidọ. E yiavùnlọna dodowiwa etọn titi hugan Jiwheyẹwhe tọn. (Jobu 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Ṣigba, etlẹ yin to ojlẹ he sinyẹn hugan enẹlẹ mẹ, Jobu magbe ma nado gbẹ́ Jehovah Jiwheyẹwhe dai. E gbẹ́ nado kẹalọyi ohó oklọ tọn họntọn lalo enẹlẹ tọn. E dọmọ: “E ma sọgan wá linlẹn mẹ na mi gbede nado lá mìwlẹ di dodonọ! Kaka yẹn nado kú, yẹn ma na jo tenọgli ṣie do!” (Jobu 27:5) Hogbe enẹlẹ jẹna ayidego taun. Jobu gbẹ́ nado jogbe; podọ mí sọgan wà nudopolọ.
10. Nawẹ whẹho he Satani fọndote gando Jobu go lọ gando gowe gbọn?
10 Owhẹ̀ dopolọ wẹ Satani sadokọna dopodopo mítọn. Nawẹ e gando gowe gbọn? Na nugbo tọn, e dọ dọ owanyi towe na Jehovah Jiwheyẹwhe ma yin nugbo, dọ a na doalọtena sinsẹ̀n-bibasi hlan ewọ eyin ogbẹ̀ towe to owù mẹ, podọ dọ tenọgligo-hinhẹn towe yin oklọ tọn! (Jobu 2:4, 5; Osọ. 12:10) Numọtolanmẹ tẹwẹ ehe hẹn we tindo? E nọ vẹna we sisosiso, kavi e ma yin mọ wẹ? Ṣigba, lẹnnupọndo ehe ji: Jehovah dejido gowe sọmọ bọ e na we dotẹnmẹ hundote jiawu de. Jehovah dike Satani ni whlé tenọgli towe pọ́n. Ewọ kudeji dọ a sọgan hẹn tenọgligo bo gọalọ nado do Satani hia di lalonọ. Podọ Ewọ dopà nado gọalọna we na enẹ nido pà we. (Heb. 13:6) Lẹblanulọkẹyi nankọ die dọ Nupojipetọ wẹkẹ lọ tọn dejido mí go! Be a mọ nuhewutu tenọgligo-hinhẹn do yin nujọnu taun ya? E nọ gọalọna mí nado gbẹ́ lalo Satani tọn lẹ dai, nado ze yinkọ dagbe Otọ́ mítọn tọn daga, podọ nado nọgodona aliho gandudu tọn etọn. Nawẹ mí sọgan wleawuna jẹhẹnu titengbe ehe gbọn?
LEHE MÍ SỌGAN HẸN TENỌGLIGO TO OJLẸ MÍTỌN MẸ DO
11. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Jobu tọn mẹ?
11 Satani ko hẹn mẹgbeyinyan etọn lẹ sinyẹn deji to “azán godo tọn” he gọ́ na tukla ehelẹ mẹ. (2 Tim. 3:1) To ojlẹ awusinyẹn tọn mọnkọtọn mẹ, nawẹ mí sọgan na huhlọn míde nado to tenọgligo hẹn zọnmii gbọn? Whladopo dogọ, mí sọgan plọn nususu sọn Jobu dè. Ojlẹ dindẹn jẹnukọnna whlepọn Jobu tọn lẹ, ewọ ko do tenọgli etọn hia to aliho ayidego tọn susu mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna onú atọ̀n delẹ he mí sọgan plọn sọn ewọ dè gando lehe mí sọgan na huhlọn míde nado to tenọgligo hẹn zọnmii do go.
12. (a) Dile e yin didohia to Jobu 26:7, 8, 14 mẹ do, nawẹ Jobu wleawuna gbégbò po sisi po na Jehovah gbọn? (b) Nawẹ mí sọgan wleawuna gbégbò na Jiwheyẹwhe to ahun mítọn mẹ gbọn?
12 Jobu hẹn owanyi etọn na Jiwheyẹwhe sinyẹn deji gbọn awuwiwlena gbégbò na Jehovah dali. Jobu yí whenu susu zan nado lẹnayihamẹpọn do nudida jiawu Jehovah tọn lẹ ji. (Hia Jobu 26:7, 8, 14.) Awuji i whenue e lẹnnupọndo aigba, agahomẹ, aslọ lẹ po hẹviosò po ji, ṣigba, e yigbe dọ nuhe emi yọnẹn gando nudida madosọha he tin lẹ go ma sọtẹ́n. E sọ nọ ylọ nuhe Jehovah dọ lẹ dọ nujọnu. Jobu dọ gando ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ go dọmọ: “Yẹn wlebòna ohó etọn lẹ.” (Jobu 23:12) Gbégbò po sisi he Jobu tindo na Jehovah po yinuwadeji sisosiso. E yiwanna Otọ́ etọn bo jlo na hẹn homẹ etọn hùn. Gbọnmọ dali, gbemima Jobu tọn nado hẹn tenọgligo sinyẹn deji. Mí dona nọ yinuwa taidi Jobu. Mí yọ́n nususu tlala gando nudida jiawu lẹ go hugan mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ Jobu tọn mẹ lẹ. Podọ, mí tindo Biblu blebu he sọgan gọalọna mí nado yọ́n mẹhe Jehovah yin na taun tọn. Nuhe mí nọ plọn lẹpo sọgan zọ́n bọ ahun mítọn na gọ́ na gbégbò. Taidi kọdetọn de, gbégbò po sisi he mí tindo na Jehovah po na whàn mí nado yiwanna ẹn bosọ setonuna ẹn, podọ e na hẹn ojlo sisosiso mítọn nado hẹn tenọgligo lodo.—Jobu 28:28.
13, 14. (a) Dile Jobu 31:1 dọ do, nawẹ Jobu dohia dọ emi yin tonusetọ gbọn? (b) Nawẹ mí sọgan hodo apajlẹ Jobu tọn gbọn?
13 Tonusise Jobu tọn to nuyiwa etọn lẹpo mẹ na ẹn huhlọn nado to tenọgligo hẹn zọnmii. Jobu yọnẹn dọ tenọgligo-hinhẹn nọ biọ tonusise. Na nugbo tọn, whedepopenu he mí gbọn tonusise dali yinuwa, gbemima mítọn nado to tenọgligo hẹn zọnmii nọ lodo dogọ. Jobu dovivẹnu sinsinyẹn nado setonuna Jiwheyẹwhe egbesọegbesọ to gbẹzan etọn mẹ. Di apajlẹ, e nọ nọ̀ aṣeji gando walọyizan etọn hẹ yọnnu lẹ go. (Hia Jobu 31:1.) Taidi alọwlemẹ de, e yọnẹn dọ e ma sọgbe nado nọ tindo numọtolanmẹ owanyi tọn na yọnnu devo depope gbọnvona asi etọn. To egbehe, mí to gbẹnọ to aihọn de mẹ he nọ to mẹtẹnpọn zanhẹmẹ tọn zedonukọnna mí mapote. Taidi Jobu, be mí na gbẹ́ nado nọ na ayidonugo he ma sọgbe mẹdevo he ma yin alọwlemẹ mítọn ya? Podọ, be mí na gbẹ́ nado nọ pọ́n yẹdide gblezọn kavi fẹnnuwiwa tọn depope ya? (Mat. 5:28) Eyin mí nọ dovivẹnu nado do mawazẹjlẹgo mọnkọ hia egbesọegbesọ, mí na na huhlọn míde nado to tenọgli mítọn go hẹn zọnmii.
14 Jobu sọ setonuna Jehovah na nuhe dù nukun he e nọ yí do pọ́n agbasanu lẹ. Jobu mọdọ Jobu 31:24, 25, 28) To egbehe, mí to gbẹnọ to aihọn he nọ ylọ agbasanu lẹ dọ nujọnu taun de mẹ. Eyin mí nọ wleawuna pọndohlan jlẹkaji tọn gando akuẹ po nutindo lẹ po go dile Biblu na ayinamẹ etọn do, mí na na huhlọn gbemima mítọn nado to tenọgligo hẹn zọnmii.—Howh. 30:8, 9; Mat. 6:19-21.
eyin emi dejido nutindo emitọn lẹ go, emi na jai jẹ nuṣiwa daho de mẹ bo na jẹna yasanamẹ. (15. (a) Nukundido ahọsumẹ nankọ wẹ gọalọna Jobu nado hẹn tenọgligo? (b) Naegbọn e sọgan yin alenu na mí nado hẹn todido he Jehovah zedonukọnna mí do ayiha mẹ?
15 Jobu hẹn tenọgli etọn go, na e hẹn todido lọ do ayiha mẹ dọ Jiwheyẹwhe na suahọ emi. E kudeji dọ Jiwheyẹwhe yọ́n pinpẹn tenọgligo-hinhẹn emitọn tọn. (Jobu 31:6) Mahopọnna whlepọn Jobu tọn lẹ, ewọ deji dọ Jehovah na suahọ emi to godo mẹ. Matin ayihaawe, jidide enẹ gọalọna ẹn nado tẹdo tenọgli etọn go. Homẹ Jehovah tọn hùn do tenọgligo-hinhẹn Jobu tọn go sọmọ bọ Ewọ suahọ ẹ susugege mahopọnna dọ ewọ gbẹ́ yin gbẹtọvi mapenọ! (Jobu 42:12-17; Jak. 5:11) Podọ, ahọsumẹ he humọ lẹ sọ to tepọn Jobu to nukọn mẹ. Be a tindo todido dolido lọ dọ Jehovah na suahọ we na tenọgligo-hinhẹn towe ya? Jiwheyẹwhe mítọn ma nọ diọ. (Mal. 3:6) Eyin mí flindọ ewọ nọ yọ́n pinpẹn tenọgligo-hinhẹn mítọn tọn, mí sọgan hẹn todido mítọn na sọgodo jiawu lọ dogbẹ̀ to ahun mẹ.—1 Tẹs. 5:8, 9.
16. Etẹwẹ mí dona magbe nado wà?
16 Todin, magbe ma nado jo tenọgli towe do gbede! To whedelẹnu, e sọgan nọ taidi na we dọ hiẹ ṣo wẹ to mọwà, amọ́ a ma na tin to ṣokẹdẹ gbede. A yin dopo to tenọgligo-hẹntọ nugbonọ livi susu he tin lẹdo aihọn pé lẹ mẹ. A sọ to apajlẹ sunnu gọna yọnnu yisenọ he hẹn tenọgligo to hohowhenu etlẹ yin to whenue ogbẹ̀ yetọn to owù mẹ lẹ tọn hodo. (Heb. 11:36-38; 12:1) Mì gbọ mímẹpo ni magbe nado nọgbẹ̀ to kọndopọ mẹ hẹ hogbe Jobu tọn lẹ dọmọ: “Yẹn ma na jo tenọgli ṣie do!” Podọ, mì gbọ tenọgligo-hinhẹn mítọn ni to gigopana Jehovah kakadoi!
OHÀN 124 Yin Nugbonọ to Whepoponu
^ huk. 5 Etẹwẹ tenọgli zẹẹmẹdo? Naegbọn Jehovah nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n jẹhẹnu enẹ he devizọnwatọ etọn lẹ nọ dohia? Naegbọn tenọgli do yin nujọnu na dopodopo mítọn? Hosọ ehe na gọalọna mí nado mọ gblọndo Biblu tọn na kanbiọ enẹlẹ. E nasọ gọalọna mí nado mọ hezeheze lehe mí sọgan na huhlọn míde nado to tenọgligo hẹn zọnmii egbesọegbesọ do. Mọwiwà na hẹn dona susugege wá na mí.
^ huk. 3 Hogbe Heblugbe tọn he yin lilẹdo “madoblọnọ” na kanlin lẹ tindo kanṣiṣa hẹ hogbe he yin lilẹdo “tenọgli” ehe nọ yin yiyizan na gbẹtọ lẹ.
^ huk. 50 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Mí mọ Jobu he yin otọ́ he ma ko poyọnho de to nuplọn ovi etọn delẹ gando nudida jiawu Jehovah tọn lẹ go.
^ huk. 52 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Mẹmẹsunnu de gbẹ́ nado pọ́n yẹdide gblewa tọn lẹ hẹ azọ́nwatọgbẹ́ etọn lẹ.
^ huk. 54 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Mẹmẹsunnu de gbẹ́ nado họ̀ televiziọn daho he vẹakuẹ de he e ma do hudo etọn, mọ e masọ do nugopipe etọn.
^ huk. 56 ZẸẸMẸ YẸDIDE LẸ TỌN: Mẹmẹsunnu de yiagbọji bo hodẹ̀ bosọ lẹnayihamẹpọn do todido Paladisi tọn ji.