1. Nawẹ hodidọ de he yin nina to plidopọ daho de ji to 1935 yinuwado dẹpẹ de ji gbọn?

OWHE 18 wẹ dẹpẹ lọ do to whenue e yí baptẹm to 1926. Biblu Plọntọ lẹ wẹ mẹjitọ etọn lẹ yin, dile Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ yin yiylọdọ to ojlẹ lọ mẹ. Ovi atọ́n wẹ yé do, sunnu atọ̀n, yọnnu awe, bo plọn yé nado sẹ̀n Jehovah Jiwheyẹwhe bosọ hodo apajlẹ Jesu Klisti tọn. Dile e yindo na Biblu Plọntọ lẹpo to ojlẹ lọ mẹ, dẹpẹ ahundoponọ ehe nọ dù akla lọ bosọ nọ nù ovẹn lọ to Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn whenu to whemẹwhemẹ. Amọ́, todido etọn na sọgodo diọ pete to whenue e dotó hodidọ ayidego tọn lọ he hosọ etọn yin “Gbẹtọ Susugege Lọ.” Mẹmẹsunnu J. F. Rutherford wẹ na hodidọ enẹ to 1935 to plidopọ daho de ji to Washington, D.C. to États-Unis. Nugbo tẹwẹ yin didehia to plidopọ daho enẹ ji?

2. Nugbo he whànmẹ tẹwẹ Mẹmẹsunnu Rutherford hẹn họnwun to hodidọ etọn mẹ?

² To hodidọ etọn mẹ, Mẹmẹsunnu Rutherford do mẹhe “gbẹtọ susugege” he yin nùdego to Osọhia 7:9 mẹ lọ na bẹhẹn lẹ hia. Kakajẹ whenẹnu, mẹsusu nọ lẹndọ omẹ ehelẹ yin pipli olọn mẹ tọn awetọ de he ma yin nugbonọ sọ mẹyiamisisadode lẹ. Mẹmẹsunnu Rutherford yí Owe-wiwe lẹ zan nado bayi zẹẹmẹ dọ gbẹtọ susugege lọ ma yin dide nado yì olọn mẹ, amọ́ yé yin lẹngbọ devo * Klisti tọn lẹ he na lùn “nukunbibia  daho lọ” tọ́n bo na nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji. (Osọ. 7:14) Jesu dopà dọ: “Yẹn sọ tindo lẹngbọ devo lẹ, he ma yin apó ehe tọn; yewlẹ ga wẹ yẹn dona hẹnwa, yé nasọ dotoaina ogbè ṣie, podọ yé na lẹzun lẹngbọpa dopo, lẹngbọhọtọ dopo.” (Joh. 10:16) “Lẹngbọ devo” ehelẹ yin Kunnudetọ Jehovah tọn nugbonọ he tindo todido nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ to aigba ji lẹ. (Mat. 25:31-33, 46) Mì gbọ mí ni pọ́n lehe nukunnumọjẹnumẹ Biblu tọn yọyọ ehe diọ gbẹzan omẹ Jehovah tọn susu lẹ tọn do, etlẹ yin mẹmẹsunnu owhe 18 mẹvi he hó mí dọ wayi lọ tọn.—Salm. 97:11; Howh. 4:18.

3, 4. To plidopọ daho 1935 tọn de ji, etẹ mẹ wẹ gbẹtọ fọtọ́n susu lẹ mọnukunnujẹ gando todido yetọn go, podọ etẹwutu?

³ Ojlẹ ayidego tọn hodidọ lọ tọn de wẹ whenue hodọtọ lọ kanse mẹplidopọ lẹ dọ: “Be mẹhe do todido nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji lẹpo gán jaale bo fọnṣite ya?” Sọgbe hẹ nuhe kunnudetọ jọnun nujijọ lọ tọn de dọ, hugan odaa gbẹtọ nudi 20 000 he pli lẹ tọn wẹ fọnṣite. To whenẹnu, Mẹmẹsunnu Rutherford dọ dọ: “Mì pọ́n! Gbẹtọ susugege lọ!” Enẹgodo, mẹplidopọ lẹ jẹaglin bosọ hopẹ́. Mẹhe fọnṣite lẹ mọnukunnujẹemẹ dọ emi ma yin dide nado yì olọn mẹ. Yé yọnẹn dọ emi ma yin yiyiamisisadode gbọn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn dali. To wunkẹngbe, Kunnudetọ yọyọ 840 wẹ yí baptẹm to plidopọ lọ ji, podọ suhugan yetọn wẹ yin hagbẹ lẹngbọ devo lẹ tọn.

⁴ To hodidọ enẹ godo, dẹpẹ he hó mí dọ to bẹjẹeji gọna gbẹtọ fọtọ́n susu devo lẹ masọ nọ dù akla kavi nù ovẹn to Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn whenu ba. Mẹmẹsunnu de yí whiwhẹ do dọ numọtolanmẹ mẹsusu tọn to whenue e dọ dọ: “Oflin 1935 tọn wẹ yin whla godo tọn he n’doalọ to yẹhiadonu lẹ mẹ. N’doayi e go dọ Jehovah ma yí gbigbọ wiwe etọn zan nado dohia mi dọ n’do todido olọn mẹ tọn; kakatimọ, todido ṣie wẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji bosọ gọalọ to azọ́n he na yin wiwà nado hẹn ẹn zun paladisi lọ mẹ.” (Lom. 8:16, 17; 2 Kọl. 1:21, 22) Bẹsọn whenẹnu, sọha gbẹtọ susugege lọ tọn fọ́n bo to jijideji, podọ yé nọ wazọ́n abọ́ to abọ́ go hẹ pipotọ * mẹyiamisisadode lẹ tọn.

5. Nukun tẹwẹ Jehovah nọ yí do pọ́n mẹhe ko doalọtena mahẹ tintindo to yẹhiadonu Oflin tọn mẹ lẹ?

⁵ Nukun tẹwẹ Jehovah nọ yí do pọ́n mẹhe doalọtena yẹhiadonu Oflin tọn lẹ dùdù to 1935 godo lẹ? Podọ etẹwẹ lo, eyin Kunnudetọ de to egbé nọ dù akla bosọ nọ nù ovẹn lọ po ahundopo po to Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn whenu, bo ka wá mọnukunnujẹemẹ dọ emi ma yin mẹyiamisisadode? (1 Kọl. 11:28) Mẹdelẹ nọ tindo mahẹ to yẹhiadonu lẹ mẹ to ojlẹ de mẹ wayi, na todido yetọn ma họnwun na yé wutu. Amọ́, eyin yé yí ahundopo do kẹalọyi nuṣiwa yetọn, bo doalọtena mahẹ tintindo to yẹhiadonu lẹ mẹ, bosọ zindonukọn nado to Jehovah sẹ̀n po nugbonọ-yinyin po, ayihaawe ma tin dọ ewọ na hia yé do lẹngbọ devo lẹ mẹ. Dile etlẹ yindọ yé ma nọ dù akla kavi nù ovẹn lọ, yé gbẹ́ nọ yì Oflin lọ tẹnmẹ na yé yọ́n pinpẹn nue Jehovah po Jesu po wà na yé tọn sisosiso wutu.

6. Etẹwẹ Jesu degbena angẹli lẹ nado wà?

⁶ Na nukunbibia daho lọ ko sẹpọ wutu, tulinamẹnu wẹ e na yin nado vọ́ dogbapọnna  nuhe Osọhia weta 7 dọ yinukọn dogọ gando Klistiani yiamisisadode lẹ po gbẹtọ susugege lẹngbọ devo lẹ tọn po go. Jesu degbena angẹli lẹ nado zindonukọn bo hẹn jẹhọn vasudo tọn ẹnẹ lẹ go. Yé ma dona jo jẹhọn lọ lẹ do kakajẹ whenue Klistiani yiamisisadode lẹpo ko mọ hiadogonamẹ yetọn yí, enẹ wẹ whenue Jehovah kẹalọyi yé mlẹnmlẹn taidi nugbonọ. (Osọ. 7:1-4) Taidi ahọsumẹ na nugbonọ-yinyin yetọn, mẹmẹsunnu yiamisisadode lẹ na lẹzun ahọlu po yẹwhenọ lẹ po hẹ Klisti to olọn mẹ. (Osọ. 20:6) Mẹhe tin to whẹndo olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹpo sin homẹ na hùn nado mọdọ mẹyiamisisadode 144 000 lẹ mọ ahọsumẹ olọn mẹ tọn yetọn yí.

7. Dile Osọhia 7:9, 10 dohia do, mẹnu lẹ wẹ Johanu mọ to numimọ mẹ, podọ etẹ wà wẹ yé te? (Pọ́n yẹdide he to wepa ji.)

⁷ To whenue Johanu ko dọho gando ahọlu podọ yẹwhenọ 144 000 ehelẹ go godo, e mọ nue fọnjlodotenamẹ taun de, enẹ wẹ “gbẹtọ susugege de” he lùn Amagẹdọni tọ́n. To vogbingbọn mẹ na pipli tintan lọ, pipli awetọ ehe supọ́ taun bo masọ do sọha tangan de. (Hia Osọhia 7:9, 10.) Yé “do tewu wewe” lẹ, ehe dohia dọ yé whlá yede “matin dihó” sọn aihọn Satani tọn si bosọ gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ na Jiwheyẹwhe po Klisti po. (Jak. 1:27) Yé yí ogbè lélé do to awhádo dọ emi yin whinwhlẹngán na nuhe Jehovah po Jesu he yin Lẹngbọvu Jiwheyẹwhe tọn lọ po ko wà wutu. Podọ, yé hẹn odéma lẹ to alọmẹ, ehe dohia dọ yé yí ayajẹ do kẹalọyi Jesu taidi Ahọlu dide Jehovah tọn.—Yijlẹdo Johanu 12:12, 13 go.

8. Etẹwẹ Osọhia 7:11, 12 dọna mí gando whẹndo olọn mẹ tọn Jehovah tọn go?

⁸ Hia Osọhia 7:11, 12. Nawẹ mẹhe to olọn mẹ lẹ yinuwa gbọn to whenue yé mọ gbẹtọ susugege lọ? Johanu mọ bọ mẹhe to whẹndo olọn mẹ tọn Jehovah tọn mẹ lẹpo gọ́ na ayajẹ, to whenue gbẹtọ susugege lọ sọawuhia bosọ to gigopana Jiwheyẹwhe. Mẹhe to whẹndo olọn mẹ tọn Jehovah tọn mẹ lẹ sin homẹ nasọ hùn nado mọ hẹndi numimọ ehe tọn whenue gbẹtọ susugege lọ na lùn nukunbibia daho lọ tọ́n awuyẹyẹ-afọyẹyẹ.

9. Sọgbe hẹ Osọhia 7:13-15, etẹwẹ gbẹtọ susugege lọ to wiwà todin?

⁹ Hia Osọhia 7:13-15. Johanu dọ dọ, gbẹtọ susugege lọ ko “yàn tewu yetọn lẹ bo ko hẹn yé zun wewe to ohùn Lẹngbọvu lọ tọn mẹ.” Ehe dohia dọ yé do ayihadawhẹnamẹnu wiwe de bọ Jehovah sọ nọ pọ́n yé hlan taidi dodonọ. (Isa. 1:18) Yé yin Klistiani klandowiwe he ko yí baptẹm lẹ, he tindo yise he lodo to avọ́sinsan Jesu tọn mẹ bosọ tindo haṣinṣan dagbe de po Jehovah po. (Joh. 3:36; 1 Pita 3:21) Enẹwutu, yé pegan nado nọte to ofìn Jiwheyẹwhe tọn nukọn bo to “sinsẹ̀nzọn wiwe basi na ẹn to okle po ozán po” to awánu aigba ji tọn tẹmpli gbigbọmẹ tọn etọn mẹ. Etlẹ yin todin, yé nọ yí zohunhun do yí adà daho hugan lọ wà to azọ́n yẹwhehodidọ po mẹhẹnzun devi tọn lọ po mẹ, bo nọ ze Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ.—Mat. 6:33; 24:14; 28:19, 20.

10. Nujikudo tẹwẹ gbẹtọ susugege lọ tindo, podọ opagbe tẹ sin hẹndi wẹ yé na mọ?

¹⁰ Gbẹtọ susugege lọ he na lùn nukunbibia daho lọ tọ́n kudeji dọ Jiwheyẹwhe na zindonukọn nado to nukunpedo yé go, na “Mẹhe sinai to ofìn lọ ji na dlẹn gòhọ etọn do yé ji” wutu. Opagbe he lẹngbọ devo lẹ to nukundo sọn ojlẹ dindẹn die lọ na wá mọ hẹndi to gigọ́ mẹ, e dọ dọ: “[Jiwheyẹwhe] nasọ súnsún dasin lẹpo sẹ̀ sọn nukun yetọn mẹ, okú ma nasọ tin ba, mọjanwẹ aluẹmẹninọ kavi avi kavi awufiẹsa ma nasọ tin ba.”—Osọ. 21:3, 4.

11, 12. (a) Sọgbe hẹ Osọhia 7:16, 17, dona tẹlẹ wẹ to sẹdotẹnmẹ na gbẹtọ susugege lọ? (b) Etẹwẹ lẹngbọ devo lẹ gán wà to Oflin lọ tẹnmẹ, podọ etẹwutu?

 ¹¹ Hia Osọhia 7:16, 17. To alọnu din, omẹ Jehovah tọn delẹ to oyà huvẹ tọn ji na ninọmẹ akuẹzinzan tọn he ylan taun lẹ wutu, kavi na kọdetọn hunyanhunyan tonudidọ tọn po awhàn po tọn wutu. Mẹdevo lẹ yin súsú do gànmẹ na yise yetọn wutu. Amọ́, homẹ gbẹtọ susugege lọ tọn nọ hùn nado yọnẹn dọ to whenue yé na lùn vasudo titonu ylankan ehe tọn tọ́n, yé na nọ tindo núdùdù agbasa mẹ tọn podọ gbigbọmẹ tọn susugege to whelẹponu. To whenue titonu Satani tọn na yin vivasudo, “yozò sinsinyẹn” homẹgble Jehovah tọn he na yin hinhẹnwa akọta lẹ ji ma na wà nudepope na gbẹtọ susugege lọ. To vivọnu nukunbibia daho lọ tọn, Jesu na deanana mẹhe luntọ́n to aigba ji lẹ sọyi “osin ogbẹ̀ [madopodo]” tọn lẹ kọ̀n. Pọ́n bo: Gbẹtọ susugege lọ tindo todido vonọtaun de. To gbẹtọ liva susu he ko nọgbẹ̀ pọ́n lẹ mẹ, yé sọgan nọma kú gbedegbede!—Joh. 11:26.

¹² Lẹngbọ devo lẹ nọ dopẹna Jehovah po Jesu po na todido jiawu he yé tindo! Yé ma yin dide nado nọgbẹ̀ to olọn mẹ, amọ́ enẹ ma dohia dọ yé ma họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ. Hagbẹ pipli awe lọ lẹ tọn gán nọ pagigona Jiwheyẹwhe po Klisti po. Aliho dopo he mẹ yé nọ wàmọ te wẹ nado yì Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn.

13, 14. Naegbọn mẹlẹpo dona nọ yì hùnwhẹ Oflin okú Klisti tọn tẹnmẹ?

¹³ To owhe agọe tọn lẹ mẹ, to mẹhe nọ wá Oflin lọ tẹnmẹ lẹpo mẹ, omẹ vude tlala wẹ nọ dù akla bo nọ nù ovẹn lọ. To suhugan agun lẹ tọn mẹ lẹdo aihọn pé, mẹdepope ma nọ tindo mahẹ to yẹhiadonu lẹ mẹ. Susu mẹhe nọ wá Oflin lọ tẹnmẹ lẹ tọn wẹ do todido aigba ji tọn. Eyin mọ wẹ, naegbọn yé do nọ yì Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn tẹnmẹ? Whẹwhinwhẹ́n dopolọ he wutu mẹlẹ nọ yì alọwle họntọn de tọn tẹnmẹ wutu wẹ yé do nọ wàmọ. Yé nọ yì tẹn lọ mẹ, nado do owanyi po godonọnamẹ yetọn po hia asu po asi po he to alọwle lọ. Mọdopolọ, hagbẹ lẹngbọ devo lẹ tọn nọ yì Oflin lọ tẹnmẹ, na yé jlo nado do owanyi po godonọnamẹ yetọn po hia Klisti po mẹyiamisisadode lẹ po wutu. Podọ hagbẹ lẹngbọ devo  lẹ tọn nọ yì Oflin lọ tẹnmẹ nado do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn yetọn hia na nuhewutu Oflin lọ nọ yin bibayi, enẹ wẹ avọ́sinsan he hẹn ẹn yọnbasi na yé nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji.

¹⁴ Whẹwhinwhẹ́n titengbe devo he wutu lẹngbọ devo lẹ nọ yì Oflin lọ tẹnmẹ wẹ nado setonuna gbedide Jesu tọn. To whenue Jesu ze hùnwhẹ enẹ dai, e dọna apọsteli nugbonọ etọn lẹ dọmọ: “Mì nọ wà ehe to oflin ṣie mẹ.” (1 Kọl. 11:23-26) Enẹwutu, lẹngbọ devo lẹ na zindonukọn nado to Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn yì, dile e na dẹnsọ bọ mẹyiamisisadode delẹ na pò togbẹ̀ to aigba ji. Podọ, lẹngbọ devo lẹ nọ bayi ylọ na mẹlẹpo nado wá Oflin lọ tẹnmẹ hẹ yé.

15. Nawẹ dopodopo mítọn gán pagigona Jiwheyẹwhe po Klisti po to Oflin lọ whenu gbọn?

¹⁵ To hùnwhẹ Oflin tọn whenu, dotẹnmẹ nọ hundote na mí nado yí ohàn po odẹ̀ po do pagigona Jiwheyẹwhe po Klisti po. To owhe ehe mẹ, hosọ hodidọ he na yin nina lọ tọn wẹ “Nọ Yọ́n Pinpẹn Nuhe Jiwheyẹwhe po Klisti po Wà Do Ota Towe mẹ Tọn!” Enẹ na hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn na nuhe Jehovah po Klisti po wà na mí siso dogọ. Dile yẹhiadonu lẹ na to nukọn mítọn gbọn, míwu mẹhe to otẹn lọ mẹ lẹ na flin nuhe yé nọtena, enẹ wẹ agbasa po ohùn Jesu tọn po. Mí na flindọ Jehovah dike bọ Visunnu etọn kú do otẹn mítọn mẹ, na mí nido sọgan mọ ogbẹ̀. (Mat. 20:28) Mẹhe yiwanna Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn po Visunnu etọn po lẹ na jlo nado wá Oflin lọ tẹnmẹ.

16. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mẹyiamisisadode lẹ po lẹngbọ devo lẹ po yin nudopolọ lẹ te?

¹⁶ To linlẹn de mẹ, nudopolọ wẹ mẹyiamisisadode po lẹngbọ devo lẹ po yin, na yemẹpo wẹ họakuẹ to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ wutu. Owanyi dopolọ wẹ e nọ tindo na pipli awe lọ lẹ. To popolẹpo mẹ, ahọ́ dopolọ wẹ e sú nado họ̀ mẹyiamisisadode lẹ po lẹngbọ devo lẹ po, enẹ wẹ ogbẹ̀ Visunnu yiwanna etọn tọn. Vogbingbọn he to pipli awe lọ lẹ mẹ wẹ yindọ, todido voovo wẹ yé do. Hagbẹ pipli awe lọ lẹpo tọn wẹ dona yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe po Klisti po. (Salm. 31:23) Podọ, flindọ gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn gán yinuwado mímẹpo ji to obá dopolọ mẹ. Ehe zẹẹmẹdo dọ, Jehovah nọ na dopodopo mítọn gbigbọ wiwe etọn sọgbe hẹ nuhudo mítọn.

17. Etẹwẹ pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn to nukundo?

¹⁷ Klistiani yiamisisadode lẹ ma yin jiji po todido olọn mẹ tọn po. Jiwheyẹwhe wẹ ze todido enẹ do ahun yetọn mẹ. Yé nọ lẹnnupọndo todido yetọn ji, nọ hodẹ̀ gandego bosọ to jejeji nado mọ ahọsumẹ yetọn yí to olọn mẹ. Yé ma tlẹ sọgan ko yọ́n lehe yé na ṣí to whenue yé na to olọn mẹ. (Flp. 3:20, 21; 1 Joh. 3:2)  Amọ́, yé to nukọnpọnhlan whenue yé na mọ Jehovah, Jesu, angẹli lẹ po mẹyiamisisadode he pò lẹ po nukun sọ nukun. Yé to jejeji nado tin po yé po to Ahọluduta olọn tọn mẹ.

18. Etẹlẹ wẹ lẹngbọ devo lẹ to nukundo?

¹⁸ Todido lẹngbọ devo lẹ tọn wẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji, dile e nọ yindo na gbẹtọvi lẹ to paa mẹ. (Yẹwh. 3:11) Yé to nukọnpọnhlan ojlẹ he mẹ yé na gọalọ nado lẹ́ aigba lọ blebu zun paladisi de te. Yé to nukọnpọnhlan whenue yé na gbá owhé yetọn lẹ, wleawuna jipa yetọn lẹ bosọ plọn ovi pipé yetọn lẹ whẹ́n te. (Isa. 65:21-23) Yé to nukọnpọnhlan ojlẹ he mẹ yé na zingbejizọnlin gbọn aigba lọ blebu ji, nado dla osó, zungbo po ohù etọn lẹ po pọ́n, podọ nado plọnnu gando nudida madosọha Jehovah tọn lẹ go. Hú popolẹpo, homẹ yetọn nọ hùn nado yọnẹn dọ haṣinṣan yetọn po Jehovah po na fọ́n bo to sinsinyẹn dogọ.

19. Dotẹnmẹ tẹwẹ hùnwhẹ Oflin tọn lọ nọ hundote na dopodopo mítọn, podọ whetẹnu wẹ Oflin lọ na yin bibayi to owhe ehe mẹ?

¹⁹ Jehovah ko na devizọnwatọ klandowiwe etọn lẹ dopodopo todido jiawu de gando sọgodo go. (Jel. 29:11) Hùnwhẹ Oflin okú Klisti tọn nọ hùn dotẹnmẹ daho de dote na dopodopo mítọn nado pagigona Jiwheyẹwhe po Klisti po, na nuhe yé wà na mí nido sọgan duvivi ogbẹ̀ madopodo tọn. Matin ayihaawe, hùnwhẹ Oflin tọn lọ wẹ yin opli titengbe hugan he Klistiani nugbo lẹ dona nọ bayi to whemẹwhemẹ. E na yin bibayi to samedi 27 mars 2021 to họyiyi owhè tọn godo. To owhe ehe mẹ, mẹsusu wẹ na penugo nado wá nujijọ titengbe ehe tẹnmẹ, na yé do mẹdekannujẹ jẹ obá de mẹ wutu. Mẹdevo lẹ na wá mahopọnna nukundiọsọmẹ. Podọ mẹdevo lẹ na tlẹ bayi hùnwhẹ titengbe ehe to gànpamẹ. Dile nukun Jehovah, Jesu po whẹndo olọn mẹ tọn etọn po tọn lẹ to mí ji, na Oflin lọ ni yì do ganji na dopodopo mítọn, vlavo mí pli to agun de mẹ, tin to pipli pẹvi de mẹ kavi to hùnwhẹ lọ bayi míde ṣo!