1. Numọtolanmẹ tẹwẹ owanyi Jiwheyẹwhe tọn nọ hẹn we tindo?

APỌSTELI Johanu wlan dọmọ: “Jiwheyẹwhe wẹ owanyi.” (1 Joh. 4:8) Hodidọ kleun ehe flin mí nugbo titengbe de: Jiwheyẹwhe he yin Asisa ogbẹ̀ tọn wẹ sọ yin Dowatọ owanyi tọn ga. Jehovah yiwanna mí! Owanyi etọn nọ zọ́n bọ mí nọ mọdọ mí to hihọ́ glọ, do ayajẹ, bosọ do pekọ.

2. Sọgbe hẹ Matiu 22:37-40, etẹwẹ yin gbedide awe he klohugan lọ lẹ, podọ naegbọn e gán vẹawuna mí nado setonuna gbedide awetọ lọ?

² Na Klistiani lẹ, owanyi didohia ma yin nujlomẹnu de. Gbedide de wẹ e yin. (Hia Matiu 22:37-40.) Eyin mí yọ́n Jehovah ganji, e gán bọawuna mí nado setonuna gbedide tintan lọ. To popolẹpo mẹ, omẹ pipé wẹ Jehovah, e nọ do mẹtọnhopọn po homẹdagbe po hia to aliho he mẹ e nọ yinuwa hẹ mí te. Amọ́, e gán vẹawuna mí nado setonuna gbedide awetọ lọ. Etẹwutu? Na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po, he tin to kọmẹnu mítọn he sẹpọ mí hugan lẹ mẹ yin mapenọ lẹ wutu. To whedelẹnu, yé gán dọ kavi wà nudelẹ he na zọ́n bọ mí na mọdọ yé ma hò mítọn pọ́n bo ma jọmẹ hẹ mí. Jehovah yọnẹn dọ mí na pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu mọnkọ, enẹwutu e gbọdo Biblu-kantọ delẹ nado kàn ayinamẹ tangan delẹ gando nue wutu mí dona yiwanna ode awetọ po lehe mí dona wàmọ do po go. Johanu yin dopo to omẹ ehelẹ mẹ.—1 Joh. 3:11, 12.

3. Etẹ ji wẹ Johanu zinnudo?

³ To nue Johanu kàn lẹ mẹ, e zinnudeji dọ Klistiani lẹ dona nọ do owanyi hia. Na nugbo tọn, to kandai etọn gando gbẹzan Jesu tọn go mẹ, Johanu yí hogbe lọ lẹ “owanyi” po “yiwanna”  po zan hugan lehe Wẹndagbe-kantọ atọ̀n he pò lẹ wà do to pọmẹ. Johanu na ko do nudi owhe kanweko whenue e kàn owe Wẹndagbe Johanu tọn gọna wekanhlanmẹ etọn atọ̀n lẹ. Kandai gbọdo enẹlẹ dohia dọ owanyi ji wẹ nue Klistiani de nọ wà lẹpo dona sinai do. (1 Joh. 4:10, 11) Etomọṣo, e yí whenu to Johanu si nado plọn ehe.

4. Be whelẹponu wẹ Johanu do owanyi hia mẹdevo lẹ ya?

⁴ To whenue Johanu gbẹ́ yin jọja, e ma yin whelẹponu wẹ e do owanyi hia. Di apajlẹ to gbèdopo, Jesu po devi etọn lẹ po gbọn Samalia jei Jelusalẹm. Mẹhe to gbétatò Samalia tọn mẹ delẹ gbẹ́ nado do homẹdagbe hia yé. Nawẹ Johanu yinuwa gbọn? E kanse eyin yé gán ylọ miyọ́n sọn olọn nado hù mẹhe to gbétatò lọ mẹ lẹpo! (Luku 9:52-56) To nujijọ devo whenu, Johanu gboawupo nado do owanyi hia apọsteli hatọ etọn lẹ. E taidi dọ ewọ po nọvisunnu etọn Jakọbu po biọ to onọ̀ yetọn si nado dọna Jesu dọ ni na yé otẹn nukundeji lẹ to apá etọn to Ahọluduta lọ mẹ. Whenue apọsteli he pò lẹ sè nue Jakọbu po Johanu po wà, yé gblehomẹ sinsinyẹn! (Mat. 20:20, 21, 24) Amọ́, mahopọnna nuṣiwa Johanu tọn lẹ, Jesu gbẹ́ yiwanna ẹn.—Joh. 21:7.

5. Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

⁵ To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna apajlẹ Johanu tọn po nudelẹ he e kàn gando owanyi go po. Dile mí to mọwà, mí na plọn lehe mí gán nọ do owanyi hia mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po do. Mí nasọ plọnnu gando aliho titengbe de he mẹ tatọ́ whẹndo tọn de gán dohia dọ emi yiwanna whẹndo emitọn te go.

6. Nawẹ Jehovah do owanyi etọn hia mí gbọn?

⁶ Mí nọ saba lẹndọ owanyi yin numọtolanmẹ sisosiso de he nọ yin didohia to ohó homẹdagbe tọn lẹ mẹ. Amọ́, owanyi nugbo dona sọ nọ yin didohia to walọ mẹ ga. (Yijlẹdo Jakọbu 2:17, 26 go.) Di apajlẹ, Jehovah yiwanna mí. (1 Joh. 4:19) Podọ, e nọ do owanyi etọn hia gbọn ohó dagbedagbe he yin kinkandai to Biblu mẹ lẹ dali. (Salm. 25:10; Lom. 8:38, 39) Amọ́, gbọnvona nuhe Jiwheyẹwhe nọ dọ lẹ, nuhe e nọ wà lẹ lọsu sọ hẹn mí kudeji ga dọ ewọ yiwanna mí. Johanu wlan dọmọ: “Gbọn ehe dali wẹ owanyi Jiwheyẹwhe tọn ko yin didehia to whẹho mítọn mẹ, dọ Jiwheyẹwhe do Visunnu detọ́n dopo akàn etọn hlan aihọn mẹ, na mí nido sọgan mọ ogbẹ̀ gbọn ewọ gblamẹ.” (1 Joh. 4:9) Jehovah dike bọ Visunnu yiwanna etọn jiya bo kú do ota mítọn mẹ. (Joh. 3:16) Be ayihaawe depope sọ tin dọ Jehovah yiwanna mí nugbonugbo ya?

7. Etẹwẹ Jesu wà nado dohia dọ emi yiwanna mí?

 ⁷ Jesu hẹn devi etọn lẹ deji dọ emi yiwanna yé. (Joh. 13:1; 15:15) E do obá he mẹ e yiwanna yé bosọ yiwanna mílọsu jẹ hia, e ma yin to nue e dọ lẹ kẹdẹ mẹ, amọ́ to nue e wà lẹ lọsu mẹ ga. Jesu dọmọ: “Mẹdepope ma tindo owanyi he klohu ehe, dọ mẹde ni ze ogbẹ̀ etọn jo do ota họntọn etọn lẹ tọn mẹ.” (Joh. 15:13) Eyin mí lẹnnupọndo nue Jehovah po Jesu po wà na mí lẹ ji, etẹwẹ mí nọ jlo na wà?

8. Etẹwẹ 1 Johanu 3:18 dọ dọ mí dona wà?

⁸ Mí nọ dohia dọ mí yiwanna Jehovah po Jesu po eyin mí nọ setonuna yé. (Joh. 14:15; 1 Joh. 5:3) Podọ, Jesu degbena mí tlọlọ nado nọ yiwanna ode awetọ. (Joh. 13:34, 35) Mí dona nọ do owanyi he mí do na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po hia, e ma yin to ohó mẹ kẹdẹ, amọ́ to walọ mẹ ga. (Hia 1 Johanu 3:18.) Etẹwẹ mí gán wà taun nado dohia dọ mí yiwanna yé?

9. Etẹwẹ owanyi whàn Johanu nado wà?

⁹ Johanu gán ko jẹ adọkun eyin e gbọṣi otọ́ etọn dè nado wà ajọ́ whèhuhu tọn hẹ whẹndo etọn. Amọ́, e de nado yí pipotọ gbẹzan gaa etọn tọn zan nado gọalọna mẹdevo lẹ nado plọn nugbo lọ gando Jehovah po Jesu po go. Gbẹzan he Johanu de lọ ma bọawu. Yè dohomẹkẹn ẹn, podọ jei vivọnu owhe kanweko tintan tọn, whenue e ko poyọnho, e yin wiwle. (Owalọ 3:1; 4:1-3; 5:18; Osọ. 1:9) Etlẹ yin whenue Johanu yin súsú do gànmẹ na e to yẹwhehodọ gando Jesu go wutu, e dohia dọ emi yiwanna mẹdevo lẹ. Di apajlẹ, to whenue e to lopo Patmos tọn ji, e kàn owe Osọhia tọn to gbọdo glọ bo do e hlan agun lẹ mẹ na yé nido yọ́n nuhe “dona jọ to madẹnmẹ lẹ.” (Osọ. 1:1) Enẹgodo, e taidi dọ to whenue Johanu ko yin tuntundote sọn lopo Patmos tọn ji godo wẹ e kàn owe Wẹndagbe tọn etọn he dọho gando gbẹzan Jesu tọn po lizọnyizọn etọn po go. E sọ kàn wekanhlanmẹ atọ̀n delẹ nado na tuli mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po bo hẹn yé lodo. Nawẹ a gán hodo apajlẹ gbẹzan mẹde-yido-sanvọ́ tọn Johanu tọn gbọn?

10. Nawẹ a gán dohia dọ a yiwanna gbẹtọ lẹ gbọn?

¹⁰ A gán dohia dọ a yiwanna gbẹtọ lẹ gbọn nuhe a de nado yí ogbẹ̀ towe do wà dali. Aihọn Satani tọn na na we tuli nado yí whenu po huhlọn towe lẹpo po zan na yanwle towe titi lẹ bo dovivẹnu nado jẹ adọkun kavi diyin. Amọ́ lẹdo aihọn pé, wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn he do gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn lẹ nọ yí whenu yetọn susu zan dile yé penugo do nado lá wẹndagbe lọ bo gọalọna gbẹtọ lẹ nado dọnsẹpọ Jehovah. Mẹdelẹ tlẹ nọ penugo bo nọ dọyẹwheho bosọ nọ plọnmẹ na whenu-gigọ́.

11. Nawẹ wẹnlatọ nugbonọ susu nọ dohia dọ emi yiwanna Jehovah po yisenọ hatọ yetọn lẹ po gbọn?

¹¹ Klistiani nugbonọ susu lẹ dona wà agbasazọ́n whenu-gigọ́ tọn lẹ nado penukundo yede po whẹndo yetọn po go. Etomọṣo, wẹnlatọ nugbonọ ehelẹ nọ nọgodona titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn to aliho depope he mẹ yé penugo te. Di apajlẹ, mẹdelẹ nọ penugo nado gọalọ to azọ́n kọgbọ tọn mẹ, mẹdevo lẹ to tito họ̀gbigbá tọn lẹ mẹ, podọ mẹlẹpo wẹ do dotẹnmẹ nado nọ bayi nunina akuẹ tọn na azọ́n lẹdo aihọn pé tọn lọ. Yé nọ wà onú ehelẹ na yé yiwanna Jiwheyẹwhe po gbẹtọ hatọ yetọn lẹ po wutu. To sẹmẹsẹmẹ, mí nọ dohia dọ mí yiwanna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po, eyin mí nọ yì opli agun tọn lẹ bo nọ do mahẹ to yé mẹ. Dile etlẹ yindọ agbọ́ gán nọ pé mí, mí nọ yì opli mọnkọ lẹ. Mahopọnna magbọjẹ he mí gán do lẹ, mí nọ na gblọndo. Podọ, dile etlẹ yindọ mímẹpo wẹ do nuhahun mítọn mítọn lẹ, mí nọ na tuli ode awetọ to bẹjẹeji  podọ to vivọnu opli lọ tọn. (Heb. 10:24, 25) Lehe mí nọ yọ́n pinpẹn azọ́n he wẹnlatọ hatọ mítọn lẹ nọ wà do tọn sọ!

12. Aliho devo tẹ mẹ wẹ Johanu do owanyi he e do na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po hia te?

¹² Johanu dohia dọ emi yiwanna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu emitọn lẹ po, e ma yin gbọn pipà he e na yé lẹ kẹdẹ gblamẹ gba, amọ́ gbọn ayinamẹ he e na yé lẹ dali ga. Di apajlẹ, to wekanhlanmẹ Johanu tọn lẹ mẹ, e pà mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po na yise po azọ́n dagbe yetọn lẹ po, amọ́ e sọ na yé ayinamẹ sinsinyẹn gando ylando go. (1 Joh. 1:8–2:1, 13, 14) Mọdopolọ, mí dona nọ pà mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po na onú dagbe he yé nọ wà lẹ. Amọ́, whenue mẹde wá jẹ awuwlena ayilinlẹn kavi jijọ ylankan de ji, mí gán dohia dọ mí yiwanna ẹn eyin mí yí zinzin do na ẹn ayinamẹ he sin hudo e do. E nọ biọ adọgbigbo nado na ayinamẹ họntọn de, ṣigba Biblu dọ dọ họntọn nugbo lẹ nọ gàn ode awetọ kavi gbẹnuna yede.—Howh. 27:17.

13. Etẹwẹ mí ma dona nọ wà?

¹³ To whedelẹnu, mí nọ dohia dọ mí yiwanna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po eyin mí ma nọ wà nudelẹ. Di apajlẹ, mí ma dona nọ yawu gblehomẹ na nue yé dọ lẹ wutu. Lẹnnupọndo nujijọ de ji he wá aimẹ jei vivọnu gbẹzan aigba ji tọn Jesu tọn. E dọna devi etọn lẹ dọ nado mọ ogbẹ̀, yé dona dù agbasalan emitọn bosọ nù ohùn emitọn. (Joh. 6:53-57) Nue e dọ enẹ hẹnmẹjọsi sọmọ bọ susu to devi etọn lẹ mẹ jo e do—amọ́ họntọn nugbo etọn lẹ he mẹ Johanu yin dopo te ma wàmọ. Yé gbọṣi e dè po nugbonọ-yinyin po. Yé ma mọnukunnujẹ nue Jesu dọ mẹ, podọ e yọnbayi dọ enẹ ni ko paṣa yelọsu. Amọ́, họntọn nugbonọ Jesu tọn lẹ ma dọ dọ nue e dọ ma sọgbe bo gblehomẹ. Kakatimọ, yé dejidego na yé yọnẹn dọ nugbo wẹ e nọ dọ. (Joh. 6:60, 66-69) Lehe e yin nujọnu do sọ dọ mí ni ma nọ yawu gblehomẹ na nue họntọn mítọn lẹ dọ wutu blo! Kakatimọ, mí nọ na yé dotẹnmẹ nado bayi zẹẹmẹ nue dọ gbé yé ja tọn.—Howh. 18:13; Yẹwh. 7:9.

14. Naegbọn mí ma dona na dotẹnmẹ wangbẹna nado doadọ̀do to ahun mítọn mẹ?

¹⁴ Johanu sọ dotuhomẹna mí ma nado nọ gbẹwanna yisenọ hatọ mítọn lẹ. Eyin mí gboawupo nado yí ayinamẹ ehe do yizan mẹ, mí na na dotẹnmẹ Satani nado yí mí zan. (1 Joh. 2:11; 3:15) Ehe jọ do mẹdelẹ go jei vivọnu owhe kanweko tintan W.M. Satani wà nue go e pé lẹpo nado hẹn wangbẹna po kinklan po  wá omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn. To whenue Johanu kàn wekanhlanmẹ etọn lẹ, sunnu he nọ do gbigbọ Satani tọn nkọ hia lẹ ko lìn biọ agun lọ mẹ. Di apajlẹ, Diotlefe to kinklan sinsinyẹn hẹnwa agun de mẹ. (3 Joh. 9, 10) E ma nọ do sisi hia afọzedaitọ hagbẹ anademẹtọ lọ tọn he nọ yin didohlan lẹ. E tlẹ tẹnpọn nado yàn mẹe nọ do alọtútlú hia mẹhe uwọ ma yiwanna lẹ sọn agun lọ mẹ. Kanyinylan nankọ die! To egbehe, Satani gbẹ́ to vivẹnudo klinkán-klinkán nado klan omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, na alọ etọn nido plá yé. Mì gbọ mí ni ma na dotẹnmẹ wangbẹna nado klan mí gbede blo.

15. Etẹwẹ tatọ́ whẹndo tọn de dona nọ flin?

¹⁵ Aliho titengbe he mẹ tatọ́ whẹndo tọn de nọ dohia dọ emi yiwanna whẹndo emitọn te wẹ nado penukundo nuhudo agbasa tọn yetọn lẹ go. (1 Tim. 5:8) Amọ́, e dona flindọ nutindo agbasa tọn lẹ ma gán sudo nuhudo gbigbọmẹ tọn whẹndo etọn tọn lẹ. (Mat. 5:3) Doayi apajlẹ he Jesu zedai na tatọ́ whẹndo tọn lẹ go. Sọgbe hẹ Wẹndagbe Johanu tọn, dile etlẹ yindọ Jesu to kúdonu to yatin ji, onú whẹndo etọn tọn gbẹ́ to ahunmẹduna ẹn. Johanu po Malia onọ̀ Jesu tọn po to ote to fie Jesu yin hùhù te. Mahopọnna dọ awufiẹsa sinsinyẹn mẹ wẹ Jesu te, e biọ to Johanu si nado penukundo Malia go. (Joh. 19:26, 27) Jesu do nọvisunnu po nọviyọnnu lẹ po, mẹhe ayihaawe ma tin dọ yé na penukundo nuhudo agbasa tọn Malia tọn lẹ go, amọ́ e taidi dọ depope to yé mẹ ma ko lẹzun devi etọn. Enẹwutu, Jesu jlo na hẹn ẹn diun dọ Malia yin nukunpedego to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho.

16. Azọngban pinpẹn tẹlẹ wẹ Johanu hẹndi?

¹⁶ Johanu hẹn azọngban pinpẹn lẹ di. Taidi dopo to apọsteli lẹ mẹ, e yin nukọntọ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. E sọ sọgan ko wlealọ, enẹwutu, e na biọ dọ ni penukundo nuhudo agbasa tọn po gbigbọmẹ tọn whẹndo etọn tọn po go. (1 Kọl. 9:5) Etẹwẹ yin nuplọnmẹ lọ na tatọ́ whẹndo tọn lẹ to egbehe?

17. Naegbọn e do yin nujọnu dọ tatọ́ whẹndo tọn de ni nọ penukundo nuhudo gbigbọmẹ tọn whẹndo etọn tọn lẹ go?

¹⁷ Mẹmẹsunnu he yin tatọ́ whẹndo tọn de gán do azọngban susu lẹ. Di apajlẹ, e dona nọ penukundo agbasazọ́n etọn go ganji, na walọyizan etọn nido pagigona Jehovah. (Efe. 6:5, 6; Titu 2:9, 10) E gán do azọngban lẹ to agun mẹ taidi azọngban lẹngbọhọtọ tọn po  nukọntọ-yinyin na azọ́n yẹwhehodidọ lọ tọn po. To ojlẹ dopolọ mẹ, nujọnu wẹ e yin dọ ni nọ plọn Biblu hẹ asi ẹ po vi ẹ lẹ po to gbesisọ mẹ. Yé na yọ́n pinpẹn vivẹnu he e nọ do nado penukundo yé go to agbasa-liho, to numọtolanmẹ-liho podọ to gbigbọ-liho lẹ tọn taun.—Efe. 5:28, 29; 6:4.

18. Nujikudo tẹwẹ Johanu tindo?

¹⁸ Johanu dọ́jì taun bosọ do numimọ dagbe susu lẹ. E pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu wunmẹ susu he gán ko dekanpona yise etọn. Amọ́, e wà nue go e pé lẹpo nado setonuna gbedide Jesu tọn lẹ, ehe bẹ gbedide lọ nado yiwanna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po hẹn. Enẹwutu, Johanu kudeji dọ Jehovah po Jesu po yiwanna emi bo na na emi huhlọn nado duto whlepọn depope ji. (Joh. 14:15-17; 15:10; 1 Joh. 4:16) Nue Satani kavi titonu etọn wà depope ma glọnalina Johanu nado yiwanna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po bosọ nọ do e hia to ohó po walọ po mẹ.

19. Etẹwẹ 1 Johanu 4:7 na mí tuli nado wà, podọ etẹwutu?

¹⁹ Taidi Johanu, mí to gbẹnọ to aihọn de he mẹ Satani to gandu te, yèdọ yẹwhe titonu ehe tọn he ma do owanyi. (1 Joh. 3:1, 10) Dile etlẹ yindọ ewọ jlo dọ mí ni doalọtena wanyina mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po, e ma gán pà ẹ, na eyin adó de ma zẹ̀, alọtlọ mọ nọ biọ e mẹ. Enẹwutu, mì gbọ mí ni magbe nado nọ yiwanna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po bo nọ do e hia to ohó po walọ po mẹ. Gbọnmọ dali, homẹ mítọn na hùn taun dọ mí yin apadewhe whẹndo Jehovah tọn podọ, mí na do ayajẹ nugbonugbo.—Hia 1 Johanu 4:7.