1, 2. Nuhahun tẹlẹ wẹ devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ gán pehẹ?

 NUJIJỌ ylankan lẹ gán diọ gbẹzan mítọn to zánto dopo mẹ. Di apajlẹ, doto lẹ mọ azọ̀n kansẹẹ ylankan de tọn na mẹmẹsunnu nugbonọ de he nọ yin Luis. a Doto lẹ dọna ẹn dọ osun vude poun janwẹ e na nọgbẹ̀ na dogọ. Alọnu Monika po asu etọn po tọn nọ ján taun to nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ. Enẹgodo, to gbèdopo, Monika sè dọ asu etọn he yin mẹho agun tọn de ko to ylando wà to nuglọ na owhe susu lẹ. Olivia he yin mẹmẹyọnnu tlẹnnọ de to dandannu glọ nado họ̀n sọn owhé etọn gbè, na yujẹhọn sinsinyẹn de jlo na yìn wutu. Whenue e lẹkọwa whé, e mọdọ yujẹhọn lọ ko gbà owhé etọn kija. To ojlẹ kleun de poun gblamẹ, gbẹzan mẹhe go mí donù ehelẹ tọn diọ petepete. Be a ko do numimọ mọnkọ de pọ́n an? Be a ko pehẹ nujijọ de he zọ́n bọ gbẹ̀mẹ dózin do we to ajiji mẹ wẹ ya?

² Taidi devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ, mí nọ pehẹ nuhahun lẹ bosọ nọ jẹazọ̀n he to paa mẹ na gbẹtọvi lẹpo. E gán sọ wá jọ bọ mẹhe gbẹwanna omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na diọnukunsọ mí kavi dohomẹkẹn mí. Dile etlẹ yindọ Jehovah ma nọ glọnalina nuhahun enẹlẹ nado wá mí ji, na nugbo tọn e dopà nado gọalọna mí. (Isa. 41:10) Po alọgọ etọn po, mí gán hẹn ayajẹ mítọn go, basi nudide dagbe lẹ, bo gbẹ́ yin nugbonọ na ẹn etlẹ yin to ninọmẹ he vẹawu hugan lẹ mẹ. To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna aliho ẹnẹ delẹ he mẹ Jehovah nọ gọalọna mí te to ojlẹ he sinyẹn taun to gbẹzan mítọn mẹ lẹ mẹ.  Mí nasọ gbadopọnna nuhe mí dona wà nado mọaleyi sọn alọgọ he ewọ nọ wleawu etọn lẹ mẹ.

JEHOVAH NA BASI HIHỌ́NA WE

3. Whenue mí pehẹ nujijọ ylankan de, etẹwẹ e gán vẹawuna mí nado wà?

³ Nuhahun lọ. Whenue nuylankan de jọ do mí go, e gán vẹawuna mí nado lẹnnupọn ganji bo basi nudide lẹ. Etẹwutu? Ahun mítọn gán to vivẹ́ sè taun. Podọ, magbọjẹ gán húagbọ́ mí. Mí gán biọ bẹwlu mẹ sinsinyẹn bo ma yọ́n nuhe mí na wà. Doayi lehe e ṣí na mẹmẹyọnnu awe he go mí donù wayi lẹ do go whenue yé to whlepọn mẹ. Olivia dọmọ: “Whenue yujẹhọn ko gbà owhé ṣie kija godo, n’jẹflumẹ podọ ninọmẹ lọ húagbọ́ mi petepete.” Monika dọ gando asu etọn he zán ẹn go dọmọ: “N’jẹflumẹ taun. Ahun ṣie dibla ṣùn. N’masọ yọ́n ogbẹ̀ he mẹ n’te ba. N’ma lẹn gbede dọ ehe gán jọ do go e.” Etẹwẹ Jehovah dopà nado wà na mí whenue ninọmẹ lẹ húagbọ́ mí?

4. Sọgbe hẹ Filipinu lẹ 4:6, 7, opà tẹwẹ Jehovah do na mí?

⁴ Nuhe Jehovah nọ wà. E dopà nado na mí nuhe Biblu ylọdọ “jijọho Jiwheyẹwhe tọn.” (Hia Filipinu lẹ 4:6, 7.) Jijọho ehe nọ dlẹnalọdo vivomẹninọ ayiha po ahun mẹ po tọn he haṣinṣan dagbe de tintindo hẹ ewọ nọ hẹn yọnbasi. Jijọho ehe he “yiaga hugan nukunnumọjẹnumẹ lẹpo” nọ zẹ̀ nuhe mí gán yí nukun homẹ tọn do mọ lẹpo go. Di apajlẹ, be a ko hodẹ̀ vẹkuvẹku na Jehovah pọ́n bọ to enẹgodo, e paṣa we dọ agbọ́ towe jẹdo ya? “Jijọho Jiwheyẹwhe tọn” wẹ nọ wàmọ.

5. Nawẹ jijọho Jiwheyẹwhe tọn nọ họ́ ayiha po ahun mítọn lẹ po gbọn?

⁵ Wefọ dopolọ dọ dọ jijọho Jiwheyẹwhe tọn ‘na họ́’ kavi basi hihọ́na “ahun mìtọn po nugopipe apọ̀nmẹ tọn mìtọn po.” Hogbe dowhenu tọn lọ he yin yiyizan na “họ́” yin hogbe awhàn tọn de, podọ e yin yiyizan nado dlẹnalọdo awhànfuntọ he nọ họ́ tòdaho de bo nọ basi hihọ́na ẹn na mẹlẹ nikaa gbawhàn etọn. Mẹhe to tòdaho he yin hihọ́-basina de mẹ lẹ nọ damlọn yì tóji, na yé yọnẹn dọ awhànfuntọ lẹ to hihọ́-basina yé wutu. Mọdopolọ, eyin jijọho Jiwheyẹwhe tọn to hihọ́-basina ahun po ayiha mítọn lẹ po, mí nọ vò, na mí yọnẹn dọ mí to hihọ́ glọ wutu. (Salm. 4:8) Dile e yindo to whẹho Hanna tọn mẹ, eyin ninọmẹ mítọn ma tlẹ diọ to afọdopolọji, mí gán gbẹ́ tindo jijọho jẹ obá de mẹ. (1 Sam. 1:16-18) Podọ eyin ahun mítọn ma gbàdo, e nọ saba bọawuna mí dogọ nado lẹnnupọn ganji bo basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ.

6. Etẹwẹ mí gán wà nado mọaleyi sọn jijọho Jiwheyẹwhe tọn mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁶ Nuhe mí dona wà. Whenue a to nuhahun mẹ, nọ biọ alọgọ ‘hihọ́tọ’ lọ tọn to linlẹn  de mẹ. Gbọnna? Zindonukọn nado to dẹ̀ho kakajẹ whenue a tindo jijọho Jiwheyẹwhe tọn. (Luku 11:9; 1 Tẹs. 5:17) Luis he go mí donù wayi, dọ lehe ewọ po asi ẹ Ana po penugo nado duto ninọmẹ lọ ji do whenue yé sè dọ osun kleun de janwẹ pò na ẹn nado nọgbẹ̀. E dọmọ: “To ojlẹ mọnkọ lẹ mẹ, e nọ vẹawu taun nado basi nudide gando nukunpedomẹgo dotowhé tọn po whẹho devo lẹ po go. Amọ́, odẹ̀ gọalọna mí nado tindo jijọho to ninọmẹ lọ mẹ.” Luis po asi etọn po dọ dọ emi hodẹ̀ vẹkuvẹku podọ whẹwhẹ bo biọ dọ Jehovah ni na emi jijọho ayiha mẹ tọn, yèdọ vivomẹninọ ahun mẹ tọn, gọna nuyọnẹn nado basi nudide dagbe lẹ. Podọ yé mọ alọ Jehovah tọn. Eyin a to jujugbọn ninọmẹ sinsinyẹn de mẹ, sinyẹnlin to odẹ̀ mẹ, podọ a na tindo jijọho Jehovah tọn dile e na to hihọ́-basina ahun po ayiha towe po.—Lom. 12:12.

JEHOVAH NA HẸN WE DOTE

7. Etẹwẹ gán yin numọtolanmẹ mítọn whenue mí pehẹ whlepọn sinsinyẹn lẹ?

⁷ Nuhahun lọ. Whenue mí to jujugbọn whlepọn sinsinyẹn de mẹ, numọtolanmẹ, linlẹn po nuyiwa mítọn lẹ po gán nọma to jlẹkaji dile e nọ yindo to paa mẹ. Kẹdẹdile yujẹhọn sinsinyẹn de nọ doyana tọjihun de to ohù ji do, numọtolanmẹ sinsinyẹn voovo lẹ gán doyana mílọsu. Ana he go mí donù wayi dọ dọ emi tindo numọtolanmẹ voovo lẹ to okú Luis tọn godo. E dọmọ: “Whenue n’jẹflumẹ pete, onú dee tọn sọ nọ jẹ awubla na mi ji. N’sọ nọ gblehomẹ dọ e kú bo jo mi do.” Humọ, Ana sọ nọ mọ ede to ṣokẹdẹ bosọ nọ mọ apọ̀, eyin e dona basi nudide gando whẹho he go Luis ko nọ penukundo ganji lẹ go. To whedelẹnu, e nọ taidi na ẹn dọ e to pipehẹ yujẹhọn de to ohù ji wẹ nkọ. Nawẹ Jehovah nọ gọalọna mí to whenue numọtolanmẹ mọnkọ lẹ jẹ agbọ́ hú mí ji gbọn?

8. Sọgbe hẹ Isaia 33:6, jide tẹwẹ Jehovah na mí?

⁸ Nuhe Jehovah nọ wà. E hẹn mí deji dọ emi na hẹn mí dote. (Hia Isaia 33:6.) Whenue bato de to pipehẹ yujẹhọn to ohù ji, e gán jẹ hihò ji yì adusi kavi amiyọn. Nado dapana enẹ, bato susu nọ tindo nuyizan delẹ to oglọ to awà yetọn lẹ dopodopo ji he nọ zọ́n bọ bato lọ lẹ nọ sinai ganji to osin nukunmẹ. Nuyizan ehelẹ gán zọ́n bọ bato lọ ma nasọ dán sọmọ ba, bọ mẹhe to e mẹ lẹ nọ tindo hihọ́ bosọ nọ vò dogọ. Amọ́, susu to nuyizan ehelẹ mẹ nọ wazọ́n ganji eyin bato lọ to yìyì. Mọdopolọ, Jehovah na hẹn mí dote dile mí yí nugbonọ-yinyin do to nukọnzindo to ojlẹ whlepọn tọn lẹ mẹ.

9. Nawẹ azọ́nwanu dodinnanu tọn mítọn lẹ gán gọalọna mí nado hẹn jlẹkajininọ mítọn go gbọn? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁹ Nuhe mí dona wà. Whenue a to pipehẹ  nuhe taidi yujẹhọn de to numọtolanmẹ-liho, nọ wà nuhe go a pé lẹpo nado hẹn aṣa gbigbọmẹ tọn towe lẹ go. Na nugbo tọn, a gán nọma penugo nado wà susu dile a ko nọ wà do dai, amọ́ flindọ Jehovah yin lẹnpọn dagbenọ. (Yijlẹdo Luku 21:1-4 go.) Taidi apadewhe aṣa gbigbọmẹ tọn towe lẹ tọn, nọ de whenu dovo na oplọn mẹdetiti tọn po ayihamẹlinlẹnpọn po. Etẹwutu? Gbọn titobasinanu Jehovah tọn gblamẹ, ewọ ko wleawuna nudọnamẹ titengbe sinai do Owe-wiwe lẹ ji he gán gọalọna mí nado hẹn jlẹkajininọ mítọn go. Nado mọ nuhe sin hudo a do, a gán yí azọ́nwanu dodinnanu tọn he tin to ogbè towe mẹ lẹ zan taidi JW Library^®, Index des publications Watch Tower po Anademẹwe Dodinnanu Tọn po. Monika he go mí donù wayi dọ dọ, emi yí azọ́nwanu dodinnanu tọn lẹ zan nado dín ayinamẹ whenue emi mọhlan dọ nuhe taidi yujẹhọn de ja emi ji to numọtolanmẹ-liho. Di apajlẹ, e basi dodinnanu do hogbe lọ “homẹgble” ji. To whedevonu, e dín hogbe lọ lẹ “nugbomadọ” kavi “nugbonọ-yinyin.” Enẹgodo, e nọ to nuhia gandego kakajẹ whenue e mọ ede mẹ. E dọmọ: “N’nọ bẹ dodinnanu ṣie jẹeji po magbọjẹ po, amọ́, dile n’zindonukọn bo to nuhia, e nọ taidi na mi dọ Jehovah gbò mi fán wẹ nkọ. N’nọ wá mọdọ Jehovah mọnukunnujẹ numọtolanmẹ ṣie lẹpo mẹ bosọ to alọgọna mi.” Alọgọ Jehovah tọn mọnkọ gán gọalọna hiẹ lọsu nado hẹn jlẹkajininọ towe go kakajẹ whenue nuhe taidi yujẹhọn lọ doalọte.—Salm. 119:143, 144.

JEHOVAH NA GỌALỌNA WE

10. Numọtolanmẹ tẹwẹ mí gán do to nujijọ ylankan de godo?

¹⁰ Nuhahun lọ. To nujijọ ylankan de godo, mí gán nọ do numọtolanmẹ lọ dọ ninọmẹ lọ nọ húagbọ́ mí to azán delẹ ji. Mí gán do numọtolanmẹ wezundotọ akọnka he nọ họnwezun taun de tọn, amọ́ todin, opò wẹ e dona hẹn do zinzọnlin na e gbleawu wutu. E gán nọ vẹawuna mí taun nado wà nudelẹ he mí ko nọ wà po awubibọ po dai, kavi mí gán nọma do ojlo sọmọ nado wà nuhe mẹ mí nọ mọ awuvivi te to dai lẹ. Taidi Elija, e gán nọ taidi na mí dọ e vẹawu taun nado fọ́n sọn adọzan ji. Nuhe nọ jlo mí wẹ nado nọ to amlọndọ poun. (1 Ahọ. 19:5-7) Etẹwẹ Jehovah dopà nado wà na mí whenue ninọmẹ lẹ húagbọ́ mí?

11. Aliho devo tẹ mẹ wẹ Jehovah nọ gọalọna mí te? (Salmu lẹ 94:18)

¹¹ Nuhe Jehovah nọ wà. E dopà nado gọalọna mí. (Hia Salmu lẹ 94:18.) Kẹdẹdile wezundotọ he gbleawu de nọ do hudo alọgọ tọn  nado sẹtẹn do, mí gán do hudo alọgọ tọn nado zindonukọn to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ. To ojlẹ mọnkọ lẹ mẹ, ewọ nọ hẹn mí kudeji dọmọ: “Na yẹn, Jehovah Jiwheyẹwhe towe, yẹn na hẹn adusilọ towe go, yèdọ Mẹhe to didọna we dọ, ‘A dibu blo. N’na gọalọna we.’” (Isa. 41:13) Ahọlu Davidi do numimọ alọgọ ehe tọn. Whenue e pehẹ whlepọn lẹ bosọ dona diahi hẹ kẹntọ lẹ, e dọna Jehovah dọmọ: “Adusilọ towe nọ hẹn mi dote.” (Salm. 18:35) Amọ́, nawẹ Jehovah nọ nọgodona mí gbọn?

12. Mẹnu lẹ wẹ Jehovah gán yizan nado gọalọna mí eyin mí jẹflumẹ?

¹² Jehovah nọ saba nọgodona mí gbọn mẹdevo lẹ whinwhàn nado gọalọna mí dali. Di apajlẹ to gbèdopo he Davidi jẹflumẹ, họntọn etọn Jonatani wá e dè nado hẹn ẹn lodo bosọ na ẹn tuli. (1 Sam. 23:16, 17) Mọdopolọ, Jehovah de Eliṣa nado na Elija alọgọ he e do hudo etọn. (1 Ahọ. 19:16, 21; 2 Ahọ. 2:2) To egbehe, Jehovah gán yí hagbẹ whẹndo tọn, họntọn lẹ, kavi mẹho agun tọn lẹ zan nado gọalọna mí. Amọ́, whenue mí jẹflumẹ, mí gán do ayilinlẹn lọ nado nọ klan míde dovo na mẹdevo lẹ. E gán nọ jlo mí nado nọ mídeṣo. Numọtolanmẹ enẹ sọgbe. Etẹwẹ mí gán wà nado mọ alọgọ Jehovah tọn?

13. Etẹwẹ mí dona wà nado mọaleyi sọn godonọnamẹ Jehovah tọn mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹³ Nuhe mí dona wà. Duto ayilinlẹn lọ nado nọ klan dewe dovo ji. Eyin mí klan míde dovo, enẹ nọ glọnalina mí nado lẹnnupọn ganji, podọ mí gán jẹ ayiha zedo míde po nuhahun mítọn lẹ kẹdẹ po ji. Nulinlẹnpọn to aliho ehe mẹ gán bẹpla nudide he mí nọ basi lẹ. (Howh. 18:1) Na nugbo tọn, mímẹpo wẹ do hudo nado nọ mídeṣo to whedelẹnu, titengbe eyin mí to pipehẹ ninọmẹ he sẹhundaga lẹ. Amọ́, eyin mí klan míde dovo na ojlẹ dindẹn, mí gán gbẹ́ asisa he Jehovah to yiyizan nado gọalọna mí lẹ dai. Enẹwutu, mahopọnna lehe ninọmẹ mítọn sinyẹn sọ, mì gbọ mí ni nọ kẹalọyi alọgọ hagbẹ whẹndo tọn, họntọn lẹ po mẹho agun tọn lẹ tọn po. Nọ mọdọ Jehovah wẹ to yé yizan nado gọalọna we.—Howh. 17:17; Isa. 32:1, 2.

JEHOVAH NA MIỌNHOMẸNA WE

14. Ninọmẹ he dobu tẹlẹ wẹ mí gán pehẹ?

¹⁴ Nuhahun lọ. Mí gán jugbọn ninọmẹ he dobu lẹ mẹ. To Biblu mẹ, devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dọho gando ojlẹ he mẹ yé jẹflumẹ bọ ahun yetọn gbàdo na kẹntọ yetọn po kọgbidinamẹ devo lẹ po wutu go. (Salm. 18:4; 55:1, 5) Mọdopolọ, mílọsu  gán to pipehẹ nukundiọsọmẹ to wehọmẹ, to azọ́nmẹ, sọn hagbẹ whẹndo tọn mítọn lẹ kavi aṣẹpatọ lẹ dè. Mí tlẹ gán to budi dọ mí na kú na nuhahun agbasamalo tọn de wutu. To ojlẹ mọnkọ lẹ mẹ, mí gán taidi ovi pẹvi de he ma gán basi hihọ́na ede. Nawẹ Jehovah nọ gọalọna mí to ojlẹ mọnkọ lẹ mẹ gbọn?

15. Jidenamẹ tẹwẹ Salmu lẹ 94:19 na mí?

¹⁵ Nuhe Jehovah nọ wà. E nọ miọnhomẹna mí bosọ nọ hẹn kọgbọ wá na mí. (Hia Salmu lẹ 94:19.) Wefọ ehe gán hẹn mí lẹnnupọndo viyọnnu pẹvi he to budi, bo ma gán damlọn na yujẹhọn sinsinyẹn de to yìnyìn bọ hẹvioso to nudọ wutu de ji. Mí gán yí nukun homẹ tọn do pọ́n otọ́ etọn dile e biọ họmẹ yì e dè bo ze e bosọ hẹn ẹn do alọ mẹ kakajẹ whenue amlọn yí i. Dile etlẹ yindọ hẹvioso lọ gbẹ́ to nudọ, e mọ ede to hihọ́ glọ, na e to alọ otọ́ etọn tọn lẹ mẹ wutu. Whenue mí pehẹ whlepọn he dobu lẹ, mí gán do hudo dọ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn ni hẹn mí do alọ etọn lẹ mẹ to yẹhiadonu-liho kakajẹ whenue numọtolanmẹ sinsinyẹn lẹ na doalọte. Nawẹ mí gán mọ homẹmiọnnamẹ mọnkọ yí sọn Jehovah dè gbọn?

16. Etẹwẹ mí gán wà nado mọaleyi sọn homẹmiọnnamẹ Jehovah tọn mẹ? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁶ Nuhe mí dona wà. Nọ yí whenu zan dopọ hẹ Jehovah whẹwhẹ gbọn dẹ̀hiho po Ohó etọn hihia po dali. (Salm. 77:1, 12-14) To whenẹnu, eyin a to magbọjẹ mẹ, a ma na tlẹ lẹnnupọn whla awe whẹpo do lẹhlan Otọ́ olọn mẹ tọn towe. Nọ dọ obu po ahunmẹdunamẹnu towe lẹ po na Jehovah. Dike ewọ ni nọ dọhona we bo nọ miọnhomẹna we gbọn Owe-wiwe lẹ gblamẹ. (Salm. 119:28) A gán mọdọ wefọ Biblu tọn tangan delẹ nọ miọnhomẹna we taun whenue a to budi. Di apajlẹ, a gán mọ tulinamẹ susu yí sọn owe Jobu tọn, Salmu lẹ, owe Howhinwhẹn lẹ tọn po hogbe Jesu tọn he to Matiu weta 6​tọ mẹ lẹ mẹ po. Dile a to dẹ̀ho hlan Jehovah bosọ to Ohó etọn hia, a na doayi homẹmiọnnamẹ etọn go.

17. Jide tẹwẹ mí gán tindo?

¹⁷ Eyin ozán tlẹ wá kudo mí to okle, mí gán kudeji dọ Jehovah na to finẹ na mí. Mí ma na mọ míde to ṣokẹdẹ pọ́n gbede. (Salm. 23:4; 94:14) Jehovah dopà dọ emi na basi hihọ́na mí, hẹn mí dote, gọalọna mí bosọ miọnhomẹna mí. Isaia 26:3 dọ gando Jehovah go dọmọ: “Hiẹ na nọ basi hihọ́na mẹhe nọ ganjẹ gowe mlẹnmlẹn lẹ; hiẹ na na yé jijọho tẹgbẹ tọn, na hiẹ go wẹ yé dejido wutu.” Enẹwutu, nọ dejido Jehovah go, bo nọ yọ́n pinpẹn asisa he ewọ nọ yizan nado gọalọna we lẹ tọn. Eyin a wàmọ, a na vọ́ huhlọn mọyi etlẹ yin to ninọmẹ sinsinyẹn lẹ mẹ.