1. Nawẹ gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn gán yinuwado mẹlẹ ji gbọn?

TO AIHỌN lọ mẹ to egbehe, mẹsusu lẹ wẹ nọ gbọn ṣejannabi dali do gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn hia. Ajọwatọ de gán kàn ayiha gigẹdẹ lẹ nado tọ́nta hugan ajọwatọ-gbẹ́ etọn lẹ. To aihundida lanmẹyiya tọn de whenu, aihundatọ de gán desọn ojlo mẹ bo gbleawuna aihundatọ pipli devo tọn, nado duto aihundida lọ ji. Wehọmẹvi de gán finwepọ́n to tẹnpọn de whenu nado sọgan biọ wehọmẹ alavọ tọn he diyin de mẹ. Taidi Klistiani lẹ, mí yọnẹn dọ walọ mọnkọ lẹ ma sọgbe, na apadewhe “azọ́n agbasalan tọn lẹ” tọn wẹ yé yin wutu. (Gal. 5:19-21) Amọ́, be e yọnbayi dọ devizọnwatọ Jehovah tọn delẹ ni fọ́n agbàwhinwhlẹn dote to agun mẹ to mayọnẹn mẹ ya? Ehe yin kanbiọ titengbe de, na gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn gán yinuwado pọninọ he to pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn mítọn ṣẹnṣẹn ji wutu.

2. Etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ ehe mẹ?

² To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo jijọ ylankan delẹ ji he gán zọ́n bọ mí na nọ fọ́n agbàwhinwhlẹn dote to mẹmẹsunnu mítọn lẹ ṣẹnṣẹn. Mí nasọ gbadopọnna apajlẹ sunnu po yọnnu nugbonọ lẹ po tọn to Biblu mẹ he ma joawuna gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn. Jẹnukọn whẹ́, mì gbọ mí ni dọhodo lehe mí gán nọ gbeje mẹwhinwhàn mítọn lẹ pọ́n do ji.

3. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí dona nọ kanse míde?

³ Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, e na yọ́n dọ mí ni nọ gbeje mẹwhinwhàn mítọn lẹ pọ́n. Mí gán nọ kanse míde dọ: ‘Be n’nọ doawagun eyin n’yí dee jlẹdo mẹdevo lẹ go wẹ ya? Be n’nọ jlo na yin mẹhe pọnte hugan to nudepope he wà n’te mẹ wẹ ya, kavi be n’nọ mọdọ e whè gbau n’pọnte hú mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu tangan de wẹ ya? Kavi n’nọ dovivẹnu nado na dagbe hugan ṣie Jehovah bọ hó fó?’ Naegbọn mí dona nọ kàn kanbiọ enẹlẹ sè? Doayi nue Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọ go.

4. Dile Galatianu lẹ 6:3, 4 dọ do, naegbọn mí ma dona nọ yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go?

⁴ Biblu dotuhomẹna mí ma nado nọ yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go. (Hia Galatianu lẹ 6:3, 4.) Etẹwutu? To alọ de mẹ, eyin mí nọ lẹndọ mí pọnte hú mẹmẹsunnu mítọn, mí gán lẹzun goyitọ. To alọ devo mẹ, eyin mí nọ yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go bo nọ lẹndọ yé pọnte hú mí, mí gán gbọjọ. Nuyiwa to aliho enẹlẹ depope mẹ ma na dohia dọ mí do wunza. (Lom. 12:3) Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Katerina * bo nọ nọ̀ Grèce dọmọ: “N’nọ saba yí dee jlẹdo mẹhe e taidi dọ yé yọnwhanpẹ hú mi, nọ do kọdetọn dagbe to lizọnyizọn lọ mẹ bosọ nọ jihọntọn po awubibọ po hugan mi lẹ go. Taidi kọdetọn de, n’nọ mọ vọ́ mẹ na dee.” Mí dona nọ flindọ Jehovah dọ̀n mí wá ede dè, e ma yin na mí yọnwhanpẹ, didẹ́ kavi diyin wutu gba, amọ́ na mí desọn ojlo mẹ bo yiwanna ẹn bosọ dotoaina Visunnu etọn wutu wẹ.—Joh. 6:44; 1 Kọl. 1:26-31.

5. Etẹwẹ a plọn sọn numimọ mẹmẹsunnu de he nọ yin Hyun tọn mẹ?

⁵ Kanbiọ devo he mí gán kanse míde wẹ, ‘Be n’yin yinyọnẹn taidi jijọho-dintọ ya kavi n’nọ saba do dẹ́sọ-dẹ́mẹ hẹ mẹdevo lẹ?’ Doayi numimọ mẹmẹsunnu de he nọ yin Hyun bo nọ nọ̀ Corée du Sud tọn go. To ojlẹ de mẹ, e nọ pọ́n mẹdelẹ he do lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tọn lẹ hlan taidi agbàwhlẹnhẹmẹtọ etọn lẹ. E dọmọ: “N’nọ mọhodọdo mẹmẹsunnu enẹlẹ go, bo masọ nọ saba kọngbedopọ hẹ nue yé dọ lẹ.” Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? E yigbe dọ, “nuyiwa ṣie hẹn kinklan wá agun lọ mẹ.” Delẹ to họntọn Hyun tọn lẹ mẹ gọalọna ẹn nado mọnukunnujẹ nuhahun etọn mẹ. Hyun bayi vọjlado he jẹ lẹ, podọ to alọnu, e to sinsẹ̀n taidi mẹho agun tọn kọdetọn dagbenọ de. Eyin mí doayi e go dọ mí tindo ayilinlẹn lọ nado nọ fọ́n agbàwhinwhlẹn dote kakati nado nọ yidogọna jijọho, mí dona yawu yí nude wà.

6. Sọgbe hẹ Galatianu lẹ 5:26, jijọ ylankan tẹlẹ wẹ nọ fọ́n gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn dote?

⁶ Hia Galatianu lẹ 5:26. Jijọ ylankan tẹlẹ wẹ gán zọ́n bọ mí na nọ do gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn hia? Dopo wẹ glòlò-jijlá. Glòlò-jlatọ de nọ yigo bosọ yin ṣejannabinọ. Jijọ ylankan devo wẹ nuvẹun. Gbọnvona dọ mẹhe do nuvẹun nọ jlo onú mẹdevo lẹ tọn, e sọ nọ jlo na hò nue yé do lọ yí sọn yé si. Na taun tọn, nuvẹun yin wunmẹ wangbẹna tọn de. Matin ayihaawe, mí nọ jlo na dapana jijọ ylankan enẹlẹ mlẹnmlẹn!

7. Apajlẹ tẹwẹ do kọdetọn he glòlò-jijlá po nuvẹun po nọ hẹnwa lẹ hia?

⁷ Jijọ ylankan delẹ taidi glòlò-jijlá po nuvẹun po gán yin yiyijlẹdo kọsúkọsú he nọ dù atin họta de tọn lẹ go. Mahopọnna lehe ohọ̀ lọ yọnwhanpẹ sọ, eyin kọsúkọsú lẹ ko dù họta etọn, e na wá họ́jai to godo mẹ. Mọdopolọ, mẹde gán ko to Jehovah sẹ̀n na  owhe susu. Amọ́, eyin glòlò-jijlá po nuvẹun po wẹ yin mẹwhinwhàn etọn, e gán wá jai to ajiji mẹ. (Howh. 16:18) E na doalọtena Jehovah sinsẹ̀n bo na hẹn awugble wá na ede po mẹdevo lẹ po. Amọ́, nawẹ mí gán họ́ míde sọta glòlò-jijlá po nuvẹun po gbọn?

8. Nawẹ mí gán nọavùnte sọta glòlò-jijlá gbọn?

⁸ Mí gán nọavùnte sọta glòlò-jijlá, eyin mí hẹn ayinamẹ apọsteli Paulu tọn hlan Filipinu lẹ do ayiha mẹ, e dọmọ: “Mì yí wiwọ́ kavi glòlò-jijlá do wà nudepope blo, ṣigba mì nọ gbọn whiwhẹ dali pọ́n mẹdevo lẹ dọ yé yiaga hú mì.” (Flp. 2:3) Eyin mí nọ mọdọ mẹdevo lẹ yiaga hú mí, mí ma na nọ whlẹnagbà hẹ mẹhe e yọnbayi dọ yé do nunina po nugopipe po hugan mí lẹ. Kakatimọ, mí na nọ jaya hẹ yé. Enẹ yin nugbo, titengbe eyin yé to nugopipe yetọn lẹ yizan nado sẹ̀n Jehovah bo hẹn pipà wá na ẹn. Podọ, eyin mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he tindo nugopipe ehelẹ nọ hodo ayinamẹ Paulu tọn, yé na nọ doayi jẹhẹnu dagbe he mí do lẹ go. Taidi kọdetọn de, mímẹpo na yidogọna jijọho po pọninọ po to agun mẹ.

9. Nawẹ mí gán duto ayilinlẹn nuvẹun tọn ji gbọn?

⁹ Mí gán duto ayilinlẹn nuvẹun tọn ji, eyin mí nọ whiwhẹ míde, enẹ wẹ nado nọ yọ́n dogbó mítọn titi lẹ. Eyin mí yọ́n dogbó mítọn, mí ma na nọ tẹnpọn nado dohia dọ mí do nunina kavi nugopipe hú mẹdevo depope. Kakatimọ, mí na nọ dín aliho lẹ nado plọnnu sọn mẹhe do nugopipe hú mí lẹ dè. Di apajlẹ, mí ni dọ dọ mẹmẹsunnu de to agun lọ mẹ nọ na hodidọ he nọ whànmẹ taun lẹ. Mí gán kanse e lehe e nọ wleawu do. Eyin mẹmẹyọnnu de nọ danú ganji, mí gán kàn ayinamẹ lẹ sè e he na gọalọna mílọsu nado pọnte dogọ to adà enẹ mẹ. Podọ, eyin e nọ vẹawuna Klistiani jọja de nado jihọntọn lẹ po awubibọ po, e gán kàn ayinamẹ sè mẹde he nọ wàmọ po kọdetọn dagbe po. Gbọnmọ dali, mí gán dapana nuvẹun bosọ hẹn nugopipe mítọn lẹ pọnte dogọ.

10. Nuhahun tẹwẹ Gideoni pehẹ?

¹⁰ Lẹnnupọndo nujijọ de he wá aimẹ to Gideoni he wá sọn hẹnnu Manasse tọn mẹ po  sunnu Eflaimi tọn lẹ po ṣẹnṣẹn ji. Po alọgọ Jehovah tọn po, Gideoni po sunnu 300 etọn lẹ po gbawhàn to aliho ayidego tọn mẹ, yèdọ awhàngbigba de he gán ko zọ́n bọ yé na yigo. Sunnu Eflaimi tọn lẹ wá pé Gideoni, e ma yin nado pà ẹ, amọ́ nado tlọ́nu hẹ ẹ. E vẹna yé dọ Gideoni ma bayi oylọna yé to bẹjẹeji nado wá kọnawudopọ hẹ ẹ to awhànfunfun sọta kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ. Yé na ayidonugo gigo he hẹnnu yetọn na mọyi sọmọ bo wọn dọ alọ wẹ Gideoni gọ́ poun nado hẹn gigo wá na yinkọ Jehovah tọn bosọ bayi hihọ́na omẹ Etọn lẹ.—Whẹ. 8:1.

11. Etẹwẹ Gideoni gblọnna sunnu Eflaimi tọn lẹ?

¹¹ Gideoni yí whiwhẹ do dọna sunnu Eflaimi tọn lẹ dọ: “Etẹwẹ yẹn wà eyin yè yí i jlẹdo mìwlẹ tọn go?” Enẹgodo, e na yé apajlẹ jọnun lehe Jehovah ko dona yé do tọn. Taidi kọdetọn de, sunnu lọ lẹ ‘jo homẹgble do.’ (Whẹ. 8:2, 3) Gideoni ze goyiyi do apadopo nado hẹn jijọho tin to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn.

12. Etẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ Eflaiminu lẹ po Gideoni po tọn mẹ?

¹² Etẹwẹ mí gán plọn sọn kandai ehe mẹ? Apajlẹ Eflaiminu lẹ tọn plọn mí dọ mí ma dona nọ na ayidonugo gigo míde tọn hú Jehovah tọn. Taidi tatọ́ whẹndo tọn po mẹho agun tọn lẹ po, mí gán plọn nude sọn Gideoni dè. Eyin mẹde gblehomẹ na nue mí wà de wutu, mí dona dovivẹnu nado mọnukunnujẹ nuewutu mẹlọ do gblehomẹ mẹ. Mí gán sọ pà mẹlọ na nudagbe he e ko wà lẹ. Ehe na biọ whiwhẹ to mí si, titengbe eyin e họnwun dọ nue mẹlọ wà ma sọgbe. Amọ́, jijọho yin nujọnu tlala hú gigo míde tọn.

13. Nuhahun tẹwẹ Hanna pehẹ, podọ nawẹ e dudeji gbọn?

¹³ Sọ lẹnnupọndo apajlẹ Hanna tọn ji. E wlealọ hẹ Levinu de he nọ yin Ẹlkana, he yiwanna ẹn taun. Amọ́, Ẹlkana do asi devo he nọ yin Pẹnina. Ẹlkana yiwanna Hanna hugan Pẹnina; amọ́ “Pẹnina ji ovi lẹ, ṣigba Hanna ma ji ovi depope.” Enẹwutu, Pẹnina nọ to Hanna vlẹkò “mapote nado doadihomẹna ẹn.” Nawẹ Hanna yinuwa gbọn? E jẹflumẹ sinsinyẹn! “E nọ to avivi bo ma nọ dùnú.” (1 Sam. 1:2, 6, 7) Amọ́, mí ma hia to fide gbede dọ Hanna tẹnpọn nado yiahọsu to Pẹnina go to aliho de mẹ. Kakatimọ, e dọ nue to ahun ji na ẹn lẹ na Jehovah bo deji dọ e na didẹ whẹho lọ to aliho he sọgbe mẹ. Be aliho he mẹ Pẹnina nọ yinuwa hẹ Hanna te diọ wẹ a? Biblu ma dọ. Amọ́, nue mí yọnẹn wẹ yindọ Hanna gọ̀ jijọho ahun mẹ tọn etọn mọyi bosọ hẹn e go. “Nukunmẹ etọn masọ kúṣiọ ba.”—1 Sam. 1:10, 18.

14. Etẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ Hanna tọn mẹ?

¹⁴ Etẹwẹ mí gán plọn sọn apajlẹ Hanna tọn mẹ? Eyin mẹde tẹnpọn nado whlẹnagbà hẹ we to aliho de mẹ, nọ flindọ a gán  duto ninọmẹ lọ ji. Gbọnna? Eyin hiẹ lọsu ma whlẹnagbà hẹ mẹlọ. Kakati nado yí oylan do sú oylan họ́, dovivẹnu nado bayi jijọho po e po. (Lom. 12:17-21) Eyin e ma tlẹ jlo, a na hẹn jijọho ahun mẹ tọn towe go.

15. Etẹlẹ wẹ Apolo po Paulu po tindo to kọndopọ mẹ?

¹⁵ Gbọngodo, lẹnnupọndo nue mí gán plọn sọn apajlẹ devi Apolo po apọsteli Paulu po tọn mẹ ji. Sunnu awe ehelẹ tindo oyọnẹn Owe-wiwe lẹ tọn taun. Omẹ nukundeji lẹ wẹ yé yin bosọ yin mẹplọntọ ayidego tọn lẹ. Podọ, yé omẹ awe lẹ gọalọ nado hẹn mẹsusu lẹ zun devi. Amọ́, de to yé mẹ ma nọ pọ́n awetọ etọn hlan di agbàwhlẹnhẹmẹtọ etọn.

16. Omẹ nankọ wẹ Apolo yin?

¹⁶ Apolo yin “Alẹkzandli-vi jiji de,” yèdọ ahọnkan wepinplọn tọn de to owhe kanweko tintan whenu. E taidi dọ e do nunina hodidọ tọn bosọ “yọ́n Owe-wiwe lẹ ganji.” (Owalọ 18:24) To whenue Apolo nọ Kọlinti, mẹdelẹ to agun lọ mẹ dohia hezeheze dọ yé yiwanna ẹn hugan mẹmẹsunnu devo lẹ, kakajẹ Paulu lọsu ji. (1 Kọl. 1:12, 13) Be Apolo na tuli nuyiwa kinklan tọn ehe wẹ a? Mí ma gán lẹndọ e wàmọ. Na nugbo tọn, ojlẹ vude to whenue Apolo ko tlọ́n Kọlinti godo, Paulu dotuhomẹna ẹn nado lẹkọyi finẹ. (1 Kọl. 16:12) Paulu ma na ko dọ mọ gbede, eyin e doayi e go dọ Apolo to kinklan hẹnwa agun lọ mẹ. E họnwun dọ Apolo yí nunina etọn lẹ zan to aliho dagbe mẹ, yèdọ nado lá wẹndagbe lọ bosọ hẹn mẹmẹsunnu etọn lẹ lodo. Mí gán sọ kudeji dọ Apolo yin dawe whiwhẹnọ de. Di apajlẹ, mí ma hia to fide dọ e gblehomẹ whenue Akuila po Pliskila po “hẹn aliho Jiwheyẹwhe tọn họnwun na ẹn to aliho he sọgbe mẹ dogọ.”—Owalọ 18:24-28.

17. Nawẹ Paulu yidogọna jijọho gbọn?

 ¹⁷ Apọsteli Paulu yọ́n azọ́n dagbe he Apolo wà lẹ. Amọ́, e ma nọ hanú dọ mẹlẹ na mọdọ Apolo pegan hú emi. Whiwhẹ, dogbó mẹdetiti tọn yinyọnẹn po lẹnpọn dagbenọ-yinyin Paulu tọn po sọawuhia to ayinamẹ he e na agun Kọlinti tọn lẹ mẹ. Kakati e ni joawuna hogbe mẹhe to didọ dọ “Paulu tọn wẹ yẹn” lẹ tọn, e na gigo lẹpo Jehovah Jiwheyẹwhe po Jesu Klisti po.—1 Kọl. 3:3-6.

18. Sọgbe hẹ 1 Kọlintinu lẹ 4:6, 7, etẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ Apolo po Paulu po tọn mẹ?

¹⁸ Etẹwẹ mí gán plọn sọn apajlẹ Apolo po Paulu po tọn mẹ? Mí gán nọ wà nususu to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, bo gán sọ gọalọna mẹsusu nado yinukọn jẹ baptẹm kọ̀n. Amọ́, mí yọnẹn dọ eyin dona Jehovah tọn dẹ́n, kọdetọn dagbe ehelẹ depope ma gán yọnbayi. Nudevo he apajlẹ Apolo po Paulu po tọn plọn mí wẹ yindọ, lehe azọngban mítọn lẹ to agun mẹ sù sọ, mọ wẹ dotẹnmẹ he mí do nado yidogọna jijọho nọ sù dogọ do niyẹn. Mí nọ yọ́n pinpẹn etọn taun eyin sunnu he yin dide lẹ nọ yidogọna jijọho po pọninọ po gbọn ayinamẹ yetọn lẹ zize sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji dali. Podọ, yé ma nọ tẹnpọn nado dọ̀n ayidonugo wá yede ji, amọ́ wá apajlẹnọ mítọn Klisti Jesu ji!—Hia 1 Kọlintinu lẹ 4:6, 7.

19. Etẹwẹ dopodopo mítọn gán wà? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Dapana Agbàwhinwhlẹn Finfọndote.”)

¹⁹ Dopodopo mítọn wẹ Jiwheyẹwhe na nugopipe lẹ kavi nunina lẹ. Mí gán yí nunina enẹlẹ zan “nado yilizọn na ode awetọ.” (1 Pita 4:10) Mí gán nọ mọdọ mí ma to onú kaka de wà. Amọ́, kẹdẹdile atin dopodopo do otẹn etọn nado hẹn họta ohọ̀ de tọn dote do, onú flinflin he mí nọ wà lẹ gán yidogọna pọninọ to agun mẹ. Mì gbọ mí ni dovivẹnu sinsinyẹn nado de ohia gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn depope sẹ̀ sọn ahun mítọn mẹ. Mì gbọ mí ni magbe nado nọ wà nue go mí pé lẹpo nado yidogọna jijọho po pọninọ po to agun mẹ.—Efe. 4:3.