MÍMẸPO wẹ yọnẹn dọ Jehovah to anadena omẹ etọn lẹ bosọ to huhlọnna yé to gbigbọ-liho to “azán godo tọn” ehelẹ mẹ. (2 Tim. 3:1) Enẹwutu, e pò to dopodopo mítọn si nado setonu. Mí sọgan yí ninọmẹ mítọn jlẹdo Islaelivi lẹ tọn go to whenue yé to danfafa ji. Yé dona yinuwa eyin yé sè nudidọ opẹ̀n lọ lẹ tọn.

Jehovah biọ to Mose si nado yí fataka do basi opẹ̀n awe delẹ bo nọ yí yé do “ylọ gbẹtọgun lọ pli podọ nado nọ dohia dọ ojlẹ tẹnsisẹ tọn sọ̀.” (Sọh. 10:2) Yẹwhenọ lẹ dona nọ kún opẹ̀n lọ lẹ to aliho voovo mẹ nado do nuhe akọta lọ dona wà hia. (Sọh. 10:3-8) To egbehe, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ mọ anademẹ lẹ yí to aliho susu mẹ. Lẹnnupọndo atọ̀n to aliho ehelẹ mẹ ji he nọ flin mí nudidọ opẹ̀n lẹ tọn to hohowhenu. Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ yin oylọ-basina to egbehe wá opli daho lẹ tẹnmẹ, mẹho lẹ nọ mọ azọ́nplọnmẹ yí, podọ tito yẹwhehọluduta tọn he yin bibasi na agun lẹ nọ yin vivọjlado.

Whenue Jehovah jlo dọ “gbẹtọgun lọ lẹpo” ni pli to họntonu gòhọtúntún lọ tọn to whèzẹtẹn-waji, yẹwhenọ lẹ nọ kún opẹ̀n awe lẹ. (Sọh. 10:3) Hẹnnu lọ lẹpo he dosla lẹdo gòhọtúntún lọ bo yin mimá do ogbẹ́ ẹnẹ ji, nọ sè nudidọ tangan opẹ̀n lọ lẹ tọn enẹ. Mẹhe dosla do fie sẹpọ họntonu lọ lẹ sọgan yinuwa to nukunwhiwhe kleun de gblamẹ. Mẹdevo lẹ to fie dẹn, podọ e sọgan biọ whenu po vivẹnudido susu po to yé si nado wá. Depope he whẹho lọ yin, Jehovah jlo dọ yemẹpo ni pli bosọ mọaleyi.

To egbehe, mí ma nọ pli to gòhọtúntún de kọ̀n, amọ́ mí nọ yin oylọ-basina wá opli voovo omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn tẹnmẹ. Ehe bẹ plidopọ daho lẹ po nuwiwa vonọtaun devo lẹ po hẹn, fie mí nọ mọ nudọnamẹ po anademẹ titengbe lẹ po yí te. Lẹdo aihọn pé, omẹ Jehovah tọn lẹ nọ duvivi tito-to-whinnu dopolọ tọn. Enẹwutu, e nọ vivi na mẹhe kẹalọyi oylọ-basinamẹ lọ bosọ wá lẹ nado tin topọ hẹ gbẹtọgun ayajẹnọ de. Gbejizọnlin mẹdelẹ tọn nọ dite hú mẹdevo lẹ tọn. Ṣigba, mẹhe wá otẹn lọ mẹ lẹ nọ yigbe dọ emi ma jẹtukla do ovọ́ mẹ.

Nawẹ pipli pẹvipẹvi he dẹn taun do fie pipli daho lẹ pli dopọ do lẹ nọ mọaleyi gbọn? Po alọgọ azọ́nwanu nuyọnẹn wintinwintin tọn lẹ tọn po, susu omẹ enẹlẹ tọn nọ penugo nado mọaleyi sọn tito dopolọ mẹ, bo tlẹ nọ mọdọ emi topọ hẹ pipli daho lọ lẹ. Di apajlẹ, to dlapọn afọzedaitọ tatọ́-tẹnnọ tọn de tọn whenu, alahọ Bénin tọn yí azọ́nwanu oyẹ̀-yidokanji tọn delẹ zan nado hẹn ẹn yọnbasi na mẹhe to Arlit to Niger, yèdọ tòpẹvi de to Danfafa Sahara tọn ji lẹ nado hodo  tito lọ tlọlọ. Gbẹtọ 21, ehe bẹ mẹmẹsunnu, mẹmẹyọnnu po jlodotọ lẹ po hẹn wẹ pli na tito lọ. Mahopọnna dọ yé to fie dẹn, yé mọdọ emi topọ hẹ pipli daho lọ he bẹ gbẹtọ 44131 hẹn. Mẹmẹsunnu dopo dọmọ: “Mì wanu taun dọ mì hẹn ẹn yọnbasi na mí nado hodo tito lọ. E sọ do obá he mẹ mì yiwanna mí jẹ hia whladopo dogọ.”

Eyin yẹwhenọ lẹ kún opẹ́n dopo gee, “ahọvi lẹ po nukọntọ pipli omẹ fọtọ́n Islaeli tọn lẹ po kẹdẹ” wẹ nọ wá gòhọ opli tọn lọ mẹ. (Sọh. 10:4) To finẹ, yé sọgan mọ nudọnamẹ lẹ po azọ́nplọnmẹ po yí sọn Mose dè. Enẹ na gọalọna yé nado penukundo azọngban yetọn lẹ go to hẹnnu yetọn lẹ mẹ. Eyin a yin dopo to ahọvi enẹlẹ mẹ, be a ma na dovivẹnu nado tin to otẹn lọ mẹ bo mọaleyi sọn tito lọ mẹ ya?

To egbehe, mẹho agun tọn lẹ ma yin “ahọvi lẹ”; mọ yé ma nọ duklunọ do lẹngbọpa Jiwheyẹwhe tọn he yin zizedo alọmẹ na yé ji. (1 Pita 5:1-3) Ṣigba, e họnwun dọ yé nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado yìn lẹngbọpa lọ. Enẹwutu, yé nọ to gbesisọ mẹ nado yinuwa whenue yé mọ oylọ-basinamẹ nado mọ azọ́nplọnmẹ yí dogọ, taidi to Wehọmẹ Lizọnyizọn Ahọluduta tọn tẹnmẹ. To tito ehelẹ whenu, mẹho lẹ nọ plọn lehe yé sọgan penukundo whẹho agun tọn lẹ go po kọdetọn dagbe po dogọ do. Ehe nọ yidogọna gbigbọnọ-yinyin mẹlẹpo tọn. Eyin a ma tlẹ yì depope to wehọmẹ ehelẹ mẹ, e yọnbasi dọ a to ale etọn mọyi sọn mẹhe ko yì lẹ dè.

To ojlẹ delẹ mẹ, yẹwhenọ lẹ nọ kún opẹ̀n lọ lẹ pludopludo. Ehe nọ dohia dọ Jehovah jlo dọ akọta lọ blebu ni sẹtẹn. (Sọh. 10:5, 6) Tẹnṣisẹ lọ nọ yì to aliho he do titojininọ vonọtaun de hia mẹ, amọ́ e sọ nọ biọ to mẹdopodopo si nado dovivẹnu nujọnu tọn. To whedelẹnu, mẹdelẹ sọgan nọ whleawu nado sẹtẹn. Etẹwutu?

Vlavo yé nọ mọdọ opẹ̀n-gbè tẹnsisẹ tọn lọ lẹ ko jẹ whẹwhẹ gbau bosọ nọ yin to ojlẹ he mẹ yè madonukun. “To whedelẹnu, aslọ lọ nọ gbọṣi [gòhọtúntún lọ] ji sọn whèjai jẹ afọnnu poun.” To ojlẹ devo lẹ mẹ, e nọ yí “azán awe, osun dopo kavi humọ” whẹpo yé nido sẹtẹn. (Sọh. 9:21, 22) Ṣigba na taun tọn, whla nẹmu wẹ akọta lọ sẹtẹn? Owe Sọha lẹ tọn weta 33 donù nọtẹn 40 nkọ go he Islaelivi lẹ whèsla do.

To whedelẹnu, mẹdelẹ sọgan mọtẹn do fie do yẹtẹn. Enẹ sọgan yin awuvivinu to “danfafa daho he dobu” ehe ji. (Deut. 1:19) Enẹwutu, yé gán jẹ linlẹn ji dọ tẹnsisẹ sọn finẹ na taidi owhé zize sà do họ̀ gle.

Tlolo he hẹnnu lọ lẹ jẹ tẹnsẹ ji, e sọgan vẹawuna mẹdelẹ nado nọte kakajẹ whenue e na jẹ yewlẹ ji. Mẹlẹpo wẹ nọ sè nudidọ pludopludo opẹ̀n lọ lẹ tọn, amọ́ yemẹpo ma gán dedo to ojlẹ dopolọ mẹ. Nudidọ pludopludo enẹ nọ dohia hẹnnu he whèsla do whèzẹtẹn-waji lẹ, yèdọ hẹnnu Juda, Isakali po Zebuluni po tọn lẹ dọ yé dona dedo. (Sọh. 2:3-7; 10:5, 6) To whenue yé ko dedo godo, yẹwhenọ lẹ nọ kún opẹ̀n pludopludo whla awetọ na mimá hẹnnu atọ̀n tọn he whèsla do hùwaji. Yẹwhenọ lẹ nọ zindonukọn domọ kakajẹ whenue akọta lọ blebu dedo.

E sọgan ko vẹawuna we nado kẹalọyi vọjlado titobasinanu lọ tọn delẹ. Kavi vọjlado madonukun he wá aimẹ delẹ sọgan ko húagbọ́ we. Vọjlado delẹ sọgan ko yọ́n to nukun towe mẹ bọ a ma na ko jlo dọ yé ni yin didiọ. Depope he e yin, homẹfa towe sọgan ko yin whiwhlepọn bọ e yí whenu to asi we nado diọada. Ṣigba, eyin mí dovivẹnu nado yinuwa dile e biọ do, ayihaawe ma tin dọ mí na mọ dona Jiwheyẹwhe tọn.

To ojlẹ Mose tọn mẹ, Jehovah deanana gbẹtọ livi susu lẹ, yèdọ sunnu, yọnnu po ovi lẹ po gbọn danfafa ji. Eyin nukunpedomẹgo po anademẹ etọn lẹ po tọn dẹ́n, yé ma na ko luntọ́n. To egbehe, anademẹ Jehovah tọn lẹ wẹ nọ hẹn mí dogbẹ̀ to gbigbọ-liho. Na nugbo tọn, mí to kọdetọn dagbe tindo! Enẹwutu, kẹdẹdi Islaelivi nugbonọ lẹ, mì gbọ mímẹpo ni magbe nado nọ yinuwa eyin mí sè nudidọ voovo opẹ̀n lọ lẹ tọn!