SỌN dowhenu wẹ Islaelivi lẹ do aṣa lọ nado nọ na akuẹ nado nọgodona sinsẹ̀n-bibasi nugbo. Amọ́ to azán Jesu tọn gbè, whẹho tòkuẹ súsú tọn wá gẹdẹ bosọ lẹzun agbànpẹnmẹnu na Ju lẹ.

Nado nọgodona sinsẹ̀n-bibasi Jiwheyẹwhe tọn, Ju he do mẹhowhe lẹpo dona nọ sú ṣekẹli daa (yèdọ dlakma awe). To owhe kanweko tintan whenu, akuẹ enẹ wẹ nọ yin yiyizan nado penukundo tẹmpli he Hẹlọdi gbá lọ po avọ́sinsan he nọ yin bibayi to e mẹ lẹ po go. Ju delẹ kanse Pita nue yin pọndohlan Jesu tọn gando whẹho enẹ go, podọ Klisti ma jẹagọdo akuẹ enẹ súsú. E tlẹ deanana Pita yì fie e na mọ akuẹ te nado sú tòkuẹ enẹ.—Mat. 17:24-27.

To ojlẹ lọ mẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọ dona nọ sú mado-ao, enẹ wẹ mado-ao jinukun kavi nutindo yetọn lẹ tọn. (Lev. 27:30-32; Sọh. 18:26-28) Sinsẹ̀ngán lẹ nọ tẹkudeji dọ mado-ao omá jipa mẹ tọn lẹpo tọn dona nọ yin súsú, etlẹ yin “mẹnti, nuwhẹ́nkun aneti po nuwhẹ́nkun kumini po tọn.” Jesu ma jẹagọdo mado-ao nina, amọ́ yẹnuwiwa wekantọ po Falesi lẹ po tọn wẹ e de gbà.—Mat. 23:23.

Amọ́ to ojlẹ lọ mẹ, Lomunu lẹ wẹ to gandu, podọ tòkuẹ susu wẹ yé nọ biọ to gbẹtọ lẹ si. Dopo to yé mẹ wẹ dehe mẹhe do aigba lẹ nọ sú, podọ yé gán yí akuẹ kavi nutindo lẹ do sú tòkuẹ enẹ. Sọhayinanú lẹ dohia dọ tòkuẹ enẹ nọ yì mado-ẹnẹ jẹ mado-atọ́n nutindo lọ tọn. Humọ, Ju dopodopo sọ dona nọ sú takuẹ. Takuẹ ehe lọ go wẹ Falesi lẹ kanhose Jesu gando. E bayi bladopọ nuhe sọgbe nado wà lọ tọn whenue e dọmọ: “To whelọnu lo, mì yí nuhe yin Sesali tọn lẹ na Sesali, ṣigba nuhe yin Jiwheyẹwhe tọn lẹ na Jiwheyẹwhe.”—Mat. 22:15-22.

Tòkuẹ devo sọ gando ajọnu he biọ agbegbe de mẹ lẹ kavi he yin hinhẹn tọ́n sọn e mẹ lẹ go. Tòkuẹ enẹ nọ yin yíyí to tọjihun-glintẹn lẹ, to aná lẹ kọ̀n, to ali plitẹn lẹ, kavi to fie yè nọ gbọn biọ tòpẹvi lẹ kavi ahi lẹ mẹ.

Tòkuẹ planplan he gbẹtọ lẹ dona sú to gandudu Lomu tọn glọ lẹ nọ húagbọ́ yé. Sọgbe hẹ nuhe whenuho-kantọ Lomunu lọ Tacite dọ, to gandudu Ahọluigbagán Tibeliu tọn glọ to whenue Jesu to aigba ji, “agbàn he yin dido do kọ̀ji na mẹhe nọ nọ̀ Silia po Jude po lẹ pẹ̀n yé sọmọ bọ yé vẹvẹ dọ tòkuẹ lẹ ni yin didepo na emi.”

Aliho he mẹ tòkuẹ enẹlẹ nọ yin ṣinṣinyan te sọ hẹn agbàn lọ pẹ̀n dogọ. Azọ́n tòkuẹ-ṣinyantọ tọn nọ yin sisà na mẹhe na akuẹ hugan nado mọ ẹn yí lẹ. Enẹgodo, yelọsu nọ do kuẹ tòkuẹ lọ ji bo nọ yí mẹdevo lẹ nado yì ṣinyan akuẹ lọ, podọ omẹ ehelẹ lọsu nọ to tintẹnpọn nado duale ga. E taidi dọ Zaṣe do tòkuẹ-ṣinyantọ mọnkọ lẹ he nọ wazọ́n to anademẹ etọn glọ. (Luku 19:1, 2) Abajọ, ehe nọ hẹn homẹgble gbẹtọ lẹ, podọ yé ma nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n mẹhe nọ wá ṣinyan tòkuẹ to yé si lẹ.