Sara * dọmọ: “Gbẹtọ winyankutọ wẹ n’yin to jọwamọ-liho bosọ nọ dibu pẹẹde. Enẹwutu, ayiha ṣie ma nọ jai eyin n’topọ hẹ mẹhe nọ hẹn nulẹ gángángán bosọ yin hùnylantọ lẹ. Amọ́ n’nọ voawu eyin n’tin po mẹhe nọ wà dẹẹdẹ bosọ yin whiwhẹnọ de po. N’gán dọ homẹ na omẹ mọnkọ, má numọtolanmẹ ṣie lẹ hẹ ẹ bosọ dọhodopọ hẹ ẹ do nuhahun ṣie lẹ ji. Mọ wẹ họntọn vivẹ́ ṣie lẹ te.”

Nuhe Sara dọ lẹ dohia dọ walọmimiọn nọ zọ́n bọ mẹdevo lẹ nọ jihọntọn hẹ mí. Walọmimiọn sọ nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn. Ohó etọn dotuhomẹna mí dọmọ: ‘Mì yí walọmimiọn dogo.’ (Kol. 3:12) Etẹwẹ walọmimiọn yin? Nawẹ Jesu do walọmimiọn hia gbọn? Podọ, nawẹ jẹhẹnu ehe sọgan zọ́n bọ mí na tindo ayajẹ dogọ to gbẹ̀mẹ gbọn?

Walọmimiọn yin jẹhẹnu de he nọ dohia dọ mẹde yin jijọho-dintọ. Mẹhe tindo walọmimiọn nọ wà dẹẹdẹ hẹ mẹdevo lẹ bo nọ jọmẹ, podọ to whenue e pehẹ homẹgblenu lẹ, e nọ penugo nado duto ede ji bosọ nọ nabọẹ.

Walọmimiọn ma yin ohia madogán tọn, kakatimọ huhlọn homẹ tọn de wẹ. Hogbe Glẹkigbe tọn lọ he yin lilẹdo “walọmimiọn” to Biblu mẹ nọ yin yiyizan na osọ́ gbémẹ tọn de he yè hòhuwhẹ. Osọ́ lọ gbẹ́ nọ tindo huhlọn, amọ́ e ma nọ zan ẹn to gigọ́ mẹ na yè ko plọnazọ́n ẹn nado nọ dava huhlọn etọn wutu. Mọdopolọ, eyin mí do walọmimiọn hia mí nọ hòhuwhẹ gbẹtọ-yinyin sinsinyẹn mítọn, bo nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ to jijọho mẹ.

Vlavo mẹde sọgan nọ lẹn to ede mẹ dọ ‘N’ma yin gbẹtọ walọmimiọnnọ.’ Na nugbo tọn, mí to gbẹnọ to aihọn he gọ́ na gbẹtọ hùnylantọ po mẹhe ma nọ fahomẹ lẹ po de mẹ, enẹwutu, e sọgan nọ vẹawuna mí nado nọ do walọmimiọn hia. (Lom. 7:19) E họnwun dọ e nọ biọ vivẹnudido nado wleawuna walọmimiọn, ṣigba gbigbọ wiwe Jehovah tọn na gọalọna mí nado hẹn gbemima mítọn nado jẹ yanwle mítọn kọ̀n lodo. (Gal. 5:22, 23) Naegbọn mí dona dovivẹnu nado wleawuna walọmimiọn?

Walọmimiọn yin jẹhẹnu de he nọ dọ̀n mẹdevo lẹ sẹpọ mí. Dile Sara he yin nùdego to aga dọ do, mí nọ voawu eyin mí topọ hẹ gbẹtọ homẹmimiọnnọ kavi walọmimiọnnọ de. Jesu yin apajlẹ ayidego tọn de na nuhe dù walọmimiọn po homẹdagbe po didohia. (2 Kọl. 10:1) Etlẹ yin yọpọvu he ma yọ́n ewọ ganji lẹ nọ jlo na jihọntọn hẹ ẹ.—Malku 10:13-16.

 Walọmimiọn nọ basi hihọ́na míwlẹ gọna mẹhe lẹdo mí lẹ. Eyin mí yin walọmimiọnnọ, mí ma na nọ gblehomẹ aplà kavi yawu yinuwa po homẹgble po. (Howh. 16:32) Gbọnmọ dali, mí nọ dapana numọtolanmẹ whẹhuhu tọn lẹ he mí nọ tindo to whenue mí hẹn awugble mẹde, titengbe mẹhe mí yiwanna de. Podọ, walọmimiọn nọ basi hihọ́na mẹhe lẹdo mí lẹ, na e nọ zọ́n bọ mí nọ dapana nuyiwa wazẹjlẹgo tọn he gán hẹn awufiẹsa wá na yé lẹ.

Dile etlẹ yindọ Jesu tindo azọngban susu lẹ bọ alọnu etọn sọ nọ ján, e nọ yinuwa hẹ mẹlẹpo po walọmimiọn po. Mẹsusu to azán etọn gbè wẹ tindo nuhahun lẹ bọ agbàn sọ to pinpẹn yé, podọ yé do hudo kọfanamẹ tọn. Lehe e dona ko yin homẹmiọnnamẹnu na yé do sọ to whenue Jesu dọna yé dọmọ: “Mì wá dè e, . . . na homẹmimiọnnọ po whiwhẹnọ to ahun mẹ po wẹ yẹn”!—Mat. 11:28, 29.

Nawẹ mí sọgan wleawuna walọmimiọn he Jesu dohia nkọ gbọn? Mí nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn nado yọ́n lehe Jesu yinuwa hẹ gbẹtọ lẹ bosọ didẹ ninọmẹ sinsinyẹn lẹ do. Gbọnmọ dali, eyin mí pehẹ ninọmẹ he nọ hẹn ẹn vẹawuna mí nado do walọmimiọn hia lẹ, mí nọ dovivẹnu nado yinuwa taidi Jesu. (1 Pita 2:21) Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo onú atọ̀n he gọalọna Jesu nado yin walọmimiọnnọ lẹ ji.

Jesu nọ whiwhẹ ede sọn ahun mẹ wá. Jesu dọ dọ emi yin “homẹmimiọnnọ” podọ “whiwhẹnọ to ahun mẹ” ga. (Mat. 11:29) Biblu donù jẹhẹnu awe ehelẹ go to pọmẹ, na walọmimiọn tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ whiwhẹ wutu. (Efe. 4:1-3) Naegbọn mí do dọ mọ?

Whiwhẹ nọ gọalọna mí nado dapana míde mẹ mimọ zẹjlẹgo kavi ma nado nọ yawu gblehomẹ. Nawẹ Jesu yinuwa hẹ mẹhe mọhodọdego to aliho agọ̀ mẹ dọ e yin “adọ̀whẹnnọ” bo nọ “jo ede na ovẹn nùnù” lẹ gbọn? Ewọ dike nuyiwa etọn lẹ ni na gblọndo na homọdọdomẹgo lọ, bosọ gbọn walọmimiọn dali dohia dọ “nuyọnẹn nọ yin didohia di dodonọ gbọn azọ́n etọn lẹ dali.”—Mat. 11:19.

Eyin mẹde gbọn lẹnpọn matindo dali mọhodọdo gowe, na akọ̀ towe, ninọmẹ towe kavi na a yin sunnu kavi yọnnu wutu, e na yọ́n dọ a ni dovivẹnu nado yinuwa po walọmimiọn po. Peter he yin mẹho agun tọn de to Afrique du Sud dọmọ: “Eyin mẹde dọho de he gblehomẹ na mi, n’nọ kanse dee dọ, ‘Nawẹ Jesu na ko yinuwa gbọn?’” E yidogọ dọmọ: “N’ko plọn ma nado nọ mọ dee mẹ zẹjlẹgo.”

Jesu nọ mọnukunnujẹ awugbopo gbẹtọvi tọn mẹ. Devi Jesu tọn lẹ nọ tindo linlẹn dagbe lẹ, amọ́ to whedelẹnu mapenọ-yinyin yetọn hẹn ẹn vẹawuna yé nado wà onú dagbe he yé lẹn lẹ. Di apajlẹ, to ozán he jẹnukọnna okú Jesu tọn mẹ, Pita, Jakọbu po Johanu po gboawupo nado nọgodona ẹn to numọtolanmẹ-liho dile ewọ biọ do. Jesu mọnukunnujẹemẹ dọ “nugbo wẹ dọ gbigbọ to jijlo taun, ṣigba agbasa yin madogánnọ.” (Mat. 26:40, 41) Enẹ he Jesu yọnẹn zọ́n bọ ewọ ma gblehomẹ do apọsteli etọn lẹ go.

Mandy yin mẹmẹyọnnu de he nọ saba mọhodọdo mẹdevo lẹ go taun, amọ́ todin e to vivẹnu susu do nado hodo apajlẹ walọmimiọn tọn Jesu tọn. E dọmọ: “N’nọ tẹnpọn nado mọnukunnujẹ nuyiwa mape tọn voovo mẹdevo lẹ tọn mẹ, bo nọ na ayidonugo jẹhẹnu dagbe he yé tindo lẹ, dile Jehovah lọsu nọ wà do.” Be pọndohlan awuvẹmẹ tọn he Jesu tindo gando awugbopo gbẹtọvi lẹ tọn go sọgan gọalọna hiẹ lọsu nado nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ po walọmimiọn po ya?

Jesu nọ jo whẹho lẹ do alọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Whenue Jesu to aigba ji, e pehẹ nuyiwahẹmẹ agọ̀ lẹ. Mẹlẹ ma nọ mọnukunnujẹ ninọmẹ etọn mẹ, bo gbẹwanna ẹn bosọ sayana ẹn. Etomọṣo, e hẹn walọmimiọn etọn go na e “ze ede do alọmẹ na Mẹlọ he nọ yí dodo do dawhẹ” wutu. (1 Pita 2:23) Jesu yọnẹn dọ Otọ́ olọn mẹ tọn emitọn na penukundo emi go bo na de mawadodo lẹpo sẹ̀ to ojlẹ sisọ̀ mẹ.

Eyin mí gblehomẹ bo tẹnpọn nado yiavùnlọna míde to whenue mí pehẹ nuyiwa mawadodo tọn de, e bọawu dọ mí ni zẹ̀pá bo hẹn ninọmẹ lọ vantan. Abajọ Owe-wiwe lẹ do flinnu mí dọmọ: “Homẹgble gbẹtọ tọn ma nọ hẹn dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn di.” (Jak. 1:20) Eyin mí tlẹ tindo whẹwhinwhẹ́n nado gblehomẹ, mape sọgan sisẹ́ mí nado yinuwa to aliho he ma sọgbe mẹ.

Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Cathy to Allemagne nọ saba dọna ede dọ, ‘Yiavùnlọna dewe, na mẹde ma to mẹde tọn dọ.’ Amọ́ whenue e wá plọn nado nọ dejido Jehovah go, pọndohlan etọn diọ. E dọmọ: “N’masọ nọ to aṣeji to whepoponu nado yiavùnlọna  dee ba. N’nọ voawu nado yinuwa po walọmimiọn po, na n’yọnẹn dọ Jehovah nọ penukundo whẹho lẹpo go to aliho pipé mẹ.” Eyin a ko jiya mawadodo tọn pọ́n, apajlẹ lehe Jesu dejido Jiwheyẹwhe go do tọn hihodo na gọalọna hiẹ lọsu nado to walọmimiọn dohia zọnmii.

Jesu zinnudeji dọ walọmimiọn nọ yidogọna ayajẹ mítọn. E dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ homẹmimiọnnọ lẹ.” (Mat. 5:5) Pọ́n lehe walọmimiọn nọ gọalọ to ninọmẹ he bọdego ehelẹ mẹ do.

Walọmimiọn nọ dekanpona nuhahun lẹ to alọwle mẹ. Mẹmẹsunnu de he nọ yin Robert to Australie yigbe dọmọ: “N’dọ ohó awugblenamẹ tọn susu lẹ na asi ṣie, ehe n’ma na ko jlo nado dọ. Amọ́ ohó whánsọmẹ tọn he yè nọ homẹgble ji do dọ lẹ ma gán yin gigọ̀ bẹ. E vẹna mi taun nado mọ obá he mẹ n’hẹn awugble wá na ẹn jẹ.”

“Mímẹpo wẹ nọ ṣinuwa whlasusu” to hodidọ mẹ, podọ ohó he yè ma lẹnnupọn do dọ lẹ sọgan hẹn jijọho alọwle de tọn gble. (Jak. 3:2) To ninọmẹ mọnkọtọn lẹ mẹ, walọmimiọn nọ gọalọna mí nado gbọṣi abọẹ bo dava odẹ́ mítọn.—Howh. 17:27.

Robert dovivẹnu sinsinyẹn nado nọ duto ede ji bo nọ nabọẹ. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? E dọmọ: “To egbehe, eyin dẹ́sọ-dẹ́mẹ lẹ fọ́n, n’nọ dovivẹnu nado dotoai po sọwhiwhe po, nọ dọho po walọmimiọn po bo nọ tẹnpọn ma nado joawuna homẹgble. Haṣinṣan yẹn po asi ṣie po tọn pọnte taun dogọ.”

Walọmimiọn nọ gọalọna mí nado nọ nọ̀ jijọho mẹ hẹ mẹdevo lẹ. Mẹhe nọ yawu gblehomẹ lẹ ma nọ wá tindo họntọn susu. Ṣigba, walọmimiọn nọ gọalọna mí nado ‘hẹn gẹdẹ pọninọ jijọho tọn go.’ (Efe. 4:2, 3) Cathy he go mí donù wayi dọmọ: “Walọmimiọn ko na mi huhlọn nado nọ hẹn haṣinṣan ṣie hẹ mẹdevo lẹ zun awuvivinu dogọ, dile etlẹ yindọ e nọ vẹawu nado wanu dopọ hẹ delẹ to yé mẹ.”

Walọmimiọn nọ namẹ jijọho ahun mẹ tọn. Biblu dohia dọ “nuyọnẹn he wá sọn aga” lọ tindo kanṣiṣa hẹ walọmimiọn po jijọho po. (Jak. 3:13, 17) Walọmimiọnnọ de nọ tindo “ahun he whesọ.” (Howh. 14:30) Martin he ko dovivẹnu susu nado wleawuna walọmimiọn dọ dọ: “N’ma nọ hẹn nulẹ gángángán ba, bo masọ nọ ylanhùn, podọ n’tindo jijọho ahun mẹ tọn po ayajẹ po dogọ.”

Na nugbo tọn, e sọgan biọ dọ mí ni vánkan nado wleawuna walọmimiọn. Mẹmẹsunnu de dọmọ: “Nado dọ hójọhó, etlẹ yin kakajẹ egbé, homẹ gbẹ́ nọ gble mi zẹjlẹgo to ninọmẹ delẹ mẹ.” Amọ́, Jehovah he na mí tuli nado doafọna walọmimiọn na gọalọna mí nado duto ahididi ehe ji. (Isa. 41:10; 1 Tim. 6:11) E sọgan ‘dotana azọ́nplọnmẹ mítọn’; e sọgan ‘hẹn mí yin huhlọnnọ.’ (1 Pita 5:10) To nukọn mẹ, taidi apọsteli Paulu, mí na penugo nado nọ do “walọmimiọn po homẹdagbe Klisti tọn po” nkọ hia.—2 Kọl. 10:1.