1. Apajlẹ tẹwẹ Jesu zedai na hodotọ etọn lẹ, podọ nawẹ yé yinuwa gbọn? (Pọ́n yẹdide he to wepa ji.)

JESU hẹn pọndohlan dagbe go to lizọnyizọn aigba ji tọn etọn blebu whenu, podọ e sọ jlo dọ hodotọ emitọn lẹ lọsu ni wà nudopolọ. (Joh. 4:35, 36) To whenue Jesu topọ hẹ devi etọn lẹ, yé nọ yí zohunhun do wazọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ. (Luku 10:1, 5-11, 17) Amọ́, whenue Jesu yin wiwle bo yin hùhù, devi lẹ hẹn ojlo yetọn nado dọyẹwheho bu na ojlẹ de. (Joh. 16:32) To fọnsọnku etọn godo, Jesu na yé tuli nado na ayidonugo azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ. Podọ, to olọn mẹ yìyì etọn godo, yé yí zohunhun do dọyẹwheho sọmọ bọ kẹntọ yetọn lẹ wule dọmọ: “Mì pọ́n! mì ko hẹn Jelusalẹm gọ́ po nuplọnmẹ mìtọn po.”—Owalọ 5:28.

2. Nawẹ Jehovah ko dona azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ gbọn?

² Jesu deanana azọ́n he Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn enẹlẹ wà, podọ Jehovah dona yé bọ mẹsusu kẹalọyi owẹ̀n yetọn. Di apajlẹ, to Pẹntikọsti owhe 33 W.M., nudi gbẹtọ 3 000 wẹ yí baptẹm. (Owalọ 2:41) Podọ, sọha devi lẹ tọn jideji po awuyiya po. (Owalọ 6:7) Amọ́, Jesu dọ dọdai dọ azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ na tlẹ sọ do kọdetọn dagbe hugan to azán godo tọn lẹ mẹ.—Joh. 14:12; Owalọ 1:8.

3, 4. Naegbọn azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ gán vẹawuna mẹdelẹ, podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

³ Mímẹpo wẹ nọ dovivẹnu nado hẹn pọndohlan dagbe go gando lizọnyizọn lọ go. To otò delẹ mẹ, e bọawu nado wàmọ. Etẹwutu? Na mẹsusu nọ do ojlo nado plọn Biblu sọmọ bọ mẹdelẹ dona nọte kakajẹ whenue alọnu Kunnudetọ de tọn na vò! Amọ́, to fidevo lẹ, azọ́n yẹwhehodidọ tọn nọ vẹawuna wẹnlatọ  lẹ dogọ; mẹlẹ ma nọ saba nọ whégbè, podọ mẹhe nọ nọ̀ whégbè lẹ gán nọma do ojlo sọmọ to Biblu mẹ.

⁴ Eyin lẹdo he mẹ azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ nọ vẹawu te de wẹ a nọ nọ̀, ayinamẹ he to hosọ ehe mẹ lẹ gán gọalọna we. Mí na dọhodo nue mẹdelẹ ko wà nado jẹ gbẹtọ susu dogọ dè to lizọnyizọn yetọn mẹ ji. Podọ, mí na gbadopọnna nuewutu mí gán hẹn pọndohlan dagbe go vlavo mẹlẹ kẹalọyi owẹ̀n mítọn kavi lala.

5. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ Kunnudetọ susu nọ pehẹ?

⁵ Kunnudetọ susu mọdọ e to awuvẹ dogọ nado jẹ gbẹtọ lẹ dè to owhé yetọn gbè. Wẹnlatọ delẹ nọ nọ̀ fie owhé he nọ yin hihọ́-bayina taun lẹ tin te kavi lẹdo he mẹ e nọ vẹawu nado yì lẹ. Whé-ṣọ́tọ de gán to họngbo ji bo gbẹ́ dọ mẹdepope he ma yin oylọ-bayina gbọn mẹhe to owhé lọ gbè de dali, ma gán biọ e mẹ. Wẹnlatọ devo lẹ gán nọ yì sọn họndekọn jẹ họndekọn matin nuhahun depope, amọ́ omẹ vude poun wẹ yé nọ mọ to whégbè. Podọ, wẹnlatọ devo lẹ nọ dọyẹwheho to gbétatò lẹ mẹ kavi to lẹdo he to olá lẹ mẹ fie gbẹtọ vude nọ nọ̀. Wẹnlatọ lẹ gán zingbejizọnlin gaa nado yì whétọ dopo de dè, bo tlẹ sọgan nọma mọ ẹn to whégbè! Eyin mí nọ pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu mọnkọ lẹ, mí ma dona gbọjọ. Etẹwẹ mí gán wà nado duto aliglọnnamẹnu mọnkọ lẹ ji bo tindo kọdetọn dagbe to lizọnyizọn lọ mẹ?

6. Nawẹ wẹnlatọ lẹ taidi whèhutọ lẹ gbọn?

⁶ Jesu yí azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ jlẹdo azọ́n whèhutọ de tọn go. (Malku 1:17) Whèhutọ delẹ gán wazọ́n na azán susu bo ma wle whèvi depope. Amọ́, yé ma nọ hònúpla; yé nọ diọalọ. Yé nọ diọ ojlẹ, nọtẹn kavi aliho he mẹ yé nọ hù whèvi te. Mí gán bayi vọjlado dopolọ lẹ to lizọnyizọn mítọn mẹ. Lẹnnupọndo ayinamẹ he bọdego ehelẹ ji.

7. Etẹwẹ gán yin kọdetọn lọ eyin mí nọ dọyẹwheho to ojlẹ voovo lẹ mẹ?

⁷ Nọ dovivẹnu nado jẹ gbẹtọ lẹ dè to ojlẹ devo mẹ. Mí na jẹ gbẹtọ susu lẹ dè dogọ eyin mí nọ dọyẹwheho to whenue e yọnbayi dọ yé ni to whégbè te. To popolẹpo mẹ, yé na kúkú lẹkọwa whégbè janwẹ! Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu susu po ko mọdọ e yọ́n nado nọ dekunnu to whèmẹ kavi to whèjai lẹ, na yé nọ mọ mẹsusu lẹ dogọ wutu. Humọ, whétọ lẹ gán voawu dogọ bo to gbesisọ mẹ nado dọho to ojlẹ enẹlẹ mẹ. Kavi vlavo a na mọdọ e yin alenu nado yí ayinamẹ mẹho agun tọn de he nọ yin David tọn do yizan mẹ. E dọ dọ, whenue emi ko dọyẹwheho to aigba-denamẹ de ji na gànhiho dopo kavi awe godo, emilẹ po azọ́nwatọgbẹ́ emitọn po nọ lẹkọyi mẹhe yé ma mọ to whégbè to tintan whenu lẹ dè. E yidogọ dọ, “E nọ paṣa mi nado mọ mẹsusu lẹ to whégbè whenue mí lẹkọyi yé dè whla awetọ.” *

8. Nawẹ mí gán yí Yẹwhehodọtọ 11:6 zan gando lizọnyizọn mítọn go gbọn?

⁸ Mí ma dona jogbe. Wefọ he ji hosọ mítọn sinai do flinnu mí gando pọndohlan he mí dona do go. (Hia Yẹwhehodọtọ 11:6.) David he go mí donù wayi ma hònúpla. E wá mọ whétọ de to whégbè to whenue e ko yì ba ẹ pò whlasusu godo. Dawe lọ do ojlo nado dọhodo Biblu ji bo dọmọ: “Sọn nudi owhe ṣinatọ̀n die wẹ n’ko tofi, amọ́ n’ma ko dukosọna Kunnudetọ de pọ́n to ohọ̀n ṣie ji.” David dọmọ: “N’ko mọdọ, eyin a wá mọ mẹlẹ to whégbè to godo mẹ, yé nọ saba dotoaina owẹ̀n mítọn.”

9. Nawẹ Kunnudetọ delẹ ko jẹ mẹhe e nọ vẹawu nado mọ lẹ dè gbọn?

 ⁹ Nọ tẹ́n nọtẹn devo lẹ pọ́n. Nado sọgan jẹ mẹhe e nọ vẹawu nado mọ to whégbè lẹ dè, wẹnlatọ delẹ ko diọ fie yé nọ dọyẹwheho te. Di apajlẹ, kunnudide aliji tọn po kẹkẹvi kunnudide tọn yiyizan po ko yin aliho dagbe lẹ nado dukosọna mẹhe nọ nọ̀ owhé dahodaho lẹ gbè, fie kunnudide sọn họndekọn jẹ họndekọn ma yin alọkẹyi te lẹ. Ehe nọ hùn dotẹnmẹ dote na Kunnudetọ lẹ nado dọho hẹ mẹhe e sọgan vẹawu nado mọ to aliho devo mẹ lẹ nukun sọ nukun. Humọ, wẹnlatọ susu ko mọdọ e nọ bọawuna mẹsusu dogọ nado dọhodopọ kavi kẹalọyi owe lẹ to gbọjẹtẹn lẹ, to ahi lẹ mẹ podọ to lẹdo ajọwiwa tọn lẹ mẹ. Floiran he yin nugopọntọ lẹdo tọn de to Bolivie, dọmọ: “Mí nọ yì ajọwatẹn lẹ po ahi lẹ po mẹ to gblagbla ogàn dopo po ogàn atọ̀n whèmẹ tọn po mẹ, whenue alọnu nusàtọ lẹ tọn jlo na vò pẹẹde. Mí nọ saba tindo hodọdopọ dagbe lẹ bo tlẹ nọ bẹ plọnmẹ Biblu lẹ jẹeji.”

10. Aliho tẹlẹ wẹ a gán yizan nado jẹ gbẹtọ lẹ dè?

¹⁰ Nọ tẹ́n aliho voovo lẹ pọ́n. Mí ni dọ dọ a ko dovivẹnu whlasusu nado dekunnuna mẹde nukun sọ nukun. A ko dla ẹ pọ́n to ojlẹ voovo lẹ mẹ, amọ́ a ma mọ ẹn to whégbè janwẹ. Be aliho devo lẹ tin nado jẹ omẹ mọnkọ dè ya? Katarína dọmọ: “N’nọ kanwehlan mẹhe n’ma nọ mọ to whégbè gbede lẹ bo nọ kàn nue n’gán o dọna yé eyin n’mọ yé nukun sọ nukun lẹ do e mẹ.” Etẹwẹ yin nuagokun lọ? Dile a to lizọnyizọn towe hẹndi, nọ dovivẹnu nado jẹ mẹlẹpo dè to aigba-denamẹ towe ji to aliho de kavi devo mẹ.

11. Naegbọn mẹdelẹ ma nọ do ojlo hia to owẹ̀n mítọn mẹ?

¹¹ Mẹdelẹ ma nọ do ojlo hia to owẹ̀n mítọn mẹ. Yé ma nọ mọdọ emi do hudo Jiwheyẹwhe kavi Biblu tọn. Yé ma yí Jiwheyẹwhe sè na yé nọ mọdọ yajiji sù gbau to aihọn lọ mẹ wutu. Yé nọ gbẹ́ Biblu dai na yé nọ mọ yẹnuwiwa nukọntọ sinsẹ̀n tọn lẹ tọn he nọ sọalọakọ́n dọ yé to gbẹnọ sọgbe hẹ nuhe owe enẹ dọ lẹ. Na mẹdevo lẹ, azọ́n, whẹndo kavi nuhahun mẹdetiti tọn yetọn lẹ wẹ nọ duahunmẹna yé hugan, podọ yé ma nọ mọdọ Biblu gán gọalọna yé. Nawẹ mí gán hẹn ayajẹ mítọn go gbọn eyin mẹhe mí nọ dọyẹwheho na lẹ ma nọ mọ nujọnu-yinyin owẹ̀n mítọn tọn sọmọ?

12. Nawẹ nue Filipinu lẹ 2:4 dọ lẹ yíyí do yizan mẹ gán gọalọna mí to lizọnyizọn lọ mẹ gbọn?

¹² Nọ do ojlo nujọnu tọn hia. Susu to mẹhe ma do ojlo hia to tintan whenu lẹ mẹ nọ wá kẹalọyi wẹndagbe lọ, eyin yé mọdọ wẹnlatọ de do ojlo nujọnu tọn hia to yé mẹ. (Hia Filipinu lẹ 2:4.) Di apajlẹ, David he go mí donù wayi dọ dọ: “Eyin mẹde dọ dọ emi ma do ojlo, mí nọ gọ̀ Biblu kavi owe mítọn lẹ do saki mẹ bo nọ dọmọ: ‘E na jlo mi taun nado yọ́n nuewutu a do dọ mọ.’” Mẹlẹ nọ yọnẹn eyin mẹde hò yetọn pọ́n. Yé gán nọma flin nue mí dọ taun, amọ́ e yọnbayi dọ yé ni flin aliho he mẹ mí yinuwa hẹ yé te. Eyin whétọ lẹ ma tlẹ na mí dotẹnmẹ nado dọho, nuyiwa mítọn po nukunta mítọn po gán dohia dọ onú yetọn nọ duahunmẹna mí.

13. Nawẹ mí gán diọadana owẹ̀n mítọn sọgbe hẹ nuhudo whétọ dopodopo tọn gbọn?

¹³ Mí nọ do ojlo nujọnu tọn hia eyin mí diọadana owẹ̀n mítọn sọgbe hẹ nuhudo po nue mẹ whétọ de do ojlo te po. Di apajlẹ, be mí mọ nude he dohia dọ whétọ lọ do ovi lẹ ya? Mẹjitọ lẹ gán do ojlo to ayinamẹ Biblu tọn gando ovi lẹ pinplọn go kavi to ayinamẹ yọ́n-na-yizan he e na gando lehe yè gán do gbẹzan whẹndo tọn ayajẹnọ de do go lẹ mẹ. Be mí nọ mọ agasagodo susu to ohọ̀n yetọn lẹ ji wẹ ya? Mí gán dọhodo sẹ́nhẹngba po obu he gbayipe to aihọn lọ mẹ po ji, enẹgodo whétọ lọ gán jlo nado plọnnu gando pọngbọ tẹgbẹ tọn na sẹ́nhẹngba go. Depope he whẹho lọ yin, tẹnpọn bo gọalọna mẹhe nọ dotoai lẹ nado mọ lehe ayinamẹ Biblu tọn lẹ gán gọalọna yé do. Katarína he yin nùdego wayi dọmọ, “N’nọ flinnu dee gando lehe nugbo lọ ko hẹn gbẹzan ṣie pọnte dogọ do go.” Taidi kọdetọn de, Katarína nọ dọho po nujikudo po podọ ayihaawe ma tin dọ mẹhe e to hodọna lẹ nọ doayi e go.

14. Nawẹ azọ́nwatọgbẹ́ lẹ gán nọ gọalọna ode awetọ to lizọnyizọn lọ mẹ gbọn? (Howhinwhẹn lẹ 27:17)

 ¹⁴ Nọ mọaleyi sọn alọgọ mẹdevo lẹ tọn mẹ. To owhe kanweko tintan whenu, Paulu plọn Timoti aliho yẹwhehodidọ tọn po mẹpinplọn tọn etọn lẹ po, bo na ẹn tuli nado yí yé zan do gọalọna mẹdevo lẹ. (1 Kọl. 4:17) Taidi Timoti, mí gán plọnnu sọn numimọnọ he to agun mítọn mẹ lẹ dè. (Hia Howhinwhẹn lẹ 27:17.) Lẹnnupọndo apajlẹ mẹmẹsunnu de tọn ji he nọ yin Shawn. E bayi gbehosọnalitọ na ojlẹ de to gbétatò de mẹ fie suhugan mẹlẹ tọn nọ dọ te dọ sinsẹ̀n emitọn o yọ́n na emi. Nawẹ e hẹn ayajẹ etọn go gbọn? E dọmọ, “Whedepopenu he e yọnbayi, n’nọ wazọ́n dopọ hẹ mẹde. Eyin mí tọ́n sọn whé de gbè, whẹpo mí na jẹ owhé devo gbè, mí nọ yí ojlẹ enẹ zan nado gọalọna ode awetọ bo hẹn nugopipe mẹpinplọn tọn mítọn lẹ pọnte dogọ. Di apajlẹ, mí nọ vọ́ dogbapọnna lehe mí dọhodopọ hẹ whétọ de do. Enẹgodo, mí nọ dọhodo aliho devo he mẹ mí gán yinuwa te ji eyin mí pehẹ ninọmẹ mọnkọ to whedevonu.”

15. Naegbọn odẹ̀ do yin nujọnu na lizọnyizọn mítọn?

¹⁵ Nọ hodẹ̀ hlan Jehovah nado mọ alọgọ. Nọ lẹhlan Jehovah dè nado mọ anademẹ whedepopenu he a to mahẹ do to lizọnyizọn lọ mẹ. Matin alọgọ gbigbọ wiwe huhlọnnọ etọn tọn, depope mítọn ma gán pé nude go. (Salm. 127:1; Luku 11:13) Whenue a to alọgọ Jehovah tọn biọ to odẹ̀ mẹ, nọ donù nuhahun tangan lọ go. Di apajlẹ, nọ biọ ẹ dọ ni deanana we yì mẹdepope he tindo ninọmẹ ahun mẹ tọn he jẹ bosọ jlo na dotoai de dè. Enẹgodo, yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ odẹ̀ towe bo nọ dọyẹwheho na mẹhe a dukosọna lẹpo.

16. Naegbọn oplọn mẹdetiti tọn do yin nujọnu eyin mí na do kọdetọn dagbe to lizọnyizọn lọ mẹ?

¹⁶ Nọ de whenu dovo na oplọn mẹdetiti tọn. Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọmọ: ‘Nọ mọdona ojlo Jiwheyẹwhe tọn he yọ́n, bo yin alọkẹyi bosọ yin pipé lọ.’ (Lom. 12:2) Lehe mí kudeji dọ mí yọ́n nugbo lọ gando Jiwheyẹwhe go sọ, mọ wẹ nujikudo mítọn na jideji dogọ do niyẹn whenue mí to hodọna mẹdevo lẹ to lizọnyizọn lọ mẹ. Katarína he go mí donù wayi dọmọ: “To ojlẹ de mẹ wayi, n’wá mọnukunnujẹemẹ dọ n’dona hẹn yise ṣie lodo gando nuplọnmẹ dodonu tọn Biblu tọn delẹ go. Enẹwutu, n’yí sọwhiwhe do plọnnu gando kunnudenu lẹ go he dohia dọ Mẹdatọ de tin, dọ Biblu wẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn nugbonugbo podọ dọ Jiwheyẹwhe tindo titobasinanu de he e nọ yizan to egbehe.” Katarína dọ dọ, oplọn mẹdetiti tọn hẹn yise emitọn lodo bosọ yidogọna ayajẹ emitọn to lizọnyizọn lọ mẹ.

17. Naegbọn Jesu do hẹn pọndohlan dagbe go to lizọnyizọn etọn mẹ?

¹⁷ Jesu hẹn pọndohlan dagbe go bo zindonukọn nado to yẹwhehodọ dile etlẹ yindọ mẹdelẹ ma do ojlo to owẹ̀n etọn mẹ. Etẹwutu? E yọ́n obá he mẹ mẹlẹ do hudo nado yọ́n nugbo lọ jẹ tọn, podọ e jlo na na dotẹnmẹ mẹsusu dile e yọnbayi do nado kẹalọyi owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn. Humọ, e sọ yọnẹn ga dọ mẹdelẹ he ma do ojlo hia to tintan whenu gán wá wàmọ to godo mẹ. Lẹnnupọndo nue jọ to whẹndo etọn titi mẹ ji. To lizọnyizọn owhe atọ̀n daa tọn Jesu tọn blebu whenu, depope to nọvisunnu etọn lẹ mẹ ma lẹzun devi etọn. (Joh. 7:5) Amọ́ to fọnsọnku etọn godo, yé lẹzun Klistiani lẹ.—Owalọ 1:14.

18. Naegbọn mí nọ zindonukọn nado to yẹwhehodọ?

¹⁸ Mí ma yọ́n mẹhe na wá kẹalọyi owẹ̀n Biblu tọn he mí nọ plọnmẹ lẹ to godo mẹ. E nọ yí whenu to mẹdelẹ si hugan mẹdevo lẹ nado kẹalọyi owẹ̀n mítọn. Etlẹ yin mẹhe ma jlo na  dotoaina mí lẹ nọ doayi walọ po pọndohlan dagbe mítọn po go, podọ yé gán wá jẹ ‘gigopana Jiwheyẹwhe’ ji to godo mẹ.—1 Pita 2:12.

19. Sọgbe hẹ 1 Kọlintinu lẹ 3:6, 7, etẹ mẹ wẹ mí dona mọnukunnujẹ?

¹⁹ Dile mí to dido bo to sinhúna, mí dona nọ flindọ Jiwheyẹwhe wẹ nọ hẹn ẹn whẹ́n. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 3:6, 7.) Getahun, mẹmẹsunnu de he to sinsẹ̀n to Éthiopie, dọmọ: “Na owhe 20 linlán, yẹn ṣo wẹ yin Kunnudetọ to aigba-denamẹ he to olá de ji. Amọ́ todin, wẹnlatọ 14 wẹ tofi. Wiatọ̀n to yé mẹ ko yí baptẹm, ehe bẹ asi ṣie po ovi mítọn atọ̀n po hẹn. Nudi gbẹtọ 32 wẹ nọ wá opli mítọn lẹ.” Homẹ Getahun tọn hùn dọ e zindonukọn bo to yẹwhehodọ dile e yí homẹfa do to tenọpọn Jehovah nado dọ̀n gbẹtọ ahunjijlọnọ lẹ wá titobasinanu Etọn mẹ!—Joh. 6:44.

20. Aliho tẹ mẹ wẹ mí taidi ogbẹ̀ whlẹngántọ lẹ te?

²⁰ Ogbẹ̀ gbẹtọvi lẹpo tọn wẹ họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ. E na mí lẹblanulọkẹyi lọ nado wazọ́n dopọ hẹ Visunnu etọn bo bẹ gbẹtọ lẹ pli sọn akọta lẹpo mẹ whẹpo titonu ehe nido wá vivọnu. (Hag. 2:7) Azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn gán yin yiyijlẹdo azọ́n ogbẹ̀ whlẹngán tọn de go. Podọ, mí taidi mẹhe yin didohlan nado whlẹnmẹ gán sọn tọjihun he to sisiọ de mẹ lẹ. Dile etlẹ yindọ mẹwhlẹngántọ vude poun wẹ na mọ mẹde whlẹn, azọ́n yemẹpo tọn wẹ họakuẹ. Nudopolọ wẹ e yin na lizọnyizọn mítọn. Mí ma yọ́n omẹ nẹmu he na gbẹ́ yin whinwhlẹngán sọn aihọn Satani tọn mẹ. Amọ́, Jehovah gán yí depope mítọn zan nado gọalọna yé. Andreas he nọ nọ̀ Bolivie dọmọ, “N’nọ pọ́n mẹdepope he plọn nugbo Biblu tọn lẹ bo yí baptẹm hlan taidi kọdetọn azọ́n he pipli de wà tọn.” Mì gbọ mí ni hẹn pọndohlan dagbe dopolọ go gando lizọnyizọn mítọn go. Gbọnmọ dali, Jehovah na dona mí bọ lizọnyizọn mítọn nasọ hẹn ayajẹ nujọnu tọn wá na mí.