TO JỌWAMỌ-LIHO, dopodopo mítọn wẹ nọ jlo dọ mẹdevo lẹ ni lẹndọ mí yin gbẹtọ dagbe. Ṣigba, avùnnukundiọsọmẹnu de wẹ e nọ yin nado do dagbewà hia to aihọn egbehe tọn mẹ. Mẹsusu wẹ yin “owanyi dagbewà tọn matindotọ.” (2 Tim. 3:3) Na nugbo tọn, yé sọgan nọ hodo nujinọtedo dagbe po oylan po tọn yedetiti tọn lẹ bo nọ ylọ “dagbe dọ oylan podọ oylan dọ dagbe.” (Isa. 5:20) Podọ, mímẹpo wẹ e nọ vẹawuna nado wà nudagbe, vlavo na aṣa he mẹ mí wá sọn, podọ na mape mítọn wutu. Mí sọgan nọ tindo numọtolanmẹ Anne * tọn nkọ, mẹhe mahopọnna dọ e ko to Jehovah sẹ̀n na owhe susu lẹ, yigbe dọmọ: “E nọ vẹawuna mi taun nado yise dọ n’sọgan yin gbẹtọ dagbe de.”

Homẹhunnu wẹ e yin dọ mímẹpo wẹ sọgan wleawuna dagbewà. Adà sinsẹ́n gbigbọ wiwe Jiwheyẹwhe tọn de wẹ, podọ gbigbọ etọn dohuhlọn hugan aliglọnnamẹnu depope he aihọn Satani tọn po agbasa mape mítọn po sọgan zedonukọnna mí. Mì gbọ mí ni gbadopọnna jẹhẹnu lọ he yin dagbewà dogọ, bo pọ́n lehe mí sọgan wleawuna ẹn to gigọ́ mẹ do.

Do glido, dagbewà yin jẹhẹnu kavi jijọ lọ nado nọ wà dagbe. E nọ bẹ walọ kavi jijọ dagbe, matin nugbigble wiwà hẹn. Ale he nuhe mí wà na mẹdevo lẹ hẹnwa na yé wẹ nọ do dagbewà hia. Jẹhẹnu dagbe de wẹ he nọ whànmẹ nado wà dagbe na mẹdevo lẹ.

Hiẹ sọgan ko doayi e go dọ mẹdelẹ nọ to gbesisọ mẹ nado wà nudagbe lẹ na whẹndo po họntọn yetọn lẹ po, amọ́ be finẹ wẹ dagbewà dona fó do ya? Na nugbo tọn, nugopipe mítọn nado do jẹhẹnu ehe hia tindo dogbó, na Biblu dọmọ: “Gbẹtọ dodonọ de ma tin to aigba ji he nọ wà dagbe to whepoponu bo ma nọ waylando gbede.” (Yẹwh. 7:20) Apọsteli Paulu yigbe madoadúdẹji dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ nudagbe depope ma nọ nọ̀ yẹn mẹ.” (Lom. 7:18) Enẹwutu, e sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado lẹhlan mẹhe yin Asisa dagbewà tọn lọ dè, eyin mí jlo na wleawuna jẹhẹnu enẹ.

Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ ze nujinọtedo nuhe yin dagbe tọn dai. Gando ewọ go, mí hia dọmọ: “Hiẹ yọ́n bọ azọ́n towe lẹ sọ yọ́n. Plọn mi aṣẹdai towe lẹ.” (Salm. 119:68) Mì gbọ mí ni gbadopọnna adà dagbewà Jehovah tọn awe delẹ he yin nùdego to wefọ ehe mẹ.

Jehovah yọ́n. Dagbewà yin jẹhẹnu de he Jehovah ma sọgan nọma dohia. Lẹnnupọndo nuhe jọ ji whenue Jehovah dọna Mose dọmọ: “Yẹn na do dagbewà ṣie lẹpo hia we.” Dile gigo Jehovah tọn—ehe bẹ dagbewà etọn hẹn—to yinyin didohia Mose, ewọ sè hogbe ehelẹ: “Jehovah, Jehovah, Jiwheyẹwhe lẹblanunọ podọ awuvẹmẹtọ, mẹhe nọ whleawu nado gblehomẹ bosọ gọ́ na owanyi nugbo po nugbo po, mẹhe nọ do owanyi nugbo hia omẹ fọtọ́n susu lẹ bo nọ jo nuṣiwa, sẹ́nhẹngba po ylando po namẹ, ṣigba ewọ ma na nọma sayana whẹhutọ.” (Eks. 33:19; 34:6, 7) Eyin mọ wẹ, mí tindo whẹwhinwhẹ́n nado kẹalọyi dọ dagbewà nọ sọawuhia to nuyiwa Jehovah tọn lẹpo mẹ. Mahopọnna dọ Jesu wẹ yin apajlẹ pipé dagbewà tọn to gbẹtọvi lẹpo mẹ, e dọmọ: “Mẹdepope ma yin mẹdagbe, adavo mẹdopo, yèdọ Jiwheyẹwhe.”—Luku 18:19.

 Azọ́n Jehovah tọn lẹ yọ́n. Dagbewà nọ sọawuhia to nuhe Jiwheyẹwhe nọ wà lẹpo mẹ. “Jehovah yọ́n na mẹlẹpo, lẹblanu etọn sọ nọ sọawuhia to azọ́n etọn lẹpo mẹ.” (Salm. 145:9) Jehovah nọ do dagbewà etọn hia matin mẹnukuntahihopọn, na e na ogbẹ̀ gbẹtọvi lẹ gọna nuhe yé tindo nuhudo etọn nado nọgbẹ̀ lẹpo. (Owalọ 14:17) Dagbewà etọn sọ nọ yin didohia to whenue e jona mí. Salmu-kantọ lọ wlan dọmọ: “Hiẹ yọ́n bo nọ wleawu nado jonamẹ, Jehovah E.” (Salm. 86:5) Mí sọgan kudeji dọ “Jehovah ma na tẹ̀ nudagbe depope mẹhe to zọnlinzin to tenọgli mẹ lẹ.”—Salm. 84:11.

Mí yin didá to apajlẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, enẹwutu mí tindo nugopipe lọ nado yin gbẹtọ dagbe, podọ nado nọ wà dagbe. (Jen. 1:27) Etomọṣo, Ohó Jiwheyẹwhe tọn dotuhomẹna devizọnwatọ etọn lẹ nado “plọn nado nọ wà dagbe.” (Isa. 1:17) Ṣigba, nawẹ mí sọgan wleawuna jẹhẹnu dagbedagbe ehe gbọn? Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo aliho atọ̀n he mẹ mí sọgan wà ehe te ji.

Tintan, mí sọgan biọ gbigbọ wiwe to odẹ̀ mẹ, ehe sọgan gọalọna Klistiani lẹ nado wleawuna dagbewà he sọgbe to pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn mẹ. (Gal. 5:22) Mọwẹ, gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn sọgan gọalọna mí nado yiwanna nuhe yin dagbe bo gbẹ́ nuhe yin ylankan dai. (Lom. 12:9) Na nugbo tọn, Biblu dohia dọ Jehovah sọgan hẹn mí “lodo to walọ po ohó dagbe lẹpo po mẹ.”—2 Tẹs. 2:16, 17.

Awetọ, mí dona nọ hia Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn. Eyin mí to mọwà, Jehovah sọgan plọn mí “zẹẹmẹ gigọ́ nudagbe lẹpo tọn” bo hẹn mí sọgbe “na azọ́n dagbe lẹpo.” (Howh. 2:9; 2 Tim. 3:17) Nupinplọn mọnkọ gọna ayihamẹlinlẹnpọn nọ zọ́n bọ mí nọ hẹn ahun mítọn gọ́ na nudagbe lẹ gando Jiwheyẹwhe po ojlo etọn po go. Gbọnmọ dali, e nọ taidi dọ mí to nudagbe lẹ bẹpli do adọkun-potin de mẹ, ehe mẹ mí sọgan wá desọn to nukọn mẹ.—Luku 6:45; Efe. 5:9.

Atọ̀ntọ, mí nọ wà nuhe go mí pé lẹpo nado “nọ hodo apajlẹ nuhe yin dagbe tọn.” (3 Joh. 11) Mí mọ apajlẹ he mí na hodo lẹ to Biblu mẹ. Na nugbo tọn, apajlẹ dagbe hugan lọ lẹ wẹ Jehovah po Jesu po. Amọ́ mí sọgan sọ lẹnnupọndo mẹdevo he yin yinyọnẹn na dagbewà yetọn lẹ ji. Omẹ awe delẹ he sọgan wá ayiha mẹ na mí wẹ Tabita po Balnaba po. (Owalọ 9:36; 11:22-24) A sọgan mọaleyi taun eyin a gbadopọnna kandai yetọn bosọ doayi nuhe yé wà na taun tọn nado gọalọna mẹdevo lẹ go. Lẹnnupọndo lehe a sọgan ze afọdide tintan lọ nado gọalọna mẹde to whẹndo towe kavi agun towe mẹ do ji. Podọ ma yí nukunpẹvi do pọ́n ale he Tabita po Balnaba po mọyi na yé yin yinyọnẹn taidi omẹ dagbe lẹ wutu blo. Hiẹ lọsu sọgan mọaleyi.

Mí sọgan sọ lẹnnupọndo mẹhe do dagbewà hia  to egbezangbe delẹ ji. Di apajlẹ, lẹnnupọndo mẹho azọ́n sinsinyẹnwatọ he to agun lọ mẹ bo yin “mẹhe yiwanna dagbewiwa” lẹ ji. Podọ mẹdevo he mí sọ dona flin lẹ wẹ mẹmẹyọnnu nugbonọ he yin “mẹplọntọ nudagbe tọn lẹ” to ohó po walọ yetọn po mẹ lẹ. (Titu 1:8; 2:3) Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Roslyn dọmọ: “Họntọn ṣie yọnnu de nọ wà nuhe go e pé lẹpo nado gọalọna mẹdevo lẹ to agun lọ mẹ bo na tuli yé. E nọ lẹnnupọndo ninọmẹ yetọn ji bo nọ saba na yé nunina kleunkleun delẹ kavi gọalọna yé to aliho dagbe devo lẹ mẹ. N’nọ mọ ẹn taidi mẹde he nọ do dagbewà hia nugbonugbo.”

Jehovah na tuli omẹ etọn lẹ nado nọ “dín nuhe yin dagbe.” (Amọ. 5:14) Eyin mí nọ wàmọ, gbọnvona dọ mí na wá yiwanna nujinọtedo etọn lẹ, mí nasọ na huhlọn mẹwhinwhàn mítọn nado nọ wà nuhe yin dagbe.

Mí ma dona nọ lẹndọ dagbewiwa nọ biọ dọ mí ni wà onú dahodaho lẹ kavi basi avọ́sinsan he dọ̀n ayidonugo lẹ gba. Di apajlẹ: Na atin de nido whẹ́n ganji, mí ma nọ hú osin susu na ẹn whladopo poun gba, ṣigba mí nọ hú osin vudevude na ẹn whlasusu. Mọdopolọ, nudagbe flinflin susu he mí nọ wà lẹ wẹ nọ do dagbewà hia.

Biblu dotuhomẹna mí nado ‘wleawudai’ podọ nado “wleawufo” nado wà dagbe. (2 Tim. 2:21; Titu 3:1) Eyin mí nọ na ayidonugo ninọmẹ mẹdevo lẹ tọn, mí sọgan nọ mọ aliho lẹ nado hẹn homẹhun kọmẹnu mítọn “na dagbe etọn, yèdọ nado jlọ ẹ dote.” (Lom. 15:2) Enẹ sọgan biọ dọ mí ni nọ má nuhe mí tindo de hẹ yé. (Howh. 3:27) Mí sọgan basi oylọna mẹde na núdùdù kleun de kavi na gbẹdido mẹjlọdote tọn. Eyin mí yọnẹn dọ mẹde to azọ̀njẹ, mí sọgan do wekanhlanmẹ de hlan ẹn, dla ẹ pọ́n kavi tẹkan hlan ẹn. Mọwẹ, mí sọgan dín dotẹnmẹ hundote susu lẹ nado dọ “nudepope he yọ́n na mẹjlọdote dile ninọmẹ de biọ do, na e nido sọgan wà dagbe na sisètọ lẹ.”—Efe. 4:29.

Taidi Jehovah, mí nọ dín nado wà dagbe na mẹlẹpo. Enẹwutu, mí nọ yinuwa hẹ mẹdevo lẹ matin mẹnukuntahopọn. Aliho titengbe de he mẹ mí nọ wàmọ te wẹ gbọn yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn didọ na mẹlẹpo dali. Dile Jesu degbe etọn do, mí nọ dín nado wà dagbe etlẹ yin na mẹhe e taidi dọ yé gbẹwanna mí lẹ. (Luku 6:27) Nude ma nọ ylan to e mẹ gbede nado jọmẹ bo nọ wà dagbe na mẹdevo lẹ, na “osẹ́n depope ma tin he jẹagọdo onú mọnkọtọn lẹ.” (Gal. 5:22, 23) Eyin mí nọ do walọ dagbe hia mahopọnna nukundiọsọmẹ kavi whlepọn lẹ, mí sọgan dọ̀n mẹdevo lẹ wá nugbo lọ mẹ bo pagigona Jiwheyẹwhe.—1 Pita 3:16, 17.

“Mẹdagbe nọ gbẹ̀n ale nuyiwa etọn lẹ tọn.” (Howh. 14:14) Etẹwẹ yin delẹ to ale lọ lẹ mẹ? Whenue mí wà dagbe na mẹdevo lẹ, yelọsu sọgan yin whinwhàn nado wá yinuwa hẹ mí to aliho dagbe mẹ. (Howh. 14:22) Eyin mẹdevo lẹ ma tlẹ wàmọ, linsinsinyẹn mítọn to onú dagbe wiwà mẹ sọgan whiwhẹ yé bo yọ́ hùnyinylan yetọn to yẹhiadonu-liho.—Lom. 12:20, Odò.

Mẹsusu sọgan dekunnu lehe yé ko mọaleyi sọn dagbewiwa po hinhọ̀nna oylan po mẹ do tọn. Lẹnnupọndo numimọ Nancy tọn ji. E yigbe dọmọ: “Sọn ovu wẹ n’nọ yinuwa to aliho yamakinanu, gblewa po mẹmasi po tọn mẹ. Ṣigba, to whenue n’plọn nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ gando nuhe yin dagbe go bo yí yé do yizan mẹ, n’wá tindo ayajẹ dogọ. Todin, n’ko wleawuna sisi mẹdetiti tọn.”

Whẹwhinwhẹ́n titengbe hugan he wutu mí dona wleawuna dagbewà wẹ yindọ mọwiwà nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn. Eyin mẹsusu ma tlẹ nọ mọ nuhe mí nọ wà lẹ, Jehovah uwọ nọ mọ. E yọ́n nudagbe he mí nọ wà gọna linlẹn dagbe mítọn lẹpo. (Efe. 6:7, 8) Etẹwẹ nọ yin kọdetọn lọ? Biblu dọ dọ, “mẹdagbe wẹ nọ yin alọkẹyi to Jehovah dè.” (Howh. 12:2) Enẹwutu, mì gbọ mí ni zindonukọn nado nọ wleawuna dagbewà. Jehovah dopà nado na “gigo, gbégbò po jijọho po na mẹhe nọ wà azọ́n he yin dagbe lẹpo.”—Lom. 2:10.