1. Whlepọn wunmẹ tẹlẹ wẹ omẹ Jehovah tọn lẹ nọ pannukọn?

BE A to pipehẹ nuhahun sinsinyẹn de wẹ ya? Vlavo mẹde to agun lọ mẹ ko gbleawuna we. (Jak. 3:2) Kavi vlavo azọ́nwatọgbẹ́ kavi klasigbẹ́ towe lẹ nọ ṣàn we kò na a nọ sẹ̀n Jehovah wutu. (1 Pita 4:3, 4) Kavi hagbẹ whẹndo tọn towe lẹ to tintẹnpọn nado glọnalina we nado yì opli lẹ, kavi nado dọhona mẹdevo lẹ gando nuyise towe lẹ go. (Mat. 10:35, 36) Eyin whlepọn de sinyẹn taun, e gán wá linlẹn mẹ na we nado hònúpla. Amọ́ a gán kudeji dọ mahopọnna whlepọn he a pannukọn, Jehovah na na we nuyọnẹn he a nado pehẹ ẹ po huhlọn he a nado doakọnna ẹn po.

2. Sọgbe hẹ Lomunu lẹ 15:4, nawẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn hihia gán yinuwado mí ji gbọn?

² Jehovah hẹn ẹn diun dọ Ohó etọn bẹ zẹẹmẹ gigọ́ lẹ hẹn gando lehe gbẹtọvi mapenọ lẹ pehẹ whlepọn sinsinyẹn lẹ do go. Etẹwutu? Na mí nido sọgan plọnnu sọn yé mẹ. Nue Jehovah whàn apọsteli Paulu nado kàn niyẹn. (Hia Lomunu lẹ 15:4.) Kandai ehelẹ hihia gán miọnhomẹna mí bosọ na mí todido jẹ obá de mẹ. Amọ́ nado mọaleyi, mí dona wà nususu hú Biblu hihia poun. Mí dona nọ na dotẹnmẹ Owe-wiwe lẹ nado yinuwado linlẹn mítọn lẹ ji bosọ jẹ ahun mítọn mẹ. Etẹwẹ mí gán wà eyin mí to anademẹ dín gando lehe mí na pehẹ nuhahun tangan de do go? Afọdide ẹnẹ delẹ die he a gán ze: (1) Nọ hodẹ̀, (2) Nọ yí nukun homẹ tọn do mọ nujijọ lọ, (3) Nọ lẹnayihamẹpọn, podọ (4) Nọ yí do yizan mẹ. Mì gbọ mí ni dọhodo nuhe afọdide enẹlẹ dopodopo bẹhẹn ji. * Enẹgodo, mí na hodo afọdide ehelẹ dopodopo nado plọnnu sọn nujijọ delẹ mẹ to  gbẹzan Ahọlu Davidi po apọsteli Paulu po tọn mẹ.

3. Whẹpo a nido jẹ Biblu hia ji etẹwẹ a dona wà, podọ etẹwutu?

³ (1) Nọ hodẹ̀. Whẹpo a nido jẹ Biblu hia ji, biọ Jehovah dọ ni gọalọna we nado mọ lehe a gán mọaleyi sọn nuhe a hia mẹ do. Di apajlẹ, eyin a to ayinamẹ dín gando lehe a na pehẹ nuhahun de do go, biọ dọ Jehovah ni gọalọna we nado mọ nunọwhinnusẹ́n he gán deanana we lẹ to Ohó etọn mẹ.—Flp. 4:6, 7; Jak. 1:5.

4. Etẹwẹ gán gọalọna we nado hẹn kandai Biblu tọn de tin togbẹ̀?

⁴ (2) Nọ yí nukun homẹ tọn do mọ nujijọ lọ. Jehovah ko na mí nugopipe vonọtaun lọ nado nọ yí nukun homẹ tọn do mọ nulẹ. Nado hẹn kandai Biblu tọn de do ogbẹ̀, tẹnpọn nado yí nukun homẹ tọn do mọ nujijọ lọ bo ze dewe do otẹn mẹhe ji kandai lọ sinai do tọn mẹ. Dovivẹnu nado mọ nuhe e mọ lẹ bosọ wleawuna numọtolanmẹ he mẹlọ gán ko tindo lẹ nkọ.

5. Etẹwẹ ayihamẹlinlẹnpọn yin, podọ nawẹ a gán nọ lẹnayihamẹpọn gbọn?

⁵ (3) Nọ lẹnayihamẹpọn. Ayihamẹlinlẹnpọn zẹẹmẹdo nado yí sọwhiwhe do lẹnnupọndo nuhe hia a te ji, podọ do lehe nudọnamẹ lọ gando gowe do ji. E na gọalọna we nado mọ kanṣiṣa he to nudọnamẹ lẹ ṣẹnṣẹn, bosọ tindo nukunnumọjẹnumẹ he siso gando nuhe hia a te go. Biblu hihia matin ayihamẹlinlẹnpọn taidi nudànu voovo lẹ bibẹdo nú ji poun, bo ma kọ̀n yé dopọ nado danú. Ayihamẹlinlẹnpọn sọgan yin yiyijlẹdo nudànu voovo enẹlẹ ṣiṣakadopọ nado wleawuna núdùdù dagbedagbe de go. Nado penugo bo lẹnayihamẹpọn, a gán nọ kàn kanbiọ ehe nkọ lẹ sè: ‘Etẹwẹ mẹhe ji kandai lọ sinai do wà nado didẹ nuhahun etọn? Nawẹ Jehovah gọalọna ẹn gbọn? Nawẹ n’gán yí nue n’plọn lẹ zan nado doakọnna whlepọn lẹ gbọn?’

6. Naegbọn mí dona nọ yí nue mí plọn lẹ do yizan mẹ?

⁶ (4) Nọ yí do yizan mẹ. Jesu dọ dọ eyin mí ma nọ yí nuhe mí plọn lẹ do yizan mẹ, mí taidi dawe de he gbá ohọ̀ etọn do tọkẹ́n ji. E wazọ́n sinsinyẹn, amọ́ vivẹnudido etọn lẹ taidi osin bado pápá nẹgbé. Etẹwutu? Na to whenue yujẹhọn de yìn bo hò jẹ ohọ̀ etọn go bọ osin sọ gbà ohọ̀ lọ, e họliai. (Mat. 7:24-27) Mọdopolọ, eyin mí hodẹ̀, bo yí nukun homẹ tọn do mọ nujijọ lọ, bosọ lẹnayihamẹpọn deji, bo ma ka yí nue mí plọn lẹ do yizan mẹ, tuklajijẹ mítọn na yin to ovọ́ mẹ. Whenue mí pehẹ whlepọn lẹ po homẹkẹn po, yise mítọn ma na lodo. To alọ devo mẹ, eyin mí nọ plọnnu bo nọ yí nue mí plọn lẹ do yizan mẹ, mí na nọ bayi nudide dagbe lẹ, jijọho mítọn na jideji, podọ yise mítọn na lodo dogọ. (Isa. 48:17, 18) Mì gbọ mí ni hodo afọdide ẹnẹ he ji mí ṣẹṣẹ dọhodo ehelẹ bo pọ́n nue mí gán plọn sọn nujijọ de mẹ to gbẹzan Ahọlu Davidi tọn mẹ.

7. Kandai Biblu tọn tẹwẹ mí na gbadopọnna todin?

⁷ Be họntọn kavi hagbẹ whẹndo tọn de ko gbleawuna we pọ́n an? Eyin mọwẹ, a na mọaleyi sọn kandai he gando Absalọmi visunnu Ahọlu Davidi tọn go mẹ, mẹhe blu otọ́ etọn bo tẹnpọn nado hò gánzinpo yí sọn e si.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8. Etẹwẹ a gán wà nado mọ alọgọ Jehovah tọn?

⁸ (1) Nọ hodẹ̀. Po kandai lọ po to ayiha mẹ, dọ numọtolanmẹ towe lẹ na Jehovah gando aliho agọ̀ he mẹ a yin nuyiwa hẹ te go. (Salm. 6:6-9) Donù whẹho tangan lọ go. Enẹgodo, biọ Jehovah dọ ni gọalọna we nado mọ nunọwhinnusẹ́n he gán deanana we dile a to vivẹnudo nado pehẹ nuhahun sinsinyẹn ehe.

9. Nawẹ a gán bayi bladopọ nujijọ he gando Davidi po Absalọmi po go lẹ tọn gbọn?

⁹ (2) Nọ yí nukun homẹ tọn do mọ nujijọ lọ.  Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nujijọ kandai ehe tọn lẹ bo pọ́n lehe yé na ko yinuwado Ahọlu Davidi ji do. Na owhe susu, visunnu Davidi tọn Absalọmi kàn ayiha na gbẹtọ lẹ nido yiwanna ẹn. (2 Sam. 15:7) To whenue Absalọmi mọdọ ojlẹ ko sọ̀, e do amẹ́ lẹ hlan gbọn Islaeli blebu nado wleawuna gbẹtọ lẹ na yé nido kẹalọyi i taidi ahọlu yetọn. E tlẹ diọlinlẹnna dopo to họntọn alọmayiemẹ podọ ayinamẹtọ Davidi tọn lẹ mẹ, enẹ wẹ Ahitofẹli nado nọgodona gufinfọn lọ. Absalọmi lá ede di ahọlu, enẹgodo e tẹnpọn nado wle Davidi bo hù i, mẹhe gán o to manọna sinsinyẹn mẹ to ojlẹ lọ mẹ. (Salm. 41:1-9) Davidi sèhó gando sébibla lọ go bo họ̀n sọn Jelusalẹm. To godo mẹ, awhànpa Absalọmi tọn lẹ wá pé awhàn hẹ awhànpa he yin nugbonọ na Davidi lẹ. Awhànpa gufọntọ lẹ tọn ṣíawhàn bọ Absalọmi visunnu Davidi tọn yin hùhù.

10. Nawẹ Ahọlu Davidi gán o yinuwa gbọn?

¹⁰ Din, yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ Davidi tọn dile onú ehe lẹpo to jijọ dego. E yiwanna Absalọmi bosọ dejido Ahitofẹli go. Amọ́, yé omẹ awe ehe lẹpo wẹ dùpa do e ji. Yé hẹn ẹn jẹflumẹ sinsinyẹn bo tlẹ tẹnpọn nado hù i. Davidi gán o jẹ nuvẹdo họntọn etọn he pò lẹ ji bo lẹndọ yelọsu ko hopódona Absalọmi. E gán o ví do ede kẹdẹ tọn mẹ bo lẹn nado họ̀n sọn otò lọ mẹ edeṣo. Kavi e gán o gbọjọ petepete. Amọ́ Davidi ma wà depope to onú ehelẹ mẹ. Kakatimọ, e duto whlepọn sinsinyẹn ehe ji. Etẹwẹ gọalọna ẹn nado wàmọ?

11. Nawẹ Davidi yinuwa gbọn to ninọmẹ sinsinyẹn de mẹ?

¹¹ (3) Nọ lẹnayihamẹpọn. Nunọwhinnusẹ́n tẹlẹ wẹ a gán plọn sọn kandai lọ mẹ? Na gblọndo kanbiọ ehe tọn, “Etẹwẹ Davidi wà nado didẹ ninọmẹ lọ?” Ahun Davidi tọn ma gbàdo, podọ e ma bayi nudide aplà he ma yin nuyọnẹn tọn lẹ. Mọ e ma dibu sọmọ bo sẹ̀ nudide etọn lẹ donukọn. Kakatimọ, e lẹhlan Jehovah na alọgọ. E sọ biọ alọgọ họntọn etọn lẹ tọn ga. Podọ, e yawu yinuwa sọgbe hẹ nudide he e bayi lẹ. Dile etlẹ yindọ e yin awugblena sinsinyẹn, e ma jẹ ayihaawe do dó mẹdevo lẹ go ji bo wá pò na adi dùdù. E zindonukọn nado nọ dejido Jehovah po họntọn etọn lẹ po go.

12. Etẹwẹ Jehovah wà nado gọalọna Davidi?

¹² Nawẹ Jehovah gọalọna Davidi gbọn? Eyin a bayi dodinnanu, a na mọdọ Jehovah na Davidi huhlọn he sin hudo e do nado doakọnna whlepọn ehe. (Salm. 3:1-8; nukinkan aga tọn) Jehovah dona nudide he e bayi lẹ. Podọ, e nọgodona họntọn nugbonọ Davidi tọn lẹ dile yé to avùnho nado bayi hihọ́na ahọlu yetọn.

13. Nawẹ a gán hodo apajlẹ Davidi tọn gbọn, eyin mẹde gbleawuna we sinsinyẹn? (Matiu 18:15-17)

¹³ (4) Nọ yí do yizan mẹ. Kanse dewe dọ, ‘Nawẹ n’gán hodo apajlẹ Davidi tọn gbọn?’ E na biọ dọ a ni yinuwa to afọdopolọji nado didẹ nuhahun lọ. Sọgbe hẹ ninọmẹ lọ, a gán yí ayinamẹ Jesu tọn he to Matiu weta 18 mẹ do yizan mẹ to aliho tlọlọ tọn mẹ kavi yinuwa sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n he e bẹhẹn. (Hia Matiu 18:15-17.) Amọ́, a ma dona zọ̀n plaplaji do bayi nudide whenue a to homẹgble ji. A dona hodẹ̀ hlan Jehovah dọ ni na we jijọho ahun mẹ tọn po nuyọnẹn he sin hudo a do po nado pehẹ ninọmẹ lọ. Ma hẹn jidide towe bu to họntọn towe lẹ mẹ blo. Kakatimọ, nọ kẹalọyi alọgọ yetọn sọn ojlo mẹ wá. (Howh. 17:17) Hú popolẹpo, nọ hodo ayinamẹ he Jehovah nọ na we to Ohó etọn mẹ.—Howh. 3:5, 6.

14. Ninọmẹ tẹlẹ mẹ wẹ 2 Timoti 1:12-16; 4:6-11, 17-22 gán na we tuli te?

¹⁴ Be a to pipehẹ nukundiọsọmẹ sọn hagbẹ whẹndo tọn towe le dè wẹ ya? Kavi be otò he mẹ azọ́n omẹ Jehovah tọn lẹ tọn yin aliglọnna  sinsinyẹn kavi yin alọhẹndotena mlẹnmlẹn te de mẹ wẹ a nọ nọ̀ ya? Eyin mọ wẹ, a gán mọ tuli yí taun eyin a hia 2 Timoti 1:12-16; gọna 4:6-11, 17-22. * Paulu kàn adà Owe-wiwe tọn ehelẹ whenue e to gànpamẹ.

15. Etẹwẹ a gán nọ biọ Jehovah?

¹⁵ (1) Nọ hodẹ̀. Whẹpo a nido hia wefọ enẹlẹ, dọ nuhahun towe gọna lehe e yinuwado ji we do na Jehovah. Donù nuhahun tangan lọ go. Enẹgodo, biọ dọ Jehovah ni gọalọna we nado mọ nunọwhinnusẹ́n lẹ to kandai he gando whlepọn Paulu tọn lẹ go mẹ, he na gọalọna we nado yọ́n lehe a na yinuwa do to whlepọn he a to pipehẹ lọ mẹ.

16. Nawẹ a gán bayi bladopọ ninọmẹ Paulu tọn gbọn?

¹⁶ (2) Nọ yí nukun homẹ tọn do mọ nujijọ lọ. Ze dewe do ninọmẹ Paulu tọn mẹ. Lomu wẹ e te bo to gẹdẹ mẹ to gànpamẹ. E o nọ gànpamẹ wayi, amọ́ to gae e kudeji dọ emi na yin hùhù. Gbẹdohẹmẹtọ etọn delẹ ko jo e do, podọ onú ko ṣikọna ẹn to agbasa mẹ.—2 Tim. 1:15.

17. Nawẹ Paulu gán o yinuwa gbọn?

¹⁷ Paulu gán o to nue wayi lẹ flin mapote bo na lẹndọ emi ma na ko yin wiwle eyin nudide devo lẹ wẹ emi bayi. E gán o duadi do mẹhe gbẹ́ ẹ dai to ayimatẹn Asia tọn mẹ lẹ go bo jẹ ayihaawe do dó họntọn etọn he pò lẹ go ji. Amọ́, Paulu ma wà depope to onú ehelẹ mẹ. Etẹwẹ gọalọna ẹn nado hẹn jidide po todido po go?

18. Nawẹ Paulu yinuwa gbọn to whenue e pehẹ whlepọn?

¹⁸ (3) Nọ lẹnayihamẹpọn. Na gblọndo kanbiọ ehe tọn, “Nawẹ Paulu didẹ ninọmẹ lọ gbọn?” Mahopọnna dọ Paulu to okú etọn mọ hlan, e ma wọnji onú titengbe hugan lọ go, enẹ wẹ nado na gigo Jehovah. Podọ, e zindonukọn nado to nulẹnpọn do lehe e gán na tuli mẹdevo lẹ do ji. E ganjẹ Jehovah go bo nọ hodẹ̀ whẹwhẹ. (2 Tim. 1:3) Kakati nado ze ayiha do mẹhe gbẹ́ ẹ dai lẹ ji zẹjlẹgo, Paulu do pinpẹn-nutọn hia na alọgọ he họntọn nugbonọ lẹ yí owanyi do na ẹn to aliho dagbe mẹ lẹ. Humọ, Paulu zindonukọn nado nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Hú popolẹpo, e kudeji mlẹnmlẹn dọ Jehovah po Jesu po yiwanna emi. Yé ma gbẹ́ ẹ dai, podọ yé na suahọ ẹ na sinsẹ̀nzọn he e wà po nugbonọ-yinyin po.

19. Nawẹ Jehovah gọalọna Paulu gbọn?

¹⁹ Jehovah ko na avase Paulu dọ e na pehẹ homẹkẹn, na e yin Klistiani wutu. (Owalọ 21:11-13) Nawẹ Jehovah gọalọna Paulu gbọn? E na gblọndo odẹ̀ Paulu tọn lẹ tọn, bosọ na ẹn huhlọn to ojlẹ enẹlẹ gblamẹ. (2 Tim. 4:17) Paulu kudeji dọ emi na mọ ahọsumẹ he emi ko jẹtukla susu na lọ yí. Jehovah sọ whàn họntọn nugbonọ Paulu tọn lẹ nado na ẹn alọgọ he jẹ.

20. Sọgbe hẹ Lomunu lẹ 8:38, 39, etẹwẹ gọalọna Paulu nado pehẹ whlepọn lẹ? Nawẹ a gán hodo apajlẹ etọn gbọn?

²⁰ (4) Nọ yí do yizan mẹ. Kanse dewe dọ, ‘Nawẹ n’gán hodo apajlẹ Paulu tọn gbọn?’ Taidi Paulu, mí dona donukun dọ mí na pehẹ homẹkẹn na yise mítọn wutu. (Malku 10:29, 30) Nado hẹn tenọgli mítọn go to whlepọn mẹ, mí dona ganjẹ Jehovah go to odẹ̀ mẹ bosọ hẹn aṣa nupinplọn tọn dagbe de go. Podọ, mí dona nọ flin to whepoponu dọ nujọnu hugan he mí gán wà wẹ nado na gigo Jehovah. Mí gán kudeji dọ Jehovah ma na gbẹ́ mí dai gbede, podọ nudepope ma tin he mẹde gán wà nado klan mí sọn owanyi he e do na mí go.—Hia Lomunu lẹ 8:38, 39; Heb. 13:5, 6.

21. Etẹwẹ gọalọna Aya po Hector po nado duto nuhahun he yé pehẹ lẹ ji?

²¹ Mahopọnna ninọmẹ mítọn lẹ, apajlẹ mẹhe go Biblu donù lẹ tọn gán na mí huhlọn.  Di apajlẹ, Aya he yin gbehosọnalitọ de to Japon dọ dọ, otàn Jona tọn gọalọna emi ma nado sọ nọ dibu nado doalọ to kunnudide gbangba tọn mẹ. Hector, jọja de to Indonesie he mẹjitọ etọn lẹ ma to nugbo mẹ dọ dọ apajlẹ Luti tọn whàn emi nado plọnnu gando Jehovah go bosọ sẹ̀n ẹn.

22. Nawẹ a gán mọaleyi to gigọ́ mẹ sọn nupinpọn-do-plọnnu sinai do Biblu ji lẹ kavi hosọ debọdo-dego lọ “Nọ Hodo Apajlẹ Yise Yetọn Tọn” mẹ gbọn?

²² Fitẹ wẹ a gán mọ apajlẹ Biblu tọn he na na we huhlọn lẹ te? Video po hoyidokanji otàn Biblu tọn lẹ tọn po gọna hosọ debọdo-dego lọ “Hodo Apajlẹ Yise Yetọn Tọn” nọ gọalọ nado hẹn nujijọ Biblu tọn lẹ tin togbẹ̀. * Whẹpo a nido pọ́n, dotoaina kavi hia kandai he yin dogbapọnna kitokito enẹlẹ, biọ to Jehovah si dọ ni gọalọna we nado mọ nuagokun he a gán yí do yizan mẹ lẹ. Ze dewe do otẹn mẹhe ji kandai lọ sinai do tọn mẹ. Nọ lẹnayihamẹpọn do nue devizọnwatọ vivẹ́ Jehovah tọn ehelẹ wà gọna lehe ewọ gọalọna yé nado duto nuhahun yetọn lẹ ji do ji. Enẹgodo, yí nuplọnmẹ lọ lẹ zan to ninọmẹ towe mẹ. Dopẹna Jehovah na alọgọ he e ko to nina we. Podọ, nọ dohia dọ a yọ́n pinpẹn alọgọ enẹ tọn, bo nọ dín dotẹnmẹ lẹ nado na tuli mẹdevo lẹ bosọ nọgodona yé.

23. Sọgbe hẹ Isaia 41:10, 13, etẹwẹ Jehovah dopà dọ emi na wà na mí?

²³ Gbẹninọ to aihọn he Satani to anadena ehe mẹ gán vẹawu bo tlẹ húagbọ́ mẹ to whedelẹnu. (2 Tim. 3:1) Amọ́, mí ni ma nọ hanú kavi dibu blo. Jehovah yọ́n adán he to mí gbò lẹ. Eyin mí jai, ewọ dopà dọ emi na yí adusilọ huhlọnnọ emitọn do hẹn mí go gligli. (Hia Isaia 41:10, 13.) Mí deji mlẹnmlẹn dọ po alọgọ Jehovah tọn po, mí gán mọ huhlọn yí sọn Owe-wiwe lẹ mẹ nado duto nuhahun depope ji.