To ozán he jẹnukọnna okú Jesu tọn mẹ, e dọna apọsteli lẹ ma nado nọ dín otẹn nukundeji de to yisenọ hatọ yetọn lẹ ṣẹnṣẹn. E dọmọ: “Ahọlu akọta lẹ tọn lẹ nọ duklunọ do yé ji, podọ mẹhe tindo aṣẹ do yé ji lẹ nọ yin yiylọdọ Dagbewatọ lẹ. Nalete, e ma dona yinmọ na mìwlẹ.”—Luku 22:25, 26.

Mẹnu wẹ Dagbewatọ he hodọ Jesu te lẹ? Nukinkan, akuẹ, po kandai he yin mimọ lẹ po dohia dọ Glẹkinu lẹ po Lomunu lẹ po tindo aṣa lọ nado nọ gbògbéna sunnu nukundeji lẹ gọna gandutọ lẹ gbọn tẹnmẹ-yinkọ lọ Évergète kavi Dagbewatọ yiyizan na yé dali. Sunnu ehelẹ mọ gbégbò mọnkọ yí na nudagbe he yé wà do otò yetọn tamẹ lẹ wutu.

Ahọlu susu wẹ tẹnmẹ-yinkọ lọ Dagbewatọ yin yiyizan na. Delẹ to yé mẹ wẹ gandutọ Egipti tọn lẹ he yin yinyọnẹn taidi Ptolémée III Évergète (nudi 247-222 J.W.M.), podọ Ptolémée VIII Évergète II (nudi 147-117 J.W.M.). Tẹnmẹ-yinkọ ehe yin yiyizan na gandutọ Lomu tọn lẹ Jules César (48-44 J.W.M.) po Augusti (31 J.W.M.–14 W.M.) po lọsu, dile e yindo na Hẹlọdi Daho lọ, Ahọlu Jude tọn. To whẹho Hẹlọdi tọn mẹ, e yọnbasi dọ ewọ mọ gbégbò enẹ yí to whenue e hẹn likun wá otò lọ mẹ nado hẹn kọgbọ wá na omẹ etọn lẹ to ojlẹ huvẹ tọn mẹ, bosọ na avọ̀ mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ.

Weyọnẹntọ Biblu tọn Allemagne-nu lọ Adolf Deissmann dohia dọ tẹnmẹ-yinkọ lọ Dagbewatọ yiyizan gbayipe. E dọmọ: “Po whenu vude yiyizan po, e bọawu nado mọ [tẹnmẹ-yinkọ] ehe kanweko linlán to nukinkan hohowhenu tọn lẹ mẹ.”

Etẹ dọ wẹ Jesu te lo, whenue e dọna devi etọn lẹ dọ: “Nalete, e ma dona yinmọ na mìwlẹ”? Be didọna yé wẹ e te ma nado nọ hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n, yèdọ ma nado nọ kiyana dagbemẹninọ mẹdevo lẹ tọn ya? Paali. Nuhe sọgan ko to ahunmẹduna Jesu wẹ mẹwhinwhàn he to godona nuyiwa alọtútlú tọn lọ lẹ.

To azán Jesu tọn gbè, nado basi oyín dagbe na yede, adọkunnọ lẹ nọ nọgodona nupinpọn po aihundida lẹ po to nupọntẹn lẹ, azọ́n jipa po tẹmpli lẹ po gbigbá tọn gọna onú mọnkọtọn devo lẹ. Ṣigba, yé nọ wàmọ nado mọ pipà yí, diyin kavi na mẹlẹ nido ze yé to vòbibla lẹ whenu. Owe dodinnanu tọn de dọmọ: “Eyin delẹ to nunamẹtọ enẹlẹ mẹ tlẹ nọ ze apajlẹ alọtútlú nujọnu tọn dai, ale mẹdetiti tọn he yé na mọyi to tonudidọ-liho lẹ wẹ nọ saba to godona nuyiwa yetọn.” Gbigbọ nukunkẹn po ṣejannabi po tọn mọnkọtọn wẹ Jesu na tuli hodotọ etọn lẹ nado dapana.

To owhe lẹ godo, Paulu zinnudo nugbo titengbe dopolọ ji gando nunamẹ po mẹwhinwhàn dagbe po go. E wlan hlan Klistiani Kọlinti tọn lẹ dọmọ: “Mì gbọ mẹdopodopo ni basi kẹdẹdile e ko magbe etọn to ahun etọn mẹ do, e ma yin po awuwhiwhle po kavi po huhlọn yí do hẹnmẹ po gba, na Jiwheyẹwhe nọ yiwanna nunamẹtọ homẹhunnọ.”​—2 Kọl. 9:7.