Sọgbe hẹ gbekọndopọ lọ ogbẹ́ yọyọ de sọ yin didoai, enẹ wẹ Alẹnu Akọta lẹ tọn. Yanwle ogbẹ́ enẹ tọn wẹ “nado hẹn nuwadopọ, gọna jijọho po hihọ́ po yọnbasi to akọta lẹpo ṣẹnṣẹn.” Sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn susu wẹ nọgodona Alẹnu Akọta lẹ tọn. Ogbẹ́ Ṣọṣi Klisti Tọn lẹ Tọn to Amelika ylọ ẹ dọ “nuyizan tonudidọ tọn de he gblamẹ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn to nuyiwa te to aigba ji.” Ogbẹ́ ehe do godonọnamẹ etọn hia Alẹnu Akọta lẹ tọn gbọn afọzedaitọ lẹ didohlan Opli Jijọho Tọn Paris tọn ji dali. Dopo to afọzedaitọ lọ lẹ mẹ dọ dọ opli lọ zọ́n bọ “ojlẹ yọyọ de bẹjẹeji to whenuho aihọn tọn mẹ.”

Ojlẹ yọyọ de ko bẹjẹeji nugbonugbo, ṣigba e ma yin mẹhe basi opli jijọho tọn lọ lẹ wẹ hẹn ẹn wá. To 1919, ojlẹ yọyọ de bẹjẹeji to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ, whenue Jehovah dozolanmẹna omẹ etọn lẹ nado dọyẹwheho hugan gbede pọ́n. Ṣigba jẹnukọn whẹ́, ninọmẹ Biblu Plọntọ lẹ tọn dona diọ to aliho ayidego tọn mẹ.

Opli he whenu anadenanutọ ogbẹ́ Watch Tower Bible and Tract Society tọn lẹ nọ yin dide gbọn vòbibla dali to whemẹwhemẹ te, yin tito-basina do samedi 4 janvier 1919. To ojlẹ lọ mẹ, Joseph F. Rutherford he to anadenanu to omẹ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn yin wiwle do gànmẹ to aliho mawadodo tọn mẹ to Atlanta, Géorgie to États-Unis to pọmẹ hẹ omẹ ṣinawe devo lẹ. Kanbiọ he fọndote wẹ, Be mẹmẹsunnu he yin nukọntọ bo ko yin súsú do gànmẹ lẹ dona vọ́ yin dide ya? Kavi yé dona yin didiọ?

To whenue Mẹmẹsunnu Rutherford to gànpamẹ, ewọ to nuhà gando sọgodo titobasinanu lọ tọn go. E yọnẹn dọ mẹmẹsunnu delẹ lẹndọ e na yọ́n hugan nado de mẹdevo taidi azinponọ. Enẹwutu, e kanwehlan mẹhe to opli lọ tẹnmẹ lẹ dọ Evander J. Coward sọgan yin dide taidi azinponọ. Rutherford dọ gando Coward go dọ ewọ yin gbẹtọ “fifá,” “nuyọnẹntọ” podọ “nugbonọ na Oklunọ.” Ṣigba, mẹmẹsunnu susu nọgodona linlẹn devo, enẹ wẹ nado sẹ̀ vòbibla lọ donukọn na osun ṣidopo. Pipli whẹdatọ lẹ tọn he to avùnlọyina mẹmẹsunnu he to gànpamẹ lẹ lọsu kọngbedopọ. To hodọdopọ lọ whenu, nudindọn fọndote.

 To whenẹnu, nude jọ he Richard H. Barber basi zẹẹmẹ etọn to nukọn mẹ taidi ‘osin kinkọndo akán miyọ́nawu ji.’ Dopo to mẹmẹsunnu he pli lọ lẹ mẹ yihó bo dọ dọ: “N’ma yin osẹ́n-zọ́nwatọ, amọ́ eyin yè pọ́n whẹho lọ hlan to osẹ́n-liho, n’yọ́n nuhe e zẹẹmẹdo nado yin nugbonọ. Nugbonọ-yinyin wẹ nuhe Jiwheyẹwhe biọ. Aliho dagbe hugan he mẹ mí sọgan do nugbonọ-yinyin mítọn hia te wẹ nado blavo bo vọ́ Mẹmẹsunnu Rutherford de taidi azinponọ.”—Salm. 18:25.

To nukọn mẹ, A. H. Macmillan he yin wiwle do gànmẹ ga flindọ, to aihọngbè Mẹmẹsunnu Rutherford húhú adó gànhọ emitọn tọn bo dọmọ: “De alọ towe tọ́n.” Podọ, Mẹmẹsunnu Rutherford ze wekanhlanmẹ de na ẹn. Macmillan mọ nudọnamẹ kleun he to e mẹ lọ bo mọnukunnujẹemẹ to afọdopolọji. Nudọnamẹ lọ wẹ: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY PO SPILL PO ANADENANUTỌ NUKỌNTỌ ATỌ̀N TINTAN LẸ MÍ YIWANNA MÌMẸPO.” Ehe zẹẹmẹdo dọ anadenanutọ lọ lẹpo ko yin vivọ́ de, podọ Joseph Rutherford po William Van Amburgh po na zindonukọn taidi nukọntọ lẹ to yé mẹ. Enẹwutu, Mẹmẹsunnu Rutherford na zindonukọn taidi azinponọ.

To whenue mẹmẹsunnu ṣinatọ̀n lọ lẹ to gànmẹ, Biblu Plọntọ nugbonọ lẹ nọ ze kandai de gbọn gbẹtọ lẹ ji, ehe mẹ yé na doalọ nado biọ dọ mẹmẹsunnu enẹlẹ ni yin tuntundote. Whenue Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu adọgbotọ ehelẹ po wàmọ, gbẹtọ 700 000 linlán wẹ doalọ kandai lọ mẹ. To mercredi 26 mars 1919, whẹpo kandai lọ ni tlẹ do yin zizejo, Mẹmẹsunnu Rutherford po mẹmẹsunnu azọngbannọ he pò lẹ po yin tuntundote.

To whenue Mẹmẹsunnu Rutherford to hodọna mẹhe wá dokuavọna ẹn lẹ, e dọmọ: “N’kudeji dọ ninọmẹ he mẹ mímẹpo jugbọn ehe gọalọna mí nado wleawudaina ojlẹ he sinyẹn humọ lẹ. . . . Vivẹnudido mìtọn ma yin nado de mẹmẹsunnu mìtọn lẹ sọn gànpamẹ. Enẹ ma yin yanwle tintan lọ. . . . Yanwle vivẹnudido mìtọn lẹ tọn wẹ nado dekunnuna Nugbo lọ, podọ mẹhe wàmọ lẹ ko mọ dona jiawu de yí.”

Nuhe jọ to whẹdidana mẹmẹsunnu mítọn lẹ whenu sọgan ko dohia dọ Jehovah to anadena whẹho lọ. To 14 mai 1919, whẹdatẹn owhẹ̀-vọ́-ylọ tọn lọ wá gbèta lọ kọ̀n dọ: “Mẹhe yin whẹsadokọna to whẹho ehe mẹ lẹ ma . . . yin whẹdana po mẹnukuntamahopọn po dile yé tindo jlọjẹ etọn do, enẹwutu, owhẹ̀ he yin didá na yé lọ yin hùzẹdeji.” Mẹmẹsunnu lọ lẹ ko yin whẹdana dọ yé hùwhẹ sẹ́nhẹngba sinsinyẹn lẹ tọn, podọ owhẹ̀ he yè dá na yé lẹ na gbọṣi kandai mẹ, eyin vlavo yè ko jona yé kavi ko de osẹ́nbá he na hò yé lẹ pò poun. Owhẹ̀ devo masọ yin sisadokọna yé ba. Taidi kọdetọn de, Whẹdatọ Rutherford gbẹ́ pegan sọgbe hẹ osẹ́n nado nọ yiavùnlọna omẹ Jehovah tọn lẹ to Whẹdatẹn Daho États-Unis tọn, yèdọ nude he ewọ wà whlasusu to tundote etọn godo.

Mẹmẹsunnu Macmillan flin dọmọ: “Mí ma na sinai poun bo blá alọ dogo bo to tepọn dọ Oklunọ ni bẹ mí yì olọn mẹ. Mí mọdọ mí dona wà nude nado yọ́n nuhe yin ojlo Oklunọ tọn nugbonugbo.”

Ṣigba, mẹmẹsunnu he to tatọ́-tẹnnọ lẹ ma sọgan gọ̀ azọ́n he yé ko to wiwà na owhe susu lẹ lọ bẹ domọ poun. Etẹwutu? Na to whenue yé to gànpamẹ, delẹ to núzinzan wezinzin tọn he nọ yin yiyizan lẹ mẹ yin hinhẹngble. Ehe hẹnmẹ gbọjọ taun, podọ mẹmẹsunnu delẹ to kinkanse yede eyin azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ ko fó.

Be mẹdepope gbẹ́ tindo ojlo to owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn he Biblu Plọntọ lẹ nọ lá lọ mẹ ya? Nado na gblọndo kanbiọ enẹ tọn, Mẹmẹsunnu Rutherford basi dide nado na togunmẹho de. Mẹlẹpo na yin oylọ-basina. Mẹmẹsunnu Macmillan dọ dọ, “Eyin mẹdepope ma wá opli lọ tẹnmẹ, be azọ́n lọ ko fó.”

Enẹwutu, to dimanche 4 mai 1919, mahopọnna dọ Mẹmẹsunnu Rutherford to azọ̀njẹ sinsinyẹn, ewọ na togunmẹho de to Los Angeles, Californie he hosọ etọn yin “Todido lọ Na Gbẹtọvi He Tin to Ayimajai mẹ Lẹ.” Gbẹtọ nudi 3 500 wẹ wá dotó togunmẹho lọ, podọ omẹ kanweko susu lẹ wẹ ma mọtẹn. To wunkẹngbe, gbẹtọ 1 500 devo lẹ sọ wá. Mẹmẹsunnu lẹ mọ gblọndo na kanbiọ yetọn—gbẹtọ lẹ tindo ojlo nugbonugbo!

Nuhe mẹmẹsunnu lẹ wà bọdego yinuwado lehe Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ wà azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ do ji kakajẹ egbé.

Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 1^er août 1919 [Glẹnsigbe] tọn bẹ nulila lọ hẹn dọ plidopọ daho de na yin bibasi to Cedar Point Ohio to bẹjẹeji septembre tọn. Clarence B. Beaty, yèdọ Biblu Plọntọ jọja de he wá sọn Missouri flin dọmọ: “Mẹlẹpo wẹ mọdọ emi dona yì otẹn lọ mẹ.” Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po 6 000 linlán wẹ wá otẹn lọ mẹ, yèdọ  sọha de he sù taun hú nuhe yé donukun. Nuhe sọ yidogọna ayajẹ nuwiwa lọ tọn wẹ yindọ gbẹtọ 200 linlán wẹ yí baptẹm to Tándo Érié he to yakẹ lọ mẹ.

To 5 septembre 1919, to azán atọ́ntọ plidopọ lọ tọn gbè, Mẹmẹsunnu Rutherford lá to hodidọ etọn he hosọ etọn yin “Hodidọ de Na Azọ́nwatọ Hatọ Lẹ” mẹ dọ, linlinwe yọyọ de ko yin zinzinjẹgbonu he nọ yin L’Âge d’Or. * E na nọ “bẹ linlin nujijọ ayidego tọn he to yìyì to alọnu lẹ hẹn, gọna zẹẹmẹ sinai do Owe-wiwe ji gando nuhewutu nujijọ enẹlẹ do wá aimẹ go.”

Biblu Plọntọ lẹpo wẹ yin tulina nado yí linlinwe yọyọ ehe zan nado dọyẹwheho po adọgbigbo po. Wekanhlanmẹ de he basi zẹẹmẹ lehe azọ́n lọ dona yin tito-basina do tọn dọmọ: “Mì gbọ dopodopo mẹhe ko yí baptẹm lẹ tọn ni flindọ lẹblanulọkẹyi daho wẹ e yin nado sẹ̀n, bo yí dotẹnmẹ hundote lọ zan todin bosọ tindo mahẹ to azọ́n kunnudide na aihọn lọ tọn pligidi ehe mẹ.” Aliho he mẹ yé yinuwa te jiawu taun! To décembre mẹ, gbẹtọ 50 000 linlán wẹ ko ze yinkọ dai to wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn zohunhunnọ lẹ dè nado nọ sú akuẹ nado mọ linlinwe yọyọ lọ yí to gbesisọ mẹ.

Jei vivọnu 1919 tọn, omẹ Jehovah tọn lẹ ko vọ́ yin tito-basina bosọ yin zodolanmẹna. Humọ, dọdai ayidego tọn susu he gando azán godo tọn lẹ go ko mọ hẹndi. Mẹtẹnpọn po klọ́we omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn po he yin didọdai to Malaki 3:1-4 mẹ lọ ko wá vivọnu. Omẹ Jehovah tọn lẹ ko yin tuntundote sọn kanlinmọgbenu yẹhiadonu tọn “Babilọni Daho lọ” tọn, podọ Jesu ko de “afanumẹ nugbonọ podọ nuyọnẹntọ lọ.” * (Osọ. 18:2, 4; Mat. 24:45) Todin, Biblu Plọntọ lẹ ko wleawufo nado wà azọ́n he Jehovah jlo dọ yé ni wà lọ.