1. Etẹwẹ Jehovah sọgan wà nado hẹn lẹndai etọn di?

JEHOVAH sọgan lẹzun nudepope he e biọ nado hẹn lẹndai etọn di. Di apajlẹ, Jehovah ko lẹzun Mẹplọntọ, Homẹmiọnnamẹtọ, podọ Wẹndagbe-jlatọ de, yèdọ vude poun to nususu he ewọ ko lẹzun lẹ mẹ. (Isa. 48:17; 2 Kọl. 7:6; Gal. 3:8) Etomọṣo, e nọ saba yí gbẹtọvi lẹ zan nado hẹn lẹndai etọn lẹ di. (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Kọl. 1:3, 4) Jehovah sọgan sọ na depope mítọn nuyọnẹn po huhlọn he mí tindo nuhudo etọn po nado lẹzun nudepope he e biọ nado hẹn ojlo etọn di. Ehe lẹpo wẹ zẹẹmẹ yinkọ Jehovah tọn bẹhẹn, dile weyọnẹntọ delẹ nọ lẹn do.

2. (a) Naegbọn mí sọgan nọ do ayihaawe to whedelẹnu eyin vlavo Jehovah to mí yizan? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

² Mímẹpo wẹ nọ jlo na yọ́n-na-yizan na Jehovah, ṣigba mẹdelẹ sọgan nọ do ayihaawe eyin vlavo Jehovah to yé yizan. Etẹwutu? Na yé nọ mọdọ emi ma nọ wà nususu, na owhe, ninọmẹ kavi nugopipe emitọn lẹ wutu. To alọ devo mẹ, mẹdelẹ sọgan nọ tindo pekọ to nuhe yé ko to wiwà lẹ mẹ bo ma nọ mọdọ e yin nujọnu nado wà susu dogọ. To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo lehe Jehovah sọgan hẹn depope to mí mẹ pegan nado hẹn lẹndai etọn di do ji. Podọ, mí na gbadopọnna kandai Biblu tọn delẹ he do lehe Jehovah hẹn devizọnwatọ etọn lẹ, yèdọ sunnu po yọnnu po, tindo ojlo bosọ na yé huhlọn nado yinuwa do hia. To godo mẹ, mí na dọhodo lehe mí sọgan na dotẹnmẹ Jehovah nado yí mí zan do ji.

3. Sọgbe hẹ nuhe tin to Filipinu lẹ 2:13 mẹ, nawẹ Jehovah sọgan hẹn mí tindo ojlo nado yinuwa gbọn?

³ Hia Filipinu lẹ 2:13. * Jehovah sọgan hẹn mí tindo ojlo nado yinuwa. Nawẹ e sọgan wà ehe gbọn? Vlavo mí sè dọ nuhudo tangan de tin to agun lọ mẹ. Kavi mẹho lẹ hia wekanhlanmẹ he wá sọn alahọ mẹ de na mí, he dohia dọ nuhudo de tin to agun devo de mẹ. Whenue mí sè ehe, mí sọgan kanse míde dọ, ‘Nawẹ n’gán gọalọ nado sudo nuhudo ehe tọn gbọn?’ Kavi e sọgan yindọ azọ́ndenamẹ he bẹ avùnnukundiọsọmẹnu hẹn de yin zizedonukọnna mí, amọ́ mí to nuhà eyin mí sọgan penukundego dile e jẹ do. Kavi to whenue mí ko hia adà Ohó Jiwheyẹwhe tọn de godo, mí sọgan kanse míde dọ, ‘Nawẹ n’sọgan yí adà Biblu tọn ehe do gọalọna mẹdevo lẹ gbọn?’ Jehovah ma na hẹn mí gbọ́gúngún-kangúngún nado wà nudepope. Ṣigba, eyin Jehovah doayi e go dọ mí nọ desọn ojlo mẹ nado gbeje míde pọ́n, ewọ sọgan hẹn mí tindo ojlo nado zìn gbọn nuhe mí ko lẹn nado wà lẹ ji.

4. Nawẹ Jehovah sọgan na mí huhlọn nado yinuwa gbọn?

⁴ Jehovah sọgan sọ na mí huhlọn nado yinuwa. (Isa. 40:29) E sọgan yí gbigbọ wiwe etọn zan nado hẹn nugopipe jọwamọ tọn mítọn lẹ pọnte dogọ. (Eks. 35:30-35) Gbọn titobasinanu etọn gblamẹ, Jehovah sọgan plọn mí lehe yè nọ wà azọ́n delẹ do. Eyin e wá jọ bọ a ma yọ́n lehe a na penukundo azọ́ndenamẹ de go do taun, bo biọ alọgọ. Humọ, voawu nado biọ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn Alọtlútọ lọ nado na we “huhlọn he hú jọwamọ tọn.” (2 Kọl. 4:7; Luku 11:13) Biblu bẹ apajlẹ susu hẹn gando lehe Jehovah hẹn sunnu po yọnnu po delẹ pegan do, gbọn hinhẹn yé tindo ojlo po huhlọn nina yé nado yinuwa po dali go. Dile mí na to dogbapọnna delẹ to kandai ehelẹ mẹ, tẹnpọn nado lẹnnupọndo lehe Jehovah sọgan yí hiẹ lọsu zan to aliho mọnkọ lẹ mẹ do ji.

5. Etẹwẹ aliho he mẹ Jehovah yí Mose zan nado whlẹn omẹ Etọn lẹ po whenue e wàmọ te po plọn mí?

⁵ Jehovah hẹn Mose nado lẹzun whlẹngántọ de na Islaelivi lẹ. Ṣigba, whetẹnu wẹ Jehovah yí i zan? Be whenue Mose mọdọ emi ko pegan, yèdọ whenue “nuyọnẹn Egipti tọn lẹpo [ko] yin pinplọn” ẹn godo wẹ ya? (Owalọ 7:22-25) Paali, Jehovah yí Mose zan kiki to whenue Ewọ ko gọalọna ẹn nado lẹzun gbẹtọ whiwhẹnọ podọ homẹmimiọnnọ de godo. (Owalọ 7:30, 34-36) Jehovah na adọgbigbo Mose nado dọho to gandutọ he tindo huhlọn hugan to Egipti lọ nukọn. (Eks. 9:13-19) Etẹwẹ aliho he mẹ Jehovah yí Mose zan te po whenue e wàmọ te po plọn mí? Jehovah nọ yí mẹhe nọ do jẹhẹnu etọn nkọ lẹ hia bosọ nọ ganjẹ ewọ go nado mọ huhlọn yí lẹ zan.—Flp. 4:13.

6. Etẹwẹ mí plọn sọn aliho he mẹ Jehovah yí Balzilai zan nado gọalọna Ahọlu Davidi te mẹ?

⁶ To owhe kanweko susu godo, Jehovah yí Balzilai zan nado gọalọna Ahọlu Davidi. ‘Huvẹ ko hù Davidi po gbẹtọ lọ lẹ po bọ agbọ́ ko pé yé podọ nugbla ko hù yé’ to whenue yé to hinhọ̀n na Absalọmi, visunnu Davidi tọn. To ojlẹ enẹ mẹ wẹ Balzilai, dawe mẹhomẹ de po mẹdevo lẹ po ze ogbẹ̀ yetọn do owù mẹ nado gọalọna Davidi gọna mẹhe zọnhẹ ẹ lẹ. Balzilai ma wá tadona lọ kọ̀n dọ na emi ko do mẹhowhe wutu, emi masọ yọ́n-na-yizan na Jehovah ba gba. Kakatimọ, e gbọn alọtútlú dali yí nuhe e tindo zan nado gọalọna devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn he to nuhudo mẹ lẹ. (2 Sam. 17:27-29) Etẹwẹ enẹ plọn mí? Mahopọnna owhe mítọn, Jehovah sọgan yí mí zan nado hẹn pekọ wá na nuhudo yisenọ hatọ he jẹdò dandannu lẹ tọn, vlavo to  lẹdo mítọn mẹ kavi to otò devo mẹ. (Howh. 3:27, 28; 19:17) Eyin mí ma tlẹ sọgan gọalọna yé tlọlọ, mí gán nọ basi nunina na azọ́n lẹdo aihọn pé tọn, na akuẹ nido sọgan tin-to-aimẹ nado hẹn kọgbọ wá na Klistiani hatọ lẹ, to whedepopenu podọ fidepope he nuhudo tin te.—2 Kọl. 8:14, 15; 9:11.

7. Nawẹ Jehovah yí Simeoni zan gbọn, podọ nawẹ enẹ yinyọnẹn nọ na mí tuli gbọn?

⁷ Jehovah dopà na Simeoni, yèdọ dawe mẹhomẹ nugbonọ de to Jelusalẹm, dọ ewọ ma na kú kakajẹ whenue nukun etọn lẹ na mọ Mẹsia lọ. Opagbe enẹ dona ko na tuli Simeoni taun, na ewọ ko to nukundo Mẹsia lọ sọn owhe susu lẹ die. Yise po akọndonanu etọn po yin ahọsuna. To gbèdopo, “to huhlọn gbigbọ lọ tọn glọ,” e wá tẹmpli mẹ. To finẹ, Simeoni mọ viyẹyẹ lọ Jesu, podọ Jehovah yí i zan nado dọ dọdai de gando ovi ehe he na wá lẹzun Klisti lọ go. (Luku 2:25-35) Dile etlẹ yindọ Simeoni sọgan ko nọma nọgbẹ̀ bo mọ lehe Jesu hẹn lizọnyizọn aigba ji tọn etọn di do, dawe ehe yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi he e mọyi tọn taun, podọ nuhe sọ yọ́n humọ lẹ to tepọn ẹn to nukọn mẹ! To aihọn yọyọ lọ mẹ, dawe nugbonọ ehe na mọ lehe gandudu Jesu tọn na yin dona de na whẹndo gbẹtọvi tọn lẹpo do to aigba ji. (Jen. 22:18) Mílọsu sọgan nọ yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi depope he Jehovah na mí to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ tọn.

8. Nawẹ Jehovah sọgan yí mí zan dile e yindo na Balnaba gbọn?

⁸ To owhe kanweko tintan W.M., dawe alọtlútọ de he nọ yin Josẹfu ze ede jo nado yin yiyizan gbọn Jehovah dali. (Owalọ 4:36, 37) E yọnbasi dọ na Josẹfu yọ́n lehe yè nọ miọnhomẹna mẹdevo lẹ do taun wutu wẹ apọsteli lẹ nọ ylọ ẹ dọ Balnaba, ehe zẹẹmẹdo “Visunnu Homẹmimiọn tọn.” Di apajlẹ, to whenue Saulu lẹzun Klistiani godo, susu to mẹmẹsunnu lẹ mẹ nọ dibu nado dọnsẹpọ ẹ, na mẹsusu ko yọnẹn dai taidi mẹhe nọ dohomẹkẹn agun lẹ. Ṣigba, dawe awuvẹmẹtọ lọ Balnaba dọnsẹpọ Saulu bo gọalọna ẹn, podọ Saulu dona ko yọ́n pinpẹn homẹdagbe etọn tọn taun. (Owalọ 9:21, 26-28) To nukọn mẹ, mẹho he to Jelusalẹm lẹ mọdọ nuhudo tin nado na tuli mẹmẹsunnu he nọ nọ̀ awà he dẹn taun de ji lẹ to Antioku Silia tọn. Mẹnu wẹ yé dohlan? Balnaba wẹ! Nudide dagbe wẹ yé basi. Mí hia dọ Balnaba “jẹ tulina yemẹpo ji nado yí gbemima ahun mẹ tọn do zindonukọn to Oklunọ mẹ.” (Owalọ 11:22-24) To egbehe ga, Jehovah gán gọalọna mí nado lẹzun “visunnu homẹmimiọn tọn” de na Klistiani hatọ lẹ. Di apajlẹ, e sọgan yí mí zan nado miọnhomẹna mẹhe hẹn mẹyiwanna yetọn bu to okú mẹ lẹ. Kavi vlavo e sọgan whàn mí nado dla mẹhe to azọ̀njẹ kavi jẹflumẹ de pọ́n, kavi ylọ ẹ to alokan ji nado dọho homẹdagbe tọn vude na ẹn. Be a na dike Jehovah ni yí we zan dile e yindo na Balnaba ya?—1 Tẹs. 5:14.

9. Etẹwẹ mí plọn sọn aliho he mẹ Jehovah gọalọna mẹmẹsunnu Vasily nado lẹzun lẹngbọhọtọ gbigbọmẹ tọn nugopetọ de te mẹ?

⁹ Jehovah gọalọna mẹmẹsunnu de he nọ yin Vasily nado lẹzun lẹngbọhọtọ gbigbọmẹ tọn nugopetọ de. Whenue Vasily yin pipà taidi mẹho agun tọn to whenue e do owhe 26, e to budi dọ emi ma pegan nado gọalọna agun lọ to gbigbọ-liho, titengbe mẹhe to jujugbọn ninọmẹ sinsinyẹn mẹ lẹ. Ṣigba, e mọ azọ́nplọnmẹ dagbe yí sọn mẹho agun tọn numimọnọ lẹ dè, podọ to Wehọmẹ Lizọnyizọn Ahọluduta tọn. Vasily dovivẹnu sinsinyẹn nado yinukọn. Di apajlẹ, e basi todohukanji yanwle kleunkleun delẹ tọn. Dile e to dopodopo yetọn kọ̀n jẹ, vudevude e wá duto nuhe nọ dobuna ẹn lẹ ji. Todin, e dọmọ: “Nuhe nọ gbàhundona mi to whenẹnu lẹ wẹ to ayajẹ susu hẹnwa na mi todin. Eyin Jehovah gọalọna mi bọ n’mọ wefọ he sọgbe de nado miọnhomẹna mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu de to agun mẹ, ehe nọ hẹn homẹ ṣie hùn taun.” Mẹmẹsunnu lẹ  emi, eyin taidi Vasily, mì nọ ze mìde jo na Jehovah nido yí mì zan, ewọ sọgan na mì nugopipe lọ nado penukundo azọngban susu dogọ go to agun mẹ.

10. Etẹwẹ Abigaili wà, podọ etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ etọn mẹ?

¹⁰ Whenue Ahọlu Sauli to ogbé Davidi po sunnu nugbonọ etọn lẹ po tọn yàn, yé do nuhudo alọgọ tọn. Sunnu Davidi tọn lẹ biọ to dawe Islaelivi adọkunnọ de he nọ yin Nabali si nado na yé núdùdù vude, yèdọ nudepope he alọ etọn plá. Yé ma whleawu nado biọnu in, na yé ko basi hihọ́na kanlinpa Nabali tọn to danfafa ji wutu. Amọ́, dawe ṣejannabinọ lọ Nabali gbẹ́ nado na yé nudepope. Davidi gblehomẹ sinsinyẹn bo jlo na sukúndona Nabali gọna sunnu he to whédo etọn mẹ lẹpo. (1 Sam. 25:3-13, 22) Ṣigba, asi Nabali tọn Abigaili yin yọnnu whanpẹnọ de bosọ yin zinzintọ. Po adọgbigbo daho po, ewọ jẹklo to afọ Davidi tọn lẹ kọ̀n, bo vẹ̀ ẹ ma nado yiahọsu bo gbọnmọ dali duhùnhọ. E yí zinzin do na ẹn ayinamẹ nado jo whẹho lọ do alọ Jehovah tọn mẹ. Hogbe whiwhẹ tọn Abigaili tọn lẹ gọna afọdide wuntuntun tọn he e ze lẹ yinuwado Davidi ji sisosiso. Na nugbo tọn, Davidi wá mọnukunnujẹemẹ dọ Jehovah wẹ do e hlan. (1 Sam. 25:23-28, 32-34) Abigaili ko wleawuna jẹhẹnu delẹ he zọ́n bọ ewọ yọ́n-na-yizan na Jehovah. Mọdopolọ, Jehovah sọgan yí mẹmẹyọnnu he wleawuna wuntuntun po zinzin po lẹ zan nado jlọ whẹndo yetọn gọna mẹdevo lẹ dote to agun lọ mẹ.—Howh. 24:3; Titu 2:3-5.

11. Etẹwẹ viyọnnu Ṣalumi tọn lẹ wà, podọ mẹnu lẹ wẹ to apajlẹ yetọn hodo to egbehe?

¹¹ To owhe kanweko susu lẹ godo, viyọnnu Ṣalumi tọn lẹ tin to mẹhe Jehovah yizan nado vọ́ adó Jelusalẹm tọn lẹ jlado lẹ mẹ. (Nẹh. 2:20; 3:12) Dile etlẹ yindọ ahọvi de wẹ otọ́ yetọn yin, viyọnnu Ṣalumi tọn lẹ desọn ojlo mẹ nado wà azọ́n sinsinyẹn he bẹ owù hẹn enẹ. (Nẹh. 4:15-18) Lehe yé gbọnvona sunnu Tekoanu nukundeji lẹ do sọ, yèdọ mẹhe “ma ze yede whè nado wà” azọ́n lọ lẹ! (Nẹh. 3:5) Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayajẹ viyọnnu Ṣalumi tọn lẹ tọn to whenue azọ́n lọ yin tadona to azán 52 poun gblamẹ! (Nẹh. 6:15) To egbehe, homẹ mẹmẹyọnnu ojlo dagbenọ lẹ tọn nọ hùn nado gọalọ to sinsẹ̀nzọn wiwe vonọtaun de mẹ—enẹ wẹ azọ́n ohọ̀ he yin kinklandowiwe na Jehovah lẹ gbigbá po nukunpipedo yé go po tọn. Azọ́nyinyọnẹn, zohunhun po nugbonọ-yinyin yetọn po yin nujọnu taun na kọdetọn dagbe azọ́n ehe tọn.

12. Nawẹ Jehovah sọgan yí mí zan dile e yindo na Tabita gbọn?

¹² Jehovah whàn Tabita nado sù to “azọ́n dagbe lẹ po nunina lẹblanu tọn” he e nọ basi lẹ po mẹ, titengbe do ota asuṣiọsi lẹ tọn mẹ. (Owalọ 9:36) Na alọtútlú po homẹdagbe ayidego tọn etọn po wutu, mẹsusu wẹ biọ aluẹmẹ sinsinyẹn to whenue e kú. Ṣigba, yé jaya tlala to whenue apọsteli Pita fọ́n ẹn sọnku. (Owalọ 9:39-41) Etẹwẹ mí plọn sọn apajlẹ Tabita tọn mẹ? Vlavo mí yin jọja kavi mẹhomẹ, sunnu kavi yọnnu, mímẹpo wẹ sọgan ze afọdide nujọnu tọn lẹ nado gọalọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po.—Heb. 13:16.

13. Nawẹ Jehovah yí mẹmẹyọnnu de he nọ yin Ruth bo nọ kuwinyan zan gbọn, podọ tadona tẹ kọ̀n wẹ ewọ wá?

¹³ Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Ruth bo nọ kuwinyan jlo na lẹzun mẹdehlan. To whenue e gbẹ́ yin viyọnnu pẹvi de, e nọ zọ̀n whlẹndo ji sọn whédegbè jẹ whédegbè nado má alọnuwe pẹvi lẹ. E dọmọ: “N’yiwanna azọ́n ehe taun.” Ṣigba, e nọ vẹawuna ẹn nado yì ohọ̀n lẹ kọ̀n bo dọhona mẹdevo lẹ tlọlọ gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go. Mahopọnna dọ Ruth nọ kuwinyan, ewọ lẹzun gbehosọnalitọ whepoponu tọn to whenue e do owhe 18. To 1946, e yì Wehọmẹ Giliadi tọn, podọ to nukọn mẹ e sẹ̀n to Hawaii po Japon po. Jehovah yí i zan to aliho ayidego tọn mẹ nado  hẹn wẹndagbe lọ gbayipe to otò enẹlẹ mẹ. To whenue Ruth ko tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ na nudi owhe 80 godo, e wá tadona kọ̀n dọ: “Jehovah ko yin alọgọ mẹhẹnlodo tọn de na mi. E ko gọalọna mi nado duto winyankuku ṣie ji. N’kudeji mlẹnmlẹn dọ Jehovah sọgan yí mẹdepope he dejido ewọ go zan.”

14. Sọgbe hẹ Kolosinu lẹ 1:29, etẹwẹ mí dona wà na Jehovah nido yí mí zan?

¹⁴ To whenuho gblamẹ, Jehovah ko yí devizọnwatọ etọn lẹ zan nado hẹn azọngban voovo lẹ di. Etẹwẹ ewọ na hẹn we nado lẹzun? Obá he mẹ a nọ tindo ojlo nado vánkan jẹ wẹ na do ehe hia. (Hia Kolosinu lẹ 1:29.) Eyin a ze dewe jo, Jehovah sọgan hẹn we zun wẹndagbe-jlatọ zohunhunnọ, mẹplọntọ kọdetọn dagbenọ, homẹmiọnnamẹtọ azọ́nyọnẹntọ, azọ́nwatọ he bikan, họntọn godonọnamẹtọ de, kavi nudevo depope he ewọ do nuhudo etọn nado hẹn ojlo etọn di.

15. Sọgbe hẹ 1 Timoti 4:12, 15, etẹwẹ mẹmẹsunnu jọja lẹ dona vẹ̀ Jehovah nado gọalọna yé nado wà to egbehe?

¹⁵ Etẹwẹ lo na nuhe dù mìwu mẹmẹsunnu jọja he to whinwhẹ́n mẹho lẹ? Nuhudo sunnu vivẹnudotọ he na gọalọ to agun mẹ taidi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ tọn tin taun. To agun susu mẹ, mẹho agun tọn lẹ nọ sù taun hú devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ. Be delẹ to mìwu mẹmẹsunnu jọja lẹ mẹ sọgan wleawuna ojlo lọ nado penukundo azọngban susu dogọ go to agun mẹ ya? To whedelẹnu, mẹmẹsunnu delẹ nọ dọ dọ, “Wẹnlatọ gbesọtọ he n’yin kẹdẹ ko pé mi.” Eyin nuhe hiẹ lọsu nọ lẹn niyẹn, vẹ̀ Jehovah dọ ni gọalọna we nado wleawuna ojlo lọ nado pegan na azọngban devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn, bosọ na we huhlọn na a nido wà nuhe go a pé lẹpo nado sẹ̀n ewọ po owanyi po. (Yẹwh. 12:1) Mí do hudo alọgọ towe tọn!—Hia 1 Timoti 4:12, 15.

16. Etẹwẹ mí dona biọ Jehovah, podọ etẹwutu?

¹⁶ Jehovah sọgan hẹn we zun nudepope he e biọ nado hẹn ojlo etọn di. Enẹwutu, biọ ẹ dọ ni hẹn we tindo ojlo nado wà azọ́n etọn, podọ sọ biọ dọ ewọ ni na we huhlọn he sin hudo a do. Vlavo a yin jọja kavi mẹhomẹ, nọ yí whenu, huhlọn po nutindo towe lẹ po do gbògbéna Jehovah todin. (Yẹwh. 9:10) A dike gbede obu po numọtolanmẹ nugomape tọn po ni zọ́n bọ dotẹnmẹ họakuẹ he a tindo nado wà nuhe go a pé lẹpo to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ lẹ ni gbọ gowe blo. Lẹblanulọkẹyi nankọ die mímẹpo tindo nado yí etlẹ yin adà vude wà nado na Otọ́ owanyinọ olọn mẹ tọn mítọn gbégbò he ewọ jẹna!