HOSỌ OPLỌN TỌN 42
Tẹdo Nugbo lọ Go po Nujikudo Mlẹnmlẹn Po
“Mì dindona nulẹpo; mì tẹdo nuhe yin dagbe go gligli.”—1 TẸS. 5:21.
OHÀN 142 Mí Ni Hẹn Todido Mítọn Go Gligli
BLADOPỌ *
1. Naegbọn mẹsusu do to bẹwlu mẹ?
TO EGBEHE, sinsẹ̀n susu lẹ wẹ nọ dọ dọ emi yin Klistiani bosọ to Jiwheyẹwhe sẹ̀n to aliho he ewọ kẹalọyi mẹ. Abajọ gbẹtọ susu lẹ do nọ to bẹwlu mẹ! Yé nọ kanse dọ, “Be sinsẹ̀n nugbo de tin ya, kavi be sinsẹ̀n lẹpo wẹ nọ hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn ya?” Be mí kudeji mlẹnmlẹn to ayiha mítọn mẹ dọ nuhe mí nọ plọnmẹ lẹ yin nugbo, bọ aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ hodo to egbehe wẹ dehe Jehovah kẹalọyi lọ ya? Be e yọnbasi nugbonugbo nado tindo nujikudo mọnkọ ya? Mì gbọ mí ni gbadopọnna kunnudenu delẹ.
2. Naegbọn apọsteli Paulu do kudo nugbo lọ ji? (1 Tẹsalonikanu lẹ 1:5)
2 Apọsteli Paulu kudo nugbo lọ ji mlẹnmlẹn. (Hia 1 Tẹsalonikanu lẹ 1:5.) Nujikudo enẹ ma sinai do numọtolanmẹ ji. Paulu nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn po sọwhiwhe po. E yise dọ “Owe-wiwe lẹpo wẹ yin gbigbọdo sọn Jiwheyẹwhe dè.” (2 Tim. 3:16) Etẹlẹ wẹ e plọn? To Owe-wiwe lẹ mẹ, Paulu mọ kunnudenu he họnwun lọ dọ Jesu wẹ Mẹsia dopagbe lọ, yèdọ kunnudenu de he nukọntọ sinsẹ̀n tọn Ju lẹ basi dide nado miọnnukundo. Sinsẹ̀nnọ yẹnuwatọ enẹlẹ sọalọakọ́n dọ emilẹ wẹ yin afọzedaitọ Jiwheyẹwhe tọn, amọ́ yé mọ́n ẹn gbọn azọ́n yetọn lẹ dali. (Titu 1:16) To vogbingbọn mẹ na yé, Paulu ma de adà Owe-wiwe tọn he e na yise lẹ. E to gbesisọ mẹ nado plọnmẹ “lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹpo” bosọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé.—Owalọ 20:27.
3. Nado tindo nujikudo mlẹnmlẹn, be mí dona yọ́n gblọndo kanbiọ mítọn lẹpo tọn wẹ ya? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Azọ́n po Linlẹn Jehovah Tọn lẹ po—‘Sù Hugan Nuhe Sọgan Yin Sislẹ.’”)
3 Mẹdelẹ nọ lẹndọ sinsẹ̀n nugbo lọ dona penugo nado nọ na gblọndo na kanbiọ lẹpo, etlẹ yin dehe go Biblu ma dọho gando na taun tọn lẹ. Be ehe sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe ya? Lẹnnupọndo apajlẹ Paulu tọn ji. E na tuli yisenọ hatọ lẹ nado nọ “dindona nulẹpo,” amọ́ e sọ yigbe dọ nususu tin he mẹ emi ma mọnukunnujẹ. (1 Tẹs. 5:21) E dọmọ: Mí tindo “oyọnẹn agbòte,” bosọ yidogọ dọ, “mí to numọ vlìvlì taidi to mẹpọ́nnu he yè yí ogàn do basi de mẹ.” (1 Kọl. 13:9, 12) Paulu ma mọnukunnujẹ nulẹpo mẹ; kẹdẹdile e yin do na mílọsu. Amọ́, Paulu yọ́n onú tangan lẹ gando lẹndai Jehovah tọn lẹ go. Nuhe e yọnẹn lẹ ko pé nado kudeji dọ emi ko mọ nugbo lọ!
4. Nawẹ mí gán hẹn nujikudo mítọn dọ mí ko mọ nugbo lọ sinyẹn deji gbọn, podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna gando Klistiani nugbo lẹ go?
4 Aliho de he mẹ mí gán hẹn nujikudo mítọn sinyẹn deji dọ mí ko mọ nugbo lọ te wẹ nado yí aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn he Jesu zedai lọ jlẹdo dehe Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ hodo go. To hosọ ehe mẹ, mí na mọdọ Klistiani nugbo lẹ (1) nọ gbẹ́ nado sẹ̀n boṣiọ, (2) nọ na sisi yinkọ Jehovah tọn, (3) nọ yiwanna nugbo lọ, podọ (4) yé nọ yiwanna ode awetọ sisosiso.
MÍ NỌ GBẸ́ NADO SẸ̀N BOṢIỌ
5. Etẹwẹ mí plọn sọn Jesu dè gando aliho he sọgbe he mẹ mí dona sẹ̀n Jiwheyẹwhe te go, podọ nawẹ mí gán yí nuhe e plọnmẹ do yizan mẹ gbọn?
5 Owanyi sisosiso he Jesu do na Jehovah wẹ whàn ẹn nado sẹ̀n ewọ kẹdẹ to whenue e to olọn mẹ, podọ to whenue e wá aigba ji. (Luku 4:8) E plọn devi etọn lẹ nado nọ wà nudopolọ. Jesu kavi devi nugbonọ etọn lẹ ma yí boṣiọ lẹ zan to sinsẹ̀n-bibasi yetọn mẹ pọ́n gbede. Na Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe wutu, nuhe gbẹtọ gán dovivẹnu bo wleawuna depope ma tlẹ sọgan yin yiyijlẹdo gigo Jehovah tọn go to aliho depope mẹ! (Isa. 46:5) Amọ́, etẹwẹ lo na nuhe dù awuwiwlena boṣiọ mẹhe mẹlẹ nọ ylọdọ mẹwiwe lẹ tọn po dẹ̀hiho hlan yé po? To Gbedide Ao he Jehovah na lẹ mẹ, e dọ to awetọ lọ mẹ dọmọ: ‘Hiẹ ma dona basi boṣiọ pipà de kavi ohia nudepope he tin to olọn mẹ aga kavi to aigba ji to odò tọn. Hiẹ ma dona dẹ́ do odò na yé.’ (Eks. 20:4, 5) Hogbe ehelẹ nọ họnwun na mẹhe jlo na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn lẹ.
6. Aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn tẹwẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ hodo to egbehe?
6 Whenuho-kantọ lẹ yigbe dọ Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ sẹ̀n. Di apajlẹ, owe de dọ dọ: Klistiani dowhenu tọn lẹ “na ko gbẹwanna” linlẹn lọ nado tindo boṣiọ lẹ to nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi tọn lẹ. (History of the Christian Church) To egbehe, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ hodo afọdòmẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ tọn. Mí ma nọ hodẹ̀ hlan boṣiọ mẹhe mẹlẹ nọ ylọdọ mẹwiwe lẹ tọn kavi hlan angẹli lẹ; mí ma tlẹ nọ hodẹ̀ hlan Jesu lọsu. Podọ, mí ma nọ dọnudo asia kavi wà nudevo depope he na dohia dọ mí to sinsẹ̀n basi hlan otò mítọn. Eyin etlẹ to kínni bo to kànna, mí nọ magbe nado setonuna hogbe Jesu tọn lẹ he dọmọ: “Jehovah Jiwheyẹwhe towe wẹ hiẹ dona nọ sẹ̀n.”—Mat. 4:10.
7. Vogbingbọn he họnwun tẹlẹ wẹ tin to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ po sinsẹ̀n devo lẹ po ṣẹnṣẹn?
7 To egbehe, mẹsusu wẹ nọ hodo sinsẹ̀ngán he diyin lẹ. Yé nọ yiwanna nukọntọ enẹlẹ sọmọ bo tlẹ nọ dibla sẹ̀n yé. Gbẹtọ lẹ nọ gọ́ ṣọṣi yetọn lẹ mẹ, nọ họ̀ owe yetọn lẹ, bosọ nọ na akuẹjọ susu nado nọgodona tito he nukọntọ ehelẹ zedai lẹ. Mẹdelẹ nọ yí nuhe yé nọ dọ lẹpo sè. E vẹawu nado lẹndọ sinsẹ̀n-vi enẹlẹ gán ko do ojlo sinsinyẹn sọmọ eyin Jesu lọsu wẹ to nukọn yetọn! To vogbingbọn mẹ, sinsẹ̀n-basitọ nugbo Jehovah tọn lẹ ma nọ hodo gbẹtọvi depope. Dile etlẹ yindọ mí nọ na sisi mẹhe to anadenanu to ṣẹnṣẹn mítọn lẹ, mí nọ kẹalọyi nuplọnmẹ Jesu tọn he họnwun lọ dọmọ: “Mìmẹpo [wẹ] yin mẹmẹsunnu lẹ.” (Mat. 23:8-10) Mí ma nọ sẹ̀n gbẹtọ lẹ, vlavo yé yin nukọntọ sinsẹ̀n tọn kavi gandutọ lẹ. Podọ, mí ma nọ nọgodona tito he yé zedai lẹ. Kakatimọ, mí nọ gbọṣi kada bo nọ nọla na aihọn lọ. To adà ehelẹ mẹ, mí gbọnvo mlẹnmlẹn na pipli sinsẹ̀n tọn susu he nọ ylọ yede dọ Klistiani lẹ.—Joh. 18:36.
MÍ NỌ NA SISI YINKỌ JEHOVAH TỌN
Homẹ Klistiani nugbo lẹ tọn nọ hùn nado dọhona mẹdevo lẹ gando Jehovah go (Pọ́n hukan 8-10tọ) *
8. Nawẹ mí yọnẹn gbọn dọ Jehovah jlo dọ oyín emitọn ni yin gigopana bosọ yin yinyọnẹn lẹdo aihọn pé?
8 To nujijọ de whenu, Jesu hodẹ̀ dọ: “Otọ́, pagigona oyín towe.” Jehovah lọsu na gblọndo odẹ̀ enẹ tọn sọn olọn mẹ po ogbè lélé po, bo dopà dọ emi na pagigona oyín emitọn. (Joh. 12:28) To lizọnyizọn aigba ji tọn Jesu tọn whenu, e pagigona oyín Otọ́ etọn tọn. (Joh. 17:26) Enẹwutu, e sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado donukun dọ homẹ Klistiani nugbo lẹ tọn ni hùn nado nọ yí oyín Jiwheyẹwhe tọn zan bosọ hẹn ẹn zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ.
9. Nawẹ Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ dohia dọ yé nọ na sisi oyín Jiwheyẹwhe tọn gbọn?
9 To owhe kanweko tintan W.M., yèdọ ojlẹ kleun de whenue agun Klistiani tọn yin didoai godo, Jehovah “lẹ́ ayidonugo etọn hlan akọta lẹ nado de gbẹtọ lẹ sọn yé mẹ na oyín etọn.” (Owalọ 15:14) Homẹ Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn enẹlẹ tọn hùn nado yí oyín Jiwheyẹwhe tọn zan, bosọ hẹn ẹn zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ. Yé yí oyín Jiwheyẹwhe tọn zan titengbe to lizọnyizọn lọ mẹ, podọ whenue yé kàn owe Biblu tọn lẹ. * Yé dohia dọ emi yin akọta de he do oyín Jiwheyẹwhe tọn to ota.—Owalọ 2:14, 21.
10. Kunnudenu tẹwẹ dohia dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yin akọta de na oyín Jehovah tọn?
10 Be Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yin akọta de na oyín Jehovah tọn ya? Lẹnnupọndo kunnudenu ehe ji. To egbehe, nukọntọ sinsẹ̀n tọn susu ko wà nuhe go yé pé lẹpo nado whlá nugbo lọ dọ Jiwheyẹwhe tindo oyín mẹdetiti tọn de. Yé ko de e sọn lẹdogbedevomẹ Biblu tọn yetọn lẹ mẹ, podọ to ninọmẹ delẹ mẹ, yé ko gbẹ́ dọ yinkọ enẹ ma na nọ yin yiyizan to ṣọṣi yetọn lẹ mẹ. * Be mẹde gán mọ́n dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ kẹdẹ wẹ nọ na oyín Jehovah tọn sisi po gbégbò he e jẹna po ya? Mí to oyín mẹdetiti tọn Jiwheyẹwhe tọn hẹn zun yinyọnẹn lẹdo aihọn pé hugan pipli sinsẹ̀n tọn devo depope! To adà ehe mẹ, mí to nuhe go mí pé lẹpo wà nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ oyín mítọn, enẹ wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. (Isa. 43:10-12) Mí ko zín vọkan Owe Wiwe lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn hugan livi 240 jẹgbonu, ehe yí oyín Jehovah tọn zan to fie lẹdogbedevomẹtọ Biblu tọn devo lẹ ma yí i zan te lẹ. Podọ, mí nọ zín owe sinai do Biblu ji he nọ ze yinkọ Jehovah tọn daga lẹ jẹgbonu to ogbè 1000 linlán mẹ!
MÍ YIWANNA NUGBO LỌ
11. Nawẹ Klistiani dowhenu tọn lẹ do owanyi he yé tindo na nugbo lọ hia gbọn?
11 Jesu yiwanna nugbo lọ, enẹ wẹ nugbo lọ gando Jiwheyẹwhe po lẹndai Etọn lẹ po go. Jesu nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nugbo enẹ, podọ e hẹn nugbo enẹ zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ. (Joh. 18:37) Hodotọ nugbo Jesu tọn lẹ lọsu yiwanna nugbo lọ sisosiso. (Joh. 4:23, 24) Na nugbo tọn, apọsteli Pita dlẹnalọdo sinsẹ̀n Klistiani tọn taidi “aliho nugbo tọn lọ.” (2 Pita 2:2) Na owanyi sisosiso he Klistiani dowhenu tọn lẹ do na nugbo lọ wutu, yé gbẹ́ linlẹn, aṣa po pọndohlan mẹdetiti tọn he ma sọgbe hẹ nugbo lọ po lẹ dai. (Kol. 2:8) Mọdopolọ to egbehe, Klistiani nugbo lẹ nọ dovivẹnu nado “to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ” gbọn nuplọnmẹ gọna aliho gbẹninọ tọn yetọn lẹpo zize sinai pẹkipẹki do Ohó Jehovah tọn ji dali.—3 Joh. 3, 4.
12. Etẹwẹ nọ jọ eyin mẹhe to anadenanu lẹ mọdọ nukunnumọjẹnumẹ mítọn dona yin vivọjlado, podọ naegbọn yé do nọ wàmọ?
12 To egbehe, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma nọ sọalọakọ́n dọ emi do oyọnẹn pipé kavi mlẹnmlẹn gando nugbo lọ go. To whedelẹnu, yé ko basi nuṣiwa delẹ gando whẹho sinsẹ̀n-nuplọnmẹ tọn po aliho tito-bibasinanu tọn lẹ po go. Enẹ ma dona paṣa mí. Owe-wiwe lẹ hẹn ẹn họnwun dọ oyọnẹn he pegan nọ jideji dile ojlẹ to yìyì. (Kol. 1:9, 10) Jehovah nọ de nugbo lọ hia vudevude, podọ mí dona to gbesisọ mẹ nado yí homẹfa do nọtepọn hinhọ́n nugbo lọ tọn nado họ́n dogọ. (Howh. 4:18) To whenue mẹhe nọ deanananu lẹ mọdọ nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando nugbo de go dona yin jijlado, yé ma nọ whleawu nado basi vọjlado he jẹ lẹ. To whenuena nukọntọ mẹhe nọ ylọ yede dọ Klistiani lẹ tọn susu to diọdo lẹ basi nado hẹn homẹ agunvi yetọn lẹ tọn hùn kavi nado dọnsẹpọ aihọn lọ dogọ, diọdo he titobasinanu Jehovah tọn nọ basi lẹ nọ yin po linlẹn lọ po nado dọ̀n mí sẹpọ Jiwheyẹwhe po aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn he Jesu zedai lọ po dogọ. (Jak. 4:4) E ma yin pọndohlan egbezangbe tọn lẹ kavi nuhe mẹsusu to jijlo wẹ nọ sisẹ́ mí nado basi vọjlado lẹ gba, amọ́ mí nọ wàmọ whenue nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando Owe-wiwe lẹ go họnwun dogọ. Mí yiwanna nugbo lọ!—1 Tẹs. 2:3, 4.
MÍ YIWANNA ODE AWETỌ SISOSISO
13. Jẹhẹnu titengbe hugan tẹwẹ Klistiani nugbo lẹ nọ dohia, podọ nawẹ ehe nọ họnwun to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ṣẹnṣẹn to egbehe gbọn?
13 To jẹhẹnu dagbe susu he Klistiani dowhenu tọn lẹ yin yinyọnẹn na lẹpo mẹ, dehe tọ́nta hugan wẹ owanyi. Jesu dọmọ: “Gbọn ehe dali wẹ mẹlẹpo na yọnẹn dọ devi ṣie lẹ wẹ mì yin—eyin mì tindo owanyi to mìde ṣẹnṣẹn.” (Joh. 13:34, 35) To egbehe, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ duvivi owanyi po pọninọ po tọn lẹdo aihọn pé. To vogbingbọn mẹ na titobasinanu devo depope, otò, akọ̀, po dogbó lẹ po ma nọ glọnalina pọninọ pẹkipẹki mẹmẹsunnu-yinyin tọn mítọn. Mí nọ mọ kunnudenu owanyi nujọnu tọn to opli po plidopọ mítọn lẹ po ji. Kunnudenu enẹ nọ hẹn nujikudo mítọn lodo dọ Jehovah kẹalọyi aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn mítọn.
14. Sọgbe hẹ Kolosinu lẹ 3:12-14, aliho titengbe tẹ mẹ wẹ mí gán do owanyi sisosiso hia ode awetọ te?
14 Owe-wiwe lẹ dotuhomẹna mí nado nọ “tindo owanyi sisosiso na ode awetọ.” (1 Pita 4:8) Aliho de he mẹ mí gán do owanyi mọnkọ hia te wẹ nado nọ jona ode awetọ, podọ nado nọ doakọnna awugbopo mídelẹ tọn. Mí sọ nọ dín dotẹnmẹ hundote lẹ nado nọ tlúalọ bo nọ hẹjó mẹhe to agun lọ mẹ lẹpo, etlẹ yin mẹhe ṣinuwa do mí lẹ. (Hia Kolosinu lẹ 3:12-14.) Eyin mí nọ do owanyi mọnkọ hia, mí na dohia dọ Klistiani nugbo lẹ wẹ mí yin nugbonugbo.
“YISE DOPO”
15. Aliho devo tẹlẹ mẹ wẹ mí nọ hodo wunmẹ sinsẹ̀n-bibasi tọn he Klistiani dowhenu tọn lẹ zedai te?
15 Mí sọ nọ hodo aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn he agun Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn zedai to aliho devo lẹ mẹ ga. Di apajlẹ, aliho dopolọ he mẹ Klistiani enẹlẹ yin tito-basina te wẹ mílọsu yin tito-basina te. Mílọsu tindo nugopọntọ tomẹyitọ lẹ, mẹho agun tọn lẹ po devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ po. (Flp. 1:1; Titu 1:5) Pọndohlan mítọn gando zanhẹmẹ po alọwle po go, sisi he mí nọ na wiwe-yinyin ohùn tọn, gọna ojlo mítọn nado basi hihọ́na agun lọ sọn ylanwatọ he ma lẹnvọjọ lẹ si sinai do apajlẹ he Klistiani dowhenu tọn lẹ zedai ji.—Owalọ 15:28, 29; 1 Kọl. 5:11-13; 6:9, 10; Heb. 13:4.
16. Etẹwẹ mí plọn sọn nuhe Efesunu lẹ 4:4-6 dọ mẹ?
16 Jesu dọ dọ mẹsusu wẹ na sọalọakọ́n dọ yé yin hodotọ emitọn lẹ, amọ́ e ma yin yemẹpo wẹ na yin devi nugbo lẹ. (Mat. 7:21-23) Owe-wiwe lẹ lọsu sọ dọ dọdai dọ to azán godo tọn lẹ mẹ, mẹsusu wẹ na “tindo awusọhia jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn.” (2 Tim. 3:1, 5) Amọ́, Biblu dohia hezeheze dọ “yise dopo” wẹ tin he Jiwheyẹwhe kẹalọyi.—Hia Efesunu lẹ 4:4-6.
17. Mẹnu lẹ wẹ yin hodotọ Jesu tọn lẹ bosọ to sinsẹ̀n nugbo dopo gee lọ basi to egbehe?
17 Mẹnu lẹ wẹ to sinsẹ̀n nugbo lọ basi to egbehe? Mí ko gbadopọnna kunnudenu lọ lẹ. Mí ko mọ aliho sinsẹ̀n-bibasi tọn he Jesu plọnmẹ bọ Klistiani dowhenu tọn lẹ hodo. Gblọndo dopo gee kanbiọ enẹ tọn wẹ—Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. Lẹblanulọkẹyi nankọ die nado yin dopo to omẹ Jehovah tọn lẹ mẹ, podọ nado yọ́n nugbo lọ gando ewọ po lẹndai etọn lẹ po go! Mì gbọ mí ni zindonukọn nado tẹdo nugbo lọ go po nujikudo mlẹnmlẹn po.
OHÀN 3 Huhlọn Mítọn, Todido Mítọn, Jidide Mítọn
^ par. 5 To hosọ ehe mẹ, mí na mọ aliho sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn he Jesu zedai bo nasọ gbadopọnna lehe devi dowhenu tọn etọn lẹ hodo apajlẹ enẹ do. Mí nasọ mọ kunnudenu lẹ he dohia dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ wẹ nọ hodo aliho sinsẹ̀n-bibasi nugbo lọ tọn enẹ to egbehe.
^ par. 9 Pọ́n apotin lọ “Les premiers chrétiens employaient-ils le nom divin?” to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 1er juillet 2010 Flansegbe tọn mẹ, w. 6.
^ par. 10 Di apajlẹ, to 2008, Papa Benoît XVI na anademẹ dọ oyín Jiwheyẹwhe tọn “ma dona yin yiyizan kavi yin yiylọ” to amísa Katoliki tọn lẹ whenu, to ohàn lẹ mẹ kavi to odẹ̀ lẹ mẹ.
^ par. 63 ZẸẸMẸ YẸDIDE TỌN: Titobasinanu Jehovah tọn ko de Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn tọ́n to ogbè 200 linlán mẹ, na gbẹtọ lẹ nido hia Biblu de he do yinkọ Jiwheyẹwhe tọn hia to anọ́nù gbè yetọn lẹ mẹ.
