1. Nawẹ mẹsusu nọ yinuwa gbọn gando ayinamẹ nuyọnẹn tọn he to Biblu mẹ lẹ go? (Howhinwhẹn lẹ 1:20, 21)

 TO OTÒ susu mẹ, yè nọ saba mọ wẹnlatọ Ahọluduta lọ tọn ayajẹnọ lẹ to aliho he ji mẹsusu nọ gbọn, bọ yé nọ to owe lẹ zedonukọnna mẹhe juwajei lẹ. Be a ko do mahẹ to lizọnyizọn wunmẹ ehe mẹ pọ́n an? Eyin a ko wàmọ, ayihaawe ma tin dọ a na ko lẹnnupọndo nuyijlẹdonugo he tin to owe Howhinwhẹn lẹ tọn mẹ de ji, enẹ wẹ dehe gando nuyọnẹn he to awhádo gángán to tòhomẹ-liho de ji na gbẹtọ lẹ nido sè ayinamẹ etọn go. (Hia Howhinwhẹn lẹ 1:20, 21.) Biblu po owe mítọn lẹ po bẹ “nuyọnẹn nugbo,” enẹ wẹ nuyọnẹn Jehovah tọn hẹn. Ehe wẹ nudọnamẹ he gbẹtọ lẹ tindo hudo etọn nugbonugbo nado sọgan ze afọdide tintan na ogbẹ̀ madopodo. Homẹ mítọn nọ hùn taun eyin mẹde kẹalọyi owe mítọn de. Amọ́, mẹlẹpo ma nọ wàmọ. Mẹdelẹ nọ de nado dovọ́na nuhe Biblu dọ lẹ. Mẹdelẹ nọ ṣàn mí kò. Yé nọ lẹndọ Biblu ko dohó. Podọ, mẹdevo lẹ nọ mọhodọdo nuhe Biblu plọnmẹ do walọdagbe ji lẹ go, bo nọ sọalọakọ́n dọ mẹhe nọ hodo yé lẹ yin hẹngogonọ bosọ yin dodonọ-jlatọ. Amọ́, Jehovah gbọn owanyi dali zindonukọn nado nọ hẹn oyọnẹn nugbo tin-to-aimẹ na mẹlẹpo. To aliho tẹlẹ mẹ?

2. Nawẹ nuyọnẹn nugbo yin hinhẹn tin-to-aimẹ to egbehe gbọn, amọ́ etẹwẹ suhugan mẹlẹ tọn nọ de nado wà?

² Dopo to aliho he mẹ Jehovah nọ hẹn nuyọnẹn nugbo tin-to-aimẹ te wẹ gbọn Ohó etọn Biblu gblamẹ. Owe enẹ tin-to-aimẹ diblayin na mẹlẹpo. Podọ, etẹwẹ dogbọn owe sinai do Biblu ji mítọn lẹ dali? Po alọgọ Jehovah tọn po, yé tin-to-aimẹ to ogbè 1000 linlán mẹ. Mẹhe nọ dotoai lẹ, enẹ wẹ mẹhe nọ hia yé bo nọ yí nuhe yé plọn lẹ do yizan mẹ lẹ na mọaleyi. Amọ́, suhugan mẹlẹ tọn nọ de nado dovọ́na awhágbe nuyọnẹn nugbo tọn. Whenue yé jlo na basi nudide lẹ, yé nọ de nado ganjẹ yedetiti go kavi nado dotoaina gbẹtọvi hatọ yetọn lẹ. Yé  tlẹ gán nọ yí nukunpẹvi do pọ́n mí, na mí basi dide nado hodo nuhe Biblu dọ lẹ wutu. Hosọ ehe na dọhodo nuhewutu mẹlẹ nọ yinuwa to aliho enẹ mẹ ji. Amọ́, jẹnukọn whẹ́, mì gbọ mí ni dọhodo lehe mí gán tindo nuyọnẹn he wá sọn Jehovah dè do ji.

3. Etẹwẹ nuyọnẹn nugbo nọ bẹhẹn?

³ Mí gán dlẹnalọdo nuyọnẹn taidi nugopipe lọ nado yí nuhe mí yọnẹn zan nado basi nudide dagbe lẹ. Amọ́, nuyọnẹn nugbo sọ bẹ nususu hẹn humọ. Biblu dọmọ: “Budisi Jehovah wẹ bẹjẹeji nuyọnẹn tọn, podọ oyọnẹn Omẹ Wiwe Hugan lọ tọn wẹ nọ namẹ nukunnumọjẹnumẹ.” (Howh. 9:10) Enẹwutu, whenue mí jlo na basi nudide titengbe de, mí dona ze nudide lọ sinai do linlẹn Jehovah tọn ji, enẹ wẹ do “oyọnẹn Omẹ Wiwe Hugan lọ tọn” ji. Mí gán wàmọ eyin mí nọ lẹhlan Biblu po owe sinai do Biblu ji lẹ po. Eyin mí wàmọ, nuyọnẹn nugbo dohia wẹ mí te niyẹn.—Howh. 2:5-7.

4. Naegbọn Jehovah kẹdẹ wẹ mẹlọ he gán na mí nuyọnẹn nugbo?

⁴ Jehovah kẹdẹ wẹ mẹlọ he gán na mí nuyọnẹn nugbo. (Lom. 16:27) Naegbọn e do yin Asisa nuyọnẹn tọn? Tintan, taidi Mẹdatọ lọ, e yọ́n nulẹpo gando nudida etọn lẹ go. (Salm. 104:24) Awetọ, nuyiwa Jehovah tọn lẹpo wẹ nọ do nuyọnẹn hia. (Lom. 11:33) Atọ̀ntọ, ayinamẹ nuyọnẹn tọn Jehovah tọn lẹ nọ hẹn ale wá na mẹhe nọ yí yé do yizan mẹ lẹ to whepoponu. (Howh. 2:10-12) Nado tindo nuyọnẹn nugbo, mí dona kẹalọyi nugbo titengbe enẹlẹ bo dike yé ni deanana mí to nudide po nuyiwa mítọn lẹ po mẹ.

5. Etẹwẹ nọ yin kọdetọn lọ whenue mẹlẹ gbẹ́ nado kẹalọyi Jehovah taidi Asisa nuyọnẹn nugbo tọn?

⁵ Mẹsusu he mí nọ dukosọna to lizọnyizọn lọ mẹ lẹ wẹ nọ yigbe dọ nudida jiawu lẹ tin to ogbẹ̀ lọ mẹ, amọ́ yé nọ jẹagọdo dọ Mẹdatọ de tin bo nọ dọ dọ nulẹ wá aimẹ na yede wẹ. Mẹdevo lẹ nọ sọalọakọ́n dọ yé tindo yise to Jiwheyẹwhe mẹ, amọ́ yé nọ pọ́n nujinọtedo Biblu tọn lẹ hlan taidi nuhe ko dohó, bo nọ de nado hodo aliho gbẹninọ tọn yetọn titi lẹ. Etẹwẹ ko yin kọdetọn lọ? Be aihọn lọ pọnte na mẹlẹ nọ ganjẹ nuyọnẹn yetọn titi go kakati nido yin Jiwheyẹwhe tọn go wẹ ya? Be yé tindo ayajẹ nujọnu tọn kavi todido dejidego de na sọgodo wẹ ya? Nuhe mí nọ mọ lẹdo mí lẹ hẹn mí tindo nujikudo ehe: “Nuyọnẹn, wuntuntun kavi ayinamẹ depope ma nọ tin jẹagọdo Jehovah.” (Howh. 21:30) Tulinamẹnu nankọ die na mí nado nọ lẹhlan Jehovah nado mọ nuyọnẹn nugbo! E blawu dọ mẹsusu ma nọ wàmọ. Etẹwutu?

6. Sọgbe hẹ Howhinwhẹn lẹ 1:22-25, mẹnu lẹ wẹ nọ sú otó yetọn do awhágbe nuyọnẹn nugbo tọn?

⁶ Mẹsusu nọ sú otó yetọn whenue nuyọnẹn nugbo “to awhádo gángán to tòhomẹ-liho ji.” Sọgbe hẹ Biblu, pipli gbẹtọ tọn atọ̀n delẹ tin he nọ gbẹ́ nuyọnẹn dai, enẹ wẹ “wunvinọ lẹ,” “mẹṣankotọ lẹ” po “nulunọ lẹ” po. (Hia Howhinwhẹn lẹ 1:22-25.) Mì gbọ mí ni yí sọwhiwhe do gbadopọnna walọyizan he nọ zọ́n bọ mẹdelẹ nọ gbẹ́ nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn dai lẹ, bosọ lẹnnupọndo lehe mí gán dapana walọ mọnkọ lẹ do ji.

7. Naegbọn mẹdelẹ nọ de nado to “wunvinọ” yin zọnmii?

⁷ “Wunvinọ lẹ” yin mẹhe ma tindo numimọ bo nọ yin linlẹndiọna kavi nọ kẹalọyi nuhe yé sè lẹ po awubibọ po. (Howh. 14:15, Odò.) Mí nọ saba dukosọna omẹ mọnkọ lẹ to lizọnyizọn mítọn mẹ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo gbẹtọ livi susu he nukọntọ sinsẹ̀n tọn kavi aṣẹpatọ lẹ nọ klọ lẹ ji. Mẹdelẹ nọ jẹflumẹ sinsinyẹn whenue yé wá mọdọ lalo wẹ nukọntọ ehelẹ do na emi. Amọ́ mẹhe yin nùdego to Howhinwhẹn lẹ  1:22 mẹ lẹ basi dide nado gbọṣi wunvi mẹ, na lehe yé jlo do niyẹn. (Jel. 5:31) Homẹ yetọn nọ hùn nado hodo ayilinlẹn yetọn titi lẹ, podọ yé ma nọ jlo na plọn nuhe Biblu dọ kavi setonuna nujinọtedo etọn lẹ. Mẹsusu nọ do numọtolanmẹ dopolọ taidi nawe sinsẹ̀nnọ akonka de to Québec, Canada, he dọna Kunnudetọ he wá dla ẹ pọ́n de dọmọ: “Eyin yẹwhenọ mítọn ko klọ mí, be nuhahun etọn wẹ, e ma yin mítọn!” Matin ayihaawe, mí ma jlo na hodo apajlẹ mẹhe nọ desọn ojlo mẹ nado dovọ́nanu lẹ tọn!—Howh. 1:32; 27:12.

8. Etẹwẹ na gọalọna mí nado wleawuna numimọ he sọgbe lọ?

⁸ Abajọ Biblu na mí tuli ma nado gbọṣi wunvi mẹ, amọ́ nado “lẹzun mẹhe whẹ́n ganji to nukunnumọjẹnumẹ [mítọn] mẹ.” (1 Kọl. 14:20) Mí nọ wleawuna numimọ he sọgbe lọ eyin mí yí nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ do yizan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ. Vudevude, mí nọ mọ lehe nunọwhinnusẹ́n enẹlẹ nọ gọalọna mí nado dapana nuhahun lẹ bo basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ do. Mí na wà dagbe nado gbeje nukọnyiyi mítọn pọ́n to adà ehe mẹ. Eyin mí ko to Biblu plọn bo nọ wá opli lẹ sọn ojlẹ delẹ die, mí gán kanse míde nuhewutu mí ma ko ze afọdide lẹ nado klan míde do wiwe na Jehovah bo yí baptẹm. Eyin mí ko yí baptẹm, be mí to nukọnyiyi basi taidi yẹwhehodọtọ podọ mẹplọntọ wẹndagbe lọ tọn de ya? Be nudide mítọn lẹ nọ dohia dọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ wẹ nọ deanana mí ya? Be mí nọ do jẹhẹnu Klistiani tọn lẹ hia whenue mí to nuyiwa hẹ mẹdevo lẹ ya? Eyin mí doayi e go dọ mí dona basi vọjlado to adà delẹ mẹ, mì gbọ mí ni na ayidonugo nuflinmẹ Jehovah tọn lẹ he “nọ hẹn wunvinọ zun nuyọnẹntọ.”—Salm. 19:7.

9. Nawẹ “mẹṣankotọ lẹ” nọ dohia gbọn dọ yé gbẹ́ nuyọnẹn dai?

⁹ Pipli gbẹtọ tọn awetọ he nọ dovọ́na nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn wẹ “mẹṣankotọ lẹ.” To whedelẹnu, mí nọ dukosọna omẹ mọnkọ lẹ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn mẹ. Yé nọ mọ awuvivi to mẹdevo lẹ ṣinṣanko mẹ. (Salm. 123:4) Biblu na avase dọ to azán godo tọn lẹ mẹ, mẹṣankotọ susu wẹ na tin. (2 Pita 3:3, 4) Taidi ovisu Lọti dodonọ lọ tọn lẹ, mẹdelẹ to egbehe ma nọ payi avase he wá sọn Jiwheyẹwhe dè lẹ go paali. (Jen. 19:14) Mẹsusu wẹ nọ ṣàn mẹhe nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ kò. Mẹṣankotọ lẹ nọ yin whinwhàn gbọn “ojlo yetọn lẹ na onú jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ” dali. (Juda 7, 17, 18) Lehe Biblu basi zẹẹmẹ mẹṣankotọ lẹ tọn do sọgbe hẹ aliho he mẹ atẹṣitọ po mẹdevo he nọ gbẹ́ Jehovah dai lẹ po nọ yinuwa te tọn taun!

10. Dile Salmu lẹ 1:1 dọ do, nawẹ mí gán dapana nuyiwa mẹṣankotọ lẹ tọn gbọn?

¹⁰ Nawẹ mí gán basi hihọ́na míde sọn aliho gbẹninọ tọn mẹṣankotọ lẹ tọn si gbọn? Aliho dopo wẹ nado dapana gbẹdido hẹ homọdọdonugotọ lẹ. (Hia Salmu lẹ 1:1.) Ehe zẹẹmẹdo dọ mí ni ma nọ dotoaina atẹṣitọ lẹ kavi hia owe yetọn lẹ paali blo. Mí yọnẹn dọ eyin mí ma to aṣeji, mí gán wleawuna gbigbọ homọdọdonugo tọn po awubibọ po bo jẹ ayihaawe do ji gando Jehovah po anademẹ he mí nọ mọyi gbọn titobasinanu etọn gblamẹ lẹ po go. Ma nado dike enẹ ni jọ, mí gán kanse míde dọ: ‘Be n’nọ saba hlunnudọ whenue mí mọ anademẹ kavi nukunnumọjẹnumẹ yọyọ lẹ yí wẹ ya? Be n’tindo ayilinlẹn lọ nado nọ mọhodọdo mẹhe to anadenanu lẹ go wẹ ya?’ Eyin mí nọ yawu jla pọndohlan mọnkọ he mí tindo lẹ do, homẹ Jehovah tọn na hùn do mí go.—Howh. 3:34, 35.

11. Nukun tẹwẹ “nulunọ lẹ” nọ yí do pọ́n nujinọtedo walọ dagbe tọn Jehovah tọn lẹ?

¹¹ Pipli gbẹtọ tọn atọ̀ntọ he nọ gbẹ́ nuyọnẹn dai wẹ “nulunọ lẹ.” Yé yin nulunọ na yé nọ gbẹ́ nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ osẹ́n walọ dagbe tọn  Jiwheyẹwhe tọn lẹ wutu. Yé nọ wà nuhe sọgbe to nukun yedetiti tọn mẹ. (Howh. 12:15) Omẹ enẹlẹ nọ gbẹ́ Jehovah dai, yèdọ Asisa nuyọnẹn tọn. (Salm. 53:1) Eyin mí dukosọna yé to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ, yé nọ saba mọhodọdo mí go sinsinyẹn na mí nọ na sisi nujinọtedo Biblu tọn lẹ wutu. Amọ́, yé ma gán hẹn gbẹzan mítọn pọnte. Biblu dọmọ: “Nuyọnẹn nugbo tintindo ko zẹ̀ nugopipe nulunọ tọn go; ewọ ma nọ tindo nudepope nado dọ to họngbo tòdaho lọ tọn ji.” (Howh. 24:7) Nulunọ lẹ ma tindo ayinamẹ nuyọnẹn tọn depope he yé gán namẹ. Abajọ Jehovah na mí avase nado “nọla na nulunọ”!—Howh. 14:7.

12. Etẹwẹ na gọalọna mí ma nado yinuwa taidi nulunọ lẹ?

¹² To vogbingbọn mẹ na mẹhe nọ gbẹ́ ayinamẹ he wá sọn Jiwheyẹwhe dè dai lẹ, mí nọ wleawuna owanyi na aliho Jiwheyẹwhe tọn lẹ, ehe bẹ nujinọtedo walọ dagbe tọn etọn lẹ hẹn. Mí gán hẹn owanyi enẹ sinyẹn deji eyin mí yí ale he tonusise nọ hẹnwa lẹ jlẹdo kọdetọn tolivivẹ tọn lẹ go. Lẹnnupọndo nuhahun he nkọ gbẹtọ lẹ nọ hẹnwa yede ji lẹ ji, na yé gbọn nulu dali gbẹ́ ayinamẹ nuyọnẹn tọn Jehovah tọn lẹ dai wutu. Enẹgodo, lẹnnupọndo lehe gbẹzan towe ko pọnte do ji na a nọ setonuna Jiwheyẹwhe wutu.—Salm. 32:8, 10.

13. Be Jehovah nọ hẹn mí po huhlọn po nado setonuna ayinamẹ nuyọnẹn tọn etọn lẹ wẹ ya?

¹³ Jehovah hẹn nuyọnẹn tin-to-aimẹ na mẹlẹpo, amọ́, e ma nọ hẹn mẹde po huhlọn po nado kẹalọyi i. Etomọṣo, e basi zẹẹmẹ nuhe nọ jọ do mẹhe ma dotoaina nuyọnẹn lẹ go tọn. (Howh. 1:29-32) Mẹhe nọ basi dide ma nado setonuna Jehovah lẹ na “hẹn agbàn kọdetọn aliho yetọn tọn.” To nukọn mẹ, aliho gbẹninọ tọn yetọn ma na hẹn ale depope wá na yé, adavo magbọjẹ, nuhahun po vasudo po. To alọ devo mẹ, mẹhe nọ dotoaina ayinamẹ nuyọnẹn tọn Jehovah tọn lẹ bosọ nọ yí yé do yizan mẹ lẹ wẹ opà ehe yin didona: “Mẹhe nọ dotoaina mi na nọ nọ̀ hihọ́ mẹ bọ obu nugbajẹmẹji depope tọn ma na nọ dotukla ẹ.”—Howh. 1:33.

14, 15. Etẹwẹ mí plọn sọn Howhinwhẹn lẹ 4:23 mẹ?

¹⁴ Eyin mí yí nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn do yizan mẹ, mí nọ mọaleyi to whepoponu. Dile mí ko dọ do, Jehovah hẹn ẹn bọawuna mí nado mọ ayinamẹ nuyọnẹn tọn lẹ. Di apajlẹ, to owe Howhinwhẹn lẹ tọn blebu mẹ, e na ayinamẹ yọ́n-na-yizan lẹ he na hẹn gbẹzan mítọn pọnte eyin mí yí yé do yizan mẹ. Mì gbọ mí ni dọhodo apajlẹ ẹnẹ poun ji to ayinamẹ nuyọnẹn tọn enẹlẹ mẹ.

¹⁵ Nọ basi hihọ́na ahun yẹhiadonu tọn towe. Biblu dọmọ: “Hú nuhe a nọ basi hihọ́na lẹpo, nọ họ́ ahun towe, na e mẹ wẹ asisa ogbẹ̀ tọn lẹ nọ wá sọn.” (Howh. 4:23) Lẹnnupọndo nuhe e nọ biọ nado basi hihọ́na ahun jọnun mítọn ji. E nọ biọ dọ mí ni dù núdùdù hunsindagbe tọn, nọ daihun lanmẹyiya tọn to gbesisọ mẹ, bosọ nọ dapana aṣa ylankan lẹ. Mí nọ wà  nudopolọ nado basi hihọ́na ahun yẹhiadonu tọn mítọn. Mí nọ plọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn egbesọegbesọ. Mí nọ wleawuna opli Klistiani tọn lẹ, nọ yì yé bosọ nọ do mahẹ to yé mẹ. Mí nọ hẹn zohunhun mítọn go gbọn mahẹ gbesisọ tọn dido to lizọnyizọn lọ mẹ dali. Podọ, mí nọ dapana aṣa ylankan lẹ eyin mí nọla na nudepope he gán bẹpla linlẹn mítọn taidi ayidedai gblezọn lẹ po gbẹdido ylankan lẹ po.

16. Naegbọn Howhinwhẹn lẹ 23:4, 5 do yọ́n-na-yizan sọmọ to egbehe?

¹⁶ Nọ tindo pekọ to nuhe a tindo mẹ. Biblu na ayinamẹ dọ: “A do magbọjẹ na dewe nado sọgan jẹ adọkun blo. . . . Whenue hiẹ na ze nukun towe deji, e ma na tin ba, na ayihaawe ma tin dọ e na wú awà di akùn bo zlọn yì agahomẹ.” (Howh. 23:4, 5) Adọkunnu lẹ gán nọma nọ aimẹ dẹn. Amọ́, adọkunnọ po hẹntọnọ po wẹ nọ to nuhà mapote gando akuẹ dindin go. Ahunmẹdunamẹnu ehe nọ zọ́n bọ yé nọ yinuwa to aliho he nọ hẹn yinkọ dagbe, haṣinṣan yetọn hẹ mẹdevo lẹ, podọ etlẹ yin agbasalilo yetọn gble lẹ mẹ. (Howh. 28:20; 1 Tim. 6:9, 10) To alọ devo mẹ, nuyọnẹn nọ gọalọna mí nado tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando akuẹ go. Pọndohlan mọnkọ nọ basi hihọ́na mí sọta nukunkẹn bo nọ gọalọna mí nado do pekọ po ayajẹ po.—Yẹwh. 7:12.

17. Nawẹ mí gán tindo “odẹ́ nuyọnẹntọ tọn” dile e yin nùdego do to Howhinwhẹn lẹ 12:18 mẹ gbọn?

¹⁷ Nọ lẹnnupọn whẹpo do dọho. Eyin mí ma tin to aṣeji, mí gán yí hogbe mítọn lẹ do gbleawunamẹ sinsinyẹn. Biblu dọmọ: “Ohó he yè ma lẹnnupọn whẹpo do dọ nọ taidi ohísọmẹ, ṣigba, odẹ́ nuyọnẹntọ tọn nọ hẹnazọ̀ngbọ.” (Howh. 12:18) Mí nọ hẹn haṣinṣan dagbe go hẹ mẹdevo lẹ, eyin mí ma nọ mọhodọdo nuṣiwa yetọn lẹ go. (Howh. 20:19) Na hogbe mítọn lẹ nido hẹnazọ̀ngbọ kakati nado gbleawunamẹ, mí dona nọ yí oyọnẹn he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ do gọ́ ahun mítọn mẹ. (Luku 6:45) Eyin mí nọ lẹnayihamẹpọndo nuhe Biblu dọ lẹ ji, hogbe mítọn lẹ gán taidi “asisa nuyọnẹn tọn” he nọ fakọna mẹdevo lẹ.—Howh. 18:4.

18. Nawẹ Howhinwhẹn lẹ 24:6 yíyí do yizan mẹ gán zọ́n bọ mí na do kọdetọn dagbe to lizọnyizọn lọ mẹ gbọn?

¹⁸ Nọ hodo anademẹ lẹ. Biblu na ayinamẹ  yọ́n-na-yizan ehe: “Gbọn anademẹ nuyọnẹn tọn dali wẹ hiẹ na funawhàn towe, podọ gbọn ayinamẹtọ susu gblamẹ wẹ kọdetọn dagbe nọ tin.” (Howh. 24:6, Odò.) Lẹnnupọndo lehe nunọwhinnusẹ́n ehe yiyizan nọ zọ́n bọ mí nọ do kọdetọn dagbe to azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn tọn mítọn po mẹ do ji. Kakati nado hẹn lizọnyizọn lọ di dile mí jlo do, mí nọ dovivẹnu nado hodo ayinamẹ he nọ yin nina mí lẹ. Mí nọ mọ anademẹ nuyọnẹn tọn lẹ yí to opli Klistiani tọn lẹ ji, fihe mí gán plọnnu sọn aliho dagbe he mẹ mẹdevo lẹ nọ yí Biblu zan nado plọnmẹ te mẹ. Humọ, titobasinanu Jehovah tọn wleawu azọ́nwanu dagbe lẹ tọn, yèdọ owe po video lẹ po he gán gọalọna gbẹtọ lẹ nado mọnukunnujẹ Biblu mẹ. Be a to pinplọn nado yí azọ́nwanu ehelẹ zan po kọdetọn dagbe po ya?

19. Numọtolanmẹ tẹwẹ a nọ tindo gando nuyọnẹn he Jehovah nọ namẹ go? (Howhinwhẹn lẹ 3:13-18)

¹⁹ Hia Howhinwhẹn lẹ 3:13-18. Lehe mí yọ́n pinpẹn ayinamẹ dagbe he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn mẹ do sọ! Nawẹ gbẹzan mítọn na ko te eyin mí ma tindo ayinamẹ ehelẹ? To hosọ ehe mẹ, mí ko gbadopọnna apajlẹ nuyọnẹn yọ́n-na-yizan tọn delẹ he to owe Howhinwhẹn lẹ tọn mẹ. Na nugbo tọn, Jehovah ko wleawuna ayinamẹ dagbe lẹ do Owe-wiwe lẹ blebu mẹ. Mì gbọ mí ni magbe nado nọ yinuwa sọgbe hẹ nuyọnẹn he wá sọn Jehovah dè. Nukun he aihọn lọ nọ yí do pọ́n nuyọnẹn ma wẹ yin nuhe yin nujọnu lọ na mí; mí kudeji dọ “ayajẹnọ wẹ mẹhe nọ hẹn [nuyọnẹn] go gligli lẹ.”