1, 2. (a) Etẹwẹ yin delẹ to ayihaawe he devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ gán tindo lẹ mẹ? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

 GBẸTỌ lẹpo mahopọnna owhe yetọn wẹ nọ tindo ayihaawe a to whedelẹnu. Di apajlẹ, yí nukun homẹ tọn do pọ́n jọja Kunnudetọ de he nọ kanse ede eyin Jehovah nọ hò etọn pọ́n nugbo. E gán tindo ayihaawe gando baptẹm yíyí go. Kavi lẹnnupọndo mẹmẹsunnu he ko whẹ́n mẹho jẹ obá de mẹ de ji he de to jọja whenu nado doafọna onú Ahọluduta lọ tọn lẹ, kakati ni yin nado jẹ adọkun to aihọn ehe mẹ. Todin he e ma do akuẹ susu nado penukundo whẹndo etọn go ba, e gán nọ tindo ayihaawe. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n mẹmẹyọnnu mẹhomẹ de he ma do huhlọn sọmọ ba. E gán gbọjọ na e masọ sọgan wà susu di dai ba. Be a ko kanse dewe pọ́n dọ: ‘Be Jehovah nọ doayi go e nugbonugbo ya? Be avọ́sinsan he n’basi na Jehovah lẹ ma yin to ovọ́ mẹ nẹ? Be n’gbẹ́ yọ́n-na-yizan na Jehovah ya?’

² Eyin mí ma dín gblọndo na kanbiọ ehelẹ, yé gán yinuwado sinsẹ̀n-bibasi mítọn ji to aliho ylankan mẹ. To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna lehe ayiha zizedo nunọwhinnusẹ́n  Biblu tọn lẹ ji gán gọalọna mí do whenue mí tindo ayihaawe (1) eyin Jehovah nọ hò mítọn pọ́n, (2) eyin nudide dagbe lẹ wẹ mí basi, kavi (3) eyin mí gbẹ́ yọ́n-na-yizan na Jehovah.

LEHE A GÁN DUTO AYIHAAWE TOWE LẸ JI DO

 3. Etẹwẹ yin dopo to aliho he mẹ mí gán nọ duto ayihaawe mítọn lẹ ji te mẹ?

³ Aliho de nado duto ayihaawe he mí gán tindo lẹ ji wẹ nado nọ lẹhlan Ohó Jiwheyẹwhe tọn nado mọ gblọndo na kanbiọ mítọn lẹ. Eyin mí nọ wàmọ, mí na yin hinhẹn lodo bo whẹ́n to gbigbọ-liho bosọ pegan dogọ nado “lodo to yise mẹ.”—1 Kọl. 16:13.

 4. Nawẹ mí nọ “dindona nulẹpo” gbọn? (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:21)

⁴ Hia 1 Tẹsalonikanu lẹ 5:21. Doayi e go dọ Biblu na mí tuli nado “dindona nulẹpo.” Nawẹ mí gán wà ehe gbọn? Mí gán hẹn ẹn diun dọ nuhe mí yise lẹ yin nugbo yijlẹdo nuhe Biblu dọ go. Di apajlẹ, lẹnnupọndo jọja he tindo ayihaawe eyin vlavo e họakuẹ to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ lọ ji. Be e dona jo ayihaawe lọ do domọ poun wẹ ya? Lala, e dona “dindona nulẹpo” nado yọ́n linlẹn Jehovah tọn gando whẹho lọ go.

 5. Nawẹ mí nọ “sè” gblọndo Jehovah tọn na kanbiọ mítọn lẹ gbọn?

⁵ Dile mí to Ohó Jiwheyẹwhe tọn hia, mí nọ “sè” bọ Jehovah nọ dọhona mí. Amọ́, nado yọ́n linlẹn etọn lẹ do kanbiọ titengbe de ji, e nọ biọ dọ mí ni dovivẹnu. Mí dona ze Biblu hihia mítọn sinai do hosọ he to ahunmẹduna mí lọ ji. Mí gán nọ basi dodinnanu do hosọ enẹ ji, gbọn azọ́nwanu nupinplọn tọn voovo he titobasinanu Jehovah tọn wleawuna lẹ yiyizan dali. (Howh. 2:3-6) Mí gán nọ hodẹ̀ dọ Jehovah ni deanana dodinnanu mítọn lẹ bosọ gọalọna mí nado mọ linlẹn etọn lẹ do ahunmẹdunamẹnu mítọn ji. Enẹgodo, mí gán dín nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ gọna nudọnamẹ yọ́n-na-yizan he gando ninọmẹ mítọn go lẹ. Mí gán sọ mọaleyi eyin mí gbadopọnna kandai Biblu tọn he dọhodo mẹhe pehẹ ninọmẹ dopolọ lẹ ji.

 6. Adà tẹwẹ opli lẹ nọ yiwà nado gọalọna mí nado duto ayihaawe mítọn lẹ ji?

⁶ Mí sọ nọ “sè” bọ Jehovah nọ dọhona mí to opli mítọn lẹ ji. Eyin mí ma nọ gọ̀n opli lẹ, mí gán sè nude to hodidọ de mẹ kavi to gblọndo mẹde tọn mẹ to mẹplidopọ lọ mẹ he yin nuhe sin hudo mí do pẹẹ nado duto ayihaawe mítọn ji. (Howh. 27:17) Todin, mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe mí gán nọ duto ayihaawe tangan delẹ ji do.

WHENUE A TINDO AYIHAAWE EYIN JEHOVAH NỌ HÒ TOWE PỌ́N

 7. Kanbiọ tẹwẹ mẹdelẹ gán nọ kanse?

⁷ Be a ko kanse dewe pọ́n dọ ‘Be Jehovah nọ hò ṣie pọ́n nugbonugbo ya?’ Eyin a nọ mọdọ emi ma vó nude, linlẹn lọ nado lẹzun họntọn Didatọ wẹkẹ lọ tọn gán taidi nuhe ma yọnbasi, enẹ wẹ nude he ma gán pà we. Linlẹn mọnkọ gán ko wá ayiha mẹ na Ahọlu Davidi. E jiawu na ẹn dọ Jehovah tlẹ nọ doayi gbẹtọ tata lẹ go, podọ e kanse dọmọ: “Jehovah E, etẹwẹ gbẹtọ yin bọ hiẹ do nọ doayi e go, podọ etẹwẹ gbẹtọvi tata de yin bọ hiẹ do nọ na ẹn ayidonugo?” (Salm. 144:3) Fitẹ wẹ a gán lẹhlan nado mọ gblọndo na kanbiọ ehe?

 8. Sọgbe hẹ 1 Samuẹli 16:6, 7, 10-12, etẹ go wẹ Jehovah nọ doayi to gbẹtọvi lẹ mẹ?

⁸ Mí plọn to Biblu mẹ dọ Jehovah nọ doayi mẹhe mẹdevo lẹ ma nọ hia gọ́ nude lẹ go. Di apajlẹ, Jehovah do Samuẹli hlan owhé Jẹsse tọn gbè nado yiamisisadode dopo to visunnu etọn lẹ mẹ taidi ahọlu sọgodo tọn Islaeli tọn. Jẹsse plan ṣinawe to visunnu etọn  ṣinatọ̀n lẹ mẹ yì Samuẹli dè, amọ́ Davidi yèdọ pẹvi pete lọ ma demẹ. b Etomọṣo, Davidi wẹ Jehovah de. (Hia 1 Samuẹli 16:6, 7, 10-12.) Jehovah mọ mẹhe Davidi yin to homẹ nugbonugbo, enẹ wẹ dẹpẹ de he yiwanna gbigbọnu lẹ.

 9. Naegbọn a gán kudeji dọ Jehovah nọ hò towe pọ́n? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁹ Lẹnnupọndo lehe Jehovah ko dohia dọ emi nọ doayi go we do ji. E nọ desọn ojlo mẹ nado na we ayinamẹ họakuẹ he a do hudo etọn lẹ. (Salm. 32:8) Nawẹ e gán wàmọ gbọn eyin e ma yọ́n we ganji? (Salm. 139:1) Eyin a nọ yí ayinamẹ Jehovah tọn lẹ do yizan mẹ bo mọ lehe yé gọalọna we do, a na wá kudeji dọ Jehovah nọ hò towe pọ́n. (1 Otàn. 28:9; Owalọ 17:26, 27) Jehovah nọ doayi vivẹnudido towe lẹ go. E nọ mọ jẹhẹnu dagbe towe lẹ bosọ nọ yin whinwhàn nado dọnsẹpọ we. (Jel. 17:10) E jlo dọ a ni kẹalọyi oylọ-basinamẹ emitọn nado lẹzun Họntọn towe.—1 Joh. 4:19.

WHENUE A TINDO AYIHAAWE EYIN NUDIDE HE A BASI WAYI LẸ YIN NUYỌNẸN TỌN

10. Whenue mí lẹnnupọndo nudide he mí ko basi wayi lẹ ji, kanbiọ tẹlẹ wẹ gán fọndote?

¹⁰ Dile ojlẹ to yìyì mẹdelẹ gán nọ lẹnnupọn hlan godo bo nọ kanse yede eyin vlavo yé basi nudide dagbe lẹ. Vlavo yé ko basi dide nado jo agbasazọ́n he pekuẹ kavi ajọ́ he to yìyì ganji de do nado sẹ̀n Jehovah to gigọ́ mẹ. Todin, ojlẹ ko juwayi vlavo owhe susu lẹ. Yé gán nọ mọdọ e taidi dọ onú yọ́n na mẹyinyọnẹn yetọn he doafọna yanwle agbasa tọn lẹ to akuẹzinzan-liho. Enẹwutu, yé gán kanse dọ: ‘Be avọ́sinsan he n’basi na Jehovah lẹ ma yin to ovọ́ mẹ nẹ? Kavi be yé ko zọ́n bọ dotẹnmẹ hundote devo lẹ gbọ go e wẹ ya?’

11. Etẹwẹ dotukla mẹhe kàn Salmu 73​tọ?

 ¹¹ Eyin kanbiọ mọnkọ lẹ to tuklado we, lẹnnupọndo numọtolanmẹ mẹhe kàn Salmu 73​tọ tọn ji. E mọ bọ mẹdevo lẹ to vivi nuhe taidi agbasalilo dagbe, kọdetọn dagbe kavi gbẹzan he ma tindo nuhahun depope tọn dù. (Salm. 73:3-5, 12) Whenue e pọ́n yé bo mọdọ e taidi dọ yé to kọdetọn dagbe tindo, e lẹndọ vivẹnudido emitọn lẹ nado sẹ̀n Jehovah yin to ovọ́ mẹ. Linlẹn flumẹjijẹ tọn ehe ‘nọ dotukla ẹ to azán lọ pete ji.’ (Salm. 73:13, 14) Nawẹ e duto numọtolanmẹ agọ̀ etọn lẹ ji gbọn?

12. Sọgbe hẹ Salmu lẹ 73:16-18, nawẹ mẹhe kàn Salmu ehe mọ pọngbọ na ahunmẹdunamẹnu etọn gbọn?

¹² Hia Salmu lẹ 73:16-18. Salmu-kantọ lọ yì fiwiwe Jehovah tọn mẹ. To finẹ, e penugo bo lẹnnupọn ganji. E doayi e go dọ eyin gbẹzan mẹdelẹ tọn tlẹ taidi nuhe yọ́n, sọgodo yetọn do owù. Po nukunnumọjẹnumẹ ehe po, e tindo jijọho ahun mẹ tọn to yinyọnẹn mẹ dọ afọdidona gbigbọnu lẹ wẹ yin nudide dagbe hugan lọ. Taidi kọdetọn de, e vọ́ magbe nado zindonukọn to Jehovah sinsẹ̀n mẹ.—Salm. 73:23-28.

13. Nawẹ a gán tindo jijọho ahun mẹ tọn gbọn eyin a tindo ayihaawe gando nudide he a basi wayi lẹ go? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹³ Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọgan gọalọna we nado tindo jijọho ahun mẹ tọn mọnkọtọn. Gbọnna? Nọ lẹnayihamẹpọn do nuhọakuẹ-yinyin nuhe a tindo tọn ji—ehe bẹ adọkunnu olọn mẹ tọn lẹ hẹn—bosọ yí i jlẹdo kọdetọn mẹhe ahọsumẹ yetọn nọte do nuzedonukọnnamẹ aihọn ehe tọn lẹ kẹdẹ ji lẹ tọn go. Na yé ma tindo todido depope wutu, yé gán nọ ganjẹ nuwadotana yetọn to ogbẹ̀ ehe mẹ lẹ go mlẹnmlẹn. Amọ́ na hiẹ tọn,  Jehovah ko dopà dona he zẹ̀ nudepope he a gán lẹn go tọn lẹ na we. (Salm. 145:16) Podọ, lẹnnupọndo ehe ji: Be mí gán yọ́n lehe gbẹzan mítọn na ko ṣí nugbonugbo eyin mí ko basi nudide he gbọnvo lẹ ya? Nudopo họnwun: Mẹhe basi nudide he sinai do owanyi yetọn na Jiwheyẹwhe podọ na kọmẹnu yetọn ji lẹ ma nọ jẹdò nudagbe depope tọn pọ́n gbede.

WHENUE A TINDO AYIHAAWE EYIN A YỌ́N-NA-YIZAN NA JEHOVAH

14. Naegbọn mẹdelẹ do nọ tindo ayihaawe podọ kanbiọ tẹwẹ gán dotukla yé?

¹⁴ Delẹ to devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ mẹ to ahidi hẹ mẹhowhe, agbasamalo, kavi madogán agbasa tọn de. Ehe gán zọ́n bọ yé na nọ tindo ayihaawe eyin yé họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ. Yé gán nọ kanse dọ, ‘Be n’gbẹ́ yọ́n-na-yizan na Jehovah ya?’

15. Nujikudo tẹwẹ mẹhe kàn Salmu 71​tọ tindo?

¹⁵ Mẹhe kàn Salmu 71​tọ tindo ahunmẹdunamẹnu dopolọ. E hodẹ̀ dọmọ: “A gbẹ́ mi dai to whenue huhlọn ṣie depò blo.” (Salm. 71:9, 18) Amọ́, salmu-kantọ lọ gbẹ́ kudeji dọ eyin emi sẹ̀n Jiwheyẹwhe emitọn po nugbonọ-yinyin po, Jehovah na deanana emi bosọ gọalọna emi. Dile salmu-kantọ lọ plọn do, homẹ Jehovah tọn nọ hùn do mẹhe nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado sẹ̀n Ewọ mahopọnna dogbó yetọn lẹ go.—Salm. 37:23-25.

16. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mẹhomẹ lẹ yọ́n-na-yizan na Jehovah te? (Salmu lẹ 92:12-15)

¹⁶ Mẹhomẹ lẹ emi, mì nọ pọ́n ninọmẹ mìtọn hlan dile Jehovah nọ wà do. E gán gọalọna mì nado to sinsẹ́n detọ́n to gbigbọ-liho mahopọnna nuhe mì gán to ahidi hẹ to agbasa-liho lẹ. (Hia Salmu lẹ 92:12-15.) Kakati nado nọ ze ayiha do nuhe mì ma gán sọ wà ba lẹ ji, mì nọ na ayidonugo nuhe mì gán wà lẹ. Di dohia, mì gán nọ hẹn mẹdevo lẹ lodo  gbọn apajlẹ nugbonọ-yinyin tọn mìtọn po ojlo he mì nọ dohia to yé mẹ po gblamẹ. Mì gán dọhodo lehe Jehovah ko nọgodona mì to owhe lẹ gblamẹ do ji bosọ nọ má todido dolido mìtọn to hẹndi opagbe etọn lẹ tọn mẹ hẹ mẹdevo lẹ. Podọ, mì ma nọ yí nukunpẹvi do pọ́n obá he mẹ odẹ̀ ahundopo tọn mìtọn lẹ do ota mẹdevo lẹ tọn mẹ gán wà dagbe jẹ gbede blo. (1 Pita 3:12) Mahopọnna ninọmẹ mítọn, mímẹpo wẹ gán na nude Jehovah po mẹdevo lẹ po.

17. Naegbọn mí dona nọ nọavùnte sọta ayilinlẹn lọ nado nọ yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go?

¹⁷ Eyin e nọ vẹna we dọ a ma gán sọ wà susu dogọ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, kudeji dọ ewọ nọ yọ́n pinpẹn nudepope he a gán wà tọn taun. A gán nọ do ayilinlẹn lọ nado yí nuhe a nọ wà jlẹdo nuhe mẹdevo lẹ gán wà go. Amọ́, ma nọ wàmọ blo! Etẹwutu? Na Jehovah ma nọ basi nuyijlẹdonugo mọnkọ lẹ. (Gal. 6:4) Di apajlẹ, Malia na Jesu amisisa owán gblingblinnọ akuẹgegenu tọn de. (Joh. 12:3-5) To vogbingbọn mẹ, asuṣiọsi wamọnọ lọ na abọgan-kuẹ flinflin awe he ma họakuẹ sọmọ to tẹmpli mẹ. (Luku 21:1-4) Amọ́, nunina awe lọ lẹpo wẹ Jesu pọ́n di dohia yise tọn. Nugbo lọ wẹ yindọ nudepope he mẹdezejo towe na Otọ́ etọn Jehovah gọna owanyi towe na ewọ nọ whàn we nado wà nọ họakuẹ to nukun etọn mẹ, mahopọnna lehe e gán taidi nuhe whè to nukun towe mẹ sọ.

18. Etẹwẹ na gọalọna mí nado nọ duto ayihaawe mítọn lẹ ji? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Ohó Jehovah Tọn Gán Gọalọna We Nado Duto Ayihaawe Ji.”)

¹⁸ Mímẹpo wẹ nọ tindo ayihaawe to whedelẹnu. Amọ́, dile mí ko mọ do, Ohó nugbo dejidego Jehovah tọn Biblu gán gọalọna mí nado duto yé ji. Enẹwutu, dovivẹnu nado duto ayihaawe towe lẹ ji bo yí nujikudo do diọtẹnna yé. E họnwun dọ Jehovah nọ doayi gowe. E nọ yọ́n pinpẹn avọ́sinsan towe lẹ tọn podọ e na de opà he e do nado suahọ we. Kudeji dọ Jehovah nọ mọ devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹpo taidi mẹhe jẹna owanyi po ayidonugo etọn po.